Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Неопределенный интеграл1

.pdf
Скачиваний:
5
Добавлен:
13.03.2016
Размер:
290.34 Кб
Скачать

 

 

 

 

 

 

-

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ò

 

 

 

 

t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= -ò

 

 

 

 

 

 

 

 

sgn t dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= -

1

ò

 

 

 

 

 

 

sgn t dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

1

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

- 25t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 +10t + 8

 

 

 

 

 

 

 

- t

2

 

 

 

t +

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

+10

 

 

- 25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

t2

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Преобразуем квадратный трехчлен

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

2

 

 

 

 

8

 

 

 

æ

 

2

 

 

 

2

 

 

æ 1

ö2 ö

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

9

æ

 

 

 

1

 

ö2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- t

 

 

+

 

 

 

 

t +

 

 

 

 

 

 

 

= -çt

 

 

 

-

 

 

 

 

t + ç

 

 

÷

÷

 

+

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

- çt

-

 

 

 

 

 

÷ .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

25

 

 

 

 

 

5

 

 

 

25

 

25

25

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç

 

 

 

 

 

 

 

 

è 5

ø

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Окончательно

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sgnt dçt

-

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-

 

1

ò

 

 

 

 

 

 

 

 

sgn t dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= -

1

 

ò

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

5 ø

 

= -

1

sgn t arcsin

t - 5

 

+ C =

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9

 

 

æ

 

 

 

 

 

1

ö

2

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

9

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

1 ö

2

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- çt

-

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- çt -

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

5 ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= -

 

1

 

sgn xarcsin

5 - x

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Приведем еще один пример применения «обратной подстановки».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

= t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tdt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 34. ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx =

 

 

x

 

 

 

dt

 

 

 

 

= ò

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x x - 4x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

1

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx = - t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

 

t

-

t2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

t

 

dt

 

 

 

 

sgn tdt

 

 

 

sgntd(t -

4)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ò

 

 

 

 

 

 

 

= ò

 

 

 

= = ò

 

 

= sgnt × 2

 

 

 

 

 

 

 

 

+ C = 2sgn x ×

1 - 4x

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t - 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

t - 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t - 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t - 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

21

ЛЕКЦИЯ 15. МЕТОДЫ ИНТЕГРИРОВАНИЯ

15.1.Интегрирование рациональных функций

ØПонятие о рациональной функции

ØВыделение целой и дробной частей

ØДеление многочленов столбиком

ØРазложение правильной рациональной дроби на сумму простейших дробей

ØПрактические приемы нахождения коэффициентов разложения

ØЧетыре вида простейших дробей и их интегрирование

Определение. Дробно-рациональной функцией называется частное от де-

ления многочленов

Pm

(x)

 

 

 

,

(15.1)

Q

(x)

n

 

 

 

где

Pm (x) = a0 xm + a1xm−1 +K + am (a0 ¹ 0),

Q (x) = b xn + b xn−1

+K + b

(b ¹ 0),

n

0

1

m

0

m, n Î N U {0}, a j , bj Î R .

Дробно-рациональная функция (15.1) называется правильной дробью, ес-

ли m < n , и неправильной, если m ³ n .

Любую рациональную дробь можно представить в виде суммы многочле- на (целой части неправильной дроби) и правильной рациональной дроби.

Пусть m > n . Тогда

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

P (x)

 

(x)+

Rn

(x)

 

 

 

 

 

 

m

 

= Smn

1

 

(n1

< n),

 

 

 

 

Qn (x)

Qn

(x)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

где Smn (x) многочлен степени m n , Rn

(x) многочлен степени n1.

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

Пример 1.

x4 − 2x2 + 5

= x + − 2x2 + 7x + 5 .

 

 

x3 − 7

 

 

 

 

x3 − 7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

22

 

 

 

 

 

 

Здесь m = 4 , n = 3 , Smn (x)= x Rn1 (x)= −2x2 + 7x + 5.

Выделение целой части неправильной рациональной дроби производится делением многочлена Pm (x) на многочлен Qn (x).

Пример 2. Для R(x)=

 

 

x4 + 5x

 

 

 

 

 

 

 

 

имеем

 

 

x2 − 2x − 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 − 2x − 3

 

 

 

 

 

 

 

x4 + 5x

 

 

 

 

 

 

 

 

x4 − 2x3 − 3x2

 

x2 + 2x + 7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x3 + 3x2 + 5x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x3 − 4x2 − 6x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7x2 +11x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7x2 −14x − 21

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25x + 21

 

 

остаток

 

 

Отсюда

x4

+ 5x

 

 

= x2 + 2x +

7 +

 

 

25x + 21

. Здесь x2

+ 2x + 7

целая часть.

x2 − 2x

3

 

 

x2

− 2x − 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Выделяя целую часть, мы сводим проблему интегрирования

неправильной рациональной дроби к интегрированию многочлена и правильной рациональной дроби.

Приведем без доказательства теорему о разложении правильной рациональной дроби.

 

Теорема 1. Пусть

 

Pm

(x)

правильная рациональная дробь, то есть m < n

 

 

Q

(x)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

и пусть Q

(x) = b

(x − α

1

)k1 K(x − α

i

)ki (x2 + p x + q )l1

K(x2 + p

m

x + q

m

)lm ,

 

 

 

 

 

 

n

 

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

где α

s

, p

s

, q

s

, b

R ,

 

k

s

, l

s

z

+

,

 

k + K+ k

i

+ 2(l

 

+K + l

m

)= n ,

p

2 − 4q

s

< 0

 

 

 

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

1

 

 

 

 

 

 

s

 

(s =

 

), b

 

¹ 0. Тогда существуют числа A j , B

j , C

j R , такие, что

 

 

1,m

 

 

 

 

 

 

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

s

 

s

 

s

 

 

 

 

 

 

 

 

23

P (x)

 

A 1

 

 

 

 

 

 

 

A

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ak

1

1

 

 

 

 

 

 

 

 

A i

 

 

 

 

 

 

A i

 

 

 

Ak

i

 

 

m

 

 

=

 

 

1

 

 

 

+

2

 

 

 

+ L +

 

 

 

 

 

 

 

+ L

+

 

1

 

 

+

 

 

 

2

 

 

+ K +

 

i

 

+

 

 

 

 

 

 

 

(x - α

 

)2

 

(x - α

 

)k1

 

 

 

(x - α

)2

(x - α

)ki

Q (x)

x - α

1

 

 

1

 

1

x - α

i

 

n

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

i

 

 

 

 

i

 

 

 

 

 

 

B 1 + C 1

 

 

 

 

 

 

 

 

B 1x + C

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bl

1x + Cl

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

2

 

 

 

 

+ L +

 

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

+ L +

 

 

 

 

x

2

+ p x + q

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ö

2

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ö

l

 

 

 

 

 

 

æ

 

+

 

p x + q

 

 

 

 

 

 

 

æ

+ p x

+ q

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

 

 

ç x

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

ç x

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

1

 

 

1

ø

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

1

 

 

 

1

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B m x + C m

 

 

 

 

 

 

B m x + C

 

m

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bl

m x + Cl

m

m

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

+

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

+ L +

 

 

 

 

 

m

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

x

2 + p

m

x + q

m

æ

 

2

+

 

p

 

x + q

 

 

ö2

 

 

æ

 

2

 

+ p

 

x + q

 

ölm

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç x

 

 

 

m

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

ç x

 

 

m

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

m ø

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

m ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Числа

 

A

j , B j , C

 

j

 

(неопределенные

 

 

коэффициенты)

вычисляются в

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

s

 

 

s

 

 

 

 

s

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

процессе разложения правильной дроби.

Таким образом, всякая правильная дробь может быть представлена в виде суммы простейших дробей вида:

 

 

A

 

,

 

A

,

 

 

 

Bx + C

 

 

,

 

 

 

 

 

 

Bx + C

 

,

 

 

 

 

 

 

 

x - a

(x - a)k

 

x2 + px + q

æ

 

 

2

 

öl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç x

 

+ px + q÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

k, l N , A, B C, a, p, q R .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Интегрирование простых (элементарных) дробей

1. ò

 

 

A

dx = Aln

 

x - a

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

- a

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. ò

 

 

A

 

 

dx =

1

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

+ C , k ¹1.

 

 

 

 

 

 

 

 

(x - a)k

 

1 - k (x - a)k −1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bx + C

 

 

 

 

 

 

(x2 + px + q)¢ = 2x + p

 

 

 

 

B

(2x + p)+ C -

Bp

3. ò

 

 

 

dx =

= ò

2

2

dx =

 

 

 

 

 

 

x

2

 

 

x

2

+ px + q

 

 

 

 

 

+ px + q

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B

 

 

 

2x + p

æ

 

 

 

Bp

ö

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx + çC -

 

 

÷ò

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

2

 

x2 + px + q

 

2

x2 + px + q

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

 

 

p ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B

 

æ

2

 

 

 

 

 

 

 

 

ö

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

 

 

Bp

ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dç x

+

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

2 ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

lnç x

 

+ px + q÷ + çC -

 

 

 

 

 

 

 

 

÷ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

p

 

 

< 4q

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

ø

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

 

p

ö

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

p ö2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç x +

 

 

 

 

 

÷

 

 

+ q - ç

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

2 ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B

ln(x2 + px + q)+

 

 

C -

 

Bp

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x +

 

 

 

 

p

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

arctg

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

q -

 

 

 

 

p

2

 

 

q -

 

 

p

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bx + C

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

¢

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B

(2x + p)+ C -

Bp

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. ò

(x2 + px + q)l

dx =

(x

 

 

 

+ px + q)

 

= 2x + p

=ò

 

2 (x2 + px + q)l

2

dx =

 

 

 

 

(2x + p)dx = d(x

2

+ px + q)

 

 

 

 

B d(x2 + px + q)

 

 

 

æ

 

 

 

Bp

ö

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

çC

-

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 ò (x2 + px + q)l

 

 

 

 

 

è

 

 

 

2

 

 

øò (x2

+ px + q)l

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

b

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

 

 

Bp ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ çC -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2(1

- l)(x2 + px + q)l −1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 øò (x2 + px + q)l

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

p

ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dç x

+

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

p

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Найдем ò

(x2 + px + q)l

=

ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

x +

 

 

 

= t

= ò

(t2 + b2 )l

,

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

 

p ö2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

p2

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç x

+

 

 

 

 

÷

 

 

+ q -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

2 ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

b2 = q -

 

 

p2

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

b

2 + t2 - t

2

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

t × tdt

 

 

 

 

 

 

 

 

Il = ò

(t2 + b2 )l

=

 

 

ò

 

 

(t2 + b2 )l

 

 

 

dt =

 

 

 

 

ò

 

 

-

 

ò

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

b2

 

 

 

 

b2

 

 

(t2 + b2 )l −1

b2

(t2 + b2 )l

 

 

u = t Þ du = dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

tdt

 

 

= dv Þ v =

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(t2 + b2 )l

 

2(- l +1)

 

(t2 + b2 )l −1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

1

æ

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

= b2 ò (t2 + b2 )l −1 - b2

èç 2(1 - l) (t2 + b2 )l −1

 

- ò 2(- l +1) (t2 + b2 )l −1

ø÷ .

 

 

 

 

 

 

Таким образом,

25

 

 

 

1

æ

 

1

 

ö

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I

 

=

 

 

ç1 -

 

 

 

 

÷I

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

рекуррентная формула.

 

 

l

 

2

2l -1

l

−1

 

2b2 (l -1)æ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

b

è

ø

 

 

 

 

2

+ b

2

öl 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

çt

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Например,

I

 

 

 

=

 

1

 

 

 

 

 

t

 

 

+

 

 

1

 

 

1

arctg

t

+ C , t = x +

 

p

, b2

= q -

p2

.

 

 

 

 

 

 

 

 

2b2 t2 + b2

 

 

 

 

 

 

b

2

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

2b2 b

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ò

 

x4 +1

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

2

ö

 

 

 

ò (x2

 

dx

+1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x4 -1

 

òè

 

 

 

x4 -1ø

 

-1)(x2

 

 

 

 

 

 

 

Пример 3.

I =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx =

 

ç1+

 

 

 

 

 

 

 

÷dx

= x + 2

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

Имеем

 

1

 

 

 

 

=

 

 

 

A

 

+

 

 

 

B

 

 

+

Cx + D

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x -1

 

 

x

+ 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x4 -1

 

 

 

 

 

 

 

x2 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Отсюда 1 = A(x +1)(x2 +1)+ B(x −1)(x2 +1)+ (Cx + D)(x2 −1).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Неопределенные коэффициенты можно найти, приравняв коэффициенты

при одинаковых степенях x :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x3 :

A + B + C = 0,

(1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 : A B + D = 0,

(2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x :

A + B C = 0 ,

(3)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x0 :

A B D =1.

(4)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решая систему линейных уравнений (1) – (4) относительно неизвестных A, B, C, D, находим:

A = 14 , B = - 14 , C = 0 , D = - 12 .

Для определения коэффициентов удобно придавать x некоторые значе- ния (например, значения корней знаменателя).

Для отыскания коэффициентов можно комбинировать оба приема:

x = −1: 1 = -2B × 2

A = 1

, B = -

1

 

 

 

4

 

 

 

 

4

 

x =1:

1 = 4A

 

 

 

 

 

 

 

x = 0 :

1 = A - B - D D =

1

+

1

-1 = -

1

4

4

2

 

 

 

 

 

 

x3 :

0 = A + B + C C = −(A + B)= 0 .

 

 

 

 

 

 

26

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

ö

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

x -1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I = x + 2ò

ç

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

èç 4(x -1) - 4(x + 1) -

 

2(x2

+1)ø÷dx

= x + 2 ln

 

x +1

- arctg x + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 4. Найти ò

 

2x2

- 3x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

3 +1

 

 

 

 

 

dx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Имеем 2x2 - 3x +1 =

 

 

A

 

 

+

 

 

 

Bx + C

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x3 + 1

 

 

 

 

 

 

 

x +1

 

 

 

x2 - x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

откуда 2x

2

 

- 3x +1=

æ

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ö

 

+ (Bx + C)(x +1).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aç x

 

 

- x +1÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Комбинируя методы частных значений и сравнения коэффициентов, най-

дем:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x = −1: 6 = 3A,

 

 

 

A = 2 ,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x = 0 : 1 = A + C , C = −1,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 :

 

 

 

2 = A + B , B = 0.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

1

ö

 

 

 

 

 

 

2x2

 

- 3x +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dç x

+

 

 

÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

2 ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Итак, ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx = 2ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-

ò

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 2ln

 

x + 1

 

- ò

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

x

3

+1

 

 

 

 

x +

1

 

x

2

+ x +1

æ

 

1

ö

2

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç x

+

 

÷

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

ø

 

 

 

 

= -2ln

 

x +1

 

-

 

 

2

 

arctg

2x

+

1

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

xdx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 5. Найти ò

(x -1)2 (x2 + 2x + 2).

 

 

 

 

 

Cx + D

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A

 

 

 

 

 

 

 

 

B

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Имеем

(x -1)2 (x2 + 2x + 2)=

 

+

 

+

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x -1

(x -1)2

x2 + 2x + 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Отсюда x = A(x -

 

æ

 

 

 

 

+ 2x +

 

ö

 

 

 

 

 

æ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ö

 

+ (Cx + D)(x -1) .

 

 

 

 

 

 

 

1)ç x

2

 

2÷

+ Bç x

2

 

+ 2x + 2÷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x =1: 1 = 5B ,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B = 1

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x = 0 : 0 = −2A + 2B + D ,

 

 

 

 

 

 

 

D - 2A = -

2

 

D = 2A - 2

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x3 :

0 = A + C ,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C = −A ,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

27

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 :

 

0 = −A + 2A + B + D − 2C , 0 = A + 1

+ 2A

2

+ 2A,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5A =

1

, A =

 

1

 

, D = −

8

 

, C = −

 

1

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

25

25

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

1

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

1

x

 

8

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

Итак, I =

 

ò

 

 

 

 

 

+

ò

 

 

 

 

+ ò

25

25

 

dx =

 

ln

 

x − 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

2

2

 

 

 

 

 

 

 

 

5(x −1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

1

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(x −1)

x

+ 2x + 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

ò

 

 

 

 

x + 8

 

 

 

dx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

x

2

+ 2x +

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x + 8

 

 

 

 

 

 

 

(x2 + 2x + 2)= 2x + 2

 

 

 

1

(2x + 2)+ 7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

Найдем ò

 

 

 

 

dx =

=

ò

 

 

 

 

 

 

 

 

dx =

 

 

 

 

x

2

+ 2x + 2

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

+ 2x + 2

 

 

 

=

1

ln(x2

+ 2x + 2)+ 7arctg(x + 1)+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Окончательно,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I =

 

1

ln

 

x −1

 

 

 

1

 

 

 

 

1

+

 

1

ln(x2

+ 2x + 2)+ 7arctg(x + 1)+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5(x

1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

28

ЛЕКЦИЯ 16. РАЦИОНАЛИЗИРУЮЩИЕ ПОДСТАНОВКИ

16.1. Интегрирование тригонометрических функций

1. Интегралы òsin mxcosnxdx , òsin mxsin nxdx , òcosmxcosnxdx вычисля-

ются с помощью формул:

sin mx cosnx = 12 (sin(m + n)x + sin(m - n)x);

sin mxsin nx = 12 (cos(m - n)x - cos(m + n)x);

cosmxcosnx = 12 (cos(m - n)x + cos(m + n)x).

Пример 1. òsin 7xsin xdx = 12 ò(cos6x - cos8x)dx = 121 sin 6x - 161 sin8x + C .

2.Интегралы вида òsinm xcosn xdx :

1)хотя бы одно из чисел m или n натуральное, нечетное, например, m = 2 p + 1. Имеем

òsin2 p x cosn x sin xdx = sin xdx = -d(cos x) - ò(1- cos2 x)p cosn xd(cos x) = = u = cos x = -ò(1- u2 )p undu .

Пример 2. Найти òsin3 x 4cos x dx = -ò(1- cos2 x)4cos x d (cos x)=

=-ò(4u - u2 4u )du = - 45 cos x 4cos x - 134 cos3 x 4cos x + C .

2)m, n четные, неотрицательные числа. Используются формулы

sin mx cosmx =

1

sin

2mx , cos2 mx =

1

(1+ cos2mx), sin2 mx =

1

(1 - cos2mx).

2

2

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

2

 

æ

1 - cos2x ö2

 

1 + cos2x

 

1

 

2

2x(1

- cos2x)dx =

òsin

 

xcos

 

xdx = òç

 

÷

×

 

 

 

 

dx =

 

òsin

 

 

 

2

 

 

 

2

8

 

 

 

 

 

 

è

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

29

= ò

1 - cos4x

 

 

 

1

 

 

 

 

òsin

2

2x d(sin 2x)=

1

æ

sin 4x ö

 

 

 

1 sin3

2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ç x -

 

 

 

 

 

 

÷

-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ C .

 

 

2

 

 

 

2

×

8

 

 

 

16

 

 

 

 

 

 

16

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

4 ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3) m + n четное, отрицательное целое число. Замена:

 

 

 

 

 

.

 

 

 

tg x = t

 

 

Пример.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

d(tg x)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ò

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

=

ò

 

 

 

 

 

cos2 x

 

 

 

 

= ò

 

 

 

 

=

 

 

1

 

 

 

 

=

1

 

+ 1

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

cos x sin7

 

 

 

 

cos x sin7

x

 

sin2 x

 

 

 

 

 

sin

x

tg

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg3x

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos4 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg2 x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

æ

 

 

3

 

 

7

 

ö

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= ò

 

 

 

 

 

 

d(tg x)

= òç tg

 

 

 

2 x - tg

 

 

2 x÷ d(tg x)= -

 

 

 

 

 

-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ C .

 

 

7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg

2 x

 

 

 

 

 

tg x

5tg

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

è

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ø

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Методы рационализации функций

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Рассмотрим

 

 

 

 

 

 

некоторые

 

 

 

 

виды

интегралов,

 

 

 

 

подынтегральное

выражение которых содержит дробно-рациональную

 

 

 

 

функцию от

некоторых функций.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Если такой интеграл может быть сведен к интегралу от рациональной

дроби одного независимого аргумента, то говорят, что исходный интеграл рационализируется, а значит, может быть вычислен и выражен через элементар- ные функции исходного аргумента.

Рассмотрим несколько конкретных типов интегралов с указанными свой- ствами.

1. Интеграл òR(eαx )dx рационализируется подстановкой eα x = t , x = α1 ln t , α ¹ 0

Имеем:

òR(eα x )dx = òR(t)

1

 

dt

= òR (t)dt , где

R (t) некоторая рациональная

 

 

α t

1

1

функция.

 

 

30