4.Дзейнасць абласных падпольных выданняў у акупіраванай Беларусі, іх рэдактары, матэрыяльна-технічная база.

Падпольны бел друк ужо ў першы год вайны меў прыцягальную сілу, цікавасць і давер грамадзян. На гэтай падставе выпуск выданняў розных тыпаў на тэрыторыі рэспублікі з кожным днем усё павялічваўся, пашыралася іх уздзянне на насельніцтва. У Магілеве, напрыклад, у красавіку 1942 г. пачала друкавацца спачатку на пішучай машынцы, а затым на гектографе газета “За Родину”. Цікава азначыць, што яна выходзіла ад імя грамадскай арганізацыі Камітэта дапамогі Чырвонай Арміі.

У 1942-43гг уся тэрыт рэсп была ўмоўна падзелена на зоны ўплыву падпольнага друку. Амаль ва ўсіх раенах былі створаны падпольныя газеты, перад якімі стаяла асноўная задача арганізацыі ўсенароднай барацьбы з фашызмам. Выдавецкая дзейнасць у партызанскіх атрадах ставілася з размахам і такім разлікам, каб ахапіць сваім уплывам усё насель-ва рэсп, пастаянна выкрываць фашысцкую прапаганду.

Выходзілі абласныя бел падпольныя газеты: “Партызан Беларусі”—Мінскага, “Сялянская газета” – Вілейскага, “Бальшавік Палесся” – Палескага (Мазыр), “За Радзіму” – Магілёўскага, “Гомельская праўда” – Баранавіцкага, “Палеская праўда” – Пінскага, “Заря” – Брэсцкага, “Белостокская правда” – Беластоцкага падпольных абласных камітэтаў КП(б)Б. “Заря” і “Белостокская правда” выдаваліся на рускай мове.

Добра наладжаная сістэма прэсы паспяхова выконвала задачу арганізацыі барацьбы бел народа з фашызмам.

5.Звязда” і “Чырвоная змена” (42-44)

1941 – ствар падпольнай друкарні Мінскім падпольным гаркамітэтам партыі.

Тут друк лісток “Вестник Родины” (рэд. Талкачоў) і газ “Патриот Родины”

Змест: - пратэст супраць фашызму; - заклік да ўсенароднай барацьбы. Гэтыя выданні сведчылі аб умацаванні барацьбы з фашыстамі (т. я. месціліся ў Мінску), яны падрыхтавалі аснову для падпольнай “Звязды”.

Амаль кожны падпольны камітэт партыі хутка меў сваё выданне (маральная падтрымка ваенных, прыцягненне насельніцтва да дапамогі партызанам і падпольшчыкам).

18 мая 1942 – 1-ы падпольны нумар “Зв” (орган Мінск. падпольн гар камітэту партыі).

Лозунг “Смерць нямецкім акупантам!”

Май 1942 – на пасту загінуў рэд Амельянюк. Новы, Нікіфароўскі, выпусціў у друк 3 нумары, падрыхтаваў 1, забіты. Пасля Барашкаў. Рэд-цыя размяшчалася на востраве сярод любанскіх балот (пасля востраў назвалі “востраў Друку”). Наборшчыкі Курыка, Цылько, друкар Шурпач. Недахоп паперы, фарбы → з дапамогай партызанаў з суседніх раёнаў. “Зв” выконвала найважн агіт-прапаг функцыі.

1 ліп. 1944 – апошні палпольн нумар.

Абласныя падпольн газеты: Партызан Беларусі, Чырвоная звязда, Белостокская правда, Гомельская, Палеская праўда, За Радзіму, Заря.

31 студз 1943 – 1-ы нумар ваен “Чырвонай змены”. Мэта – прапаганда сярод моладзі, агітацыя за ўдзел у партыз атрадах. Рэд – Барашкаў. Старэйшая камсам газета СССР, орган ЦК ЛКСМБ. Агітавала супраць Саюза бел моладзі (фашысцкая арг-цыя, што зацягвала бел моладзь).

У маі 1942 г. для аператыўнага кіравання партызанскім рухам быў створаны Цэнтральны штаб партызанскага руху, пад кіраўніцтвам якога знаходзілаіся рэспубліканскія і абласныя штабы, у тым ліку і Беларускі штаб партызанскага руху. Перад друкам рэспбулікі паўсталі новыя адказныя задачы: сістэматычна інфармаваць насельніцтва аб геарічнай барацьбе ў тыле варожых войск, расказваць пра гераізм асобных партызан, камандзіраў, баявыя справы атрадаў, брыгад, злучэнняў, народных мсціўцаў.

18 мая 1942 года — першы нумар газеты “Звязда” – органа Мінскага падпольнага гаркома Камуністычнай партыі Беларусі. Узанчаліў – журналіст Уладзімір Амельянюк. Кожны нумар газеты быў накрозь прасякнуты палымяным заклікам да беларускага народа падняццана ўсенародныую партызанскую вайну супраць гітлераўскіх акупантаў. Кароткія артыкулы, карэспандэнцыі, паведамленні, пасланні і звароты да народа, якія напаўнялі старонкі “Звязды”, наскрозь пранізаны страсным заклікам да барацьбы, да змагання з лютай фашысцкай нечысцю. У першым нумары газеты пад рубрыкай “Весткі з франтоў Айчыннай вайны” былі змешчаны зводкі Саўінфармбюро, паведамленне аб устанаўленні новага баявога ордэна Айчыннай вайны. На восьмы дзень пасля выхаду першага нумара быў забіты Уладзімір Амельянюк. Рэдактарам стаў В.К. Нікіфараў. Акупанты рабілі ўсе магчымае каб закрыць праўдзівае слова “Звязды”.

31 студзеня 1943 г. выйшау першы нумар маладзежнай газеты на бел. мове “Чырвоная змена” Рэдагаваў даваенны рэдактар М.П.Барашкаў, «Чырвоная змена» палымяна з нумара ў нумар клікала моладзь Беларусі на свяшчэнную барацьбу з гіт-лераўскімі акупантамі.

Падпольная “Звязда” – правафлангговае выданне бальшавіцкага друку Беларусі на акупіраваннай тэрыторыі. “Звязда” указвала, што асноўная задача падпльнай і партызанскай прапаганды – выхоўваць вагненную нянавісць да акупантаў, узмацняць упэўненансць у пеарамогу, штодзенна расказваць аб злачынствах, якія ўчыняюць гітлераўцы.