- •2. Перыядызацыя айчыннай і сусветнай гісторыі. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі.
- •5. Жалезны век на тэрыторыі Беларусі. Пачатак рассялення славян і славянізацыя балтаў
- •9. Феадальная раздробленасць. Месца і роля беларускіх зямель у барацьбе з крыжацкай агрэсіяй і набегамі ардынцаў (канец хіі – пачатак хііі ст.).
- •13. Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князёў літоўскіх. Крэўская унія.
- •15. Эвалюцыя дзяржаўнага ладу Вялікага княства Літоўскага (ад адзінаўладдзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі).
- •16. Асаблівасці развіцця культуры беларускіх зямель у складзе вкл у хіу – хуі ст.
- •17. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у хіу – хуі ст. Рэфармацыя і Контррэфармацыя. Брэсцкая царкоўна-рэлігійная ўнія.
- •18. Асноўныя канцэпцыі этнагенэзу беларусаў у Сярэднія вякі. Эканамічныя і палітычныя фактары кансалідацыі беларускага этнасу (народнасці).
- •20. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у другой палове хуі – хуііі ст.
- •23. Асноўныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці культуры Беларусі ў кантэксце эпох Адраджэння і Асветніцтва.
- •24. Асноўныя напрамкі палітыкі расійскага самадзяржаўя на Беларусі ў канцы хуііі – першай палове хіх ст.
- •25. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі ў першай палове хіх
- •26. Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы і адмена прыгоннага права.
- •28. Шляхі развіцця капіталістычных адносін. Прамысловы пераварот, яго вынікі і асаблівасці ў Беларусі.
- •29. Грамадска-палітычны рух у Беларусі ў першай палове хіх ст. Шляхецкія паўстанні і іх наступствы для беларускіх губерняў.
- •32. Культура Беларусі ў другой палове хіх ст.
- •33. Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне ў пачатку хх ст.
- •34. Эканамічныя і палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі ў другой палове XIX – пачатку XX ст. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі.
- •35. Грамадска-палітычны рух у другой палове хіх – пачатку хх ст. На тэрыторыі Беларусі: ідэалогія лібералізму, народніцкі і сацыял-дэмакратычны рух.
- •36. Афармленне агульнарасійскіх палітычных партый. Рэвалюцыя 1905 – 1907 гг. Пачатак парламентарызму.
- •37. Геапалітычнае становішча і сацыяльна-эканамічная сітуацыя ў Беларусі ва ўмовах Першай сусветнай вайны.
- •38. Лютаўская рэвалюцыя 1917 года ў Беларусі. Беларускі нацыянальны рух і яго роля ў рэвалюцыйным працэсе пачатку XX ст.
- •39. Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 г. І яе роля ў гістарычным лёсе беларускага народа.
- •40. Беларусь ва ўмовах германскай акупацыі. Абвяшчэнне бнр.
- •41. Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці. Роля і месца бсср у стварэнні ссср.
- •42. Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі.Асаблівасці ажыццяўлення нэПа ў бсср.
- •43. Духоўнае і культурнае жыццё ў бсср у 1920-я гады.
- •44. Стварэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы індустрыяльна-аграрнага грамадства: індустрыялізацыя і калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў бсср.
- •45. Усталяванне камандна-адміністрацыйнай сістэмы. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. XX ст. У Беларусі.
- •50. Грамадска-палітычная і сацыяльна-эканамічная сітуацыя ў бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (сярэдзіна 40 – сярэдзіна 50-х гг. Хх ст.).
- •51. Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага развіцця бсср у сярэдзіне 50 – сярэдзіне 80-х гг. Хх ст.
- •53. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі бсср у 60 – 80-я гг. Хх ст.
- •54. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы (1985-1991 гг.).
- •56. Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь.
17. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у хіу – хуі ст. Рэфармацыя і Контррэфармацыя. Брэсцкая царкоўна-рэлігійная ўнія.
Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
Праваслаўе да 1385 года было амаль дзяржаўнай рэлігіяй. Але пасля Крэўскай уніі пануючай рэлігіяй у ВКЛ становіцца каталіцтва. На глебе барацьбы паміж свецкай і духоўнай уладамі прарасла Аармацыя.Рэфармацыя – грамадска-палітычны і рэлігійны рух, накіраваны супраць каталіцкай царквы як ідэйнай асновы феадалізму. У Рэфармацыі можна выдзяліць тры напрамкі:1) каралеўска-княжацкі, які абараняў інтарэсы манархаў і свецкіх феадалаў ва ўмацаванні сваёй улады і захопе зямных багаццяў царквы;2) бюргерска-буржуазны з яго пропаведдзю “мірскога аскетызму” і рэспубліканскага ўладкавання царквы;3) народны, які патрабаваў ліквідацыі царквы, феадальнага прыгнёту і ўзаконення роўнасці.Шляхту і заможных гараджан Рэфармацыя прывабіла магчымасцю падарваць магутнасць царквы, якая ўшчымляла іх правы.Найбольшае пашырэнне ў княстве атрымаў кальвінізм, абаронцам якога стаў Мікалай Радзівіл Чорны. Ён заснаваў у Вільні першую пратэстанцкую абшчыну.У 60-я гады XVI стагоддзя на Беларусі, у Літве і на Украіне з кальвінізму вылучыўся больш радыкальны напрамак – арыянства, ці антытрынітарызм.Папства зрабіла стаўку ў выратаванні каталіцкай царквы на ордэн езуітаў. Да сярэдзіны XVII стагоддзя польскія каралі практычна падпарадкавалі сабе праваслаўную царкву.Такім чынам, на працягу ўсяго існавання Рэчы Паспалітай беларускі народ вымушаны быў весці цяжкую барацьбу за сваю веру, мову, культуру.
Берасцейская царкоўная унія: яе прычыны, значэнні і вынікі.Некаторых мясцовых праваслаўных лідэраў прывабіў сваёй жыццяздольнасцю каталіцкі захад. Яны ўбачылі шлях да пераадолення духоўнага крызісу ў заключэнні уніі з Рымам. Гэты шлях быў рэалізаваны ў выглядзе Берасцейскай уніі.Новы накірунак хрысціянства – уніяцтва – быў аформлены на Берасцейскім саборы 1596 года. Ён прадугледжваў захаванне праваслаўнай абраднасці, царкоўна-славянскай мовы ў набажэнстве, але прызнаваў вяршэнства папы рымскага, каталіцкае веравучэнне.Але замест спакою унія стала крыніцай раздораў. Першы напрамак рэлігійнай барацьбы – гэта пачатак літаратурна-багаслоўскай палемікі. Другім напрамкам была парламенцкая барацьба. На сеймах паміж праваслаўнымі і уніятамі адбываліся вострыя спрэчкі. Трэцяй формай рэлігійнай барацьбы была адміністрацыйная барацьба: закрыццё праваслаўных цэркваў, перадача іх і манастыроў уніятам.Па Беларусі пракацілася хваля антыуніяцкіх выступленняў. З пачатку XVII стагоддзя ўсё большую вагу пачынаюць набываць казакі. Яны пачынаюць бараніць пакрыўджаную царкву. У 1648 годзе на барацьбу з прыгнятальнікамі ўзнялося запарожскае казацтва на чале з Б.Хмяльніцкім, галоўнае патрабаванне паўстання – ліквідацыя уніяцкай царквы. У XVII–XVIII ст. на Беларусі ўзмацнілася дзейнасць каталіцкіх манаскіх. Яны праводзілі гвалтоўнае акаталічванне беларускага насельніцтва. Абаронцамі праваслаўя становяцца праваслаўныя брацтвы, якія ўзніклі ў XVI ст. Галоўны напрамак іх дзейнасці – захаванне чысціні праваслаўнага вучэння, богаслужэння і царкоўнага кіравання.Такім чынам, на працягу ўсяго існавання Рэчы Паспалітай беларускі народ вымушаны быў весці цяжкую барацьбу за сваю веру, мову, культуру.
Мэты: 1. Различвали на ликвидацыю расколу сярод феадалау 2. Умацаванне дзярж.-палит. и царкоунага адзинства 3. Пашырэнне сувязей з Захадам 14-15ст. – Фларэнтски сабор (1439). Уния не знайшла шырокай падтрымки мясцовага насельництва 15-16ст. – Вялики князь Александр и митрапалит Булгарынавич узнавили спробы аднаулення унии. Гэта прывяло да абвастрэння палит. становишча. Паустанне Глинка 1508 80-90я г. 16ст. – Прычыны унияцтва: 1. Перамога контрэфарма. у Еуропе 2. Заняпад прав. царквы у ВКЛ 3. Ливонская вайна 4. Палитыка царских расийских урад у адносинах да прав. епархии на занятай у вайне тэрыторыи Берасцейски сабор(1596): Утварэнне грэка-рымскай царквы
Фактары, якия змянили рэлигийную структуру Б.17-18ст.: 1. Падтрымка унияцкай царквы збоку правячых колау кат. духавенства и царквы 2. Унияцкая царква ахопливала больш за 1000 парафий на Б., у РП – 9000 3. На Б. заставалася тольки адна прав. Магилёуская епархия, паменшчвалася колькасць прыходау 4. Абраднасць унияцкай царквы мала чым адрознивалася ад прав. 5. Унияты у храмавай службе польскай царкоуна-славянскай, бел. и лацинскими мовами 6. Уплыу униятау на развиццё бел. мастацтва, иканаписа, жываписа, книгадрукавання
Вялікае княства Літоўскае было, як вядома, поліэтнічнай дзяржавай, у якой жылі беларусы, рускія, украінцы, літоўцы, яўрэі, татары і інш. Таму фарміраванне "непадзельнага народа", на думку інкарпаратараў, павінна было ажыццяўляцца шляхам асіміляцыі ўсіх гэтых этнасаў уласна польскім насельніцтвам. на шляху рэлігійнай еднасці народаў Рэчы Паспалітай было шмат перашкод.