- •1. Молекулалық жүйенің статистикалық және термодинамикалық зерттеу әдістері,
- •4.Идеал газ молекулаларының орташа кинетикалық энергиясы.
- •6. Қысымның газдың тығыздығымен байланысын дәлелдеңіз және қысым мен тығыздықарқылы газдыњ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығын анықтаңыз.
- •7. Температура түсініктемесі. Температуралық шкала, реперлік нүктелер, температураны
- •8. Идеал газ күйінің теңдеуі, оның жалпы анықталмаған түрі. Қысымның газдың сандық
- •9. Менделеев-Клапейрон теңдеуін молекула-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуінен
- •11. Молекулалық жүйедегі кездейсоқ оқиғалар мен кездейсоқ шамалар. Броундық
- •13. Изотермдік жағдайда ауаның қысымының Жердің бетінен биіктікке тәуелділігі. Барометрлік формула (қорытыңыз). Барометрлік формула
- •14.Үлестірілу функциясы туралы түсінік
- •15. Молекуланың жылдамдығына тәуелді функцияның (скалярлық, векторлық немесе
- •16. Максвеллдің үлестірілу функциясының жылдамдықтың х –компоненті үшін түрі,
- •17.Молекулалардың жылдамдықтар модулі бойынша үлестірілуі. Максвел заңы f(||)-ның V-қа тәуелділігін сипаттайтын графикті сызып, талдаңыз.
- •18. Әр түрлі температурада молекулалардың жылдамдықтар бойынша үлестірілу
- •20. Орташа арифметикалық жылдамдық, орташа квадраттық жылдамдығық және ең ықтимал жылдамдықтарды анықтайтын өрнектерді салыстырып байланыстарын талдаңыз
- •21. Максвеллдің формуласының өлшемсіз түрі. Салыстырмалы жылдамдық. F(u)
- •22. Ыдыстың қабырғасының бірлік ауданымен бірлік уақытта молекулалардың соқтығысу
- •23. Газдардың қасиеттерінің идеалдықтан ауытқуы. Идеал және нақты газдың
- •24. Эндрюстің эксперименттік изотермдері. Нақты газдар изотермдерін талдау.Критикалық немесе сындық изотерм, критикалық температура тк, критикалық қысым
- •26. Молекулааралық өзара әрекеттесуінің эмпирикалық потенциалы - қатты сфералар.
- •27. Молекулааралық өзара әрекеттесуінің эмпирикалық потенциалы - жұмсақ сфералар
- •28. Молекулааралық өзара әрекеттесуінің эмпирикалық потенциалы - Леннард-Джонс
- •31. Заттың критикалық күйі. Заттың p-V- күй диаграммасындағы критикалық күйін
- •38. Газдың көлемі өзгергендегі жұмыс. P f V тәуелділік бойынша жұмыстың
- •39.Идеал газдың жылусыйымдылығы. Меншікті жылусыйымдылық, мольдік
- •40. Изобарлық процестегі жылусыйымдылық.
- •41.Еркіндік дәрежелер саны. Газдардың жылусыйымдылығы арасындағы қатынастар
- •44. Термодинамиканың бірінші бастамасы мен идеал газ күйінің теңдеуін изотермдік
- •45. Термодинамиканың бірінші бастамасының дифференциалдық және толық
- •49. Жылудың механикалық жұмысқа айналуы. Циклдік процестер. Цикл жұмысы.
- •50. Карно циклі. Карно циклінің пайдалы әсер коэффициенті
- •Термодинамиканың дифференциалдық теңдеулерін қолданып, ішкі энергияның көлемге тәуелділігін анықтайық. Ішкі энергияның толық дифференциалы былай жазылады:
44. Термодинамиканың бірінші бастамасы мен идеал газ күйінің теңдеуін изотермдік
процесті сипаттау үшін қолдану: газ күйінің теңдеуі; жұмыс, p=f(V) диаграммадажұмыстың графиктік бейнеленуі; процесс үшін термодинамиканың бірінші заңы;жылусыйымдылық. Идеал газдың көлемінің изотермдік өзгеруіндегі жұмыс. Көлем изотермдік өзгергенде істелетін жұмысты (6.8) теңдеуді қолданып, анықтайды, ол үшін изотермның бойымен интегралды есептейді:(6.38)
Осы интегралдағы қысым Бойль-Мариотт заңы бойынша изо-термдік процесте көлем өзгергенде үздіксіз өзгереді. Күй теңдеуі,, осыдан.Қысымның осы мәнін (6.38)-ші интегралға қойып, газдың көлеміден-ге өзгергенде істелгенжұмысты табамыз:. (6.39)(6.39) теңдеу бір моль (1 моль) идеал газ ұлғайғанда (немесе сығыл-ғанда) істелетін жұмысты анықтайды. Егер газдың массасыболса, демек 1 мольге тең емес, онда (6.39) өрнек былай жазылады:, (6.40)мұндағы– мольдер саны, – мольдік масса.(6.39) және (6.40) теңдеулерден изотермдік ұлғаюдың (немесе сығы-лудың) жұмысы көлемдердің айыр-масы емес, олардың бірінші күйден (V1) екінші күйге (V2) өтуіндегі көлемдерінің логарифмдік қатысына тәуелді екенін көреміз. Изотермдік процестегі жұмысты тәуелділік графигінен анықтауға болады (6.11-сурет). Осы 6.11-суреттегі штрихталған (12V1V21) қисық сызықты трапецияның ауданы А жұмыстың сандық мәнін анықтайды. Бұл ауданды (6.40) бойынша есептейді,Бойль-Мариотт заңы бойынш а ((2.58)-ші формула),
6.11-сурет
онда .Осы өрнектерді ескеріп, (6.39) және (6.40) теңдеулердіқысымдар қатысы арқылы жазамыз:
. (6.41)Термодинамиканың бірінші заңы изотермдік процесс үшін. Изотермдік процесте газдың ішкі энергиясы өзгермейді демек , немесе, себебі. Онда термодинамика-ның бірінші заңы бұл процесс үшін былай жазылады:
Q=A,демек газға берілген (немесе алынған) жылу мөлшері толығымен жұ-мыс істеуге жұмсалады. Изотермдік процестегі жылусыйымдылық. Изотермдік ұлғаюда газға берілген жылу тек сыртқы жұмыстың істелуіне жұмсалады. Керісінше, изотермдік сығылу кезінде сыртқы күштердің жұмысы қоршаған денелердің ішкі энергиясын өсіреді (қыздырады). Осы айтылған изотермдік процесте газдың жылусыйымдылығы шексіз-дікке тең болатынына сәйкес, яғни (6.42)мұндағы,.
Термодинамиканың бірінші заңы адиабаттық процесс үшін. Адиабаттық процесте газ қоршаған денелерге жылу бермейді және сырттан жылу алмайды. Сондықтан, адиабаттық процесс қоршаған ортамен жылу алмасусыз өтеді, . Термодинамиканың бірінші бастамасы бұл жағдайда былай жазылады:;(6.43)немесеdA= -dU.
Осыдан, газдың көлемі өзгергендегі істелетін жұмыс ішкі энергия-ның өзгерісіне әкеледі, демек газдың температурасының өзгеруіне. (6.43)-ші теңдеудегі минус таңба газдың көлемінің ұлғаюы температу-раның төмендеуімен, ал сығылуы – температураның көтерілуімен өтетінін көрсетеді.
Бірінші жағдайда газ жұмысты өзінің ішкі энергиясы есебінен істейді, сондықтан оның тем-пературасы төмендейді. Онда ішкі энергиясының өзгеруі , ал істелген жұмыс. Екінші жағдайда жұмысты сыртқы күштер істейді және осы жұмыс есебінен ішкі энергиясы өседі, демек газдың температурасы көтеріледі. Бұл кезде, ал жұмыс теріс таңбалы,.
Температураның бұндай өзгерісін келесі тәжі-рибе бойынша түсіндіруге болады. Жылжымалы поршеньді цилиндрдің ішінде газ орналасқан делік Поршень жылдамдықпен жоғары көтерілгенде, газ ұлғаяды. Поршеньнің қозғалыс бағытындажылдамдықпен молекула ілесе қозғалады делік. Егермолекуланың ыдыстың қабырғасына қатысты жылдамдығы болса, онда поршеньге қатысты оның жылдамдығыМолекула поршеньмен серпілесоқтығысып, кері шағылады. Поршеньге қатысты молекуланың жыл-дамдығы өзгермейді, бірақ поршеньмен соқтығысқан ыдыстың қабыр-ғасына қатысты кері қайтқан молекуланың жылдамдығыболады. Сондықтан, қозғалыстағы поршеньмен соқтыққан барлық молекулалар одан серпімді шағылып, соқтығысу алдындағы жылдам-дықтан кіші жылдамдықпен кері қайтарылады. Осы молекулалардың орташа жылдамдығының кемуі, газдың температурасының төмендеуі-не әкеледі.Сондықтан, керісінше газ сығылғанда, поршень кері қайтқанда, температура өседі.