2_klass_Bel_mova_ru_p1

81.Зап³шыце спалучэнн³ л³тар, словы.

82.Прачытайце словы. Прав³льна вымав³це гук³

[äç’] ³ [äæ].

äçåä	дажджы	äæýì
дзень	дожджык	äæà´ëà
дзверы	дажджынка	äæàë³öü
Федзя	дажджл³вы	ураджай
Як³м³ л³тарам³ абазначаецца гук		[дз’]? Назав³це

л³тары, як³м³ абазначаецца гук [дж].

83. Прачытайце. Запомн³це ³ праверце народныя прыметы.

1.Ласта¢к³ н³зка л¸таюць — будзе дождж.

2.Многа раб³ны — восень дажджл³вая,

	мала — сухая.
		дождж
	Сп³шыце. Падкрэсл³це спалучэнне л³тар дж.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	41

84. Прачытайце частк³ тэксту. Паста¢це ³х у патрэбнай паслядо¢насц³.

Бабуля не пусц³ла хлоп- чыка¢ у лес.

— Ласта¢к³ н³зка л¸таюць — хутка будзе дожджык, — сказала яна.

Бы¢ сонечны дзень. Дзед з М³хаськам пераб³рал³ вуды, кал³ прыбег Федзя. ¨н пакл³ка¢ М³хаську па грыбы.

А дзядуля падв¸¢ хлоп- чыка¢ да акварыума.

— Кал³ рыбк³ па паверхн³ вады плаваюць, будзе дожджык, — сказа¢ ¸н. — Прырода — жывы барометр.

Пра як³я народныя прыметы вы прачытал³? Знайдз³це ¢ тэксце словы з гукам³ [дз’], [дж].

42	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

85. Прачытайце верш. Знайдз³це ³ прачытайце словы з гукам³ [дз’], [дж], [р], [ц’], [¢].

Божая каро¢ка, што за¢тра будзе — дожджык ц³ пагода? Пень ц³ калода? Пагода — ляц³. Дожджык — сядз³!

Вып³шыце словы з гукам³ [дз’], [дж].

86. Прачытайце. Сп³шыце друг³ сказ. Падкрэсл³це л³тары, як³я абазначаюць гук³ [дз’], [дж].

1. Без дажджу ³ трава не расце. 2. У ма³ дажджы — будзе ¢раджай.

Адкажыце на пытанн³

1.Вымав³це гук³: [дз’], [л], [дж], [м], [¢]. Як³х гука¢ няма ¢ рускай мове?

2.Якой л³тары няма ¢ рускай мове? Нап³санне якой л³тары адрозн³ваецца ¢ рускай ³ беларускай мовах?

3.Што такое апостраф?

4.Як³я гук³ ¢ беларускай мове абазначаюцца дзвюма л³тарам³?

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	43

ÃÓʲ ² ˲ÒÀÐÛ

	Ãóê³ ìîâû
па-руску		па-беларуску
çâóê		ãóê

Успомн³це з урока¢ рускай мовы

З чаго складаюцца словы?

87. Вымав³це словы. З як³х гука¢ яны складаюцца?

Дзяцел, во¢к, лешч, пчала, джала.

Назав³це тыя гук³ ¢ словах, як³х няма ¢ рускай мове.

Словы складаюцца з гука¢ мовы. Гук³ мы чуем ³ выма¢ляем.

88. Прачытайце скорагаворк³. Вымав³це словы, як³я адрозн³ваюцца адным гукам. Вып³шыце ³х.

44	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

1.Ñàâà´ ñàâó´ спалохала ¢ соснах.

2.Сон³ сняцца сун³цы, Тон³ сняцца кун³цы.

ñóí³´цы — рус. земляника

89. Замян³це адз³н гук у словах. Назав³це новыя словы.

зайка	êàçà	áûê	äîì
[ì] [÷] [ë]	[ñ] [ð]	[ó] [à] ?	? ?

90. Да прапанаваных сло¢ падбярыце словы, як³я адрозн³ваюцца адным гукам.

êîò — ...

вожык — ...

бычок — ...

ñîì — ...

Çàï³øûöå ïàðû ñëî¢.

Ó ç î ð: ëå¢ — ëåñ.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	45

91. Прачытайце верш. Як чарн³цы малююць губк³?

Абвяшчае бор, бор на паляне збор, збор. Чорныя чарн³цы, н³бы чара¢н³цы, сыплюцца ¢ кубк³ ды малююць губк³.

Ä. Á³÷ýëü

Назав³це словы, як³я адрозн³ваюцца адным гукам.

92. Як³я словы можна скласц³ з гука¢ [с], [н], [о]? Дапо¢н³це сказ патрэбным словам.

Сп³ць спакойна стары´ сом, бачыць ¸н салодк³ ... (С. Касенка).

Çàï³øûöå ñêàç.

Абазначэнне гука¢ на п³сьме л³тарам³

па-руску	па-беларуску
буква	ë³òàðà

46	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

Успомн³це з урока¢ рускай мовы

Для чаго неабходны л³тары?

93. Разгледзьце малюнк³. Што на ³х намалявана?

ñ, í, î, ö, à

â, ñ, ÿ, ë, ê, ¸, à

à, õ, ì, ð, à

ç, ð, î, ê, à

З л³тар пад малюнкам³ складз³це ³ зап³шыце словы.

Гук³ на п³сьме абазначаюцца л³тарам³.

Успомн³це

Як³м³ л³тарам³ абазначаюцца гук³ [дз’],

[äæ]?

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	47

94.Прачытайце. Пра якую пару года гаворыцца

¢тэксце? Назав³це асенн³я месяцы.

Верасень — першы месяц восен³. У верасн³ зацв³таюць верасы. У кастрычн³ку шмат пахмурных дз¸н. У л³стападзе часта ³дуць дажджы.

Вымав³це па парадку гук³ ³ назав³це л³тары ¢ выдзеленых словах. Сп³шыце трэц³ ³ чацв¸рты сказы.

Успомн³це

Якой л³тарай абазначаецца гук [¢]?

95. Прачытайце. Чым асенн³ л³сток падобны на птушанятка? Што а¢тар называе жо¢тым статкам?

Л³стапад

Як малое птушанятка, перабег л³сток дарожку.

К³ну¢ся за жо¢тым статкам, м³льганул³ тольк³ ножк³.

Â. ³òêà

ñòà´так — рус. стадо

48	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования

Вымав³це па парадку гук³, назав³це л³тары ¢ выдзеленых словах. У як³м слове л³тар больш, чым гука¢? Чаму?

Зап³шыце словы з л³тарай ¢.

Успомн³це з урока¢ рускай мовы

Ц³ абазначае гук л³тара ь?

96. Прачытайце прыказк³. Чым адметная восень?

1.Увосень работ восем.

2.Багата вясна кветкам³, а восень пале´òêàì³.

ïàëå´так — засеянае поле

Вып³шыце словы, у як³х л³тар больш, чым гука¢.

97. Прачытайце. Вымав³це па парадку гук³, назав³це л³тары ¢ выдзеленых словах. У як³х словах л³тар больш, чым гука¢?

Па¢л³к люб³ць восень. Але тольк³ тыя дн³, кал³ няма дажджу.

Сп³шыце. Падкрэсл³це л³тару, якая гука не абазначае.

Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования	49

Беларуск³ алфав³т

98. Прачытайце назвы л³тар беларускага алфав³та на форзацы падручн³ка. Пал³чыце колькасць л³тар.

Назав³це л³тару, якой няма ¢ руск³м алфав³це. Як³я л³тары па-рознаму называюцца ¢ рускай ³ беларускай мовах?

Назав³це «суседзя¢» л³тары ¢ алфав³це.

? á ? ? ³ ? ? î ? ? ö ? ? û ?

Разгледзьце малюнк³. Для чаго чалавеку трэба добра ведаць алфав³т?

Гаварыце прав³льна

У алфав³тным парадку.

50	Образовательный портал www.adu.by/ Национальный институт образования