1. Абай Құнанбайұлы. (1845-1904 ж.Ж.)

Абай Құнанбаев – ұлы қазақ халқының ақыны, Семей облысы, Шыңғыстау бөктерінде дүниеге келген.Ол-қазақ халқының данышпаны, ұлы ақын, кемеңгер ойшыл, жазба әдебиетінің негізін салушы, аудармашы, ағартушы-ұстаз, әділ би, заңгер, қоғам қайраткері. Абай Семей қаласындағы медреседе оқып жүргенде көп уақытын кітап оқуға өздігінен ізденуге жұмсайды. Шығыстың классик ақыдарының ертегі, дастан, хисса сияқты әдеби шығармалармен Абай осы кезде танысып, оларды қызыға оқыған. Осы медреседе оқуымен қатар ол өз бетінше орыстың прикодтық мектебінен сабақ алып, орыс тілін үйренеді.

2. Абай өленің жатқа айтып бер.

Желсіз түнде жарық ай

Желсіз түнде жарық ай,

Сәулесі суда дірілдеп,

Ауылдың жаны терең сай,

Тасыған өзен күрілдеп.

Қалың ағаш жапырағы

Сыбырласып өзді-өзі,

Көрінбей жердің, топырағы,

Құлпырған жасыл жер жүзі.

Тау жаңғырып, ән қосып

Үрген ит пен айтаққа.

Келмеп пе едің жол тосып

Жолығуға аулаққа?

Таймаңдамай тамылжып,

Бір суынып, бір ысып,

Дем ала алмай дамыл қып,

Елең қағып, бос шошып.

Сөз айта алмай бөгеліп,

Дүрсіл қағып жүрегі,

Тұрмап па еді сүйеніп,

Тамаққа кіріп иегі?

17-билет

1. Мәдениет дегеніміз не?

Мәдениет адам жасаған әлем сияқты «екінші табиғат». Мәдениет адамдардың өмір сүрген ортасы мен қарым қатынасы. Қарым қатынас нәтижесінде қалыптасқан ерекше құбылыс. Мәдениет әр түрлі әлемдік құрылым, топтардың, жіктердің, ұлттардың, жеке адамдардың өмір сүруі жағдайына сәйкес болып қалыптасады. Қоғамда адам тілегінен тыс мәдениет қалыптаспайды. Мәдениеттің дамуы қоғамды ілгері жылжытады. Мәдениетке бірден бір ой бөлген Абай Құнанбаев.

2. М.Дулатұлының «Шешенің балаларын сүюі» өлеңін жатқа айт.

Шешенің балаларын сүюі

Кім сендерді, балалар, сүйетұғын,

Қуанышына қуанып, қайғыңа - күйетұғын?

- Түн ұйқысын төрт бөліп, кірпік қақпай,

Шешең байғұс дамылсыз жүретұғын.

Кім сендерді, балалар тербететін,

Еркелетіп, ойнатып, сергітетін?

- Жалқау болсаң, балалар, жаман болсаң,

Дамқор анаң көз жасын көлдететін.

Кім сендерді сағынар шетке кетсең,

Ғылым іздеп, тез қайтпай, көпке кетсең?

- Бетін жуған жасымен сорлы анаңа

Хат жазып тұр, төбесі көкке жетсін.

Кім сағынар сендерді келгеніңше,

Құлындарын көзімен көргенінше?

Сендер қайтып келсеңдер адам болып.

һеш арманым болмас еді өлгенімше...

18-билет

1. Менің болашақ мамандығым.

2. Білім-өнер туралы сақал-мәтеледр айтып бер.

Өнерлi жiгiт өрге озар,

Өнерсiз жiгiт жер соғар.

Өнерлi өрге жүзедi.

Ұста пышаққа жарымас,

Етiкшi етiкке жарымас.

Бiлiктi бiрдi жығар,

Бiлiмдi мыңды жығар.

Оқу – бiлiм азығы,

Бiлiм – ырыс қазығы.

20-билет