Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

praktice algem

.pdf
Скачиваний:
21
Добавлен:
23.02.2015
Размер:
1.19 Mб
Скачать

1

λ

−1 2

 

A1

 

 

 

 

A3

 

 

 

1

10

−6

1

A =

2

−1

λ 5

 

= A

2

 

~

A A

3

 

=

0

λ −10

5

1

.

 

1

10

−6 1

 

 

A

 

 

 

1

 

 

 

0

−21

λ +12 3

 

 

 

 

3

 

A

2

− 2A

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Переставив второй и четвёртый столбцы и проведя еще раз элементарные преобразования, получим:

1

1

−6

A ~

0

1

5

 

0

3

λ +12

 

Если λ = 3, то

1

1

−6

A ~ 0

1

5

 

 

0

0

 

0

10

 

 

 

B1

 

 

 

 

B1

 

1

1

−6

10

 

λ −10

 

=

B

2

 

~

 

 

B

2

 

=

0

1

5

λ −10

.

−21

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

0

λ −3

−3λ +9

 

 

 

B

3

 

 

B

3

−3B

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10)

и

rangA = 2.

 

 

−7

~ (1

 

1

 

−6

 

 

0

 

 

0

 

1

 

5

 

−7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Если λ 3, то λ 3 0 и rang A = 3.

Примеры для самостоятельного решения

1. Вычислить ранг матрицы.

4

3

− 5

2

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8

6

− 7

4

2

 

 

1

2

−1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1) A =

 

 

− 8

 

 

; 2)

 

 

 

 

 

. Ответ: 1) rangA = 2

; 2) rangA = 3 .

4

3

2

7

A =

0

− 3

1

 

 

 

 

 

 

− 5

 

 

2

1

0

 

 

 

4 3 1 2

 

 

 

 

 

 

 

 

8

6

−1

4

− 6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

1

1

4

 

 

 

 

 

 

 

λ

4

10

1

 

2. Найти значения λ , при которых матрица

 

 

имеет наименьший

 

 

 

 

A =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

7

17

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

2

4

3

 

 

 

 

 

 

 

 

ранг. Найти это значение λ и найти ранг при других значениях λ .

 

 

Ответ: λ = 0 , rangA = 2; λ 0 , rangA = 3 .

4.5. Решение линейных систем

 

 

Пример 1. Решить систему уравнений

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x + 2x

+ 3x

= 5,

 

 

 

 

 

 

1

2

3

 

 

 

 

 

 

 

 

3x1 + 2x2 + 5x3 = 2,

 

 

 

 

 

 

2x

+ x

− 2x

= 7.

 

 

 

 

 

 

1

2

3

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение. Дана система трёх уравнений с тремя неизвестными. Если определитель системы отличен от нуля, то система имеет единственное решение, которое можно найти по формулам Крамера. Вычислим определитель системы.

 

=

1

 

2

3

 

= 1

 

2 5

 

2

 

3 2

 

+ 3

 

3 2

 

= −9 + 32 3 = 20 0 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

2 5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

1

2

 

 

 

 

 

 

1

2

 

 

 

 

 

 

2

 

1

 

 

 

 

 

 

2 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Составим и вычислим определители

1 ,

 

 

2 ,

 

 

 

3 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 =

 

5

 

2

3

 

= −3,

2 =

 

1

 

5

 

 

3

 

= 92 ,

 

 

=

 

1

2

5

 

= −27 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

2

 

5

 

 

3

 

2

5

 

3

 

3

2

2

 

 

 

 

 

 

7

1

−2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

7

 

−2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

1

7

 

 

Тогда x1 =

1 = −

3

;

 

x2

=

 

2

=

92

=

23

;

 

 

x3 =

 

 

 

3

= −

 

27

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20

 

 

 

 

 

 

20

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

51

Пример 2. Исследовать совместность системы и, если возможно, найти её

 

x

 

2x + x = 3,

 

x1 + 2x2 + 2 x3 + 3x4 = 4,

решение: 1)

 

1

2

3

2)

x1 + x

2 + 4 x3 + 3x4 = 5,

 

x

1

+ 3x

x =1,

 

 

+ 2 x

 

+ 5 x

 

+11x

 

= 2,

 

 

2

3

 

3x

1

2

3

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x 1+ x

2 + 2 x3 + 5 x4

=1,

 

 

3x1 + 4 x2 x3 = 5.

 

 

 

 

 

 

 

 

x

1

+

2 x

2

+ x

3

− 7 x

 

= 7.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

Решение. 1). Составим расширенную матрицу системы и сведем её к ступенчатой матрице с помощью элементарных преобразований.

Вычислим rangA и rang(A| B). Если rang(A | B)= rangA , то система совместна.

1 −2

1 | 3

 

 

A1

 

 

 

 

A1

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= A2

 

~ A2

A1

=

 

A| B =

1 3

−1 | 1

 

 

 

0

 

3 4

−1 | 5

 

 

 

A

 

 

 

A

 

−3A

 

 

0

 

 

 

 

3

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

1

 

−2

 

1

 

|

3

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 0

5 −2

 

|

−2

~

0

 

 

 

 

 

0

 

0

 

0

 

|

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

 

−2 1 | 3

 

B1

 

 

 

B1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 −2 | −2

= B

 

 

~

 

B2

 

=

 

2

 

 

10 −4 | −4

 

 

 

 

 

 

 

− 2B

 

 

 

B

3

 

B

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

−2

1

|

3 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

−2

|

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

−2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таким образом, rang(A | B)= rangA = 2.

Следовательно, система совместна. Так как ранг матрицы меньше числа неизвестных rangA = 2 < 3 (число неизвестных), то система имеет множество решений. Продолжим преобразование матрицы (A| B):

 

 

 

 

 

 

+

2

 

 

 

1

0

1

 

|

11

 

1

−2 1 |

3

C

 

C1

 

C2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

52

52

(A| B) ~ (0

5 −2 |

−2)= C1

 

~

1

 

5

 

 

=

 

 

 

.

 

 

 

2

 

 

C2

 

 

0

1

 

 

|

 

 

 

 

 

 

5

5

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 11

Запишем систему: x1 + 5 x3 = 5 ,

x2 52 x3 = − 52.

11 1

Получим общее решение системы: x1 = 5 5 x3,

x2 = − 52 + 52 x3.

Придавая параметру x3 различные значения, будем получать частные решения. Например, если x3 =1 , то частное решение: x1 = 2 , x2 = 0 , x3 =1 ; если x3 = 0 , то

x1 = 115 , x2 = − 52 , x3 = 0 . Это частное решение называют базисным.

 

1

2

2

 

3 | 4

 

A1

 

 

 

A1

 

1 2

 

2

3 |

4

 

 

 

 

 

 

1

1

4

 

3 | 5

 

 

 

 

 

 

 

A1

 

 

0

−1

 

2

0 |

1

 

 

 

 

2).

 

 

 

 

A2

 

A2

 

 

 

 

 

 

 

(A| B)=

3

2

5

11 | 2

=

A

 

~ A − 3A

 

=

0

−4

−1 2 | −10

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

3

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

1

2

 

5 | 1

 

A4

 

A4 A1

 

 

0

−1

 

0

2 | −3

 

 

 

 

 

 

−1 2

1

− 7 | 7

 

 

A

 

 

A + A

 

 

0

4

 

3

−4 | 11

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

5

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B1

 

 

 

B1

 

1 2

 

2

 

3

|

 

4

1 2

2 3

 

|

4

 

 

 

B

 

 

 

B

 

 

0

 

−1 2

 

0

|

 

1

 

 

0 −1 2 0

 

|

1

 

 

 

2

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= B

~ B − 4B

=

0

 

0 −9 2

|

 

−14 ~

0 0

−9 2

 

| −14 .

 

 

 

3

 

 

3

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B

 

 

B

B

 

 

0

 

0 −2 2

|

 

−4

 

 

0 0

−2 2

 

| −4

 

 

 

4

 

 

4

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B

 

 

B

+ B

 

 

0

 

0

 

2 −2 |

 

1

 

 

0 0

0 0

 

| −3

 

 

 

5

 

 

5

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

52

Следовательно, rangA = 4, rang(A | B)= 5 и система несовместна. Это утверждение

следует и из последнего уравнения системы: 0 x1 + 0 x2

+ 0 x3 + 0 x4

= −3

 

 

 

 

уравнение не имеет решения.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 3. Решить систему в зависимости от параметра λ :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x1 + 2x2 + 5x3 + 4x4 = 3,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x + 3x + 6x +8x = 5,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

2

3

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x − 6x

−9x − 20x

 

= −11,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

2

 

3

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4x + x + 4x + λx = 2.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

 

3

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение. Составим матрицу

(A| B).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 2

5

4

|

3

A1

 

A1 A2

 

1 −1 −1 −4

| −2

 

B1

 

 

B1

 

 

 

 

2 3

6

8

|

5

 

A

 

 

 

A

 

 

2 3

6

8

|

5

=

B

 

B − 2B

 

=

(A | B) =

 

 

 

 

=

 

2

 

~

 

2

=

 

 

 

 

 

 

 

2

 

~

2

1

 

 

1 −6 −9

−20 | −11

A

 

A

 

1 −6 −9 −20

| −11

 

B

 

B B

 

 

 

 

4 1

4

λ |

 

 

3

 

 

3

 

 

4 1

4

λ

|

 

 

3

 

3

1

 

 

 

 

2

 

A4

 

 

A4

 

 

2

 

B4

B4 − 4B1

 

1 −1 −1

−4

| −2

C1

 

C1

 

1

−1 −1 −4 | −2

1 −1

−1 −4 | −2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0 5

8

16

| 9

 

 

 

 

 

 

 

 

0

5

 

 

8 16 | 9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

= C2 ~

 

C2

 

= 0

0

 

 

0

0 | 0

~

0 5

 

8 16 | 9

 

 

 

 

0 −5 −8 −16

| −9

 

C3

 

C3 + C2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0 0

 

0

λ | 1

 

 

 

0

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

0 5

8

λ +16

| 10

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

λ | 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C4

 

C4 C2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1). Если

λ = 0 , то rangA = 2, rang(A | B)= 3 и система несовместна.

 

 

 

 

 

 

 

 

2). Если

λ ≠ 0 ,

то

rangA = rang(A | B)= 3 .

 

Число

неизвестных

 

равно

4,

 

следовательно, система имеет множество решений, число свободных

 

неизвестных равно 1 (n rangA ). Продолжим преобразования:

 

 

 

 

 

 

 

 

1

(A| B) ~ 0

0

Запишем систему:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

D +

1

D

 

 

1 0

 

 

3

 

4

| −

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

−1 −1 −4 | −2

 

D1

 

 

1

 

 

5

2

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

5

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 8 16 | 9

 

=

D

~

 

1

 

D

 

 

=

0 1

 

 

8 16

 

|

 

9

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

5 5

 

 

5

 

0

 

 

 

0

 

 

 

 

λ | 1

 

 

2

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

D

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

1

D

 

 

 

0 0

 

 

0

 

 

1 |

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

λ

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

E + 4 E

 

 

 

1 0 3 0

 

| − 1 +

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

E1

 

 

 

 

1

 

5

 

 

3

 

 

 

5

 

 

 

 

 

5

 

 

 

5λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

9

 

 

16

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

E2

 

~

E2

 

 

 

 

E3

=

 

0 1

 

 

 

 

0

 

|

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

5

 

 

5

5λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

E

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

E3

 

 

 

 

 

 

0

0

0

1

 

|

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

+ 3 x

 

 

 

= − 1 +

4

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

1

=

4 − λ 3 x ,

 

 

 

 

 

1

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

5

 

5λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5λ

 

 

 

5

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ 8 x

 

 

= 9

16 ,

 

Общее решение:

 

 

 

 

 

9λ −16

8 x ,

 

 

x

2

3

 

x

2

=

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

5

 

5λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5λ

 

5

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

=

1

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

=

1

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

λ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

где x3 свободное неизвестное.

Примеры для самостоятельного решения

1.

2x 4x

+ 9x

= 28,

.

Ответ: x = 2 , x

 

= 3, x

 

= 4 .

Решить систему

1

2

3

= −1,

2

3

 

 

7x

+ 3x

6x

 

1

 

 

 

1

2

3

= 5.

 

 

 

 

 

 

 

7x

+ 9x

9x

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

3

 

 

 

 

 

 

 

2.

Исследовать совместность системы и, если возможно, найти её решение.

53

 

2x1 + 7x2 + 3x3 + x4

= 5,

 

x1 + 3x2 + 2x3

+ 3x4 =10,

1)

x1

+ 3x2

+ 5x3

− 2x4

= 3,

2)

2x1

+ 6x2

+ 5x3 +8x4

= 21,

x

+ 5x

− 9x

+8x

=1,

x + 2x + 3x

+ 4x = 8, .

 

1

2

3

4

 

 

1

2

3

4

 

 

5x1 +18x2 + 4x3 + 5x4 =12.

 

2x1

+ 4x2

+ 5x3 + 7x4

=18.

Ответ: 1). Система совместна, общее решение имеет вид: x1 = 6 − 26x3 +17x4 ;

x2 = −1+ 7x3 − 5x4 ; 2). Система имеет единственное решение: x1

= 11, x2

= 0 ,

 

 

 

 

 

 

 

x3

= −5, x4

= 3.

3. Решить систему в зависимости от значений параметра λ .

 

 

 

 

 

 

 

 

5x1

−3x2

+ 2x3

+ 4x4

= 3,

 

 

 

 

 

 

 

 

4x

− 2x

+ 3x

+ 7x

=1,

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

3

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8x

− 6x

x −5x = 9,

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

3

4

 

= λ.

 

 

 

 

 

 

 

 

7x

− 3x

+ 7x

+17x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

3

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ответ: при λ 0 система несовместна;

 

 

 

 

 

x = −

3

5 x

13 x ,

.

при λ = 0 система совместна, общее решение имеет вид:

1

2

 

2

3

2

4

 

 

 

 

 

 

 

7

 

7 x

19 x .

 

 

 

 

 

 

x = −

 

 

 

 

 

 

 

2

2

 

2

3

2

4

 

4.6. Решение однородных систем

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 1. Найти общее решение системы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5x1 + 6x2 − 2x3 + 7x4 + 4x5 = 0,

 

 

 

 

 

 

 

 

2x +3x x + 4x + 2x = 0,

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

3

4

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7x1 +9x2 −3x3 +5x4 + 6x5 = 0,

 

 

 

 

 

 

 

 

5x +9x −3x + x + 6x = 0.

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

3

4

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение. Запишем и преобразуем матрицу системы:

 

5

6 −2 7

 

4

 

 

A1

 

A1 − 2A2

 

 

1

0

 

0 −1 0

 

 

 

2

3 −1 4

 

2

 

=

A

 

 

A

 

 

 

 

2

3

 

−1 4 2

 

=

 

A =

 

9 −3 5

 

 

 

2

~

 

2

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7

 

6

 

 

A

 

 

A

 

 

 

7

9 −3 5 6

 

 

 

 

 

9 −3 1

 

6

 

 

 

3

 

3

 

 

 

 

5

9

 

−3 1 6

 

 

 

 

5

 

 

 

 

A4

 

A4

 

 

 

 

 

 

 

 

B1

 

 

B1

 

 

 

1

0 0

−1 0

 

 

C1

 

 

 

C1

 

 

 

B

 

B − 2B

 

=

 

0

3 −1 6 2

 

 

 

C

 

~

 

C

 

 

 

=

 

2

~ 2

1

 

 

 

 

 

 

 

 

==

 

2

 

 

2

=

 

B

 

B − 7B

 

 

 

0 9 −3 12 6

 

 

C

 

C − 3C

 

 

 

 

3

3

1

 

 

 

 

0

9 −3

6 6

 

 

 

 

 

3

 

 

 

3

2

 

 

B4

B4 − 5B1

 

 

 

 

 

 

C4

 

C4 − 3C2

 

 

1

0 0

−1

 

0

 

1 0 0 −1

 

0

 

1 0

 

0 −1

0

 

 

 

 

 

 

−1

 

 

 

 

 

 

 

−1

 

 

 

 

 

 

 

=

0

 

 

3

6

 

2

~

0

3

6

 

2

 

~

0

 

3

 

−1

6

2

 

rangA = 3 .

0

0 0

−6

 

0 0 0 0 −6

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

1 0

 

 

0

 

0

0

−12

 

0

 

0

0

0

 

0

 

0 0

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Число неизвестных равно 5. Число свободных неизвестных 5 3 = 2.

x1 x4 = 0,

Выпишем систему, эквивалентную исходной: 3x2 x3 + 6x4 + 2x5 = 0, .

x4 = 0.

Очевидно, x1 = x4 = 0 , за свободные неизвестные удобно взять x2 , x5 .

54

x1

= ,

Общее решение: x3

= 3x2 + 2x5 ,

 

= .

x4

 

0

 

0

 

1

 

 

0

 

 

 

 

 

Запишем ответ в матричной форме: X =

3 x

 

+ 2

x

, где X

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пусть x

 

= C , x

 

= C

 

, тогда X = C

 

3

+ C

 

2

.

 

 

 

 

 

2

1

5

 

2

1

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 2. Решить систему:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x1 +5x2 + 2x3 = 0,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ 5x3 = 0,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4x1 + 7x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1x1 +1x2 − 4x3 = 0,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x + 9x + 6x = 0.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

 

 

3

 

 

 

 

Решение. Запишем и преобразуем матрицу системы:

x1

x2

=x3 .x4x5

 

 

 

 

 

3 5

2

 

 

A3

 

 

1

 

1

−4

1

1

−4

 

1 1 −4

 

 

 

 

 

4 7

5

 

A1

−3A3

=

0

 

2

14 ~

0

1

7

 

 

 

A =

~

 

~

0 1 7 .

 

 

 

 

 

1 1

−4

 

A

− 4A

 

 

0

 

3

21

0

1

7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 9

6

 

2

3

 

 

0

 

7

14

 

0

1

2

 

 

 

 

 

 

 

A

− 2A

 

 

 

0 1 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Получим

 

 

rangA = 3 .

Следовательно,

система

 

имеет

единственное нулевое

решение x1

= x2 = x3 = 0 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Примеры для самостоятельного решения

Найти, если возможно, общее решение систем:

 

 

 

 

 

 

 

x1 + x2 + x3 + x4 = ,

 

 

3x1 + 4x2 + x3 + 2x4 + 3x5 = ,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ 3x4 + 4x5 = , .

 

 

 

 

1) x1

+ x2

x3 + x4 = ,

;

2) 5x1 + 7x2

+ x3

 

 

 

 

x1 x2 + x3 + x4 = ,

 

 

4x1 + 5x2 + 2x3 + x4 + 5x5 = ,

 

 

 

 

x + x

2

+ x

3

+ x

4

= .

 

7x +10x

2

+ x

3

+ 6x

4

+ 5x

5

= .

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ответ: 1)

x1 = x2 = x3

= x4

= 0 . 2) x1 = −3x3 − 5x5 ,

x2 = 2x3 + 3x5, x4 = 0 .

55

БИБЛИОГРАФИЧЕСКИЙ СПИСОК

1.Письменный Д.Т. Конспект лекций по высшей математике/Д.Т. Письменный. Ч.1. М.: Айрис-пресс, 2003. 288 с.

2.Краснов М.Л. Вся высшая математика/М.Л. Краснов, А.И. Киселев, Г.И. Макаренко. Ч.1. М.: Эдиториал УРСС, 2001. 352 с.

3.Высшая математика/Под ред. Г.Н. Яковлева. М.: Высшая школа, 2004. 584 с.

4.Клетеник Д. В. Сборник задач по аналитической геометрии/Д.В. Клетеник: уч.пособие для втузов. 17-е изд. СПб.: Изд-во «Профессия», 2003. 200 с.

5.Данко П.Е. Высшая математика в упражнениях и задачах/П.Е. Данко, А.Г. Попов, Т.Я. Кожевникова: Ч. 1. М.: Изд-во «Оникс 21 век», 2005. 416 с.

6.Сборник задач по математике для втузов. Линейная алгебра и основы математического анализа/ под ред. А. В. Ефимова и Б. П. Демидовича. М.: Наука, 1996. 464 с.

7.Черненко В.Д. Высшая математика в примерах и задачах. Т.1. С-Птб. Изд-во «Политехника», 2003. 476 с.

56

Учебное издание

Надежда Юрьевна Одинцова Валентина Васильевна Трещева

РУКОВОДСТВО К РЕШЕНИЮ ЗАДАЧ ПО АЛГЕБРЕ И АНАЛИТИЧЕСКОЙ ГЕОМЕТРИИ

Редактор

Н.П. Кубыщенко

Подисано в печать 22.11.2004

Формат 60 84 1/16

Бумага типографская

Офсетная печать

Усл. печ. л. 3.95

Уч.-изд. л. 4.0

Тираж 150

Заказ

Цена ″С″

Редакционно-издательский отдел ГОУ ВПО УГТУ-УПИ 620002, Екатеринбург, Мира, 19

Ризография НИЧ ГОУ ВПО УГТУ-УПИ 620002, Екатеринбург, Мира, 19

57

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]