2_klass_Bel_mova_ru_p1

19. Паслухайце верш.

Рассмяшы¢ Вася

Рассмяшы¢ сягоння ¢ класе нас сва¸ю байкай Вася.

¨н сказа¢: «З сястрычкай Дашай сала¢я карм³л³ кашай. Салавейка кашу з’е¢, чык-чырык — на грушу се¢». Мы ¢с³м класам закрычал³: «Вераб’я вы частавал³».

В. Кудлачо¢

Як³х птушак зблыта¢ Вася? Як дзец³ здагадал³ся, што Вася частава¢ вераб’я?

Знайдз³це ³ прачытайце словы з апострафам.

вераб’³´

20. Дапо¢н³це сказы патрэбным³ словам³.

Ó	вераб’я вял³кая ... .		ïåð’å
Ó	сарок³ прыгожае ... .		ñÿì’ÿ

Зап³шыце сказы. Назав³це словы з апострафам.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	11

21. Прачытайце прыказку. Чаму так гавораць?

Прыгожая птушка пер’ем, а чалавек вучэннем.

Вып³шыце слова з апострафам.

Ãóê³ [ã], [ã’], ë³òàðû Ã, ã

22. Разгледзьце малюнак. Прачытайце скорагаворку.

Пад гал³нам³ ял³ны гномы гаман³л³.

Прачытайце, што гаварыл³ гномы.

"Гук³ [г], [г’] у беларускай ³ рускай мовах выма¢ляюцца па-рознаму, але на п³сьме абазначаюцца адной ³ той жа

л³тарай.

12	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

23.Зап³шыце спалучэнн³ л³тар.

24.Прачытайце словы. Прав³льна вымав³це гук³ [г], [г’].

ãýòû	гавары	прыгожая
ãýòà	гаворка	непрыгожы
глядз³	пагавару	прыгажосць

25. Паслухайце тэкст.

Так³х кветак не бывае

Неяк гэтым летам мая суседка Таня зб³рала на лузе кветк³: рамонак, гарыцвет, трыпутн³к. Яна паказвала ³х мне ³ казала:

—Во якая прыгожая кветка!.. ² гэтая прыгожая... ² вось гэтая. Я занясу ³х бабул³ ³ паста¢лю ¢ вазу.

—А ты пашукай непрыгожую, — сказа¢ я. — Самую непрыгожую.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	13

Таня ¢важл³ва паглядзела мне ¢ вочы ³, убачы¢шы, што я гавару зус³м сур’¸з- на, задумалася.

— Так³х кветак не бывае, — нарэшце сказала яна. Потым яшчэ падумала, зно¢ паглядзела мне ¢ вочы ³ рашуча запэ¢н³ла: — Н³дзе не бывае! (Паводле В. Гар-

áóêà).

Як³я кветк³ зб³рала на лузе Таня? Што яна гаварыла пра кожную кветку? Чаму дзя¢чынка не стала шукаць непрыгожай кветк³?

Вып³шыце з тэксту назвы кветак. Падкрэсл³це л³тару ³. Прачытайце назву кветк³, у якой ¸сць гук [г].

26. Разгледзьце малюнк³, прачытайце словы. Назав³це адным словам прадметы на малюнках.

званочак вярг³ня дзьмухавец

14	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

глады¸лус ружа астра гарлачык

Як³я кветк³ вам падабаюцца?

Вып³шыце назвы кветак, у як³х ¸сць гук [г] або [г’].

Ðì¥ 27. Вусна раскажыце пра сваю люб³мую кветку. Карыстайцеся словам³ ¢ дужках.

Мая люб³мая кветка — ... . У ... (тонкая, гнуткая, до¢гая, то¢стая) сцябл³н-

ка, (до¢г³я, тонк³я, маленьк³я, зял¸ныя, прыгожыя) л³сц³к³. Пял¸стк³ ¢ ... (чырво-

нага, с³няга, блак³тнага, жо¢тага, ружовага) колеру.

28. Прачытайце скорагаворку. Назав³це словы з гукам [г].

Да¢ Грыша Гал³ грушу, Галя Грышу — ягады.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	15

Ãóê [÷], ë³òàðû ×, ÷

29. Разгледзьце малюнк³. Скажыце па-руску, што на ³х намалявана. Прачытайце словы, зап³саныя пабеларуску.

÷àé

÷àéí³ê

чайка

Як³м³ гукам³ адрозн³ваецца выма¢ленне руск³х ³ беларуск³х сло¢?

"У беларускай мове гук [ч] выма¢ляецца цв¸рда: пчала, чмель, чорны.

30.Зап³шыце спалучэнн³ л³тар.

16	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

31. Прачытайце словы. Выразна вымав³це гук [ч].

гучна	æó÷ê³	чашачка
гучыць	ñ³í³÷ê³	шапачка
чырвоны	чорны	нечакана

32. Разгледзьце малюнк³. Дапо¢н³це сказы словам³. Назав³це словы з гукам [ч].

чашачка кубачак

Óкветк³ прыгожая ... .

Óхлопчыка прыгожы ... .

Çàï³øûöå.

33. Паслухайце тэкст.

˳âåíü

У лесе нечакана сыпану¢ дождж. Буйны´ я ц¸плыя кропл³ гучна заляскал³ па траве ³ л³сцях дрэ¢.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	17

² ¢се пачал³ хава´цца ад дажджу. Жуч- к³, матыльк³, мух³ пазалаз³л³, хто куды: у чашачк³ кветак, пад л³сце, у розныя шчыл³нк³.

Мышка прыта³лася пад чырвоным гры- бам-мухаморам.

С³н³чк³ ¢ дуплы пахавал³ся.

А жабы, што сядзел³ на беразе сажалк³, думал³, куды б ³м схавацца, ³ ско´êíóë³ ¢ âàäó.

Так ³ прасядзел³ там, пакуль л³вень не скончы¢ся (В. Хомчанка).

Што пачал³ раб³ць жыв¸лы, кал³ пача¢ся дождж? Як³я схованк³ яны сабе знайшл³? Чыя схованка

выкл³кала ¢ вас усмешку? Чаму?

Прачытайце, куды схавал³ся ад дажджу жучк³, матыльк³, мух³. Прав³льна вымав³це гук [ч].

Чаму тэкст называецца «Л³вень»?

18	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

34. Прачытайце верш. З чым пара¢но¢вае а¢тар

вочк³ дачушк³?

Âî÷ê³

С³неньк³я вочк³ ¢ маленькай дочк³.

Кажуць вочкам матыльк³:

—Вы не вочк³ — вас³льк³. А можа, званочк³?

—Íå, ìû — âî÷ê³, âî÷ê³!

Í.Тулупава

Назав³це словы з гукам [ч]. Раскажыце, як³я вочы ¢ вашай матул³.

С л о в ы д л я д а в е д к ³: прыгожыя, пяшчотныя, ласкавыя, блак³тныя, зял¸- ныя, шэрыя, карыя.

35. Прачытайце скорагаворку.

С³н³я званочк³ раскрыл³ свае вочк³.

Ñï³øûöå.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	19

36. Разгледзьце малюнк³. Назав³це прадметы паруску. Прачытайце беларуск³я словы.

шчыпцы шчотка шчыт

Як³м³ гукам³ адрозн³ваецца выма¢ленне руск³х ³ беларуск³х сло¢?

"Прав³льна выма¢ляйце спалучэнне гука¢ [шч]: шча¢е, шчупак, боршч.

37.Прачытайце словы. Выразна вымав³це спалу- чэнне гука¢ [шч].

шчаня	шчака	хрушч
шчанюк	ø÷àö³íà	плашч
шчаняты	ø÷àö³í³ñòû	боршч
шчупак	ëåø÷	шчыгол
шчупачок	лешчык	шчыгляня
шчупаковы	падлешчык	шчыгл³к

20	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования