МАХАБХАРАТА
.pdf59.viûayô vinivartante nirôhôrasya dehinað | rasavarjaü raso ’pyasya paraü dêûåvô nivartate ||
60.yatato hy api Kaunteya puruûasya vipañcitað | indriyôòi pramôthøni haranti prasabhaü manað ||
61.tôni sarvôòi saüyamya yukta ôsøta matparað | vañe hi yasyendriyôòi tasya prajèô pratiûåhitô ||
62.dhyôyato viûayôn puüsað saþgas teûãpajôyate | saþgôt saüjôyate kômað kômôt krodho ’bhijôyate ||
63.krodhôd bhavati saümohað saümohôt smêtivibhramað | smêtibhraüñôd buddhinôño buddhinôñôt praòañyati ||
64.rôgadveûaviyuktais tu viûayôn indriyaiñ caran | ôtmavañyair vidheyôtmô prasôdam adhigacchati ||
65.prasôde sarvaduðkhônaü hônir asyopajô yate | prasannacetaso hy ôñu buddhið paryavatiûåhate ||
66.nôsti buddhir ayuktasya na côyuktasya bhôvanô | na côbhôvayatað ñôntir añôntasya kutað sukham ||
67.indriyôòôü hi caratôü yan mano ’nuvidhøyate | tad asya harati prajèôü vôyur nôvam ivômbhasi ||
68.tasmôd yasya mahôbôho nigêhøtôni sarvañað | indriyôòøndriyôrthebhyas tasya prajèô pratiûåhitô ||
191
69.yô niñô sarvabhãtônôü tasyôü jôgarti saüyamø | yasyôü jôgrati bhãtôni sô niñô pañyato muneð ||
70.ôpãryamôòam acalapratiûåhaü samudram ôpað praviñanti yadvat |
tadvat kômô yaü praviñanti sarve sa ñôntim ôpnoti na kômakômø ||
71.vihôya kômôn yað sarvôn pumôüñ carati niðspêhað | nirmamo nirahaükôrað sa ñôntim adhigacchati ||
72.eûô brôhmø sthitið Pôrtha nainôü prôpya vimuhyati | sthitvôsyôm antakôle ’pi Brahmanirvôòam êcchati ||
iti Ñrømad Bhagavadgøtôs Ãpaniûatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñrø Kêûòôrjuna-saüvôde sôükhyayogo nôma dvitøyo ’dhyôyað
192
III
ARJUNA UVФCA
1.jyôyasø cet karmaòas te matô buddhir Janôrdana | tat kiü karmaòi ghore môü niyojayasi Keñava ||
2.vyômiñreneva vôkyena buddhiü mohayasøva me | tad ekaü vada niñcitya yena ñreyo ’ham ôpnuyôm ||
СRШBHAGAVФN UVФCA
3.loke ’smin dvividhô niûåhô purô proktô mayônagha | jèônayogena sôükhyônôü karmayogena yoginôm ||
4.na karmaòôm anôrambhôn naiûkarmyaü puruûo ’ñnute | na ca saünyasanôd eva siddhiü samadhigacchati ||
5.na hi kañcit kûaòam api jôtu tiûåhaty akarmakêt | kôryate hy avañað karma sarvað prakêtijair guòaið ||
6.karmendriyôòi saüyamya ya ôste manasô smaran | indriyôrthôn vimãâhôtmô mithyôcôrað sa ucyate ||
7.yas tv indriyôòi manasô niyamyôrabhate ’rjuna | karmendriyaið karmayogam asaktað sa viñiûyate ||
193
8.niyataü kuru karma tvaü karma jyôyo hy akarmaòað | ñarørayôtrôpi ca te na prasidhyed akarmaòað ||
9.yajèôrthôt karmaòo ’nyatra loko ’yaü karmabandhanað | tadarthaü karma Kaunteya muktasaþgað samôcara ||
10.sahayajèôð prajôð sêûåvô purovôca Prajôpatið | anena prasaviûyadhvam eûa vo ’stv iûåakômadhuk ||
11.devôn bhôvayatônena te devô bhôvayantu vað | parasparaü bhôvayantað ñreyað param avôpsyatha ||
12.iûåôn bhogôn hi vo devô dôsyante yajèabhôvitôð | tair dattôn apradôyaibhyo yo bhuþkte stena eva sað ||
13.yajèañiûåôñinað santo mucyante sarvakilbiûaið | bhuèjate te tv aghaü pôpô ye pacanty ôtmakôraòôt ||
14.annôd bhavanti bhãtôni parjanyôd annasaübhavað | yajèôd bhavati parjanyo yajèað karmasamudbhavað ||
15.karma Brahmodbhavaü viddhi Brahmôkûarasamudbhavam | tasmôt sarvagataü Brahma nityaü yajèe pratiûåhitam ||
16.evaü pravartitaü cakraü nônuvartayatøha yað | aghôyur indriyôrômo moghaü Pôrtha sa jøvati ||
17.yas tv ôtmaratir eva syôd ôtmatêptañ ca mônavað | ôtmany eva ca saütuûåas tasya kôryaü na vidyate ||
194
18.naiva tasya kêtenôrtho nôkêteneha kañcana |
na côsya sarvabhãteûu kañcid artha vyapôñrayað ||
19.tasmôd asaktað satataü kôryaü karma samôcara | asakto hy ôcaran karma param ôpnoti pãruûað ||
20.karmaòaiva hi saüsiddhim ôsthitô Janakôdayað | lokasaügraham evôpi saüpañyan kartum arhasi ||
21.yad yad ôcarati ñreûåhas tat tad evetaro janað | sa yad pramôòaü kurute lokas tad anuvartate ||
22.na me Pôrthôsti kartavyaü triûu lokeûu kiücana | nônavôptaü avôptavyaü varta eva ca karmaòi ||
23.yadi hy ahaü na varteyaü jôtu karmaòy atandritað | mama vartmônuvartante manuûyôð Pôrtha sarvañað ||
24.utsødeyur ime lokô na kuryôü karma ced aham | saükarasya ca kartô syôm upahanyôm imôð prajôð ||
25.saktôð karmaòy avidvôüso yathô kurvanti Bhôrata | kuryôd vidvôüs tathôsaktañ cikørûur lokasaügraham ||
26.na buddhibhedaü janayed ajèônôü karmasaþginôm | joûayet sarvakarmôòi vidvôn yuktað samôcaran ||
27.prakêteð kriyamôòôni guòaið karmôòi sarvañað | ahaükôravimãâhôtmô kartôham iti manyate ||
195
28.tattvavit tu mahôbôho guòakarmavibhôgayoð | guòô guòeûu vartanta iti matvô na sajjate ||
29.prakêter guòasaümãâhôð sajjante guòakarmasu | tôn akêtsnavido mandôn kêtsnavin na vicôlayet ||
30.mayi sarvôòi karmôòi saünyasyôdhyôtmacetasô | nirôñør nirmamo bhãtvô yudhyasva vigatajvarað ||
31.ye me matam idaü nityam anutiûåhanti mônavôð | ñraddhôvanto ’nasãyanto mucyante te ’pi karmabhið ||
32.ye tv etad abhyasãyanto nônutiûåhanti me matam | sarvajèônavimãâhôüs tôn viddhi naûåôn acetasað ||
33.sadêñaü ceûåate svasyôð prakêter jèônavôn api | prakêtiü yônti bhãtôni nigrahað kiü kariûyati ||
34.indriyasyendriyasyôrthe rôgadveûau vyavasthitau | tayor na vañam ôgacchet tau hy asya paripanthinau ||
35.ñreyôn svadharmo viguòað paradharmôt svanuûåhitôt | svadharme nidhanaü ñreyað paradharmo bhayôvahað ||
ARJUNA UVФCA
36.atha kena prayukto ’yaü pôpaü carati pãruûað | anicchannapi Vôrûòeya balôd iva niyojitað ||
СRШBHAGAVФN UVФCA
196
37.kôma eûa krodha eûa rajoguòasamudbhavað | mahôñano mahôpôpmô viddhy enam iha vairiòam ||
38.dhãmenôvriyate vahnir yathôdarño malena ca | yatholbenôvêto garbhas tathô tenedam ôvêtam ||
39.ôvêtaü jèônam etena jèônino nityavairiòô | kômarãpeòa Kaunteya duûpãreòônalena ca ||
40.indriyôòi mano buddhir asyôdhiûåhônam ucyate | etair vimohayaty eûa jèônam ôvêtya dehinam ||
41.tasmôt tvam indriyôòy ôdau niyamya Bharatarûabha | pôpmônaü prajahi hy enaü jèônavijèônanôñanam ||
42.indriyôòi parôòy ôhur indriyebhyað paraü manað | manasas tu parô buddhir yo buddheð paratas tu sað ||
43.evaü buddheð paraü buddhvô saüstabhyôtmônam ôtmanô | jahi ñatruü mahôbôho kômarãpaü durôsadam ||
iti Ñrømad Bhagavadgøtôs Ãpaniûatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñrø Kêûòôrjuna-saüvôde karmayogo nôma têtøyo ’dhyôyað
197
IV
СRШBHAGAVФN UVФCA
1.imaü Vivasvate yogaü proktavôn aham avyayam | Vivasvôn Manave prôha Manur Ikûvôkave ’bravøt ||
2.evaü paraüparôprôptam imaü rôjarûayo viduð | sa kôleneha mahatô yogo naûåað paraütapa ||
3.sa evôyaü mayô te ’dya yogað proktað purôtanað | bhakto ’si me sakhô ceti rahasyaü hy etad uttamam ||
ARJUNA UVФCA
4.aparaü bhavato janma paraü janma Vivasvatað | katham etad vijônøyôü tvam adau proktavôn iti ||
СRШBHAGAVФN UVФCA
5.bahãni me vyatøtôni janmôni tava côrjuna |
tôny ahaü veda sarvôòi na tvaü vettha paraütapa ||
6.ajo ’pi sann avyayôtmô bhãtônôm øñvaro ’pi san | prakêtiü svôm adhiûåhôya saübhavômy ôtmamôyayô ||
7.yadô yadô hi dharmasya glônir bhavati Bhôrata | abhyutthônam adharmasya tadôtmônaü sêjômy aham ||
198
8.paritrôòôya sôdhãnôü vinôñôya ca duûkêtôm | dharmasaüsthôpanôrthôya saübhavômi yuge yuge ||
9.janma karma ca me divyam evaü yo vetti tattvatað | tyaktvô dehaü punar janma naiti môm eti so ’rjuna ||
10.vøtarôgabhayakrodhô manmayô môm upôñritôð | bahavo jèônatapasô pãtô madbhôvam ôgatôð ||
11.ye yathô môü prapadyante tôüs tathaiva bhajômy aham | mama vartmônuvartante manuûyôð Pôrtha sarvañað ||
12.kôþkûantað karmaòôü siddhiü yajanta iha devatôð | kûipraü hi mônuûe loke siddhir bhavati karmajô ||
13.côturvaròyaü mayô sêûåaü guòakarmavibhôgañað | tasya kartôram api môü viddhy akartaram avyayam ||
14.na môü karmôòi limpanti na me karmaphale spêhô | iti môü yo ’bhijônôti karmabhir na sa badhyate ||
15.evaü jèôtvô kêtaü karma pãrvair api mumukûubhið | kuru karmaiva tasmôt tvaü pãrvaið pãrvataraü kêtam ||
16.kiü karma kim akarmeti kavayo ’py atra mohitôð |
tat te karma pravakûyômi yaj jèôtvô mokûyase ’ñubhôt ||
17.karmaòo hy api boddhavyaü boddhavyaü ca vikarmaòað | akarmaòañ ca boddhavyaü gahanô karmaòo gatið ||
199
18.karmaòy akarma yað pañyed akarmaòi ca karma yað | sa buddhimôn manuûyeûu sa yuktað kêtsnakarmakêt ||
19.yasya sarve samôrambhôð kômasaükalpavarjitôð | jèônôgnidagdhakarmôòaü tam ôhuð panâitaü budhôð ||
20.tyaktvô karmaphalôsaþgaü nityatêpto nirôñrayað | karmaòy abhipravêtto ’pi naiva kiücit karoti sað ||
21.nirôñør yatacittôtmô tyaktasarvaparigrahað | ñôrøraü kevalaü karma kurvan nôpnoti kilbiûam ||
22.yadêcchôlôbhasaütuûåo dvaádvôtøto vimatsarað | samað siddhôv asiddhau ca kêtvôpi na nibadhyate ||
23.gatasaþgasya muktasya jèônôvasthitacetasað | yajèôyôcaratað karma samagraü praviløyate ||
24.Brahmôrpaòaü Brahma havir Brahmôgnau Brahmaòô hutam | Brahmaiva tena gantavyaü Brahmakarmasamôdhinô ||
25.daivam evôpare yajèaü yoginað paryupôsate | Brahmôgnôv apare yajèaü yajèenaivopajuhvati ||
26.ñrotrôdønøndriyôòy anye saüyamôgniûu juhvati | ñabdôdøn viûayôn anya indriyôgniûu juhvati ||
27.sarvôòøndriyakarmôòi prôòakarmôòi côpare | ôtmasaüyamayogôgnau juhvati jèônadøpite ||
200