- •1. Гісторыя Беларусі як навука і навучальная дысцыпліна, прадмет і задачы курса.
- •2. Асаблівасці гістарычнага развіцця беларускага народа. Перыядызадыя гісторыі Беяарусі. Цывілізацыйны і фармацыйны падыходы да вывучэння гісторыі.
- •3. Важнейшыя крыніцы гісторыі Беларусі. Навуковыя і вучэбныя выданні крыніц.
- •4. Агульная характарыстыка гістарыяграфіі гісторыі Беларусі.
- •5.Пачатак засялення чалавекам тэрыторыі сучаснай Беларусі.
- •6. Асаблівасці бронзавага веку на тэрыторыі Беларусі.
- •7. Сацыяльная-эканамічнае развіццё плямёнаў ранняга жалезнага веку.
- •8. Уяўленні першабытных людзей аб навакольным асяроддзі. Сінкрэтызм першабытнай.
- •9. Мастацтва і музыка першабытных людзей.
- •10. Распад індаеўрапейцаў. Балты, славяне і фіна-ўгры. Асноуныя раёны іх пражывання.
- •11. “Вялікае перасяленне народаў” у Еўропе і насельніцтва Беларусі ў VI-VIII стст.
- •12. Аб'яднанні крывічоў-палачан, дрыгавічаў, радзімічаў. Плямёны яцвягаў, літоўцкаў.
- •13. Сельская гаспадарка ў раннім сярэдневякоўі.
- •14. Узнікненне гарадоў. Гарадское рамяство, унутраны і знешні гандаль у іх-хііі стст.
- •15. Праблемы станаўлення феадальных адносін на Беларусі, іх асаблівасці.
- •16. Праблемы дзяржаўнасці на Беларусі ў раннім сярэдневякоўі.
- •17. Узаемаадносіны Полацка, Кіева і Ноўгарада ў X ст. Полацкая дынастыя князёў.
- •18. Узмацненне Полацкага княства ў хі ст. Брачыслаў. Усяслаў Чарадзей.
- •19. Феадальная радробленасць. Распад Полацкай зямлі на ўдзельныя княствы.
- •20. Тураўскае княства, палітычная гісторыя.
- •21. Берасцейская зямля. Княствы і гарады ў Пабужжы і Верхнім Панямонні.
- •22. Смаленскія крывічы і радзімічы. Узнікненне і развіццё гарадоў Пасожжа і Верхняга Падняпроўя. Гомельскае ўдзельнае княства.
- •23. Пачатак барацьбы з крыжацкай агрэсіяй (першая палова хііі ст.). Роля беларускіх зямель у яе спыненні.
- •24. Беларускія землі і татара-мангольскае нашэсце на Русь.
- •25. Палітычны лад раннесярэдневяковай дзяржавы, яго эвалюцыя і асаблівасці.
- •26. Язычніцкія вераванні на беларускіх землях. Разнастайнасць і разгалінаванасць паганства, яго асаблівасці.
- •27. Распаўсюджанне хрысціянства на беларускіх землях. Значэнне прыняцця хрысціянства.
- •28. Пісьменства і пісьмовыя помнікі на Беларусі ў раннім сярэдневякоўі.
- •29. Рэлігійна-асветніцкія дзеячы: е. Полацкая і к. Тураўскі, а. Смаленскі і к. Смаляціч.
- •30. Архітэктура ранняга сярэдневякоўя. Полацкая, Віцебская і Гродзенская школ.
- •31. Выяўленчае і прыкладное мастацтва ранняга сярэдневякоўя.
- •32. Айчынная і замежная гістарыяграфія, аналіз крыніц па гісторыі вкл
- •33. Прычыны і перадумовы ўтварэння Вялікага княства Літоўскага.
- •34. Працэс станаўлення Вялікага княства Літоўскага ў хііі ст
- •35. Вялікае княства Літоўскае – цэнтр збірання беларускіх і іншых усходнеславянскіх зямель (канец хііі – 60-я гг. XIV ст.).
- •36. Дынастычная барацьба 70-90-х гг. XIV ст.: прычыны і вынікі.
- •37. Крэўская унія, яе прычыны і вынікі. “Рускае пытанне” і барацьба феадальных.
- •38. Вітаўт, яго ўнутраная і знешняя палітыка.
- •39. Барацьба феадальных груповак за ўладу ў 30-я гг. XV ст. Свідрыгайла і Жыгімонт
- •40. Казімір, яго ўнутраная і знешняя палітыка.
- •41. Органы дзяржаўнай улады і кіравання Вялікага княства Літоўскага ў другой палове
- •42. Абвастрэнне ўнутрыпалітычнай барацьбы ў Вялікім княстве Літоўскім
- •43. Земская рэформа сярэдзіны xvі ст. Станаўленне шляхецкай дэмакратыі.
- •44. Развіццё заканадаўства і эвалюцыя судовай сістэмы вкл да канца XVI ст. Статуты
- •45. Руска-літоўскія войны канца XV – першай паловы XVI ст. К.І.Астрожскі.
- •46. Барацьба з крымскімі татарамі ў апошняй чвэрці хv – першай палове хvі ст.
- •47. Лівонская вайна: прычыны, ход ваенных дзеянняў на тэрыторыі Беларусі, вынікі.
- •48. Люблінская унія. Змест і значэнне акта 1 ліпеня 1569г.
- •49. Дзяржаўны лад, органы ўлады і кіравання Рэчы Паспалітай.
- •50. Саслоўны лад Рэчы Паспалітай. Далучэнне шляхты Вялікага княства Літоўскага.
- •51.Знешняя палітыка Жыгімонта ііі і дыпламатыя Беларуска-Літоўскай дзяржавы.
- •52. Інтэрвенцыя Рэчы Паспалітай на Маскву ў пачатку XVII.
- •53. Развіццё прадукцыйных сіл у сельскай гаспадарцы XIV- першай палове xvіі ст. Промыслы і дадатковыя заняткі.
- •54. Землеўладанне і прывілеі феадалаў у XIV- першай палове xvіі ст.
- •55. Землекарыстанне і павіннасці сялян, іх юрыдычны стан у XIV - першай палове xvіі
- •56. Рэарганізацыя сістэмы феадальнай эксплуатацыі сялян. “Устава на валокі”
- •57. Гарады і гарадское насельніцтва, рамяство і гандаль у XIV- першай палове xvіі ст.
- •58. Магдэбургскае права ў беларускіх гарадах, яго асаблівасці.
- •59.Сацыяльнае становішча гарадскога насельніцтва. Рост сацыяльных супярэчнасцяў .
- •61.Фарміраванне асноўных этнічных прыкмет сярэдневяковай беларускай народнасці.
- •62. Праваслаўная царква ў другой палове хііі - хvі ст., яе месца ва ўнутранай і знешняй палітыцы вялікіх князёў літоўскіх. Крызіс праваслаўнай царквы.
- •63. Распаўсюджанне каталіцызму на беларускіх землях да канца XV ст. Рост уплыву каталіцкай царквы на Беларусі. Ідэя рэлігійнай уніі ў хііі – першай палове xvі ст.
- •64. Рэфармацыя на Беларусі. Дзеячы рэфармацыі: м. Радзівіл Чорны, с. Будны, в. Цяпінскі.
- •65. Контррэфармацыя на Беларусі. Брэсцкая царкоўная унія і станаўленне ўніяцкай
- •66.Адраджэнне на Беларусі, яго спецыфічныя рысы і асаблівасці. Дзеячы Адраджэння:
- •67. Школы і школьная адукацыя ў хіv – першай палове хvіі ст. Праваслаўныя
- •68. Арыгінальная і перакладная літаратура XIV- першай паловы xvіі ст. Рукапісныя кнігі. Беларуска-літоўскія летапісы.
- •69. Кнігадрукаванне XVI – першай паловы XVII ст.
- •70. Грамадска-палітычная і філасофская думка хіv – першай паловы хvіі ст.
- •71. Архітэктура другой паловы хііі - першай палове xvіі ст.
- •72. Выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва, кніжная графіка XIV - першай
7. Сацыяльная-эканамічнае развіццё плямёнаў ранняга жалезнага веку.
Небывалае паскарэнне тэмпаў разлажэння першабытнага абшчынна-родавага ладу ў Беларусі адбылося з пачаткам вырабу жалезных прылад працы. Жалезны век (з VII ст. да н. э. да VIII ст. н. э). Менавіта ў перыяд жалезнага веку адбыўся канчатковы распад родавых адносін, станаўленне класавага грамадства і зараджэнне першых форм дзяржаўнасці на тэрыторыі сучасных усходне-еўрапейскіх краін. Сярод прылад працы ў эпоху жалеза найбольш прадукцыйнае месца займала сякера. Адносна нізкі ўзровень агратэхнічных ведаў, адсутнасць сісіэмы ўгнойвання глебы не дазвалялі выкарыстоўваць адзін і той жа ўчастак зямлі пад пасевы на працягу многіх гадоў. Практыкавалася высяканне і спальванне лясных дзялянак, на месцы якіх высявалі збожжава-бабовыя культуры, а попел прымянялі ў якасці ўгнаення. Разам з сякерай выкарыстоўвалі барану-сукаватку, зробленую з вершаліны дрэва, матыку, саху (рала) з жалезным нарогам і іншыя прылады. Сыравіну для вырабу прылад працы ў гэты перыяд здабывалі сырадутным спосабам. Руду з высокім утрыманнем жалеза балотнага паходжання, што ў даволі значнай колькасці знаходзілася тады асабліва на тэрыторыі Усходняй Беларусі , засыпалі ў печы-домніцы, чаргуючы з пластамі драўлянага вугалю. Нагнятаючы паветра на запалены вугаль, выплаўлялі порыстую жалезную масу "крыцу", з якой шляхам пракоўвання выраблялі высокаэфекгьіўньія прылады працы. Жалезныя прылады працы яшчэ больш узнялі прадукцыйнасць грамадскай вытворчасці. Земляробства і жывёлагадоўля паступова занялі месца асноўных відаў дзейнасці. Сям'я канчаткова стала асноўнай вытворчай адзінкай, а сямейная ўласнасць — асноўнай формай уласнасці ў грамадстве. Усход сучаснай Літвы і ўсю цэнтральную частку Беларусі ў VII ст. да н. э — V ст. н. э засялялі балцкія плямёны культуры штрыхаванай керамікі, Сярэдняе і Верхняе Падняпроўе з VII па Ш ст. да н. э. было заселена мілаградскімі плямёнамі. У канцы 1-га тыс. да н. э. на месцы знаходжання значнай часткі мілаградскіх плямёнаў у Верхнім і Сярэднім Падняпроўі сфарміравалася новая археалагічная культура — зарубінецкая. Паморская культура, насельніцтва якой большасць вучоных лічыць самымі раннімі славянамі на тэрыторыі Беларусі, размяшчалася на паўднёвым захадзе з VII па П ст. да н. э. Беларускае Падзвінне і Падняпроўе (верхняе), ахопліваючы паўночную частку Беларусі, прыблізна тую, на якой у больш позні час рассяляліся крывічы, займалі з VIII ст. да н. э. па VI ст. н. э. балцкія плямёны, прадстаўнікі днепра-дзвінскай археалагічнай культуры.
Новыя міграцыйныя перамены на Беларусі адбыліся ў VI— VIII стст. н. э. Гэта быў перыяд так званага вялікага перасялення народаў, што цягнуўся ў гісторыі Еўропы з IV па VI ст. н. э. Прычынай пачатку масавай міграцыі вялізных груп насельніцтва ў гэты час з'явілася перамяшчэнне з азіяцкага на еўрапейскі кантынент качавых народаў — гунаў. Для Беларусі гэтыя часы таксама прынеслі карэнныя змены. Важнейшай з іх была этнічная: прыход славянскіх народаў, якія ў працэсе сумеснага жыцця змяшаліся з мясцовым балцкім насельніцтвам, на працягу некалькіх стагоддзяў утварылі новую этнічную супольнасць — беларускі народ.