Песні Беласточчыны (Беларуская народная творчасць) - 1997

3 маладзенькім зяцем,

3 маладзенькім зяцем,

3 маленькім дзіцяцем.

122. Ой, ў лесе, ў лесе на дубку, Вісіць калыска на шнурку.

А ў той калысцы Іванка, Калышуць яго высока. Калышуць яго высока, Каб было відаць далёка.

Каб было відаць аж пад бор — Да яго Манечкі на падвор.

. Allegretto

4	^ / ł- ; 1/ /									t 'W P
	Ў ca-	доч-	ку	гу-	ля-		ла,	кветач- кі рва-			ла -
4	4 / /		ф і Т і !/ - /							/ 4 /
	ма-	ла-	да	дзяў-	чы-		на	хлопца		любі-	ла,
4	;" /•/ /		І І ' І		/		г	1г /		г 1ftf \
	ма-	ла-	да	дзяў-	чы-		на	хлопца		любі-	ла.
	123. Ў		садочку		гуляла,		кветачкі			рвала —
		Малада		дзяўчына		хлопца			любіла.
		Малада		дзяўчына		хлопца			любіла,
		Узяла за ручаньку — ў садок павяла.
		Узяла за ручаньку — ў садок павяла:
		— Не смейся, хлопча, што я й сірата,
		Не	смейся,		хлопча,		што		я й	сірата —

Кожны другі радок паўтараецца.

70

Прыйшоў мяне сватаць, а я й не пайшла, Прыйшоў мяне сватаць, а я й не пайшла. Каліну ламала, вяночак віла.

124. Там пад гаем,		гаем палатно бяліла,
Ой, там жа я, маладая, вяночак згубіла.*
Ой,	дай Божа,	ой,	дай	Божа нядзелькі	даждаці
То	пойдзем мы	з	тым	хлопцам вяночка	шукаці

125. — Мама, мама, што рабіць? Не схацеў казак любіць! Гэй, гэй, уха-ха!

Не схацеў казак любіць!

— Ідзі, доню, да гаю — Шукай зелля-размаю. Гэй, гэй, уха-ха!

Шукай зелля-размаю.

Шчэ й да гаю не дайшла, Размай-зеллечка знайшла. Гэй, гэй, уха-ха!

Размай-зеллечка знайшла.

Яшчэ й размай не скіпеў,

Аўжо казак прыляцеў. Гэй, гэй, уха-ха!

Аўжо казак прыляцеў.

— А што ж цябе прынясло: Ці чарэсла, ці вясло?

Гэй, гэй, уха-ха!

Ці чарэсла, ці вясло!

А чаго ж ты прыляцеў — То ж любіці не хацеў? Гэй, гэй, уха-ха!

То ж любіці не хацеў!

Кожны другі радок паўтараецца.

— Прынёс мяне сівы конь Да дзяўчыны на пасцель. Гэй, гэй, уха-ха!

Да дзяўчыны на пасцель.

126. Ой, свет ні світае, ні на зоры займае, А мой міленькі чарнабрывенькі коніка сядлае.* Сядлай, мілы, коніка, каня вараненькага,

Прыязджай, мілы, не кідай, мілы, мяне, маладзенькую. Ой, ці я не такая, як тая другая:

Я й харошая, я й прыгожая — доля няшчасная! Там у полі азерца, там плывала вядзерца, Ты прыедзь, мілы, мы параімся, маё мілае сэрца.

Allegretto	127

¥		-•—		—— •—*-
	Ой, там на ган-		ку,	там на муран- ку		ку-	е зязю-	ля
	без	пе-рас-тан-	ку,	ку-	е зязю- ля	без	пе-рас-тан-	ку.

127. Ой, там на ганку, там на муранку Куе зязюля без перастанку.* Пайшла дзяўчына зелля капаці, Стала з расою сабе гукаці.

— Чаго, дзяўчына, так рана ўстала —

Яйшчэ не кавала, ты ўжо гукала.

—Цераз рачэньку, цераз балота Падай ручэньку, маё залота.

—Ручкі не подам, сэрца не згублю, Праўды не скажу, каго я люблю. Многа любіла — усіх пазабыла, Каго не знала — з тым жыці стала.

Кожны другі радок паўтараецца.

72

128. Ой,

ішоў

я да

дзяўчыны

цёмненькае

ночы

—

Сядзіць

гуска

над

вадою,

вырачыўшы

вочы,*

Я на яе: "Гыля-гыля!", аж яна прысела,

Каб

не

тая дзеўчынонька,

была

б

мяне

з’ела!

А я й, маладзенькі, мігам дагадаўся:

Чапу-чапу па-за хлеўем — ў крапіву схаваўся.

Вылезшы з

крапівы,

узяўся

пад

бокі:

—

Дзівяцеся,

маладзіцы,

які

я

высокі!

I высокі, і харошы, і ладнага стану:

Дзе

схілюся,

дзе

звярнуся

—

усюды

я

прыстану!

^ Andante

129

>ji

± J -*

i - r - f

'Я- tj

JГ

'

-■JgFT

';Л

P P 1

Kac*

цы

ко-

сяць,

Бо-

га

про-

сяць,

кас-

цы

ко-

сяць,

Ф

Бо-

га

про-

сяць:

ой,

дай,

Бо-

жа.

па-

го-

дань-

ку.

129.

Касцы

косяць,

Бога просяць:**

Ой,

дай,

Божа,

пагоданьку.

Ой,

дай,

Божа,

пагоданьку

На

нашую

работаньку.

Каб

мы

сена

пасушылі

I

ў

копачкі

палажылі.

I

ў

копачкі

палажылі,

I

да

стагоў

панасілі.

130.

Іду

я

ні

сяк,

ні

так,

Ой

жа, знайду

я

ніток

маток

I,

ой,

буду

ніці віці,

У

Бога долі

прасіці:

Кожны другі радок паўтараецца.

Першы

радок паўтараецца.

73

— Дай, Божа, пагоданьку На нашу работаньку, Каб мы сена парабілі

I сухое павазілі.

131. Зажурылася бедная ўдованька, Што й не кошана зялёна дуброванька.

Найму касары семдзесят чатыры, Каб выкасілі ўсе горы і даліны.

Касары косяць, а ветрык павявае, Шоўкава трава з-пад касы палягае — Бедна ўдованька са шчасця ўмлявае.

132. Зажурылася маладая ўдованька, Што някошана зялёна дуброванька.

— Ой, дай Божа нядзелькі прыждаці, Ой, то я пайду касяроў наймаці. Найму касяроў сто дваццаць чатыры, Каб выкасілі тыя лугі-даліны.

Касяры косяць, а вецер павявае — На маладу ўдаву кожны паглядае.

oderato

133

F

f t F

F

J . ü _

j r

j b

j

-Г—

Оіii, за

лу-

гам

зя-

ле-нень-кім,

о й .за

лу-

гам

зя - лё-нснь-кім

к

Ь Ы

■— ß — J

j)

. ' ^

—i ----------

j

. -

. -

j

р

="ч

“"*1— ''

1

і

П

J

j?J

J

.11

бра-ла

ўда-ва

лён

дроб-нснь- кі,

бра-ла

ўда-ва

лён

дроб-нень- кі.

У першых двух строфах другі радок паўтараецца.

133.Ой, за лугам зялёненькім* Брала ўдава лён дробненькі. Яна брала, выбірала, Тонкі голас падавала.

Там Васілька сена косіў — Тонкі голас пераносіў. Кінуў косу на далоньку, А сам пайшоў дадамоньку. Выйшла маці з камнаці,

Стала Васілька пытаці:

—	Што	ж	ты, Вася, ніц не робіш
I	нічога	не	гаворыш?

—Пазволь, маці, удаву браці, То я буду пець, гуляці.

—Не дазволю ўдаву браці — Удава ўмее чараваці.

—А я чараў не баюся

Ды на ўдаве ажанюся!

134. Бел малодзец сена косіць, Бела ўдава есці носіць. Нясла, нясла, не данясла, Край Дунаю паставіла. Край Дунаю паставіла, Бела сына нарадзіла. Нарадзіўшы, гаварыла:

— Ці мне цябе гадаваці? Ці мне цябе гадаваці, Ці мне цябе ўтапіці?

Гадаваці — ад людзей смех, Утапіці — ад Бога грэх. Бел малодзец тое чуе — Кінуў косу на пакосу.

Кінуў косу на пакосу, Сам прыскочыў да ўдавонькі:

— Ці ты, ўдава, ашалела! Як нас маці гадавала —

Кожны радок паўтараецца.

Цёмнай ночкі не даспала, Яснай свечы не згашала. Так мы будзем гадаваці — Пацяшэнькі дажыдаці.

	135.	— Ягаданькі-жураўліны,*
	Бадай		ветэ** зрадзілі,
	Куды		ветэ		мяне ўвялі?
	— Не мы цябе сюды ўвялі,
	Увяла		цябе		цёмна ночка
	1	медзвяна			гарэлачка,
	Ясенькава			бела ручка.
136.	Пажаніліся абое			маладыя,
	Пажаніўшыся,		абое		пахварэлі.
	Манечка	ляжыць		у	айца, ў матанькі	ў каморы,
	А Ясенька ляжыць пры зялёнай дуброве.
	А па Манечцы айцец і маці плача,
	А па Ясеньку чорны воран крача.
	— Ой, не крач, не крач ты, чорны					воран,
	Не будзеш майго есці цела белага.
	Ой, ёсць у мяне два брацейкі родныя —
	Пахаваюць мяне пры зялёнай дуброве.
137.	Ой, як я	была малою дзеўчыною,
	Дзівіліся хлопцы скрозь сцену шчыліною.***
	Ой, як стала такая,				як і людзі,
	Не адзін мовіў: "Маёю мілай будзеш".
	Ой, як я пайшла за ліхога чалавека,
	Людзі кажуць: "Дзяўчына — хваравека".
	Ой, як я пайшла за				ліхога гараба,
	За годзік,	за два стала старая баба.

Кожны радок паўтараецца.

Ветэ — па-мясцоваму: вы.

Кожны другі радок паўтараецца.

138.	Бел		малодзец				сена косіць,
	Бела		ўдова			есці носіць.
	Несла, несла й не данесла,
	Край		Дунаю				паставіла.
	Край		Дунаю				паставіла
	I з	Дунаём				гаварыла:
	—	Мой			Дунаю			быструсенькі,
	Мой		сыночку				мілюсенькі,
	Ці	мне			цябе		ўтапіці,
	Ці	мне			цябе		гадаваці?
	Утапіўшы,					ад	Бога грэх,
	Гадаваўшы,					ад		людзей смех.
	Бел		малодзец				тое чуе,
	Кінуў			косу		на		пакосу.
	Кінуў			косу		на		пакосу,
	Сам		прыскочыў					да ўдавонькі:
	— Ці ты, ўдова, й ашалела,
	Ці	ты,			ўдова,		й адурэла?
	А нас			маці		гадавала,
	Семсот				ночак		не даспала.
	Семсот ночак не даспала —
	3 калыбкі ножкі не вымала.
139. —	Чом	ты,			мая	мама, у царкву не ходзіш,
Чом	для	мяне, маладзенькай, доленькі не просіш
— Я й у царкву хадзіла, шчыра малілася —
Відаць, табе					такая		доля, доню, судзілася.

—Павязу я сваю долю на рынак прадаваці: Людзі знаюць ліху долю — не хочуць купляці.

—Ой, ідзі жа, ліха доля, у Дунай тапіся, Больш за мною, маладою, то й не валачыся!

140.Пасею я канапелек каля дарожанькі,

Загневаўся			мой міленькі цераз варожанькі.*
А	я	тыя канапелькі касою іскашу,
А	я	свайго	міленькага людзьмі перапрашу.

Кожны другі радок паўтараецца.

Прасіў айцец, прасіла маці, прасіла радзіна, Няхай яго перапросіць ліхая гадзіна.

— Дзяўчынанька, дзяўчынанька, якая ты міла, Чатыры волы, як саколы, ад вады ганіла.

Чатыры волы, як	саколы, усё	рагамі чэшуць:
— Аддай, аддай,	маці, дочку,	хай людзі не брэшуць.

— Ой, хоць брэшуць, хоць не брэшуць — забяры іх ліха, Мы абое, сэрца мое, кахаемся ціха.

Кахаліся-любіліся, як галубы			ў	пары,
А	цяпер разлучыліся, як чорныя хмары.
Чорныя хмары, чорныя		хмары		вецер разганяе,
А	нас двое, сэрца мое,	ніхто	і	не знае.

Andantino

141

ш			w
Ой* гук-ну, гукну,	ня-хан мату- ля	учу-	е —
ня-хан для мяне	вячэ- рань-ку га-	ту-

141. Ой, гукну, гукну, няхай матуля ўчуе — Няхай для мяне вячэраньку гатуе.

Няхай гатуе вячэру саладзеньку, Няхай пасцеле пасцельку белюсеньку.

142. А ў сокала залаты пёры, а ў паванькі — косы, Ой, не зажыла жадна нявеста ў свёкарка раскошы.* Ходзіць свёкарка па новых сенях, нявесту абуджае:

— Устань, нявеста, устань, маладая, ужо другі кур спявае. Нявеста ўстала, нявеста ўстала, слёзанькамі ўмылася:

— У баценька была, у баценька была, то я зораў не знала, Зораў не знала, кураў не чула і ўсю работаньку зрабіла.

Кожны другі радок паўтараецца.

78

4 » “ "*•...... 143

			-		ш
	Ой, ці ўсе ты- я			са-ды рас-цві- лі,
\ І Ь	, ■■ - і - н - i				I
			1
	Ой, ці	ўсе тыяі		па-жа- нілі- ся.
i j *	i .	-i	. i
	г1		*	І і	Г1 / і М
	Ой,ці	ўсе	ты- я	па -жа- нілі- ся,

■	f r t S ł	лі -	ся?t - ł
като- ры раз -ві-
1 • 1 —	1— 1— Г '
W			тг
		Л1t -	ся?
като- ры любіi -
“ 1— 1— 1— Г "
	f'	і	т г
			ся?
като- ры любі-		лі-

143. Ой, ці ўсе тыя сады расцвілі, каторы развіліся? Ой, ці ўсе тыя пажаніліся, каторы любіліся?* Палавінанька саду расцвіла, палавіна пустуе, Палавінанька пажанілася, палавіна жартуе.

Мала пташанька, невялічанька, па дарожаньцы скача, Дурна дзеўчына, неразумная, па кавалеры плача:

— Ой, я не плачу, ой, я не шіачу — самі слёзанькі льюцца: Ад мілага лістаньку няма, ад нялюбага шлюцца.

Ой, прышлі, прышлі, мілы, лісточак хоць праз трое людзей, Ой, няхай жа мне ад матуленькі даганонькі не будзе.

Ą

Moderato

144

|J P LK g .

h

f l

. f c

i i

_

=

“■^

-----R------

Н------

:----------

1------------

Ой,

ці

ўсе

ты-

я

са-

донь-

кі

цві-

лі,

l i t h .

j> JI

m j

i“ )

3

JI

"----------

-

s j = - - г ----

y

што

.

-1

1

i

J

ся?

h naраз-

ві-

ва-

лі-

J i k

.

Н

II

ц

;

---------

н

JL

J)

М 1

I

II

- - J J |

J> J

o

Ой, ці

усе ты-

я

па-жа-

нілі- ся,

што й вер-на

любі- лісь?

Кожны другі радок паўтараецца.

79