- •1. Предмет, ф-цыи и задачи исторической науки.
- •2. Формационная(стадыяльная) и цивилизационная теории исторического развития. Периодизация истории Беларуси.
- •3.Фарміраванне эйкумены ў палеаліце і мезаліце. Старажытныя цывілізацыі.
- •4. Доиндоевропейский период в истории Беларуси.
- •5. Расселение индоевропейцев. Бронзовый век на тэр-рыи Беларуси.
- •6. Хрысціянска-варварскія каралеўствы у Заходняй Еўропе. Утварэнне Кіеускай Русі.
- •7. Беларуския земли у складзе Старажытнарускай дзяржавы. Полацкае и Тураускае княствы у XI ст.
- •8. Сацыяльна-эканамічнае развіццё бел. Зямель Русі ў 6-13 ст. Фарміраванне феадалізму.
- •10.Паходжанне и распаусюджанне хрысциянства. Хрысциянизацыя беларуских зямель.
- •9. Першыя дзяржавы-княствы на тэррыторыи Беларуси у IX-XI ст.
- •11. Уплыў Візантыі на славянскія народы. Культура бел. Зямель у 9-13 ст.
- •13. Прычыны утварэня и пачатак вкл.
- •14. Дзяржаўны лад, сістэма судаводства і заканадаўства вкл.
- •15,17. Вкл у канцы 14-першай палове16 ст.
- •18. Рэнесанс у Еўропе і яго ўплыў на культуру беларускіх зямель у канцы 14-16 ст.
- •16. Сацыяльна-эканамічнае развіццё вкл ў 14-16 ст.
- •19. Рэфармацыя і Контррэфармацыя ў Заходняй Еўропе і Беларусі. Берасцейская царкоўная унія.
- •20. Фарміраванне бел. Народнасці.
- •21. Пачатак Новага часу ў сусветнай гісторыі. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •24. Культура беларуских зямель у XVII – XVIII ст. Распаус. Асветництва.
- •25. Сац-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у 17-18 ст.
- •26. Пачатак мадэрнізацыі ў краінах Заходняй Еўропы. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове 19 ст.
- •30.Грамадска-палитычны рух на Беларуси у першай палове XIX ст.
- •27. Палітыка расійскага ўрада на Беларусі ў канцы 18-пачатку 19 ст. Беларусь у вайне 1812 г.
- •28. Буржуазныя рэформы 60-80-х гг. 19 ст. І асаблівасці іх правядзення на Беларусі.
- •37. Становишча Беларуи у перыяд Першай сусветнай вайны (1914-1918).
- •34. Грамадска-палітычны рух на тэрыторыі Беларусі ў канцы 19-пачатку 20 ст.
- •33. Паўстанне 1863 г. У Беларусі.
- •46. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921-1939).
- •32. Культура Беларусі ў другой палове 19-пачатку 20 ст. Пачатак фарміравання бел. Нацыі.
- •35. Падзеі рэвалюцыі 1905-1907 гг. На тэр-рыі Беларусі.
- •36. Беларусь у 1906-1913 гг.
- •38. Падзеи Лютаускай рэвалюцыи 1917 года на Беларуси. Абвастрэнне палитычнай ситуацыи у красавику – верасни 1917.
- •39. Кастрычнiцкая рэвалюцыя на Беларусi. Устануленне Савецкай улады.
- •40. Беларусь ва умовах германскай акупацыи. Абвяшчэнне бнр.
- •43. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у 1920-я гг. Удзел бсср у стварэнні ссср.
- •41. Утварэнне бсср и ЛитБелСср. Савецка-польская вайна и яе выники.
- •42. Асноуныя тэндэнцыи развицця свету у мижваенны час. Нэп у Беларуси.
- •44. Индустрыялизацыя и масавая калектывизацыя с/г у бсср.
- •45. Усталяванне камандна-администрацийнай систэмы у бсср. Палитычныя рэпрэсии на Беларуси.
- •47. Культурнае жыццё бсср у 1930-я гады.
- •48. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •51. Грамадска-палитычнае жыццё бсср у сяр.50 – 80 XX
- •49. Беларусь у сярэдзине 40-х – сяр 50-х гг.
- •50. Сац.- эканам. Развиццё бсср у сяр. 50 – сяр. 80 гг.
- •52. Культурнае жыццё бсср у сяр 50 – 80 гг.
- •53. Выхад бсср на мижнародную арэну. Знешнепалитычнае становишча рэспублики у час халоднай вайны.
- •54. Беларусь у перыяд «перабудовы» (1985 – 1991). Дэмакратычныя перамены ва Усходняй Еуропе.
- •55. Набыццё дзяржаунай незалежнасци. Грамадска-палитычнае жыццё рб ва умовах суверэнитэту.
- •56. Сацыяльна-эканамичнае жыццё рб.
- •58. Культурнае жыццё Беларусі ў канцы 20-пачатку 21 ст.
13. Прычыны утварэня и пачатак вкл.
Канцэпцыі
1. заваяванне Літвой бел княстваў (пануючая канцэпцыя ў савецкай навуцы) фактар літоўскай агрэсіі
2. 90-я гг 12 ст- канцэпцыя Ермаловіча “па слядах аднаго міфа” Летапісная літва знах на тэр-рыі Бел.
3. Канцэп узаемнага імкнення Белар і літоўскіх зямель да аб яднання
Ітог-знешняя пагроза з боку крыжакоў і манголататараў. Унутраная- развіццё феад адносін саслоуныя супярэчнасці міжусобная барацьба
Тэндэнцыя да аб`яднання старажытных рускiх зямель была ўсеагульнай. Але раней яна пачала дзейнiчаць менавiта на заходнiх землях (па прычыне iх размяшчэння па гандлёвых шляхах; тут не было мангола-татарскага iга; на заходнiя землi ў большай ступенi ўплываў знешнепалiтычны фактар у выглядзе двайной пагрозы з боку крыжакоў i мангола-татараў), але самая важная прычына аб`яднанай тэндэнцыi на Русi – унутрыпалiтiычная – у XIII ст. пачаўся новы этап iнтэнсiўнага развiцця феадальных адносiн, а гэта непазбежна вяло да абвастрэння класавай барацьбы, што ў феадальным грамадстве заўседы з`яўлялася фактарам аб`яднальных працэсаў. Такiм чынам, сукупнасць унутраных i знешнiх фактараў адрадзiла iмкненне заходнерускiх княстваў да кансалiдацыi (з яго фактычна былi выключаны Паўночна-Усходнiя i Паўдневыя землi Русi). А аб`яднанай сiлай заходнерускiх княстваў выступiла ўлада вялiкiх князеў лiтоўскiх.
У першай палове XIII ст. пачынае стварацца цэнтралiзаваная раннефеадальная Лiтоўская дзяржава з моцнай вялiкакняскай уладай. Яе ўзнiкненне звязана з iмем лiтоўскага князя Мiндоўга, якi шляхам крывавай барацьбы аб`яднаў большасць лiтоўскiх княстваў.
Працэс аб`яднання ў ВКЛ быў працяглы i складаны. Ёе адбываўвся больш за стагоддзе – з другой чвэрцi XIII па трэцюю чвэрць XIV ст. шляхамi: на аснове пагадненняў мiж лiтоўскiмi i славянскiмi князямi; дынастычных шлюбаў; пры дапамозе ваеннай сiлы.
Першымi ў склад ВКЛ трапляюць землi Верхняга Панямоння, Чорная Русь, цi Новагародчына (Новагародак быў першай сталiцай ВКЛ). Полацк апынуўся ў складзе ВКЛ у 1307 г., Вiцебск – у 1320, Турава-Пiнскiя землi – у пачатку XV ст. Асаблiва паспяхова аб`яднальны працэс iшоў пры Гедымiне (1316—1341).1316-41 Гедымін пераносіць сталіцу ВКЛ з Навагрудка у Вільню
Iм была перанесена на ўсе ВКЛ Стараруская мадэль дзяржаўнага кiравання. Рускi ўплыў адлюстроўваўся i на характары вайсковай справы. Старабеларуская мова стала мовай дзяржаўных дакументаў (лiтоўцы пакуль не мелi сваей пiсьменнасцi). ВКЛ – гэта полiэтнiчная дзяржава чатырох асноўных народаў – беларускага, рускага, украiнскага i лiтоўскага, дзе славяне займалi прыкладна 11/12 тэрыторыi i складалi каля 80 % насельнiцтва.
14. Дзяржаўны лад, сістэма судаводства і заканадаўства вкл.
Сістэма кіравання ў ВКЛ развівалася на аснове старажытнага права, якое бытавала ў Полацкім, Менскім, Наваградскім, Тураўскім і інш. княстваў. Пасля заключэння Крэўскай уніі і ўсё большага збліжэння з Польшчай у арганізацыю кіравання сталі пераносіцца тыя рысы і формы, якія склаліся ў Польшчы. Кіраўніком дзяржавы быў вялікі князь(гаспадар). Ён з`яўляўся таксама суддзёй, адміністратарам, галоўнакамандуючым узброеных сіл краіны. Вялікі князь меў даволі шырокія паўнамоцтвы: права весці міжнародныя справы, уступаць у саюзы, абвяшчаць вайну, заключаць мір, прызначаць на дзярж. пасады і распараджацца дзярж. Маёнткамі, права заканадаўчай ініцыятывы. Выбіраўся з прадстаўнікоў дома Гедымінавічаў,а пазней–Ягелонаў. Джярж. лад ВКЛ-парламанская манархія. Непасрэдны уплыў вялікага князя, які адначасова з`яўляўся і польскім каралём на дзярж. справы аслабляўся працяглымі ад`ездамі ў Польшчу. Рада або паны-рада спачатку была дарадчым органам пры князю і назначалася па яго ўласным выбары. Потым ўзмацнілася, ператварылася ў кіруючы орган. Права засядаць у ёй мелі каталіцкія віскупы па Яволі, Кашталяну, нек. старосты і найбольш важныя службовыя асобы. Поўны састаў рады налічваў 45 чал., а пазней 65. Кампетэнцыя рады: пытанне абароны дзяржавы, міжнар. адносіны, бягучае кіраванне, фінансавая дзейнасць, прызнач. на вышэйшыя дзярж. пасады. Важнае значэнне меў сойм. На яго пасяджэнне запрашаліся ўсе прадстаўнікі шляхецкага саслоўя, вярхі каталіцкага і праваслаўнага духавенства. У 1512г-павятовай шляхтай выбіраліся па 2 дэпутаты адпаведна. На соймах выпрацоўваліся агульныя кірункі знешняй і унутранай палітыкі. Вышэйшымі службовымі асобамі ў дзяржаве былі:1.маршалак дземскі,2.гетман найвышэйшы,3.Канцлер,4.падскарбій земскі. Асобнае кіраванне было ў гарадах, якія атрымалі магдэб. права (Вільня,Брэст,Гродна,Менск). Галоўнай асобай у ваяводстве быў ваявода. Ваявода назначаўся вялікім князем і радай пажыццёва. Кіраўніком адміністрацыі ў павеце быў староста. Як і ваявода назначаўся вялікім князем і радай з ліку буйных феадалаў. Саслоўна-прадстаўнічымі органамі ў павеце былі павятовыя сеймікі, на якіх маглі прысутнічаць усе шляхціцы паветаў. Яны збіраліся штогод, або некалькі разоў у год, у павятовых цэнтрах.