УМК ДО Электротехника 2012 ПСК

Векторлық диаграмма құру

U U1 U2 , U UR UC , MU 5 В/см

61

Тізіле қосылған RL тізбегін зерттеу схемасы

Есептеуге қажетті формулалар: Z

U

,

Z

U2

,

R

U1

,

R

P

,

I

K

I

1

I

a

I2

R R R , Z

K

R2

X2

X

L

Z

2

R2

,

U

R

I R

K

,

U

a

U

1

U

R

,

K a

1

K

L

K

K

UL

UL

к

к

U p UL I XL ,

arctg

,

K

arctg

.

Ua

UR

к

Векторлық диаграмма құру

			U
			U	2	UL
	U	1	к	UR
				к	I
			Ua
			62

Параллель қосылған RC тізбегін зерттеу схемасы

Есептеуге қажетті формулалар:

Кирхгофтың І-заңы бойынша I IR IC ,

I

y,

IR

q,

IC

b ,

U

U

U

C

P UI

R

I2 R,

Q I

C

U P

R

R

R

I

IC

U

IR

Кедергілер ұшбұрышы

Өткізгіштіктер ұшбұрышы

Z

X

y

b

R

q

R

q

R

q

Z ,

X

b

X

b

Z ,

Z y

y

Z

y

y

Z

1

,

R

q

Z

1

,

X

b

y

y2

y

y2

q

R

y, y

1

,

q

R

;

b

X

Z

Z

Z2

Z 2

63

Тармақталған электр тізбегін зерттеу схемасы (Тоқтар резонансы)

Есептеуге қажетті формулалар:

U

P

U 50 100

В,

ZL

RK2

XL2

,

RK

,

XL

ZL2 RK2

,

IL2

XL

IL

U

1

1

XL

L

,

314

Гц, XC

,

C

, K

arctg

,

C

IC

XC

RK

arctg

bL

bC

,

мұндағы

q

1

,

b

1

, b

1

.

q

RK

L

XL

C

XC

Векторлық диаграмма құру

Резонанс кезінде

Резонансқа дейін

Резонанстан кейін

64

I

IC

I

IL

Резонансқа	C	рез Резонанстан	С
дейін		кейін

Тармақталмаған электр тізбегін зерттеу схемасы (Кернеулер резонансы)

Есептеуге қажетті формулалар:

U

UK

P

Z

,

ZK

, RK

,

ZK

RK2

XL2

XL

ZK2 RK2

L,

I 2

I

I

L

XL

,

314 Гц, XC

UC

1

, UR

I RK ,

UL I XL ,

I

C

к

65

arctg

XL XC

arctg

UL UC

,

K arctg

XL

arctg

UL

.

RK

RK

URk

URk

Катушка үшін толық қуат коэффициенті: cos K

P

,

P

UK I

Толық тізбек үшін қуат коэффициенті: cos

.

U I

Векторлық диаграмма құру

Резонанс дейін

Резонансқа кезінде

Резонанстан кейін

Кедергілер үшбұрышын құру

66

Емтиханға дайындалуға және өзін-өзі тексеруге арналған тапсырмалар, соның ішінде тесттер

Рубеждік бақылауға арналған коллоквиум сұрақтары

№1

1.Электр тізбегі. Электр тізбегінің компоненттері.

2.Электр тізбегіндегі физикалық процестер. Тоқ көзінен тұтынушыға электр энергиясын беру.

3.Тоқ және тоқ тығыздығы. Кернеу. Екіұшты тізбекті қосу. Қабылдағыштарды араластырып қосу.

4.Электр кедергісі. Тұрақты тоқты электр тізбегінің негізгі заңдары.

5.Кирхгоф заңдарын қолдану. Суперпозиция принципі. Түйінді кернеу әдісі. Контурлы тоқтар әдісі.

6.Эквивалентті түрлендіру әдісі. Потенциальды диаграммаларды құру.

7.Тұрақты тоқтың сызықты емес тізбектері. Есептеудің графикалық әдісі.

8.Есептеудің аналитикалық әдісі.

9.Синусоидалы айнымалы тоқтардың тізбектері. Негізгі анықтамалар.

10.Айнымалы тоқтардың әсерлі және орташа мәндері.

11.Символдық әдіс. Векторлы диаграммалар әдісі.

12.Айнымалы тоқты комплексті түрде жазу.

13.Бір фазалы айнымалы тоқ. Активті, индуктивті және сыйымдылықты кедергілері бар айнымалы тоқ тізбегі.

14.Айнымалы тоқтың тармақталмаған және тармақталған тізбектері.

15.Кедергілер мен өткізгіштіктер ұшбұрышы. Кедергілер мен өткізгіштіктер арасындағы қатынастар.

№2

16.Айнымалы тоқ тізбегінің қуаты. Қуаттар балансы.

17.Қуат коэффициенті. Қуат коэффициентінің жоғарылауы.

18.Айнымалы тоқ тізбегіндегі резонанстық құбылыстар.

19.Кернеулер резонансы. Тоқтар резонансы. Жиіліктік сипаттамалар.

20.Төртұштылар. Активті және пассивті төртұштылар.

21.Симметриялы және симметриялы емес төртұштылар.

22.Айнымалы тоқтың магниттік тізбектері.

23.Индуктивті байланысқан тізбектер.

24.Үш фазалы электр тізбектері. Анықтамалар.

25.Жұлдыз тәрізді қосу. Үш бұрыш тәрізді қосу.

26.Үш фазалы айнымалы тоқтың қуаты.

27.Симметриялы үш фазалы жүйені есептеу.

28.Симметриялы емес үш фазалы жүйені есептеу.

29.Өтпелі процестер.

30.Индуктивті және сыйымдылығы бар тұрақты тоқ тізбегіндегі процестер.

«ЭЛЕКТРОТЕХНИКА» ПӘНІНЕН ЕМТИХАНҒА АРНАЛҒАН ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ

1. Электр тізбегінің тармағы дегеніміз А) Қез-келген тұйықталған тізбек В) Ток көзі бар тізбек С) Бойымен бір ғана ток өтетін тізбек

D) Бірнеше параллель қосылған элементтері бар тізбек Е) Ток көзі және тұтынушысы бар аралас тізбек

*****

2. Тізбектің пассивті элементтеріне А) Ток көзі В) ЭҚК – көзі С) Кернеу көзі

D) Тек реостат

Е) реостат, катушка, конденсатор жатады

*****

3. Электр тізбегінің жүктемесі дегеніміз А) электр энергиясын өндіруші В) электр энергиясын тұтынушы

С) электр энергиясын тасымалдаушы

D) Тұрақты токты айнымалы токқа түрлендіруші Е) Айнымалы токты тұрақты токқа түрлендіруші

*****

4. Өткізгіштегі электр тогы дегеніміз А) Оң зарядты иондардың қозғалысы В) Теріс зарядты иондардың қозғалысы С) протондардың бағытты қозғалысы

D) электрондардың бағытты қозғалысы Е) нейтрондардың ретті қозғалысы

*****

5. Электр қозғаушы күш дегеніміз А) Заряд тасымалдаушылардың бағытты қозғалысы В) Ток көзіндегі зарядтардың жинағы С) Қабылдаушыға берілген энергия

D) Тұтынушыға жеткізілетін энергия

Е) Электр зарядының ток көзінде ие болған энергиясы

*****

6. Электр кернеуі дегеніміз А) Тұтынушы игерген қуат В) Ток көзі өндіретін энергия

С) Электр зарядының тұтынушыға жеткізетін энергиясы

68

D) Электр зарядының тұтынушыдан алатын энергиясы Е) Ток күшінің өзгеру жылдамдығы

*****

7. Электр қозғаушы күштің шартты оң бағыты дегеніміз А) Электр энергиясы көзінің ішіндегі бөгде күштердің бағытты әсері В) Оң таңбалы зарядтардың бағытты қозғалысы С) Теріс зарядты бөлшектердің бағытты қозғалысы

D) Электр күштернің тұтынушыдағы бағытты әсері

Е) Тоғы бар өткізгіштің магнит өрісі сызықтарының бағыты

*****

8. Электр тізбегі элементінің кедергісі А) электр энергиясын жылу энергиясына түрлендіру қабылетін;

В) электр энергиясын магнит энергиясына түрлендіру қабылетін;

С) электр тоғын өткізу қабылетін;

D) Ом заңының орындалу мүмкіндігін;

Е) Кирхгоф заңдарының орындалу мүмкіндігін сипаттайды.

*****

9. Электр тізбегінің элементінің сыйымдылығы:

А) Тұрақты токты өткізу қабылетін;

В) Айнымалы токты өткізу қабылетін;

С) Электр зарядтарын жинақтап, электр өрісін туғызу қабылетін; D) Электр энергиясын магнит энергиясына тасымалдауқабылетін;

Е) Электр энергиясын жылу энергиясына тасымалдауқабылетін білдіреді.

*****

10. Электр тізбегінің элементінің индуктивтілігі:

А) жылу энегиясын шоғырландыру қабылетін;

В) электр өрісін шоғырландыру қабылетін;

С) Магнит өрісін туғызу қабылетін;

D) Тұрақты токтың өтуіне кедергі жасау қабылетін;

Е) Айнымалы токты өткізу қабылетін сипаттайды.

*****

11. Тізбектің өзара индуктивтілігі:

А) активті – реактивті элементердің өзара байланысу дәрежесін;

В) Конденсаторлы – индуктивті элементтердің өзара байланысу дәрежесін;

С) Тұтынушының ток көзімен өзара байланысу дәрежесін; D) Ток көзінің қабылдағышпен өзара байланысу дәрежесін;

Е) екі орамды индуктивті элменттердің өзара байланысу дәрежесін сипаттайды.

*****

12. Тізбектің пассивті реалды элменттерінің құрамында:

А) активті-индуктивті компоненттер;

69

В) активті-конденсаторлы компоненттер;

С) активті, сыйымдылықты, индуктивті компоненттер; D) Өзара индуктивті байланысқан компоненттер;

Е) Электр энергиясы көзімен байланысқан компоненттер болуы мүмкін.

*****

13. Электрлік құрылғының орын алмастру схемасы:

А) Тізбектегі токтың жуық мәнін;

В) Идеалды элементтермен бейнеленген іс жүзіндегі тізбектегі электрлік құбылыстарды;

С) Реалды тізбектегі процестердің графикалық көрінісін;

D) Реалды тізбектегі электрлік процестердің математикалық түрде бейнеленуін;

Е) Тұтынушылар арасында электр энергиясының үлестірілу дәрежесін сипатттайды.

*****

14. Ток көзінің номиналдық режимі:

А) Тұтынушыдағы қуаттың максималды мәнін;

В) Тізбектегі ток күшінің максимал мәнін;

С) Ток көзінің оптималды көрсеткіштері мен тізбектің сенімділігін; D) Электр тізбегі элементтерінің арасында кернеудің біркелкі бөлінуін;

Е) Ток көзінің пайдалы әсер коэффицентінің максималды мәнін қамтамасыз етеді.

*****

15. Ток көзінің салт жүріс режимі кезінде:

А) тұтынушыдағы кернеудің мәні максимум;

В) Тұтынушыдағы ток күші максимум;

С) Ток көзінің жұмысының сенімділігі артады

D) сыртқы тізбек ажыраулы;

Е) сыртқы тізбек қысқа тұйықтаулы

*****

16. Ток көзінің қысқа тұйықталу режимі А) Тұтынушылар арасында электр энергиясы тиімдіүлестірілген жағдайда;

В) сыртқы тізбектің кедергісі нолге тең болған кезде;

С) Тұтынушының кедергісі ток көзінің кедергісімен теңескен кезде, D) Электр тізбегінің жұмысының бір қалыптылығы кезінде;

Е) Электр энергиясының минималды болған жағдайларда орындалады.

*****

17. Ток көзінің сәйкес келу режимі кезінде А) тұтынушыға максималды қуат беріледі

В) сыртқы тізбектің кедергісі ішкі тізбектің кедергісінен әлде қайда төмен;

С) Ток көзінің ПЭК максимум;

D) тұтынушы мен ток көзінің тізбектеріндегі шығын бірдей;

Е) Тізбектегі ток күші ең үлкен мәнді.

*****

70