11. Пастанова цк укп(б) “Аб часопісах Звязда” і Ленінград (1946). Друк і абмежаванні ў сферы нацыянальна-дзяржаўнай і культурнай палітыкі (па матэрыялах сб, лім, Полымя)

ЦК КПБ і ўрад рэсп у 1946-47 гг прынялі неаклькі важных пастаноў для паляпшэння дзейнасці ўсяго перыядычнага друку і асобных выданняў. Былі выказаны прапановы аб узмацненні ідэалагічнай работы смі сярод нас-цтва. Напр, указвалася на адрыў “Сов Бел” ад мясцовага жыцця і слабае адлюстрав сав рэчаіснасці і нац пыт у літар выд “Полымя”, “Беларусь”, “ЛіМ”.

У жніўні 1946 года выйшла пастанова ЦК кампартыі аб часопісах “Звязда” і “Ленінград”, з якой пачаліся чысткі ў асяроддзі культурных дзеячаў(арыштаваны пісьменнікі А.Александровіч, Б.Мікуліч, А.Пальчэўскі, С.Грахоўскі, С.Шушкевіч, А.Звонак і інш.). Ініцыятарам пастановы быў Сталін, а галоўным правадніком - Жданаў, член Палітбюро і сакратар ЦК ВКП (б).

Ужо ў студзені 1947 года ЦК КП Беларусі прымае пастанову “Аб рабоце пісьменніцкіх арганізацый”, дзе падвяргае рэзкай крытыке беларускіх пісьменнікаў.

“Сов Бел” 20 жніўня 1947 г надрук перадавы артыкул “Аб крытыцы і самакрытыцы”, дзе гаварылася, што няма больш моцнага і дзейснага сродку выхавання, чым крытыка і самакрытыка – магутны інструмент у руках нашай партыі. Гэта ўжо быў прамы адказ на крытычную пастанову.

12. Асвятленне працэсу аднаўлення і развіцця прамысловасці, с/г у друку 2-ой паловы 40-х—пач. 50-х гг. Хх ст.

5 студзеня 1945 г. “Звязда” звярнулася да ўсяго вясковага нас-цтва з заклікам “Рыхтаваць высокаякаснае насенне”. У агульным працэсе пасляваеннага аднаўлення падрыхтоўку да веснавой сяўбы рэдакцыя газ бачыла як адну з гал задач і на выкананне яе скіроўвала сваіх чытачоў. Патрэбна было не т-кі засеяць бел палі, але і наладзіць жыцце людзей у спаленых і разбураных весках. 11 сак 1945 г. “Зв.” пачала гаворку аб распачатым будаўніцтве жылых дамоў у гарадах і весках.

Газ большую частку сваей плошчы адводзілі абмеркаванні гэтых пытанняў. Пастаянна асвятляўся ход сацыялістычнага спаборніцтва на вытворчасці і калгасных палетках, павелічэнне выпрацоўкі на азін трактар, назапашванне ўгнаенняў і нарыхтоўка дабраякаснага насення. Кожная з названых праблем набывала ў пасляваенны час нац гучанне.

Трэба было аднаўляць разбураную тэрыторыю. “Сов Бел” пісала: “у бліжэйшую пяцігодку мы не т-кі поўнасцю адновім нар гаспадарку, але і значна перавысім даваенны ўзровень развіцця прамысловасці, с/г і культуры, зробім велізарны крок наперад па шляху ўздыму матэрыяльнага і культурнага дабрабыту працоўных”.

Камуністычныя партыі і савецкі ўрад вызначылі галоўныя напрамкі развіцця грамадства, а смі былі актыўнымі прапагандыстамі самых важных нац-х і міжнародных праблем.

Першая сесія Вярх Савета СССР у сак 46г зацвердзіла пяцігадовы план разв нар гасп на 46-50 гг, галоуным зместам якогоа было аднаўленне краіны і неабходнась выраш важнай задачы:переўзыйсці даваенны узр вытворч валавага ўнутранага прадукту. Гэты план стаў зместам прапаганды бел смі. Уся респ ўяўляла сабой адзіную будаўнічую пляцоўку, што поўнасцю знайшло ў пер друку пасляваеннага гаспадарчага буд.

З нумару ў нумар “Сов Бел” грунтоўна абмяркоўвала важныя гаспадарчыя праблемы. Пра гэта сведчаць загалоўкі передавых артыкул газ, надрукав 21-28 мая 46 г. : Малаканарыхтоўкам паўсядзенную увагу, Выканаць планы ворыва папараў, Шырэй спаборніцтва за выкананне планаў новай пяцігодкі.

У газ рубрыкі Зноў расквітнее сав бел, працай праславім радзіму.

Чырв зм, зв таксама пісалі пра нар гасп.

13. Хар-ка сеткі перыядычных выданняў у сяр. 50-х ХХ ст.

Бел прэса ў сяр 50-х гг набыла новыя характ-ныя рысы і стала аўтарытэтным грамадскім маральна-палітычным інстытутам. Закончыўся пасляваенны працэс тыпалагічнай структурызацыі бел смі. Была поўнасцю адноўлена с-ма бел перыяд друку, інтэнсіўна развівалася нацыянальная радыявяшч, выспявалі ўмовы для ўзнікнення ў БССР трэцяга масавага канала інфарм—тэлебачання.

У 1954 г у рэсп выходз 10 рэсп, 7 абл (Мінская праўда, Гродзенская праўда, Магіл пр і маладзечанская абласная газета Сталінскі шлях) газет. Друкавалася таксама 5 гарадскіх, 174 раенныя, 13 шматтыр і ведамасных газ, 13 часоп. Усяго –222 газ. Многія газ ў той час пачалі выходзіць павялічаным аб’емам. Значна ўзрос тыраж газет і часоп, палепшылася паліграфічная база. Агульны разавы тыраж пер др дасягнуў 1,5 млн экз. У рыдакцыях рэсп газет “Зв” і “Сов Бел” былі ўведзены штатныя адзінкі спец кар для працы ў абл-х.

Усе катэгорыі чытачоў былі забяспечаны спец-мі выданнямі, рэдакцыі якіх маглі ўлічваць інтарэсы сваей аўдыторыі. Падкантрольныя партыйным камітэтам газ і час падзялялілся на рэсп, абл, гар і раенный, а таксама шматыр газ, якія выходзілі на прадпрыемствах, у калгасах і саўгасах, выш навуч уст. Усе друк выд былі партыйнымі нават у ты выпадку, калі яны не падкрэслівалі сваю партыйную прыналежнасць напрамую і былі органамі прафсаюза, камсамола, ваенных, навуковых і інш грам арг-цый.

Змяніўся і выгляд газет. Яны сталі друк на якаснай паперы, змяшчаць шмат фотаздымкаў, малюнкаў, значна ўзбагацілася жанравая палітра. Нарысы, замалеўкі, вершы, аналітычныя артыкулы, фельетоны і гумарэскі запаўнялі старонкі пер др, рабілі яго прывабным і цікавым для чытачоў. Разам з ггэтым фарміравалася новае пакаленне таленавітых палсваенных журн-ў і публ-ў. “Зв”, “Сов Бел” і “Калгасная праўда” выходзілі 6 раз на тыдз на 4-ох палосах вялікага фармату.

Чырвоная змена, Сталінская молодежь, абл газ таксама выдаваліся вялікім фарматам на 4-хэох палосах, т-кі 5 раз на тыдзень. Патсупова пераводзіліся на чатырохпалосны выпуск і раенныя газеты.

Можна было заўважыць эвалюцыйныя змены і ў афармленні пер др сав Бел. Пасля 1953 г са старонак газет і час паступова зніклі вялікія партрэты Сталіна.

У 1956г тыраж рэсп газ складаў каля 2 млн экз. А калі ўлічыць, что на тэр БеССР распаўюсджваліся таксама больш за мільен экз центр газет (Правда, Комсомол правда, Труд, Ізвестія, час Огонек, Новый мір, Современнік, Наука і жізнь), то амаль на кожную сям’ю прыходзілася больш за дзве газ, 1 час, 1 телевіз і радыёпрыемнік.