Контрольная работа №2
.pdfМинистерство образования Республики Беларусь
Учреждение образования «Белорусский государственный университет информатики и радиоэлектроники»
Факультет непрерывного и дистанционного обучения
Кафедра высшей математики
Контрольная работа № 2 по дисциплине
Высшая Математика
Вариант работы 8
Выполнил студент группы 00623-028 специальности I-53 01 02 АСОИ дистанционной формы обучения Соболевский Дмитрий Александрович
(SobolevskiDmitry@tut.by)
Минск 2010
Контрольная работа №2.
Соболевский Д.А АСОИ гр00623-028 Вариант 8
Решение 048
Доказать совместность данной системы линейных уравнений и решить её тремя методами: 1) по формулам Крамера; 2) методом Гаусса; 3) средствами матричного исчисления (с помощью обратной матрицы).
x1 + x2 − x3 =1;
Задача 48: 8x1 + 3x2 − 6x3 = 2;
− 4x1 − x2 + 3x3 = −3.
Решение
Система, имеющая хотя бы одно решение, называется совместной. Необходимым и достаточным условием совместности системы линейных уравнений является
Критерий Кронекера– Капелли. Для того чтобы линейная система была совместной, необходимо и достаточно, чтобы ранг расширенной матрицы этой системы был равен рангу ее основной матрицы. Если же эти ранги не равны, то система несовместна.
(В примере 2 приведено исследование на совместность по критерию Кронекера-Капелли.)
1). Решаем систему уравнений по формулам Крамера:
Составим матрицу коэффициентов (основную матрицу системы) и найдем её
определитель: |
|
|
|
|
||
|
|
1 |
1 |
-1 |
|
|
|
|
|||||
D = |
|
8 |
3 |
-6 |
|
= -1¹ 0. |
|
|
-4 |
-1 |
3 |
|
|
Так как определитель отличен от нуля, то система совместна и имеет единственное решение. Вычисляем определители
|
1 |
1 |
−1 |
|
|
1 |
1 |
−1 |
|
|
|
1 |
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
1 = |
2 |
3 |
− 6 |
= 8 ; |
2 = |
8 |
2 |
− 6 |
= 4 ; |
3 = |
|
8 |
3 |
2 |
= 13 , |
|
− 3 −1 3 |
|
|
− 4 − 3 3 |
|
|
|
− 4 −1 − 3 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
которые составляем из матрицы коэффициентов путем поочередной замены каждого из столбцов на столбец правой части системы.
Далее по формулам Крамера вычисляем:
x = |
1 = |
8 |
= −8; x = |
2 = |
4 |
= −4; x = |
3 = |
13 |
= −13. |
||
|
|
|
|||||||||
1 |
|
−1 |
2 |
|
−1 |
3 |
|
−1 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Таким образом, система имеет единственное решение x1 |
= −8 , x2 = −4 , x3 = −13 . |
2). Решаем систему уравнений методом Гаусса:
При решении системы линейных уравнений методом Гаусса действия производятся над расширенной матрицей.
|
|
1 |
1 |
− 1 |
|
1 |
|
|
|
||||||
~ |
|
|
|
− 6 |
|
|
|
Составим расширенную матрицу системы: A = |
8 |
3 |
|
2 |
. |
||
|
|
− 4 |
− 1 |
3 |
|
− 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Теперь приведём её путем элементарных преобразований к треугольному или трапециевидному виду. Для этого прибавим ко 2-й строке 1-ю, умноженную на
(−8), |
|
к |
3-й |
строке прибавим 1-ю, умноженную на (4). Получим: |
|||
|
1 |
1 |
- 1 |
|
1 |
|
|
|
|
||||||
A ~ |
|
0 |
- 5 |
2 |
|
- 6 |
|
|
|
. Из 3-й строки вычтем 2-ю умноженную на (0,6) , получим |
|||||
|
|
0 |
3 |
- 1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
1 1 |
−1 |
|
1 |
|
|
1 1 |
−1 |
|
1 |
|||
|
|
|
|
||||||||||
A ~ |
0 |
− 5 |
2 |
|
− 6 |
|
~ |
0 |
− 5 |
2 |
|
− 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
0 |
0 |
0,2 |
|
− 2,6 |
|
0 |
0 |
1 |
|
−13 |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таким образом, ранги основной и расширенной матриц равны 3. Система совместна и имеет единственное решение. Она сводится к эквивалентной системе
|
x |
1 |
+ x |
2 |
− x |
3 |
= 1; |
|
|
|
|
|
|
|
|||
линейных уравнений |
|
− 5 x 2 + 2 x |
3 |
= −6 ; |
||||
|
|
|
|
|
|
|
= −13 . |
|
|
|
|
|
|
x |
|
||
|
|
|
|
|
|
3 |
Отсюда, подставляя x3 = −13 во второе уравнение, получим x2 = −4 , а из первого уравнения x1 = − 8 . Итак, x1 = −8 , x2 = −4 , x3 = −13.
3). Решим методами матричного исчисления (с помощью обратной
матрицы):
|
|
1 |
1 |
-1 |
|
|
|
||||
Определитель основной матрицы системы D = |
|
8 |
3 |
- 6 |
= -1 ¹ 0 , значит, |
|
|
- 4 |
-1 |
3 |
|
система совместна и для матрицы коэффициентов существует обратная матрица.
Находим решение по формуле X = A−1B или
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
|
|
|
|
A11 |
|
|
A21 |
A31 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
= |
1 |
|
|
× A |
|
|
A |
A |
|
× B , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
12 |
22 |
32 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
3 |
|
|
|
A |
|
|
A |
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13 |
23 |
33 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ij |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ij |
матрицы А: |
|||||||||||||
где B = 2 |
|
, |
A − алгебраические дополнения элементов a |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
− 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A = |
|
|
3 |
− 6 |
|
= 3; |
A = − |
|
1 −1 |
|
= −2; |
|
A = |
|
1 − 1 |
|
|
= −3; |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11 |
|
|
− 1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
21 |
|
|
|
|
|
−1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
31 |
|
|
3 |
− 6 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
A = - |
|
8 |
- 6 |
|
|
= 0; A = |
|
|
|
1 |
|
= −1; |
|
A = - |
|
1 -1 |
|
= -2; |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12 |
|
|
|
|
- 4 |
3 |
|
|
|
|
|
|
22 |
|
|
− 4 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
32 |
|
|
|
|
8 |
- 6 |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
8 |
3 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
= |
|
1 1 |
|
= -5. |
|||||||||||||||||||||||||||||
A13 = |
|
|
|
= 4; A23 = − |
|
|
|
= −3; |
|
A33 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
- 4 |
- 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 4 |
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Таким образом, обратная матрица к основной матрице системы имеет вид |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
− 2 |
− 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A−1 = − 0 −1 |
− 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 3 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
− 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Проверим правильность вычисления обратной матрицы: исходя из определения обратной матрицы, находим
|
|
3 |
- 2 |
- 3 |
|
1 |
1 |
-1 |
-1 0 |
0 |
|
|||||
|
−1 |
|
-1 |
|
× |
|
|
|
|
|
|
|
-1 |
|
|
= E. |
A |
|
A = - 0 |
- 2 |
|
8 |
3 |
- 6 |
= - |
0 |
0 |
|
|||||
|
|
|
- 3 |
|
|
|
|
-1 3 |
|
|
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
4 |
- 5 |
|
- 4 |
|
|
-1 |
|
Значит, матричное решение системы имеет вид |
|
|
|
|||||||||
x |
|
|
2 |
- 2 |
- 3 |
|
1 |
|
- 8 |
|||
1 |
|
= - |
|
-1 |
|
|
× |
|
|
= |
|
|
x2 |
0 |
-14 |
|
2 |
- 4 |
. |
||||||
|
|
|
|
- 3 |
- 5 |
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
4 |
|
|
- 3 |
|
-13 |
||||
Отсюда следует, что x1 |
= − 8 , |
x 2 = −4 , |
x 3 |
|
= − 13 . |
|
Решение 058
Найти общее решение системы линейных уравнений.
x |
- 3x |
2 |
+ x + 2x = 4; |
||||
|
1 |
3 |
4 |
|
|
||
Задача 58: 2x1 - 5x2 + 4x3 + 3x5 = 7; |
|||||||
x |
- 2x |
2 |
+ 3x - 2x |
4 |
+ 3x = 3. |
||
|
1 |
3 |
|
5 |
Решение
Для исследования совместности применим критерий Кронекера-Капелли. Для этого составим расширенную матрицу системы для определения её ранга и ранга матрицы коэффициентов:
|
|
1 |
− 3 |
1 |
2 |
0 |
|
4 |
|
|
|
|
|||||||
[ A | |
|
] = 2 − 5 |
4 0 3 |
|
7 |
|
|||
b |
|
||||||||
|
|
|
− 2 |
|
− 2 |
|
|
|
|
|
|
1 |
3 |
3 |
|
3 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
За базисную переменную рекомендуется выбирать ту неизвестную, коэффициент при которой равен единице (во избежание дробных коэффициентов). Оставим без изменения первое уравнение (строку), а за базисную переменную примем x1. Воспользуемся элементарными преобразованиями, а именно: умножим первую строку на (-2) и сложим со второй, затем умножим первую же строку на (- 1) и сложим с третьей. Тогда x1 останется только в первом уравнении (строке):
|
|
|
|
−3 1 2 0 |
|
|
|
|
−3 1 2 0 |
|
4 |
|
|
|
|
−3 1 |
2 0 |
|
4 |
|
|||||
|
|
|
1 |
|
4 |
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|||||||||||
|
|
|
2 −5 |
4 0 3 |
|
7 |
−2I ~ |
0 |
|
|
−4 |
|
|
−1 |
|
|
0 |
|
2 −4 3 |
|
−1 |
||||
[A| b] ~ |
1 |
2 |
3 |
|
~ |
1 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 −2 3 −2 3 |
|
3 |
−I |
0 |
1 |
2 |
−4 |
3 |
|
−1 |
−II |
|
0 |
0 |
0 |
0 0 |
|
0 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Находим ранг r расширенной матрицы:
Отсюда r[ A | b] = r( A) = 2 .
Таким образом, в данной системе линейных уравнений 2 зависимых и n −r = 3 независимая переменные. Перенося слагаемые с х3,х4,х5 в правую часть (базисный минор образован коэффициентами при х1, х2 ), по последней матрице записываем систему:
x −3x + x +2x = 4; |
|
x |
= 4 +3x − x −2x ; |
|
|||
1 |
2 3 |
4 |
1 |
2 3 |
4 |
||
x2 +2x3 −4x4 +3x5 = −1; |
|
x2 |
= −1−2x3 +4x4 −3x5 ; |
|
x |
=1−7x +10x −9x ; |
|
||
1 |
3 |
4 |
5 |
|
x2 |
= −1−2x3 +4x4 −3x5 ; |
|
Итак, общее решение неоднородной системы линейных уравнений.
В результате получаем систему с базисными переменными x1, x2 , x3 :
|
x |
|
1 |
||
|
|
1 |
|
|
−1 |
|
x2 |
|
|
||
|
= x |
|
|
= |
|
x |
|
|
|||
|
|
3 |
|
|
|
|
x4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x5 |
|
|
|
−7x3 |
10x4 |
−9x5 |
|
|
|
1 |
|
−7 |
10 |
|
|
−9 |
||||
− 2x3 |
|
−3x5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4x4 |
|
|
|
−1 |
|
− 2 |
4 |
|
−3 |
|||||||
x3 |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
+ x3 |
1 |
|
+ x4 |
0 |
|
+ x5 |
0 |
, |
||
|
x4 |
|
|
|
0 |
0 |
1 |
|
0 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
1 |
|
|
|
x5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 R;x4 R;x5 R.
Частное решение, в котором все свободные переменные равны нулю, называют базисным решением:
x 3 |
= |
0 |
x 1 − 3 x 2 |
= 4 |
|
x 1 |
= 1 |
||||
x 4 |
= 0 |
|
|
|
− 5 x 2 |
= |
7 |
||||
2 x |
1 |
|
2 = |
− 1 |
|||||||
x 5 |
= |
0 |
|
x 1 |
|
− 2 x 2 |
= |
3 |
x |
||
|
|
|
|
|
Решение 068 |
|
|
|
|
Задача 68 |
|
|
|
|
Найти собственные значения и собственные |
векторы |
линейного |
||
−1 |
− 7 |
− 5 |
|
|
|
−1 |
−1 |
|
|
преобразования, заданного в некотором базисе матрицей. |
−1 . |
|||
|
1 |
5 |
5 |
|
|
|
Решение
Составляем характеристическое уравнение матрицы А и находим его корни:
|
|
|
(−1 − λ ) |
− 7 |
− 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
| A − λE |= |
|
− 1 |
(−1 − λ ) |
− 1 |
|
= λ3 − 3λ2 − 6λ + 8 = 0 |
|
|
||||
|
|
|
1 |
5 |
(5 − λ ) |
|
|
|
|
|
|
|
λ3 − 3λ2 |
− 6λ + 8 = 0 (λ − 4)(λ2 |
+ λ − 2) = 0 λ |
= 1; λ |
2 |
= −2; λ |
3 |
= 4. |
|||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|||
|
|
+ bx + c = 0 x = − b ± |
|
|
|
|
|
|
||||
Так как |
ax 2 |
D ; D = b 2 |
− 4 ac . |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
2 a |
|
|
|
|
|
|
|
x 2 + x - 2 = 0 Û x = - 1 ± 9 ; D = 12 - 4 × (-2) = 9. 2
Так как все корни оказались действительными числами, то они являются собственными значениями матрицы А.
При λ = 1 система ( A − λE)x = 0 имеет вид:
− 2x1 −7x2 −5x3 = 0; |
|
−2x −7x −5x = 0; |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
1 |
2 |
3 |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
= −2x2 |
− x3 ; |
|
|
|
|
|||
− x1 − 2x2 − x3 = 0; |
x1 |
|
|
|
||||||||||
|
+5x2 |
+ 4x3 = 0; |
|
|
|
|
+5x2 |
+ 4x3 = 0; |
|
|
|
|||
x1 |
|
−2x2 − x3 |
|
|
|
|||||||||
− 2x − 7x − 5x = 0; |
|
− 2x1 − 7x2 − 5x3 |
= 0; |
x1 |
= x3 ; |
|||||||||
|
|
1 |
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
x = −2x − x ; |
|
x = −2x − x ; |
|
|
|
|
|
||||||
1 |
|
2 |
3 |
|
1 |
|
2 |
3 |
|
|
|
= −x . |
||
3x + 3x = 0; |
|
3x + 3x = 0; |
|
|
x |
|||||||||
|
|
|
|
2 |
3 |
|||||||||
|
|
2 |
3 |
|
|
|
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
Значит, собственному значению λ1 = 1 соответствует собственный вектор
|
x |
1 |
|
|
x |
3 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
− x3 |
= x3 |
|
|||||||
x1 |
= x |
2 |
|
= |
|
|
− 1 |
||||
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
1 |
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Здесь х3 – произвольное действительное число, не равное нулю. Положив его, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=(1 |
−1 1)T . |
||||||||||||||||||||||||||||||
в частности, равным единице, получим собственный вектор в виде |
x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Аналогично при λ = −2 система ( A − λE) |
|
= |
|
|
имеет вид: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x1 −7x2 −5x3 =0; |
|
|
|
|
|
|
|
x −7x |
2 |
−5x = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x −7x |
2 |
|
−5x = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
−x + x −x =0; |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
x1 |
= 2x2 ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = x |
2 |
|
− x ; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
2 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 = x2 − x3 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
= −x . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
x +5x +7x =0; |
|
|
|
|
|
|
x |
|
− x +5x |
|
|
+7x = 0; |
x = −x ; |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Значит, собственному значению λ2 = −2 соответствует собственный вектор |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
|
2 x |
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
x 2 = x |
2 |
|
= |
|
x 2 |
|
= |
x 2 1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
x |
3 |
|
|
− x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Здесь |
|
х2 |
|
|
– |
|
произвольное |
|
действительное |
число, |
не |
равное |
нулю. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Соответствующий собственный вектор имеет вид |
|
|
|
= (2 |
|
|
1 −1)T . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Аналогично при λ = 4 система ( A − λE) |
|
= |
|
|
|
имеет вид: |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
−5x −7x −5x =0; |
|
|
|
|
−5x −7x −5x =0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
−x1 |
−5x2 −x3 =0; |
|
|
|
|
|
|
|
−x1 −5x2 +x1 +5x2 =0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
+ x3 =0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=−x1 −5x2; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
x1 +5x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
−5x1 −7x2 +5x1 +25x2 = 0; |
|
|
|
|
|
|
x2 |
=0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
−5x2 − x3 = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
− x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=−x1 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
x =− x −5x ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
Значит, собственному значению λ3 |
= 4 соответствует собственный вектор |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
|
x1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
x3 = |
|
|
|
|
= x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
x2 |
|
|
= 0 |
0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
=1, получим собственный вектор в виде |
|
|
|
= (1 |
|
1 |
|
|
1)T . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Приняв x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
Таким образом, |
матрица А имеет три собственных значения λ1 =1, |
λ2 = −2 , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
λ3 |
|
|
= 4 , а нормированные собственные векторы имеют вид |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 1 |
|
T |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 T |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 T |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = |
0 − |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x = |
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
3 3 |
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение 078 Задача 78
Используя теорию квадратичных форм, привести к каноническому виду уравнение линии второго порядка и построить её в декартовой системе координат: x2 + y2 − 4xy + 4x − 2 y +1 = 0 .
Решение
Составим матрицу данной квадратичной формы |
1 |
− 2 |
и найдём её |
|
A = |
|
|
||
|
|
− 2 |
|
|
|
|
1 |
|
собственные значения:
| A −λE |= |
|
1−λ |
−2 |
|
|
= (1 |
−λ)2 |
−4 = (1−λ −2)(1−λ +2) = (λ +1)(λ −3) = 0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
−2 |
1−λ |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Корнями характеристического уравнения являются числа λ1 = −1 и λ2 = 3 . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Им соответствуют собственные векторы |
|
|
|
|
|
|
=(1 1)T |
|
|
|
|
|
|
|
=(−1 1)T . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
u |
и u |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Нормируя собственные векторы, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
T |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
a1 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и a |
2 = |
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Матрица перехода Т к новому базису имеет вид |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
T = |
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Вводим замену переменных |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
′ |
|
|
|
1 |
|
|
|
′ |
|||||||||
|
|
|
x = |
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= − |
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
x |
|
|
|
2 |
|
|
|
y ; |
|
|
|
|
|
y |
2 |
|
x |
|
|
|
2 |
|
|
y . |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Подставим эти выражения в исходное уравнение кривой:
1 |
1 |
2 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
|
1 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x′+ |
|
|
|
y′ |
+ |
− |
|
|
|
|
x′+ |
|
|
|
y′ |
|
− 4 |
|
|
|
|
|
x′+ |
|
|
|
|
y′ |
− |
|
|
|
|
x′+ |
|
|
|
y′ |
+ |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 4 |
|
|
|
|
x′ + |
|
|
|
|
|
|
y′ |
+ 2 |
− |
|
|
|
|
x′ + |
|
|
|
|
y′ |
+1 |
= 0 . |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
После преобразования выражения получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x′2 |
|
|
|
|
|
x′ |
|
|
y′2 |
|
+ |
|
2 |
|
|
|
+ 1 = 0 |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
+ |
|
6 |
2 |
− |
|
2 y ′ |
, |
||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
(y′− |
|
|
− |
3(x′+ |
|
|
|
= −1 |
3(x′+ |
|
|
|
− |
( y′− |
|
|
|
|||||||||||
|
2)2 |
2)2 |
|
2)2 |
|
2)2 |
=1 |
||||||||||||||||||||||
или |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Введя замену y′′ = y′−2 , x′′= x′+2 , получим уравнение гиперболы
3 |
( x ′′ ) 2 − |
1 |
( y ′′ ) 2 = 1 |
2 |
|
||
2 |
|
в системе координат X ′′Y ′′ . График полученной гиперболы приведен на следующем рисунке.
|
Y |
Y |
|
|
|
Y' |
|
X' X |
O = O' O |
X |