Песні Беласточчыны (Беларуская народная творчасць) - 1997

lj A bJ’	J’ j	j l^j	M
гопкі,	гопкі,	голя, roля,	гало- вань-ка бедна мо- я!

389. Каб я была тое знала, Была б гадок пагуляла: Гопкі, гопкі, голя, голя,* Галованька бедна моя!

А цяпер мая няволя, Ужо спазнала таго гора:

У пячы гарыць, я хлеб мяшу, Дзіця плача — калышу.

390. Чорная хмара на небе стала, Дзісь наша Маня з Іванкам спала. Яна не спала — усё гаравала,** Ей гэта ночка годзікам стала.

391. Яшчэ й грэчка не ўзышла, а кажуць — чарная,

Яў свякрухі не жыла, ды кажуць — ліхая! Трай-ляй, а-ля-ляй, а -ля-а-ля-ля!

Яў свякрухі не жыла, ды кажуць — ліхая! Хоць ліхая — нс ліхая, мушу дагаджаці: Навучу сваю свякруху ў рэшаце гуляці!

Трай-ляй, а-ля-ляй, а-ля-а-ля-ля! Навучу сваю свякруху ў рэшаце гуляці:

— Гуляй, гуляй, стара маці, тут на адным месцы, Цяпер знай: дагаджай маладой нявестцы!

Трай-ляй, а-ля-ляй, а-ля-а-ля-ля!

Цяпер знай: дагаджай маладой нявестцы!

У кож най страфе трэці і чацвёргы радкі паўтараю цца.

Апошнія два радкі паўтараю цца.

190

392. А ў нашага свата — Вясёлая хата:

Бычкі граюць у смычкі, Падцёлкі ў свісцёлкі, Бараны ў арганы,

Аконі на гармоні.

Унашага свата — Святліца, не хата. Печ яго бялёная, Чэсць яго ўхвалёная!

393.Дадому, сваточкі, дадому! Паелі конікі салому, Паелі конікі да жменькі —

Паедуць сваточкі без дзеўкі!

394.А ўжо ж мы паедземо, Цябе тут пакінемо, На чужой староначцы, Людской размованьцы.

A llegretto

395

£

J L f

I r

^------ г ------

1

[ _ L —

y . j - j

M

b J

------ J

ту-

тэй -

ш ы -

я

лю-

дзі.

п і Ю-СІ!л

нсІ

С)!-

дзі-

ці,

»_

к ’ 1

—

нас

“ ■

бу-

ЯІк тут

------ 9 —

J

J

^

я к

тут

нс

д з е ,

наС

Ht

бу-

дзе.

395. Бывайце здаровы, Бывайце здаровы, Тутэйшыя людзі.

Просім не судзіці, Як тут нас не будзе, Як тут нас не будзе.

396. Ехала маці гукаючы, Свайго дзіцяці шукаючы:

— Як у каморы, то адзавіся, Як у няволі, то адклікніся. Як у каморы, то выпусцім, Як у няволі, то выкупім.*

397. Ой,	у нядзелю рана Манечка воду брала,
Манечка воду		брала і ў свой бок паглядала:
—	Едзь,едзь,	едзь,	матуленька, бо я тут ні з кім не знаюся,
Я	тутні зкім	не	знаюся і кожнамукланяюся:

I старому, і малому, і свякеркаві сваёму.

Просіц- ца

Мансч- ка

да-

до-

му:

Апошні радок паўтараецца.

398.Край бору дарожка, край бору. Просіцца Манечка дадому:

— Завязі, Ванечка, дзе ты ўзяў, Каб мой тут вяночак да не звяў.

—Не бойся, Манечка, не звяне — Ёсць у мяне матуля, пагляне. Прынясе вадзіцы з крыніцы, Намочыць вяночка ў вадзіцы:

—Намакай, вяночку, намакай, Прывыкай, Манечка, прывыкай. Намакай, вяночку, у вадзе — Прывыкай, Манечка, ка ўсёй бядзе.

Andante

399

ш

Ой, выйду я да й на гу-

		Р
ку,	он, я гляну да,п на	зо-	рань-	ку.

399. Ой, выйду я да й на гуланьку, Ой, я гляну да й на зораньку:

—Зара мая найяснюсенька, Доля мая нешчаслівая. Салавейка, дробны пташанька, Ці не бываў на маёй старане, Ці не плача ойцец-маці па мне?

—Плача-плача, забіваецца — Цябе ў госці дажыдаецца.

Аматуля, абед варачы,

Ататулё, на пячэ лежачы,

Асястронка, красёнка ткучы,

Абраточак, конікі пасучы.

м Andantino

400

p i

Зялё- ны

бар-ві- ночак

ла й па бару паслаўся,

7-1826

193

L ł ! - >	J	;	1	І	=
				- Г Т \
а	м о й	м і-		л е н ь - к і - • ЧО|р - н а - б р ы - в е м ь - к І

	t :	?	j	o r z
r r z ..	Ы Г-	■ ■	---------------	•	cJ
д а й	пра із	л ю - д з і		к л а - • н я ў - с і1,

	__J і т —	Y z ,		L
	W -	М , - . J	.		9 J . з г .
				\J
				г—	Г ' -Ч с "

а мой мі- лень-кі— чор-на-бры-вень-кі да й~праз лю-дзі кла-няў-ся.

400. Зялёны барвіночак да й па бару паслаўся, А мой міленькі-чорнабрывенькі да й праз людзі кланяўся.*

Каб	я	тое знала,		што	замужам гора,
Да	й	сядзела	бы,	бульбу ела бы ў мамуленькі гола.
Каб	я	тое знала,		што	замужам ліха,
Да	й	сядзела	бы,	часнок ела бы ў мамуленькі ціха.

Пайду да каморы — ані хлеба, ані солі, Уцякаць буду, праклінаць буду няшчасную долю. Пайду да касцёла, стану за дзвярыма — Усе моляцца, усе моляцца, а я плачу слязіма.

Спатыкай	мяне, мама, з вялікімі пірагамі,
А я цябе,	родна маманька, — з горкімі слязамі.

401. Вясёла бяседачка, дзе муж з жонкай п’ець, Бо ён жа ёй чарачку поўную даець. Просіць выпіць мілую чарачку адну, Каб забыць пра родную сваю старану.

— Не буду я, міленькі, поўнай выпіваць — Не буду староначкі сваёй забываць:

Бо ў роднай староначцы птушачкі пяюць,

Аў чужой староначцы часта слёзы льюць.

402.На дварэ калодзезь і вядро —

Дзесь тае Валюні не відно.

Як па воду паслалі — вярніце, У камору схавалі — пакажыце!

Кожны другі радок паўтараецца.

194

Бо яе матанька на дварэ — Няхай падзівіцца на яе.

Уся яе радзіна з’ехалася, Дзівіцца на яе — няма яе тут!

— Матуленька родная, вітаю! А цябе, радзіна, пытаю:

Яжыву тут добра, прывольна, Будзь ты, мамусенька, здарова!

ПАЗААБРАДАВЫЯ

ПЕСНІ

л Allegretto		403
Пад я-лі-на-ю,	пад зя-ле-на-ю	сі-вы конь ра-зы-граў-

Ма-ла-ды хла-пец,

мз- ла-дзю-сень-кі.

на ван-му »ы-оі-раў- ся,

Ма-ла-ды хла-пец, ма-ла-дзю-сень-кі, на вай-ну вы-бі-раў- ся.

403. Пад ялінаю, пад зялёнаю сівы конь разыграўся, Малады хлапец, маладзюсенькі, на вайну выбіраўся.*

Як	выбіраўся, так выкланяўся айцу і матульцы
I той дзяўчыне маладзюсенькай, прышлюблёнай Ганульцы.
Выехаў хлапец за вароцечка і з каня				нахіліўся,
А	за	ім,	за ім старая маці: "Ой, мой	сыну, вярніся!"
— Ой, не вярнуся, мая матулю, паеду на Ўкраіну,
Мой		конь	вараны, я сам малады, я ў	войску	не згіну,
А	як	не	вярнуся, мая матулю, як я ў	войску	загіну,
То	прымі,		прымі сэрца-дзяўчыну за сваю	родную	дзяціну.

404. Як возьмуць мяне ў рэкруты, Астрыгуць, абрыюць жоўты кудзеркі.

Не плачце, бацьку, маці, бо ветэ** старыя, Няхай плача жонка маладая і дзеці малыя.

Кожны другі радок паўтараецца.

Ветэ — вы (мясцовая гаворка).

198

405. Сталася ў нас навіна — Клічуць войта да двара. Будуць яму талкаваці, Каго ў рэкруты забраці. Бо, узяўшы багачд, Багач выкупіцца,

Аўзяўшы дварака, Дварак выпрасіцца.

Адзе пяць — там не ўзяць, Дзе чатыры — не бяры. Трэба ўзяці такога, Што не мае нікога:

Ані бацькі, ані маці — Блукаецца, як цяляце. Mae сястру адну,

Але і тая ў двары Служыць у пана.

Сястра пра тое пачула, Свайму брату шапнула:

— Уцякай, браце, у цёмны лес, Войт упіўся, як той пес, Ідзе дзесятнікам казаці, Табе дыбы каваці.

— Ціха, сястронка, не плач, Свайго здароўя не траць.

За тры гады вярнуся — Палкоўніка даслужуся.

406. Ішла, ішла чорна хмара, а за ёю сіня, Парадзіла бедна ўдава салдацкага сына. Парадзіла яна ёга сярод цёмнай ночкі, Дала ж ёму бела лічка, шчэ й чорныя вочкі. Не паспела яна ж ёга на ручанькі ўзяці, Запісала ўся грамада ў рэкруты аддаці.

— Няхай пішуць, няхай бяруць тыя п’янічэнькі, Што дзень, што ноч п’юць, гуляюць, а дому не дбаюць. У канцы грэблі стаяць вербы, а ўсе зеляненькі, Ад’язджае ўжо з Койлаў рэкрут маладзенькі. Прыкрапляйце дарожаньку, кабы не курыла, Разважайце матуленьку, кабы не тужыла. Прыкрапляюць дарожаньку, такі яна курыць,

199