- •Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- •2. Пән бойынша жұмыс бағдарламасы
- •2.3 Курстын пререквизиттері.
- •2.5. Курс туралы қысқаша түсінік.
- •2. Пән бойынша жұмыс бағдарламасы
- •2.3 Курстын пререквизиттері.
- •2.5. Курс туралы қысқаша түсінік.
- •2.6. Пәннің мазмұны.
- •2.8. Әдебиет.
- •2.8.1. Негізгі. «Электр машиналар»
- •2.8.2. Қосымша.
- •3 Дәрістін қысқаша курсы
- •2.1 Сурет-Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқышы
- •2.2 Сурет- Механикалық сипаттамалар.
- •2.4 Тізбектей қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың тежеу режимдерінің механикалық сипаттамалары
- •2.5 Асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамалары
- •2.6 Тежеу режимдеріндегі ақ-тың механикалық сипаттамалары
- •2.7. Сиихронды қозғалтқыштың механикалық және бұрыштық сипаттамалары
- •Реостаттық және импульстік реттеу
- •3.18 Сурет-Фазалы роторы бар ақ импульстік параметрлік реттеу кезіндегі басқару сұлбасы (а) жәие механикалық сипаттамалары б)
- •3.9. Асинхронды эж-нің бұрыштық жылдамдығын полюстер санын өзгерту арқылы реттеу
- •Электр жетігінің бұрыштық жылдамдылығын және иін күшін автоматты реттеу
- •4.1. Кернеу бойынша қатаң теріс кері байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты түрде реттеу жүйесі
- •4.2. Якорь тоғы бойынша қатаң оң кері байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты реттеу жүйесі
- •Қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығы бойынша қатаң теріс байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты түрде реттеу жүйесі
- •Тиристорлық кернеу реттеуіші арқылы асинхронды эж-дың бұрыштық жылдамдығын автоматты түрде реттеу
- •Түрлендіргіш-қозғалтқыш жүйеде электр жетсгінің моментін автоматты түрде реттеу
- •Синхронды қозғалтқыштың механикалық және бұрыштық сипаттамалары
- •3.1 Сурет-Әртүрлі қаттылығы бар механикалық сипаттамалары.
- •3.2 Сурет-Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың екі зоналық реттеуінің сипаттамалары.
- •Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығьн магнит ағынды өзгерту арқылы реттеу
- •3.3 Сурет-Магнит ағынды өзгерту арқылы бұрыштық жылдамдықты реттеу эж-нің сұлбалары.
- •Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығын реостаттық және импульстік параметрлік тәсілмен реттеу
- •Ұзақ жұмыс кезінде қозғалтқыштың қуатын есептеу
- •Қайталанбалы-қысқа уақыт және қысқа уақыт режим кезінде қозғалтқыштың қуатын есептеу
- •4 Тәжірибелік жұмыс
- •5. Зетрханалық жұмыс
- •6 Бақылау және білімді бағалау
- •Ибраев Кудайберген Айтжанович «электр машиналар және электр жетек» пәнінен
- •5В080600 - «Аграрлық техника және технология» мамандығына арналған
Қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығы бойынша қатаң теріс байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты түрде реттеу жүйесі
Біліктегі жүктеме өскен кезде қозғалтқыштың айналу жиілігі төмендейді, ал сонымен ТГ-дың, қозғалтқышпен бір білікте орналасқан, сигналы төмендейді.
ТГ-дың якорінен алынатын кернеу қозғалтқыштың бұрыштық айналу жиілігіне пропорционалды. Тапсырылған сигнал бұл кезде тұрақты болғандықтан, К күшейткіштің кірісіндегі сигнал үлкейеді, ал сондықтан Т түрлендіргіштің ЭҚК-і үлкейеді жетегінің бұрыштық жылдамдығының құлауын автоматты түрде компенсациялайды.
Жүйенің құрылымдык сұлбасы 4.4-суретте көрсетілген.
Сұлба үшін теңдеулердің жүйесін құрайық:
UКІР = UТАП –j , ЕТ=КС UКІР
UК =EК + I RК , Uқ =EТ - IRТ
ЕК=C , М=сI (4.7)
мұнда J=Uк.б. / - жылдамдық бойынша кері байланыстың беріліс коэффиценті.
4.4.-сурет. Құрылымдық сұлба (а) және қозғалтқыштың сипаттамалары (б)
Сәйкестелген түрлендірулерден кейін тұйықталған реттеу жүйесіндегі механикалық сипаттамасына арналған теңдеуді аламыз:
=, (4.8)
мұнда K=Kc /C - барлық жүйенің беріліс (күшейту) коэффициенті;
Rя =Rт+Rқ
Беріліс коэффициент К тұрақты кезде қозғалтқыштың сипаттамалары тура сызықты. Оң жақтың бірінші мүшесі қозғалтқыштың идеальді бос жүрісінің бұрыштық жылдамдығын, ал екінші мүше - жүктеме моментінің өзгеруімен пайда болған бұрыштық жылдамдықтың құлауын анықтайды.
Бұл реттеу жүйенің статизмін (M=Mном кезде) мына формула бойынша анықтайды:
=, (4.9)
4.4 суретте көрсетілген: Ккезеңдегі сипаттама / /ІГ-ньщ шеткі шамасы бар кезіндегі 2 және 2' сипаттамалар; ажыратылған жүйенің сипаттамасы 3. Күшейту коэффициентінің шамасы үлкен кезде дәлдеп, түзету құрылғыларды немесе тұрақтандыру кері байланыстарды (әдетте теріс иілгіш) кіргізу қажет болады, ал олар жүйені орнықты қылады және өтпелі үрдістердің сапалары керекті болуын қамтамасыз етеді. Жоғарыда қаралған жүйелердің ең үлкен реттеу диапазоны 200:1.
Тиристорлық кернеу реттеуіші арқылы асинхронды эж-дың бұрыштық жылдамдығын автоматты түрде реттеу
4.5-сурет. Тиристорлық кернеу реттеуіші арқылы жылдамдығы реттелетін асинхронды электр жетегінің құрылымдық сұлбасы
4.6-сурет. Механикалық сипаттамалар
ТР тиристорлық бұрыштары а БЖ басқару жүйемен өзгеріледі БЖ кірісіне күшейткіш Ку- дан тапсырылған кернеу Uтап кернеумен жылдамдық бойынша теріс кері байланыстың кернеуін айырмашылығына тәуелді сигнал беріледі.
Кері байланыс ТГ алынады, Uк.б. =γ ω, мұнда ω -ТГ-дың беріліс коэффиценті.
Механикалық сипаттама 1тиристорлардың а^, минималды қосу бұрышына сәйкес
,
мұнда Z=
Механикалық сипаттама 2 amax=1350 ең үлкен қосу бұрышқа сәйкес. Құрылымдық сұлбаға сәйкес мынадай теңдеуді жазуға болады
a=ac-K1 Ky(Uтап -), (4.11)
Механикалық сипаттаманың шектеріндегі ω1 және ω2 нүктелерді алып,мынадай теңдеулерді жазуға болады:
аmax=a0 –K1 Ky (U -), (4.12)
аmin=(s1)= a0 –K1 Ky (Uтап -), (4.13)
мұнда s1 -1 жылдамдыққа сәйкес тайғанау, ал мәнін (4.10) теңдеуден
табамыз.
K;
Uтап.кер =
Қаралған жүйе үшін реттеу диапазоны (15-20):1 тең.