7.1 Теориялық мәліметтер

Бөлшектердің құлауы (қопарылуы).

Үлкен бөлшектер (ЛЭП опорасы, үлкен станоктар, аспаптар және тағы басқа) соққы толқын әсерінен құлауы не қопарылуы мүмкін.

Бөлшектерге алмасу күші әсер етеді. Алмасу күші ауырлық күші мен қатаю Q күшіне қарсы әсер етеді.  Қатайтылмаған бөлшектердің құлауына ауырлық күшінен алмасу күшінің жоғарылауы шарт болып табылады:

Р_смв>Ga     немесе   Р_см>(a/b)Q.

Мұндағы в –аэродинамикалық алмасу күшінің арқасы; Q – ауырлық күші арқасы.

6.2 Тапсырма шарттары

Тегіс бетте орналасқан программалық құрылымның блогы аударылған жағдайдағы қиратушы толқынның фронтындағы артық қысымын анықтау.

Құрал салмағы 250 Н, биіктігі 40 см, ұзындығы 20 см, ені 20 см, ауырлық центрі және құрал ортасындағы ығыстырушы күштің центрлік қысымы:

Шешуі:

П-17 формуласы бойынша көлденең қимасының ауданы (S = 0,2 ∙ 0,4 = 0,08 м²) арқылы келесіні анықтаймыз:

P_ск  ≥ Н/м² ≈ 1кПа.

Мұндай жылдам напор кезінде соққы толқынының шегінде 17 кПа құрылғы аударылады.

7.1  к е с те - Артық қысым мен жылдамдық арыны

Артық қысым, кПа	Жылдамдық, м/с			Ауа бөлігінің тығыздығы, кг/м^3		Қысым, кПа
	Фронт	Ауа бөлігі	Жылдамдық тығыздығы			Толқында көрсетілген
0	340	0	12,9		0		0
1	341	2,3	1,30		0,0035		2,0
10	354	22,3	1,38		0,35		20,8
20	367	43,2	1,46		1,37		43,8
30	380	62,3	1,54		3,04		67,3
7.1  кестенің жалғасы
40	392	80,5	1,63		5,34		93
50	404	97,5	1,70		8,23		120
60	416	113,7	1,78		11,7		148
80	439	143,7	1,93		20,3		209
100	460	171,0	2,04		30,9		274
120	480	196,7	2,2		43,4		344
140	500	220,4	2,34		57,7		418
160	519	242,7	2,46		73,6		497
180	537	263,6	2,58		91,1		579
200	555	283,6	2,69		110		664
300	635	371,1	3,18		223		1135
400	707	444,5	3,59		361		1666
500	772	508,7	3,94		517		2240

        Зат жылжуы болатын, 7.1 кестеден немесе жоғарыдағы формуладан табылған артық қысымды жылдамдықты фронттағы соққы толқынының артық қысымымен табуға болады.

7.2  к е с т е - Үйкеліс коэффициенті

Сынғыш материал атауы	Сыну коэффициенті
Жылжу коэффициенті
Болат бойынша болат	0,16
Ленолеум бойынша металл	0,2-0,4
Ағаш бойынша металл	0,2-0,5
Ленолеум, қатты грунт бойынша резина	0,4-0,6
Ағаш бойынша резина	0,5-0,8
Ағаш бойынша ағаш	0,2-0,5
Томалану коэффициенті
Болат дөңгелегі: -рельс бойынша	0,05
-кафель плиталары бойынша	0,1
-линолеум бойынша	0,15-0,2
-ағаш бойынша	0,12-0,15

7.4  к е с т е - Аэродинамикалық кедергі коэффициенті

Дене пішіні		Ауа қозғалысының бағыты
1	2	3
Ұзындығы мен квадратты шегі бар, үш еселенген квадрат қабырғалары тең параллелипед	0,85	Квадрат шегіне перпендикулярь
куб	1,6	Перпендикулярь шегі
диск	1,6	Дискке перпендикуляр
7.4  кестенің жалғасы
Қабырға қалыңдығы 1/5 тең квадратты пластина	1,45	Пластинаға перпендикуляр
Цилиндр: h/d=1 h/d=4 h/d=9	0,4 0,43 0,45	Цилиндр осі перпендикуляр, h-биіктік d-цилиндр диаметрі
Сфера Жартылай сфера	0,25 0,3	Жартылай сфера табанына параллель
Табаны квадрат пирамида	1,1	Қабырға табанына перпендикуляр, қабырғаға параллель

        

7.5  к е с т е - №7 - есеп нұсқалары

Параметрлер	№7 - есеп нұсқалары
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Аспап салмағы, Н	250	300	200	180	220	190	150	320	100	280	250	300	200	180	220	190	150	320	100	280
Биіктігі, см	40	50	35	45	55	25	48	60	58	70	40	50	35	45	55	25	48	60	58	70
Ұзындығы, см	20	30	25	35	40	90	28	45	50	70	20	30	25	35	40	90	28	45	50	70
Ені, см	25	35	30	40	45	85	32	48	55	65	25	35	30	40	45	85	32	48	55	65