BIS3_matem_org_ua
.pdfВсе алгебраические дополнения в последней формуле являются определителями 3-го порядка. При раскрытии определителя 5-го порядка приходится вычислять пять определителей 4-го порядка и т.д. Таким образом, применение формул (1.8) или (1.9) при высоких порядках определителей – процедура очень громоздкая. Для упрощения расчетов можно предварительно упростить определитель, добившись, чтобы в какой-либо его строке (столбце) было максимальное количество нулевых элементов. Такого результата можно добиться, применяя свойство 7 определителей.
Пример 1.13. Вычислить определитель, разложив его по элементам первого столбца.
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
2 |
2 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
4 |
|
|
|
4 |
3 |
|
|
|
|
|
|
Н |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
5 |
|
|
|
1 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
З |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Решение. Подставив в формуле (1.9) |
|
j |
|
|
|
В |
|
4 , получим |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
1Ги n |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
2 |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
1 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
a A a A a A a |
|
т |
1 |
1 |
4 4 |
3 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
аA |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
11 |
11 |
21 |
21 |
|
31 |
|
31 |
|
|
м |
41 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
41 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
т |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
org |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
1 |
5 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
с |
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
1 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 1 1 |
|
||||||||||||||
|
|
|
2 1 1 |
|
й |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
1 1 2 1 |
4 4 3 |
|
е |
1 3 1 |
3 |
|
|
2 2 |
3 1 4 1 |
|
3 |
|
2 2 |
|
||||||||||||||||||||
ш2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
5 |
1вы5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
1 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
4 |
3 |
|
||
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 60 8 д30 40 9 40 1 40 4 15 20 6 20 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ф |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
15 |
3 12 12 8 8 16 9 |
|
|
|||||||||||||||||||||||
К |
3 10 10 |
4 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
2 20 |
|
|
73 25 28 99 23 .
Пример 1.14. Вычислить определители, разложив их по элементам того ряда, который содержит наибольшее количество нулей.
|
1 |
0 |
2 |
3 |
|
|
a |
b |
a |
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
а) |
0 |
2 |
1 |
0 |
; |
б) |
a |
b 0 |
0 |
|
. |
|
|
3 |
0 |
0 |
0 |
|
|
b |
0 |
0 |
a |
|
|
|
0 |
1 |
0 |
1 |
|
|
0 |
a |
b |
0 |
|
|
20
Решение: а) третья строка содержит наибольшее количество нулей. Разложим определитель по этой строке (в формуле (1.8) полагаем i 3, n 4 ), а получающийся при этом определитель 3-го порядка – по «правилу треугольников»:
|
1 |
0 |
2 |
3 |
|
0 |
2 |
3 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|||||||
|
0 |
2 |
1 |
0 |
3 1 3 1 |
3 3 4 3; |
|||
|
2 1 |
0 |
|||||||
|
3 |
0 |
0 |
0 |
|
1 |
0 |
1 |
|
|
0 |
1 |
0 |
1 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
б) максимальное количество нулей – в четвертом столбце.
|
a |
b |
|
a |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
b |
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
||
|
a b 0 0 |
|
|
|
|
|
|
|
3 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Н2 |
|
3 |
|
2 |
4 |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a 1 |
|
|
a |
|
b 0 |
|
|
|
|
|
" |
a |
ab a . |
|||||||||||||
b |
0 |
|
0 |
|
a |
|
|
|
|
|
a ab |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
a |
b |
|
|
|
|
|
|
З |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
0 |
a |
|
b |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
, добившись наибольшего коли- |
|||||||||||||
Пример 1.15. Вычислить определи ельи |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
чества нулей в каком-либо его ряде. |
|
е |
а |
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0т |
м |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
org |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1м2 |
|
. |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2matem1 1 3 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
й |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
3 |
|
|
0 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ш |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Пользуясь свойством 7 определителей, преобразуем его так, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
е |
|
|
все элементы, кроме первого, оказались равными нулю. |
|||||||||||||||||||||||||||
чтобы в первой строкед |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
ф |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Для этого, оставляя первый и второй столбцы без изменения, к элементам |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
К |
|
|
|
прибавим |
|
соответствующие |
элементы |
|
первого |
|
столбца, |
||||||||||||||||||||||
третьего столбца |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
а к элементам четвертого – элементы первого столбца, умноженные на 2 : |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 0 1 1 |
|
|
2 2 1 |
|
|
|
|
|
1 0 0 |
0 |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 2 2 1 |
|
|
0 2 1 |
|
|
|
|
|
1 2 1 |
2 |
. |
|
|||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
3 |
|
|
0 1 |
|
2 2 1 |
|
|
1 3 |
|
1 |
4 |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 1 1 2 |
|
|
3 2 2 |
|
|
|
|
|
2 1 1 1 |
|
|
Полученный определитель удобно раскрыть по элементам первой стро-
ки, так как она содержит лишь один ненулевой элемент (см. формулу (1.8) для
i 1 и n 4 ).
21
a11A11 a12 A12 a13 A13 a14 A14 a11A11 0 A12 0 A13 0 A14
|
|
|
2 |
1 |
2 |
a A 1 |
1 1 1 |
3 |
1 |
4 2 1 1 3 1 2 1 4 1 |
|
11 |
11 |
|
|
|
|
11 1
2 1 1 1 4 2 3 1 1 2 6 4 2 8 3 21.
Пример 1.16. Вычислить определитель, предварительно упростив его.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
5 |
4 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
4 |
7 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Н |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
9 |
8 |
|
5 |
|
" |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
З |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
5 |
В |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
свойства 7 (см. примеры |
||||||||||
Решение. Упрощение определителя с помощьюк |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.8 и 1.15) удобно производить, если в какомт |
-либо его ряде есть элемент, рав- |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
а |
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
однако его можно сде- |
|||||||||
ный 1 или 1. В данном случае такого элемента нет, |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
org |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
лать, например, вычтя из элементов первойт |
строки соответствующие элементы |
|||||||||||||||||||||||||||||||
второй строки: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
й |
1 |
|
1 |
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
3 |
|
4 |
7 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
ы |
ш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
9 |
8 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
5 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
а |
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В полученномф |
определителе добьемся, чтобы все элементы первого |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
К |
a11 1, обратились в нуль. Для этого ко второй строке при- |
||||||||||||||||||||||||||||||
столбца, кроме |
||||||||||||||||||||||||||||||||
бавим первую строку, умноженную на 3, к третьей строке – первую, умно- |
||||||||||||||||||||||||||||||||
женную на 4, а к четвертой – первую, умноженную на 3 , и раскроем опре- |
||||||||||||||||||||||||||||||||
делитель по элементам первого столбца: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
1 |
1 |
|
3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
2 |
1 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
0 |
7 |
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 1 1 1 |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
a A |
|
13 |
4 |
3 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
0 |
13 |
|
4 |
3 |
|
|
|
11 |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
4 |
9 |
|
|||||||||
|
0 |
|
5 |
|
|
4 |
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22
|
|
7 |
1 |
1 |
|
2 7 2 9 2 13 1 1 3 5 1 2 5 |
|
|
|||||
2 |
|
13 |
2 |
3 |
|
|
|
|
5 |
2 |
9 |
|
|
1 13 9 2 3 7 2 126 26 15 10 117 42 2 2 4 .
Замечание. Для упрощения вычислений на основании свойства 4 из первой строки был вынесен множитель 1 , а из второго столбца множитель 2.
Пример 1.17. Вычислить определитель 5-го порядка, предварительно |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
упростив его. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
7 |
|
|
3 |
|
4 |
|
|
5 |
|
|
Н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
4 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2З |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
5 17 |
6 |
Г |
У |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В11 . |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
2 |
|
|
1 |
|
и |
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
3 |
|
|
|
т |
8 |
|
|
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
м |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
добиваться максимального количества |
|||||||||||||||
Решение. В данном случае будемт |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
элемент a21 1, что облегча- |
|||||||||
нулей в первом столбце, посколькумон содержитorg |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
й |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ет вычисления. Пользуясь свойством 7 определителей, выполним следующие |
||||||||||||||||||||||||||||||
операции: к первой строке |
шдобавим вторую строку, умноженную ни число |
|||||||||||||||||||||||||||||
2 , к третьей – вторуюы, умноженную на 2, к четвертой – вторую, умножен- |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 . Получаем |
|
|
|||||||
ную на 4 , к пятойа– вторую, умноженную на |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ф |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
1 |
|
5 |
|
0 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
4 |
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
К |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
1 |
|
25 |
2 |
|
7 |
. |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
10 |
15 |
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
21 |
25 |
8 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Далее |
раскрываем этот |
определитель |
по |
элементам |
первого столбца |
|||||||||||||||||||||||||
(формула (1.9) при j 1 и n 5): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
a A a A a A a A a A a A |
1 2 1a M |
21 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
11 |
11 |
|
21 |
21 |
|
31 |
31 |
|
41 |
41 |
|
51 |
51 |
|
21 |
|
21 |
|
|
21 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23
|
1 |
5 |
0 |
1 |
|
1 |
1 |
0 |
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1 |
25 |
2 |
7 |
5 |
1 |
5 |
2 |
7 |
|
. |
|
10 |
15 |
1 |
1 |
|
10 |
3 |
1 |
1 |
|
|
|
21 |
25 |
8 |
5 |
|
21 |
5 |
8 |
5 |
|
|
Множитель 5 появился перед определителем в результате вынесения числа 5 из второго столбца. Полученный определитель четвертого порядка
упростим, образовав в первой строке все нули, кроме элемента a11 1. Для
этого первый и третий столбцы оставим без изменения, а из второго и четвертого столбцов вычтем первый. Полученный определитель раскроем по первой
строке. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
1 |
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Н |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
2 |
|
8 |
|
|
Из"первой строки |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
1 |
6 |
2 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
5 |
|
|
|
|
5 |
13 |
|
1 |
11 |
|
|
З |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
10 |
|
13 |
|
1 |
|
|
11 |
|
|
|
Увынесем 2 , а из |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26 |
|
8 |
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
третьей множитель 2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16 |
|
|
|
||||||||||||||||
|
21 |
|
26 |
8 |
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
е |
а |
|
|
ua |
|
|
|
|
|
|
3 |
1 |
4 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
м |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
org |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
5 2 2 |
13 |
|
|
1 11 |
|
|
Из второй строки |
|
20 |
0 |
3 3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
1 |
3 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
13 |
4 8 |
|
|
|
мвычтем третью |
|
|
|
|
|
13 |
4 8 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
й |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
Из третьего столбца вычтем второй и раскроем |
20 |
0 |
3 0 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
определительр3 - гопорядкаповторойстроке |
|
|
|
|
13 |
4 12 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
ф |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
2 2 |
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
К |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
36 39 60 3 180 . |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
20 |
3 1 |
|
|
13 |
12 |
|
60 |
|
|
|
Пример 1.18. Вычислить данные определители, предварительно добившись, чтобы все их элементы, стоящие под главной диагональю, обратились в нуль.
|
|
1 |
3 |
2 |
6 |
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
1 |
2 |
3 |
4 |
|
|
||||
|
|
1 |
3 |
5 |
7 |
|
|
|
|
|
|||||
а) |
|
; |
б) |
|
1 1 1 2 |
3 |
|
. |
|||||||
|
|
1 |
3 |
4 |
8 |
|
|
|
1 |
1 |
1 |
1 |
2 |
|
|
|
|
1 |
3 |
4 |
5 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24
Решение: а) вычитая из элементов второй, третьей и четвертой строк соответствующие элементы первой строки, добиваемся, что все элементы пер-
вого столбца, лежащие под a11, обращаются в нуль:
|
|
|
|
|
1 |
3 |
|
2 |
|
6 |
|
|
|
1 |
|
3 |
|
2 |
|
|
|
6 |
|
|
Из третьейи четвертой |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
3 |
|
5 |
|
7 |
|
|
0 |
|
|
6 |
|
3 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
1 |
3 |
|
4 |
|
8 |
|
0 |
|
|
6 |
|
2 |
|
|
|
2 |
|
строк вычитаем |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
3 |
|
4 |
|
5 |
|
|
|
0 |
|
|
6 |
|
2 |
|
|
1 |
|
|
вторуюстроку |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
1 |
3 |
|
2 |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 3 |
|
|
|
2 |
6 |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Из четвертой |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
0 |
6 |
|
|
3 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
6 |
Г3 |
1 |
. |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
строки вычитаем |
|
|
|
|
|
Н |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
0 |
0 1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
" |
|
1 |
1 |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
0 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
третьюстроку |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
0 |
0 1 |
|
2 |
|
|
|
|
В |
З |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 |
3 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
Величина полученного определителя |
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
кравна произведению элементов, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
составляющих его главную диагональ: |
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 6 е1 3ua 18 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
м |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
б) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
org |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ы |
|
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
1 2 3 4 5 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
й |
3 |
|
|
|
4 |
|
|
5 |
|
|
|
|
1 2 |
|
|
3 |
|
|
4 |
5 |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
е2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
1 1 2 3 4 |
|
|
|
|
0 |
|
ш |
|
|
|
1 |
1 |
|
|
1 |
|
|
|
0 |
|
1 |
|
|
1 |
|
1 |
1 |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
с 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 1 |
1 2 3 |
|
|
в |
|
|
1 |
|
2 |
2 |
|
|
2 |
|
0 |
|
|
0 1 |
|
1 |
1 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 1 1 |
|
р |
|
|
0 1 |
|
2 |
3 |
|
|
3 |
|
|
|
0 |
|
|
0 1 |
|
2 |
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
д2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
0 1 |
|
2 |
3 |
|
|
4 |
|
|
|
0 |
|
|
0 1 |
|
2 |
3 |
|
|||||||||||||||||
|
1 1 1 ф1 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
К |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
4 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
4 |
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 1 |
|
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
0 |
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 0 |
|
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
0 |
|
0 1 |
|
1 |
|
1 |
1. |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 0 1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
0 |
|
0 0 1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 0 1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
0 |
|
0 0 0 1 |
|
|
|
|
|
25
Упражнения для самоконтроля
1. Вычислить определители:
а) |
|
1 |
2 |
|
; |
б) |
|
cos |
sin |
|
; |
в) |
|
loga b |
loga2 b |
|
; |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
3 |
4 |
|
|
sin |
cos |
|
|
logb2 a |
logb a |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
3 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
5 |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
0 |
|
|
a |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
г) |
1 0 6 |
; |
|
|
|
|
|
д) |
|
|
|
1 0 |
|
2 |
; |
|
|
е) |
a a |
|
0 |
|
. |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
7 |
|
8 |
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
8 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
0 |
|
|
a |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
||
2. Решить уравнения: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Н |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
x |
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x |
sin x |
|
|
|
З |
|
|
|
x2 |
|
4 9 |
|
|||||||||||||||
а) |
|
|
|
|
0 ; |
|
|
б) |
|
|
|
У |
в) |
|
|
x |
|
2 3 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В1; |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
5 |
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
cos x |
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 1 |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Решить неравенства: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
а |
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
м . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3 |
x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.1orgx 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
а) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
matem |
|
|
|
|
|
0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
; |
|
|
|
|
б) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
2x |
x 1 |
|
|
|
|
|
|
й |
|
|
|
|
|
3x |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
ш |
|
|
определители: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
4. Упростить и вычислитьы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 3 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 1 1 |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
2 р |
3 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
е |
|
5 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
3 3 4 |
|
|
|
|
|
|
|
1 3 1 |
|||||||||||||||||
а) |
|
|
ф2 |
|
; |
|
|
|
|
|
б) |
|
; |
|
|
|
|
в) |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
а |
0 |
|
3 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 7 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 3 |
|||||||||||||||||
|
|
|
0К |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
2 |
|
4 |
6 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 2 5 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 1 |
0 .
1
1
1 ;
3
|
2 |
9 |
9 |
4 |
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
1 |
0 |
3 |
4 |
5 |
|
|
||||
|
2 |
3 |
12 |
8 |
|
|
|
|
|
|||||
г) |
; |
д) |
|
1 |
2 |
0 |
4 |
5 |
|
. |
||||
|
4 |
8 |
3 |
3 |
|
|
|
1 |
2 |
3 |
0 |
4 |
|
|
|
1 |
2 |
6 |
4 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
0 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
1. а) 2; |
б) 1; |
|
|
в) |
3 ; г) 35 ; |
д) 108; |
е) |
2a2 . |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. а) x1 2, x2 |
|
5 ; |
б) |
|
|
x k , |
k 0, 1, 2,...; |
|
в) x1 2, x2 3. |
|||||||||||||||||||||||||
3. а) x |
|
|
|
|
1 |
|
|
б) x ; 1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
3; |
|
2 |
|
; |
|
; . |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
4. а) 54 ; |
б) 20; |
|
в) 48; г) 5085; |
|
д) |
120 . |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. МАТРИЦЫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Н |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.1. Основные определенияЗ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В |
|
|
|
|
|
||
Рассмотрим прямоугольную таблицу из m Гn чисел: |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
иa |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
т |
1n |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
а |
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
a |
22 |
|
|
|
|
. 2n |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
(2.1) |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
.org |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
am1йa |
2 |
|
|
|
amn |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Такую таблицу называютсматрицей (точнее числовой матрицей) размера |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m n . Кроме приведенного обозначения (2.1) для матрицы употребляют еще |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
следующие обозначенияа: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
a11 |
a12 |
|
|
д |
a1n |
|
|
|
|
a11 |
|
|
a12 a1n |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
ф |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a22К |
|
|
|
|
|
a2n |
|
|
a21 |
|
|
a22 |
|
a2n |
|
|
a |
|
, i 1,2,...,m, |
|||||||||||||||
a21 |
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
; |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ij |
j 1,2,...,n. |
||||||||||
a |
a |
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
a |
m1 |
|
|
a |
m2 |
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
m1 |
m2 |
|
|
|
|
|
|
mn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mn |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Часто матрицу обозначают одной буквой, |
например, |
|
A. Если хотят ука- |
зать размер матрицы, то пишут Am n .
Числа, из которых составлена матрица, называют элементами матрицы. Элементы ai1,ai2 ,...,ain составляют i -ю строку, а элементы a1 j ,a2 j ,...,amj –
j -й столбец.
Матрица, содержащая только одну строку, называется матрицей-
строкой или строчной матрицей: a11 a12 a1n .
27
a11
Матрица вида a21 , состоящая из одного столбца, называется матри-
am1
цей-столбцом или столбцевой матрицей.
Строки и столбцы матрицы называют ее рядами. Под двумя параллельными рядами будем понимать две строки или два столбца матрицы.
Две матрицы называют равными, если они имеют одинаковые размеры и элементы одной матрицы равны соответствующим элементам другой. Таким
образом, |
Am n Bp q , |
|
если |
p m, q n и |
|
aij |
bij |
(i 1,2,...,m, |
||||||||||||||||||||||||||
j 1,2,...,n ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Н |
|
|
|
|
Если m n , то матрицу называют прямоугольной. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
Матрица, у которой число строк равно числу столбцов ( m n ), называ- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
З |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
ется квадратной. Порядок квадратной матрицы – это число ее строк (или |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
столбцов). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
В |
|
|
|
|
|
|
|
|||
Матрицы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
a |
|
|
|
a |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
иa |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
11 |
|
12 |
|
13 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a11 |
|
a12 |
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
a11 , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ua |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
м |
|
|
|
a22 |
|
a23 |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a21 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a21 |
|
a22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
org |
|
|
a32 |
|
a33 |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
. |
|
a31 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ы |
|
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
й |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
являются соответственно матрицами 1-го, 2-го и 3-го порядков. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
В квадратной матрицешп-го порядка |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
aв |
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
a |
|
a |
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
1 n 1 |
|
1n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
р |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
2 n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
д |
|
21 |
|
|
22 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2n |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ф |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
a |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
К |
|
|
|
a |
|
|
|
|
n n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
n1 |
|
|
n2 |
|
|
|
|
|
|
|
nn |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
элементы |
a11, |
a22 , ... , |
|
ann образуют |
|
главную |
|
диагональ, |
а элементы |
a1n , a2 n 1 , ... , an1 побочную диагональ.
Нулевой матрицей называется матрица, все элементы которой нули. |
||||||
Будем обозначать ее буквой , т.е. |
|
|
|
|||
|
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
. |
|||
|
|
|||||
|
|
|
|
|||
|
0 |
0 |
|
0 |
|
|
|
|
28
Диагональной матрицей называется квадратная матрица, у которой все элементы, расположенные вне главной диагонали, равны нулю:
a |
0 |
0 |
|
0 |
|
||
|
11 |
a22 |
0 |
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
. |
||
|
|
||||||
0 |
0 |
0 |
a |
||||
|
|
||||||
|
|
|
|
|
nn |
Единичная матрица – это диагональная матрица, у которой каждый элемент главной диагонали равен единице. Ее обычно обозначают буквой E .
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
0 |
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
1 |
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
Н |
|
|
||||||
|
|
|
|
E |
|
|
. |
|
|
" |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
З |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
1 |
|
|
|
У |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
В |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Единичную матрицу порядка n иногда обозначают E . |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Треугольной матрицей называетсяаквадратная матрица, все элементы |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
диагонали, равны нулю. |
|||||
которой, расположенные по одну сторону от.главнойua |
|||||||||||||||||||||||||||
Матрицу вида |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
т |
|
org |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
ы |
|
matem |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
a11 |
|
й |
|
13 |
|
a1n |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
a12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
с |
a |
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23 |
|
|
|
2n |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ш22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
ann |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ф |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
называют верхней треугольной, а матрицу вида |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
К |
|
|
|
|
a |
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
a22 |
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
a21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
a |
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
n1 |
|
n2 |
|
|
n3 |
|
|
|
|
nn |
|
|
|
|
|
|
нижней треугольной матрицей.
Матрицу, полученную из данной заменой каждой ее строки соответствующим столбцом (с тем же номером), называют матрицей, транспонированной к данной. Матрицу, транспонированную к матрице A, будем обозна-
чать AT . Таким образом, если
29