30 Түйіндік кодтар

Екі тұтастай n және k сандарымен және жартылай номиналды немесе матрицалық генератормен сипатталатын сызықтық блоктың қодтың ерекшелігі мынау - кодтық сөздердің n-кортеждерінің әрбірі бір мәнді ретте кіріс хабарының k-кортeжімен анықталады. Тұтастай к саны мәліметтердің бит санын көрсетеді, олар блокты кодердің кірісін қалыптастырады. п тұтастай саны – бұл кодердің шығысындағы сәйкес келетін кодтық сөздегі разрядтардың жинақтық саны. Кодты (code rate) кодтаудың деңгейі деп аталатын k/n, қатынасы қосымша артықшылықтың шамасы болып табылады. Түйінді код тұтастай сандармен сипатталады n, k және К, мұндағы k/n қатынасы кодтау деңгейінің мәніне ие болады К тұтас саны кодтық шектеудің ұзындығы); ол жылжудың кодтайтын тіркемесінде к кортежінің разрядтар санын көрсетеді.

Түзетуші кодтарды кодтау әдістері.

1)                 Қалдықты (синдромды) есептеу.

2)                   W қалдығының салмағын есептеу.

3)                 Бір таңбалы циклдік солға қарай жылжу.

4)    Қосымша циклдік оңға қарай жылжу. Егер бұрынғысынша W>s бір таңбаға циклдік жылжытса, онда қосымша солға қарай циклдік тұрғыдан жылжытады

Жұмсақ және қатты кодтау.Кодтау деңгейі 1/2 болатын екілік кодтық жүйе үшін демодулятор бір ретте екі кодтық таңбаның декодеріне келіп түседі. Қатты (екі деңгейлі) кодтау үшін қабылданған кодтық таңбалардың әрбір жұбын жазықтықта квадрат бұрыштарының бірі ретінде бейнелеуге болады. Бұрыштар екілік сандармен белгіленген (0, 0), (0, 1), (1, 0) және (1, 1), олар төрт ықтимал мәндерді көрсетеді, әрі шешім қабылдаудың қатты сызбасында екі кодтық таңбаны қабылдай алады. 8-деңгейлік жұмсақ кодтауға арналғандай кодтық таңбалардың әрбір жұбын жазықтықта 64 нүктеден тұратын көлемі 8x8 болатын тең қырлы тік бұрыш түрінде бейнелеуге болады.

Мажоритарлы декодтау. Аталмыш әдіс циклдік кодтың (n, k) әрбір нұсқасы үшін жасалған коэффициенттердің арнайы кестелері бойынша қабылданған кодтық жинақтың әрбір таңбасын көп мәрте тексеруден тұрады. Әрбір     таңбаның    мәні    мажоритарлық     принцип   бойынша   анықталады

Возенкрафт пен Фано алгоритмі.Бұрындары Витерби түйінді кодтарды кодтаудың оңтайлы алгоритмін ашқанға дейін басқа да алгоритмдер болған болатын. Ең алғашқысы Уозенкрафттың (Wozencraft) ұсынған және Фаноның (Fano) түрлендірген ретті кодтау алгоритмі болды. Ретті декодердің жұмысы барысында кодтық сөздердің берілген реттілігі жөніндегі болжамы туындайды да осы болжам мен қабылданған сигналдың арасындағы метрика есептелік шығарылады.

Есептік (треллис) кодтау. Жүйелерде кателіктерді түзетудің нақты кодтарының байланысын пайдаланған кезде тарату сенімділігі жиілік жолақтарын ұлғайту есебінен жақсара түседі. Блоктық сондайақ түйінді кодтар үшін де кодтық сөздің едәуір ұзын n-кортежіне түрлендіру өткізу жолағын қосымша ұлғайтуды қажет етеді.

Витербидің кодтау алгоритмі. Витербидің кодтау алгоритмін  Витерби (Viterbi)  1967 жылы ашып талдаған болатын. Витерби алгоритмінде, шын мәнінде кодтау іске асырылады, ол барынша шындыққа жақын қағидасына негізделген.