Пытанне 6. Фонд неапублікаваных бібліяграфічных дапаможнікаў (фнбд)

Прызначаецца для захавання копій найбольш складаных тэматычных краязнаўчых даведак з мэтамі паўторнага выкарыстання і неапублікаваных бібліяграфічных дапаможнікаў. Копіі краязнаўчых даведак арганізуюць як самастойны фонд, асабліва калі ў бібліятэцы ёсць структурнае падраздзяленне па краязнаўстве, або ўключаюць іх у агульны фонд выкананых даведак. ФНБД вядзецца ў выглядзе картатэкі; копіі даведак захоўваюцца ў канвертах ці як комп’ютарны файл; у спецыяльных папках. На канверце ўказваюцца метадычныя характарыстыкі выкананай даведкі (тэма, від, колькасць дакументаў, іх відавы, моўны склад і інш.). Пры паўторным выкарыстанні важнай працэсам з'яўляецца дапрацоўка спіса з карэктыроўкай мэтавага і чытацкага прызначэння, асаблівасцей зместу, пошуку новых дакументаў.

Пытанне 7. Краязнаўчыя бібліяграфічныя рэсурсы на сайтах бібліятэк

Праз сайты бібліятэкі забяспечваюць доступ да буйнейшых краязнаўчых рэсурсаў: краязнаўчага каталога, БД, краязнаўчых бібліяграфічных дапаможнікаў. стварыўшы ў ім функцыю выдзялення падмасіва па датах ўводу – за месяц, за тыдзень – для атрымання новай краязнаўчай інфармацыі.

Абласныя бібліятэкі пачалі прадстаўляць у інтэрнет доступ да краязнаўчых дакументаў праз электронныя каталогі. Па ЭК Брэсцкай і Віцебскай АБ на аснове праграмнага забеспячэння АЛІС магчыма весці просты і пашыраны пошук па масівах краязнаўчых кніг, брашур, выяўленчых і картаграфічных выданняў, артыкулаў з кніг, зборнікаў, часопісаў і газет. Выстаўлены ў інтэрнет некаторыя БД.

Пашыраецца адлюстраванне на сайтах бібліятэк электронных краязнаўчых бібліяграфічных дапаможнікаў. У ліку лідэраў па гэтаму кірунку Віцебская АБ, якая на бягучы момант забяспечыла доступ да 6 персанальных паказальнікаў і календароў знамянальных і памятных дат.

Прадстаўляюць бібліятэкі доступ праз сайты да некаторых краязнаўчых матэрыялаў фактаграфічнага характару. Гэта гістарычныя хронікі, фоталетапісы, матэрыялы дзелавой інфармацыі і інш. Так, на старонцы “Краеведение” даступна “Хроника освобождения: Брестская область”.

Мала выкарыстаны да бягучага часу магчымасці арыентавання ў краязнаўчых рэсурсах, якія размешчаны па-за бібліятэкамі, у т.л. аб сайтах музеяў, архіваў і іншых устаноў. Так, з галоўнай старонкі сайта Віцебскай АБ арганізаваны доступ на сайт “Победа – Витебск”, прысвечаны гораду ў гады Вялікай Айчыннайвайны, ў раздзеле “Мультимедиа” Віцебскай АБ магчыма выйсці на сайт “Витебский музей Марка Шагала”. Мінская ГЦБ імя Я.Купалы выставіла каталог сайтаў буйнейшых нацыянальных культурна-гістарычных рэсурсаў, у т.л. да краязнаўчага віртуальнага фотаальбому “Незнакомый Минск” (http://oldminsk.by) і інш. Часткова гэтай мэце служаць матэрыялы на старонках “Ссылки”, якія даюць спасылкі да сайтаў аблвыканкамаў і іншых рэгіянальных органаў кіравання і эканомікі. Частка бібліятэк дае спасылкі да сайтаў мясцовай адміністрацыі з галоўных старонак (Магілёўская АБ). Далейшае пашырэнне доступу да краязнаўчых рэсурсаў праз сайты – перспектыўны кірунак забеспячэння іх выкарыстання. Мае выключнае значэнне для задавальння інфармацыйных патрэбнасцей удаленых карыстальнікаў, напрыклад, нашчадкаў выхадцаў з Беларусі ў замежных краінах.

Вывады:

1. КДБА прадастаўляе ў згорнутым выглядзе бібліяграфічныя звесткі

2. аб краязнаўчых дакументах і фактаграфічныя даныя, што надае яму значэнне адмысловага інфармацыйнага рэсурса і сродка доступа да дакументаваных краязнаўччых ведаў.

3. Структура КДБА залежыць ад тыпу і віду бібліятэкі, фарміруецца зулікам інфармацыйных патрэбнасцей карыстальнікаў па краязнаўстве.

4. Структурныя кампаненты КДБА (каталогі, картатэкі, БД) маюць пэўную метадычную спецыфіку.

5. Перспектыўнымі кампанентамі з’яўляюцца электронныя формы (электронныя каталогі, БД).

6. Прадстаўленне краязнаўччых бібліяграфічных рэсурсаў у інтэрнет пашырае іх даступнасць сярод удаленых карыстальнікаў.

Ключавыя паняцці: краязнаўчы даведачна-бібліяграфічны апарат, краязнаўчыя каталогі, картатэкі, краязнаўчы даведачна-бібліяграфічны фонд, фонд неапублікаваных бібліяграфічных дапаможнікаў, краязнаўчая інфармацыя на сайтах бібліятэк.

Заданне для СПС: падрыхтаваць экспертную ацэнку краязнаўчай картатэкі бібліятэкі-філіяла Мінскай ГЦБС (бланк у папцы вучэбна-метадычнага комплекса па курсу). Вынікі разглядаюцца на субяседванні па самастойнай працы.

ЛІТАРАТУРА

Асноўная

1. Мамонтов, А.В. Краеведческая библиография: учебник. / А.В. Мамонтов, Н.Н. Щерба. – М., 1989. – С.162 – 177.

2. Краеведческие указатели и БД // Справочник библиографа. – Изд. 2-е, перераб. и доп. – СПб., 2003. – С.420 – 431.

3. Трубина, Е. Краеведческие ресурсы на сайтах библиотек / Е.Трубина // Библиогр. – 2001. – № 1. – С. 3 – 11.

Дадатковая

1. Краязнаўчая дзейнасць бібліятэк: метад. рэкамендацыі / НББ – Мн., 1994. – С.43 – 61.

Лекцыя 8. СІСТЭМА КРАЯЗНАЎЧЫХ БІБЛІЯГРАФІЧНЫХ ДАПАМОЖНІКАЎ