Сборник лекций и упражнений по карельскому языку (ливвиковское наречие)

Minä juon (kofei, čuaju, mehu, maido, hapainmaido, kiiseli, marjuvezi, viinu, vuassu, vezi, havvottu maido).

Harjoitus 2. Luaji mallin mugah.

Malli: yksi pala → kaksi palua.

yksi vuozi → sadakaksikymmen _______________

yksi kägöi → viizi __________________________

yksi lehti → kaksi __________________________

yksi poimičču → kolmetostu __________________

yksi voimatoi → kolme ______________________

yksi sormi → äijy ___________________________

yksi mägi → nel’l’i __________________________

yksi vahnu puu → kymmen ____________________

___________________________________________

yksi suuri kodi → nel’l’itostu ___________________

___________________________________________

yksi ligahine čuašku → viizi ____________________

___________________________________________

yksi pimei perti → seiččie ______________________

____________________________________________

yksi vihažu koiru → äijy ________________________

____________________________________________

yksi pieni lapsi → joukko _______________________

____________________________________________

87

yksi magei muarjupiirai → moni _________________

____________________________________________

yksi harmai hukku → vähä ______________________

____________________________________________

yksi kypsy must’oi → kobru _____________________

____________________________________________

yksi hapannuh sieni → virši ______________________

____________________________________________

yksi pehmei kannikko → pala ____________________

____________________________________________

Harjoitus 3. Muuta virkehet kieldovirkehikse.

Minule pidäy ostua takki da suappuat. Häi kirjuttau uvven kirjutuksen.

Minä ostin hänele lahjakse nahkahizen kukkaron. Konzu lähtin huogavumah suveh, otin keräle kezäjallaččimet, šliäpän, pluat’an, jupkan, valgien paijan da lyhyöt štanit.

Ota rengi da tuo kartohkat!

Lapset otettih bovat da pandih net škuappah.

Illal muamo pezi laudazet, kupit, luzikat da vilkat. Died’oi luadii uvven veičenvarren.

Kalastai sai ahvenen, särrin, kiiškoin, havvin, lahnan da siijan.

Tyttö keräi mečäs äijän must’oidu.

88

Harjoitus 4. Muuta virkehet myöndövirkehikse.

Myö emmo suannuh uuttu kunnostettuu fatierua. Tänäpäi ei pie panna piäle šuššii da hattuu.

Älä lämmitä kylyy!

Minä en vie ole syönnyh murginua.

Konzu olin lapsi, buabo ei kerdonuh minule äijiä suarnua.

Älgiä ostakkua laukas lihua, jauhuo da maiduo!

Harjoitus 5. Kiännä virkehet käyttäjen akkuzatiivua.

Из этого дерева я сделаю хорошую ручку для ножа. Полевые работы были закончены ещё до дождя. Папа построил баню за два месяца.

Завтра мы помоем полы и постелим половики. Уберите урожай осенью.

Нужно косить траву вовремя.

Пусть она возьмет зонт, на улице пасмурно! Расскажи мне сказку вечером!

Мы должны заплатить долг до конца недели. Мама купила себе новый шелковый платок. Закройте сарай на замок!

Я сдам экзамен в четверг.

Ученикам нужно перевести трудный текст и выписать новые слова в тетради.

Все пели эту песню по-русски.

89

Пусть он откроет окно и закроет дверь. В деревне построили новую церковь. Дорога в университет длится час.

Яприезжал в эту деревню один раз.

Harjoitus 6. Luaji mallin mugah.

Malli: Linnas on kirikkö → Linnas on äijy kirikkyö.

Kois on perti.

Hänel on veičči. Lattiel on boba.

Stolal on kniigu, kirjutin da tetratti. Pihal on lapsi.

Stolal on tiedokoneh.

Hänel on hyvä ystävy. Karjalas on järvi da jogi.

Pellon rinnal on oja.

Mečäs on suo.

Zavodas on ruadai.

Yliopistos on opastai da opastui. Miehel on avain.

Karjalazil on perindö.

Puistos on koivu, tuomi, pihl’ai, leppy da paju. Järves on suari.

Liäväs on počči, lammas, hebo, lehmy da bošši.

90

Harjoitus 7. Luaji mallin mugah.

Malli: Osta kniigu! → Ostan kniigan. Ota hattu škuapaspäi!

Luve virkeh!

Ombele räččin!

Tuo senčois varustetut hallot! Anna minule kirjutin da terendin! Tarkasta kiännös!

Peze astiet!

Pane tetratti reppuh!

Kiännä suarnu!

Kirjuta kirjaine!

Malli: Ostatto kniigan → Ostakkua kniigu! Kirjutatto harjoituksen.

Kerrotto kerdomuksen.

Kačotto uvven fil’man.

Pastatto piiruan. Puhkuatto havvin. Istutatto juablokkupuun. Maksatto vellan. Kabrastatto pertin. Nieglotto alazet.

Viettö lapsen kodih.

Malli: Meile pidäy ostua kniigu → Ostammo kniigan. Meile pidäy kandua kirjaine poštih.

91

Meile pidäy tuvva rengi saruas.

Meile pidäy andua lahju buabale.

Meile pidäy kuunnella uudizet.

Meile pidäy pestä lat’e.

Meile pidäy kerrata uuzi aihe.

Meile pidäy luadie kodiruado.

Meile pidäy nostua kyly.

Meile pidäy keritä lammas.

Harjoitus 8. Täytä taulukko.

Sanaliitto	Monikon	Monikon	Monikon
	nominatiivu	partitiivu	genetiivu
pieni tyttö
suuri pereh
hyvä
kirjutus
tuoreh leiby
libei tie
kallis mašin
huovis
tiedokoneh
vaigei
kyzymys
nuori naine
sangei kaži
	92

sinine taivas

tyhjy rengi

lihavu vačču

Harjoitus 9. Kiännä virkehet.

Япокупаю в магазине новое красное платье. Охотник видел в лесу пять зайцев, трех волков, семь белок и одну лисицу.

Яне принесла сегодня свежую газету.

Кроме тебя этого никто не сможет сделать.

Около нашей деревни много рек, ламбушек, ручьев.

Вдом пришли шесть мужчин, восемь женщин и семь детей.

Вкурятнике много куриц и цыплят.

Мама ищет сына.

Они шли сперва по узкой лесной тропинке, а потом по берегу вдоль ручья.

Этот компьютер стоит 26.000 рублей. Не говори плохого о нем!

Такого чуда я еще никогда не видел. На столе много разной еды.

Я не хочу туда ехать без тебя.

Мы успели вернуться домой до дождя.

Harjoitus 10. Luaji mallin mugah. Käytä syvväda juvva-verbii.

93

Malli: Minä, kala, liha → Minä syön kalua, ga en syö lihua.

Myö, liemi, hernehrokku. Sinä, koufei, čuaju.

Hyö, saluattu, pudro.

Minä, vuassu, muarjuvezi. Työ, šokoluadu, jiämaido. Brihačču, mehu, maido.

Myö, ruahtopiirai, šipainiekku.

Harjoitus 11. Vastua kieldovirkehel.

Ongo sinun tuatal pardu? Ongo hänel uuzi tytti?

Ongo täl paimenel vahnu hebo? Ongo pienel lapsel kätkyt? Ongo brihačul uvvet sukset?

Ongo sinul oma kuppi? Ongo buabal kirjavu paikku?

Ongo heil häkki, počči, lammas, koza vai mittuinetahto toine žiivattu?

Ongo miehel kukkaro kormanis?

Ongo sinun vellel pyöry? Ongo teijän kyläs kirikkö?

Ongo teil kezämökki?

Ongo hänel pieni vai suuri koiru?

94

Ongo died’oil veneh?

Ongo tuatal harmai paidu?

Ongo sinul tänäpäi karjalan kielen luvendo? Ongo täl tytöl hyvä ystävy?

Ongo täs mečäs lambi? Ongo oraval turbei händy?

Harjoitus 12. Luaji mallin mugah.

Malli: Minä kirjutan kirjazen → Minule pidäy kirjuttua kirjaine → Minule ei pie kirjuttua kirjastu. Tyttö lugou kerdomuksen.

Häi luadiu aijan.

Minä ostan leivän.

Muamo keittäy magien rokan. Sinä ombelet kirjavan ferezin. Opastui luadiu kodiruavot.

Buabo pastau kurniekan.

Häi pezöy lattiet da ikkunat.

Mies halguau hallot. Poigu ottau kupin.

Harjoitus 13. Kiännä virkehet käyttäjen akkuzatiivua libo partitiivua.

Мы споем новую песню вместе. Завтра я прочитаю это письмо. Отец принес ведро воды.

95

Дети лепят снеговика.

Она сшила себе новый костюм. Принеси мне тетрадь!

На берегу много лодок.

Ему нужно сделать эту работу до вечера. На улице играют дети.

Не бери с собой пальто, на улице тепло! После обеда мы сделаем домашнюю работу. Не пейте горячий чай, налейте лучше себе сок! Я не буду ждать тебя.

В саду цветут пять тюльпанов, три гвоздики, шесть роз и семь пионов.

Мы засолили бочку ряпушки.

Мы возьмем словарь с собой и переведем текст до конца дома.

Прошлой ночью я видела плохой сон. Мы не взяли в дорогу ни денег, ни еды. На небе нет звезд.

Они поймали мало рыбы. Девочка собрала горсть черники. Подай мне, пожалуйста, то ведро! Не бегай по скользкой дороге! Рыбаки поймали большую щуку. Учитель учит учеников.

96