- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
- •6.1. Негізгі әдебиеттер:
- •6.2. Қосымша әдебиеттер:
- •8. Оқу тәртібінің саясаты.
- •Оқу пәні бойынша глоссарий
- •Ядролық катастрофа - жаппай қырып-жоятын ядролық қаруды қолдану нәтижесінде қалыптасатын глобалды экологиялық апат.
- •Тақырып: Экология және оның қысқаша даму тарихы.
- •2. Экологияның ғылым ретінде анықтамасы, оның қалыптасуының қысқаша тарихы.
- •3 Экология бөлімдері.
- •4.Экологияның негізгі бағыттары
- •2. Жер бетінде организмдердің таралуы.
- •3. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы.
- •5. Тіршілік орталары Тіршілік ортасы дегеніміз – кез келген организмнің өсіп-өніп, көбеюіне, ұрпақтарын жалғастыруға қолайлы табиғи, тарихи қалыптасқан орта.
- •Тірі ағзалық тіршілік ортасы
- •Тақырып: Экологиялық факторлар және олардың классификациясы.
- •2. Ортаның факторлары және ағзалардың оған адаптациясы.
- •3. Экологиялық факторлар әсеріне организмдердің жалпы заңдылықтары
- •Тақырып: Популяция экологиясы-демэкология.
- •2. Популяцияның құрылымы мен түрлері.
- •3. Популяцияның статикалық және динамикалық сипаттамалары.
- •4. Популяциялық гомеостаз – популяцияның санын реттеу.
- •Тақырып: Бірлестіктер экологиясы-синэкология.
- •1. Синэкологияның зерттеу обьектілеріне жалпы сипаттама
- •2. Қарым-қатынас типтері
- •3. Бәсекелестік арқылы жою принципі. Экологиялық қуыс
- •Тақырып: Экожүйенің құрылу заңдылықтары.
- •Тақырып: Биосфера және оның тұрақтылығы
- •1. Биосфера - ғаламдық экожүйе ретінде.
- •Тақырып: Тұрақты даму концепциясы.
- •Тақырып: Тұрақты дамудың стратегиясы мен принциптері. Халықаралық экологиялық ынтымақтастық.
- •2.Ресурстардың жіктелуі.
- •3 Табиғи қорларды пайдаланудың жалпы инженерлік шаралары.
- •4. Қоршаған ортаны бағалаудың экономикалық көрсеткіштері.
- •5. Табиғатты қорғаудың теориялық негіздері
- •6.Қазақстанның қазба байлықтары
- •2. Табиғат пен қоғамның өзара әсерлесу тарихы
- •Тақырып: Қазіргі таңдағы ғаламдық экологиялық мәселелер.
- •1.Демография түсінігі.
- •2.Өткендегі, қазіргі және болашақтағы демографиялық жағдайлар.
- •3. Қала экологиясы.
- •3. Қала экологиясы.
- •Тақырыбы: Табиғатты қорғау және тұрақты даму
- •2. Ерекше қорғауға алынған териториялар
- •3. Қазақстандағы ерекше қорғауға алынған және Қызыл кітапқа енген өсімдіктер.
- •1.Қазақстан су қорларының экологиялық мәселелері
- •2. Каспий аймағының экологиялық жағдайы.
- •3. Арал теңізінің экологиялық мәселелері.
- •4. Балқаш көлінің экологиялық мәселелері.
- •5. Кіші өзендерді қорғау мәселесі.
- •6.Экологиялық мониторинг.
- •Практикалық сабақ №1 Тақырып: Экология табиғатты қорғаудың және табиғатты тиімді пайдаланудың теориялық базасы ретінде
- •Биоэкология
- •Экология
- •Адам экологиясы
- •Әлеуметтік экология
- •Қолданбалы экология
- •Практикалық сабақ №2 Тақырыбы: Особьтар экологиясы-аутэкология. Негізгі тіршілік орталары және олардың сипаттамасы.
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •4 Тапсырма
- •Дискуссия практикалық сабағы №3.
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма.
- •4 Тапсырма.
- •5.Тапсырма.
- •Практикалық сабақ №4.
- •1 Тапсырма. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер
- •2 Тапсырма.
- •3 Тапсырма.
- •4 Тапсырма.
- •Практикалық сабақ №5
- •1 Тапсырма.
- •2 Тапсырма.
- •3 Тапсырма.
- •4 Тапсырма.
- •5 Тапсырма.
- •Презентациялық сабақ №6
- •4 Тапсырма.
- •Практикалық сабақ 7
- •Практикалық сабақ 8
- •Практикалық сабақ № 9
- •1 Тапсырма:
- •Практикалық сабақ 10
- •2 Тапсырма Берілген есепті шығарып өз тұжырымдамаңызды дайындаңыз.
- •Практикалық сабақ №11
- •1 Тапсырма.
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •Практикалық сабақ №12
- •1 Тапсырма
- •Практикалық сабақ №13
- •Практикалық сабақ №14
- •Практикалық сабақ №15 Тақырып Қазақстан Республикасының тұрақты дамуға қатысты өзекті экологиялық мәселелері.
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •4 Тапсырма
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №1 Сабақтың тақырыбы: Экология ғылымының қысқаша даму тарихы.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №2 Сабақтың тақырыбы: Тірі ағзалар мекендейтін басты тіршілік ету орталары.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №3 Сабақтың тақырыбы: Экологиялық факторлардың түрлері.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №4 Сабақтың тақырыбы: Популяция экологиясы – демэкология.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы № 5 Сабақтың тақырыбы: Бірлестіктер экологиясы – синэкология.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы № 6 Сабақтың тақырыбы: Экожүйенің құрылу заңдылықтары.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы № 7 Сабақтың тақырыбы: Биосфера және оның тұрақтылығы
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы 8 Сабақтың тақырыбы: Тұрақты даму концепциясы.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы 9 Сабақтың тақырыбы: Тұрақты дамудың стратегиясы мен принциптері.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы № 10 Сабақтың тақырыбы: Табиғи ресурстар оларды тиімді пайдалану тұрақты дамудың негізгі аспектісі ретінде
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №11 Биосфера тұрақсыздығының шығыуындағы антропогендік фактордың әсері
- •1 Тапсырма.
- •2 Тапсырма.
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №12
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №13
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №14 Қоршаған ортаны қорғаудың принциптері мен әдістері.
- •1 Тапсырма Төмендегі тақырыптар бойынша Эссе жазыңыздар
- •Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы №15 Қазақстан Республикасының тұрақты дамуға қатысты өзекті экологиялық мәселелері.
- •1 Тапсырма Төмендегі тақырыптар бойынша Эссе жазыңыздар.
- •1) Жыл мезгіл өгерістерінде эволюция процесінде негізгі реттеуші абиотикалық факторы:
- •13) Редуценттер немесе қайта қалпына келтірушілерге жатады:
- •25) Тұрмыста пайдалуна болған сарқынды сулар құрамында мыналар болады:
1) Жыл мезгіл өгерістерінде эволюция процесінде негізгі реттеуші абиотикалық факторы:
a) Жауын, жаңбыр, қардың мөлшері
b) Күн ұзақтығының өзгеруі
c) Радиация
d) Температураның өзгеруі
e) Атмосфера қысымының өзгеруі
2) Организм таралу шегі немесе облысы дегеніміз:
a) ареал
b) зоогенді фактор
c) экологиялық ниша
d) экологиялық фактор
e) популяция
3) Тірі және өлі табиғат элементтері арасындағы өзара тұрақты қарым-қатынас негізінде біріңғай тұтастық құрайтын тірі ағзалар мен олардың мекендеу ортасының қауымдастығы:
a) экожүйе
b) популяция
c) агроценоз
d) биоценоз
e) биосфера
4) Эрозия түрлері:
a) улы
b) жел және су
c) техногендік
d) тұздылық және техногендік
e) желдік және тұздылық
5) Атмосфераға тасталынатын секунд бірлігіндегі үлкен көлемді қалдықтар:
a) периодтық
b) бір мезгілді
c) локолизацияланған
d) бір мезетті
e) үздіксіз
6) Гидропоника бұл:
a) энергия алу үшін суды қолдану
b) суаруға суды падалану
c) жануарларды тек қана сумен қоректендіру әдісі
d) астықтан жоғары өнім алудың бірден-бір жолы
e) ерітіндіде өсімдіктерді өсіру тәсілі
7) Өзінің масштабы мен таралуы бойынша ластану қалай бөлінеді?
a) Жергілікті,региональды және глобальды
b) Қалалық, республикалық
c) Мемлекеттік, әлемдік
d) Қалалық, әлемдік
e) Мемлекеттік, аймақтық
8) ҚР экологиялық кодексі қашан жарық көрді?
a) 09.01.2007
b) 11.11.2002
c) 15.05.1998
d) 30.04.1996
e) 03.12.2003
9) Ақтау қаласында АЭС-ң базасында теңіз суын тұшыландыратын завод қай жылы іске қосылды?
a) 1973 ж
b) 1996 ж
c) 1981 ж
d) 1955 ж
e) 1983 ж
10) Экология ғылымының зерттеу нысаны:
a) табиғи ресурстарды пайдалану
b) адамның қоршаған ортамен байланысы
c) биологиялық және гоеграфиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт пен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы
d) биоценоздағы өзгерістер
e) организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасы
11) Дербес ғылым ретінде экология шамамен қаншасыншысы жылы қалыптасты?
a) 1860 ж
b) 1900 ж
c) 1854 ж
d) 1954 ж
e) 1904 ж
12) Бәсекелестік дегеніміз не?
a) Бір тұрдің өкілінің екінші бір түр өкілін қорек немесе тіршілік ортасы ретінде пайдалану арқылы тіршілік етуі
b) Жануарлардың орын ауыстыруы арқылы тұқымдарын кеңістікке тарату құбылысы
c) Екі түрге жататын организмдердің кеңістікте бір-біріне еш бір зиянын тигізбей керісінше, селбесіп пайдалы тіршілік етуі
d) Әр түрге жататын организмдер бір-біріне қолалы жағдай туғыза отырып, селбесіп тіршілік ету
e) Бір немесе бірнеше түрге жататын организмдердің өзара қорек, тұрағы т.б ресурстардың жетіспеушілік жағдайындағы қарым-қатынастардың көрінісі
13) Редуценттер немесе қайта қалпына келтірушілерге жатады:
a) жасыл өсімдіктер
b) жануарлар
c) паразиттер
d) микроағзалар
e) саңырауқұлақтар
14) Зат және энергия айналымы жүретін, барлық организмдер бірге қызмет ететін, бір-бірімен және қоршаған ортамен әрекеттесетін орта келесідей аталады:
a) экологиялық ниша
b) экологиялық жүйе
c) биоценоз
d) ареал
e) биогеоциноз
15) Ортаның микробиогендік биотикалық факторларына мыналар жатады:
a) микробтар мен вирустар
b) қоршаған орта
c) жан-жануарлар
d) жасыл өсімдіктер
e) адамзат
16) Ақыл-ой сферасы деп мына сфераны айтқан:
a) тропосфера
b) гидросфера
c) биосфера
d) атмосфера
e) ноосфера
17) Атмосфералық ауаның химиялық құрамына не кіреді?
a) 24%азот, 52% оттегі, 2,6% аргон
b) 2 1% азот, 79%оттегі
c) 78,08% азот, 20,94% оттегі,0,93% аргон
d) 65% азот, 14% оттегі, 0,03% аргон
e) 50%азот, 27, 25% оттегі, 2,6% аргон
18) Жер климатын құрастыратын атмосфера қабаты:
a) магннтосфера
b) мезосфера
c) ионосфера
d) стратосфера
e) тропосфера
19) Гидросфера дегеніміз бұл:
a) жердің сулы қабаты
b) мұхит және теңіз сулары
c) тірі организмдер мекендеген жердің беті
d) жердің газдық қабаты
e) бисфераның газдық қабаты
20) Халқаралық деңгейінде орындалатын мониторинг:
a) локальды
b) аумақтық
c) глобальды
d) ұлттық
e) болжамдық
21) Қазақстанның басты су артериясы:
a) Есіл
b) Жайық
c) Ертіс
d) Еділ
e) Сырдария
22) Биосфералық қорықтар туралы халықаралық конференцияда Севилья стратегиясы қай жылы қабылдады?
a) 1987 ж.
b) 1993 ж.
c) 1990 ж.
d) 1949 ж.
e) 1995 ж.
23) Табиғатты қорғау дегеніміз:
a) биосфера мен атмосфераны ластанудан қорғау
b) тазалығыш аппараттарды қолдана отырып қоршаған ортаны қорғай
c) экологиялық системада тепе-тендікті сақтау
d) қоршаған ортаның тазалығын айтамыз
e) қоршаған ортаны ластанудан қорғауға арналған жұмыстар жиынтығы
24) Зоохория дегеніміз не?
a) Жануарлардың орын ауыстыруы арқылы өсімдік тұқымдарын кеңістікке тарату құбылысы
b) Бір түрдің өкілінің екінші бір түр өкілін қорек немесе тіршілік ортасы ретінде пайдалану арқылы тірішілік етуі
c) Екі тұрге жататын организмдердің кеңістікте бір-біріне еш бір зиянын тигізбейкерісінше, селбесіп пайдалы тіршілік етуі
d) Бір немесе бірнеше түрге жататын организмдердің қорек, тұрағы т.б ресурстардың жетіспеушілік жағдайындағы қарым-қатынастардың кқрінісі
e) Әр түрге жататын организмдер бір-біріне қолайлы жағдай туғыза отырып, селбесіп тіршілік етуі,