- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
- •5 Оқу пәнінің сипаттамасы
- •5.1 Оқу пәнінің қызметі.
- •5.2 Оқу пәннің оқыту мақсаты
- •5.3 Пәнді оқыту міндеттері
- •5.4 Оқу пәнінің мазмұны
- •5.5 Оқу пәнін оқыту жоспары
- •6 Негізгі және қосымша әдебиет тізімі
- •6.1 Негізгі әдебиет
- •6.2 Қосымша әдебиет
- •8 Оқу пәнінің саясаты
- •Дәріс конспектісі
- •Ақпараттық жүйелер мен ресурстар
- •Ақпараттық ресурстар
- •Сандарды ондық жүйеден кез келген жүйеге аудару.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Есептеу техникасының даму тарихы.
- •1.Жүйелік блок
- •2.Монитор
- •3.Перне тақтасы
- •Бақылау сұрақтары:
- •Операциялық жүйе дегеніміз не?
- •Программалық қамту қалай жіктелінеді?
- •Қандай программалар қолданбалы деп аталады?
- •Жүйелік программалардың ролі қандай және олар қандай мақсатқа арналған?
- •Программалық қамтамасыз етудің даму диалектикасы
- •1 Сурет. Программалық қамтамасыз етуінің деңгейлері
- •Жаңа программалық қамтамасыз ету
- •Программалық қамтамасыз етудің түрлері (лицензиялық, шартты тегін, тегін) және оларды қолдану ережелері
- •Лицензиялық программалық қамтамасыз ету – бұл ресми программалық қамтама.
- •Программаны декомпиляциялау - бұл техникалық әдіс, құрамында программаның құрылымын зерттеу мақсатында объектілік кодты текстік күйге түрлендіру және эем үшін программаны кодтау.
- •Лицензиялық емес пқ – бұл әуесқойлық, жүктелген, бұзып алынған немесе қарақшыларының базарынан сатып алынған программалық қамтамасыз ету.
- •Қорап – бұл программаның дистрибутиві жазылған компакт-дискі, пайдаланушы нұсқаулары, лицензиялық келісім және бірнеше қағаз буклеттер салынған әдемі корапша.
- •Лицензия – бұл программалық өңімді қолдану құқығын беретін электронды растау.
- •Шартты-тегін программалар ( ағыл. Shareware) – бұл белгілі бір шарттармен тегін қолдануға болатын программалар.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Аппараттық программалық қамтамасыз етудi даму диалектикасы. Дербес компьютерлердің құрылымдық ерекшеліктері бойынша жіктеуі
- •1946 Жыл эем кезеңін қайта есептеу нүктесі болып саналады, осы жылы есептеуші машинаның алғашқы тәжірибелі үлгісінің шығарылуы басталды.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Мәтіндік құжаттарды қолдану салалары және түрлері
- •Мәтінді өңдеу процессінің аппараттық және программалық қамтамасыз етуі
- •Құжат терезесінің түрін баптау. Құжатты қарап шығу тәртіптемесі. Терезелерді бөлу және реттеу
- •Құжаттың касиеттеріне жеке мәліметтерді қалай қосуға болады?
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Стильдер. Стильдерді ауыстыру, жаңа стиль құру. Беттерді белгілеу. (2 сағат)
- •Мәтіннің абзацтарын, кестелерін, тізім және таңбаларының сыртқы түсін дереу өзгертетін және оларға қолданылатын пішімдеу параметрлерін стиль деп атайды.
- •Стильді құру және өзгерту
- •Беттерді белгілеу Беттердің параметрі
- •Қағаз өлшемі қосымшасы
- •Беттің өңі (фоны).
- •Беттердің және бөлімнің бөлінуі.
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер. Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі.
- •Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі. Сілтемелер.
- •Айқасқан сілтемелер.
- •Мазмұнды баптау.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Қазақтың ұлттық спорт ойындары мен қазғалмалы ойындар
- •Бақылау сұрақтары:
- •Рецензиялау
- •Графиктік объектілерді және диаграммаларды кірістіру. Word қосымшасында графикпен танысу
- •Төсемді пайдалану
- •Графиктік объектіні пішімдеу.
- •Барлық суретті немесе сурет бөлігін жою.
- •Диаграмма және графиктер құру.
- •Қазақстан мәдениеті және ұлттық салт-дәстүр туралы
- •Кимешек
- •Тақырыбы: Макростар. Үстелдік баспа жүйелері. (2 сағат)
- •Макростар
- •Пернелерге макрос міндеті
- •Макросты жазу
- •Макрос терезесі арқылы макросты орындау.
- •Үстелдік баспа жүйелері
- •Жобалардың үлгі ретінде тақырыптары
- •Жобалар тақырыптары
- •Қосымша материал Басылымның түрлері
- •Тақырыбы: Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау. Бейнені кірістіру және редакциялау. (2 сағат)
- •Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау
- •Бейнені кірістіру және редакциялау
- •Тақырыбы: Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі. Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар. (2 сағат)
- •Информатиканың негізгі объектісі, яғни оның шикізаты мен беретін өнімі ақпарат Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі
- •Мәтінді құжатқа қалай орналастыруға болады?
- •Тре́кинг (ағылшын тілінен алынған, алшақтық, басындағы әріпті соңғы әріптерден ерекшелеуші)
- •Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар
- •Парақ шебері
- •Әлемдегі ең танымал газеттер
- •Баспаға арналған pdf
- •Желілік технологиялар
- •Компьютерлік желілердің түрлері.
- •Желілік техникалық құралдар. Жергілікті немесе аймақты тармақталған желілер архитектураларына байланысты негізгі компонеттер мен технологиялар мынадай бөліктерден тұрады:
- •5. Мәліметтер базасы
- •Интернетке қосылу
- •Хабардың тақырыбы
- •«Омар Хайям-математик және ақын» тақырыптық газет жасау
- •Шаблоннан құжат құру
- •Колонтитулдер, шебер-беттерін құру
- •Беттер-шеберін пайдалану
- •Батырмалар
- •Мәтіндік блоктарды құру
- •Мәтінді жүктеу және түзету
- •Батырманы және атауды көшіру
- •Презентациялар жарияланымы Тағы бір батырма қосып, «Қазақстанның Қызыл кітапқа енгізген өсімдіктер туралы» слайдты рәсімдеңіз.
- •Жобаларды әзірлеу
- •Жобалар тақырыбы:
- •«Адам және тарих» тақырыбы.
- •« Ешкімде, ештенеде ұмытылмайды» тақырыбына гезеттер.
- •Коммуникация – бұл хабарлама, берілім.
- •Телефон – бұл дыбысты үлкен ара қашықтыққа жеткізе алатын кез келген құрылғы.
- •Пейджер – жеке қоңырауларды қабылдағыш.
- •Мобильді байланыс – бұл белгілі бір жерге немесе аумаққа байланбаған, дыбыстық, мәтіндік, графикалық мәліметті сымсыз абоненттік терминалдарға жеткізетін телебайланыс түрі.
- •Электронды пошта (ағлш.Email, e-mail,ағлш. Тілінен electronic mail) – бұл технология мен ол ұсынып отырған қызметтер: бөлінген компьютерлік желіде хабарламаны тарату және қабылдау.
- •Таратылым тізімі (ағлш. Mailing list) – бұл белгілі бір жазылушылар тобына хабарламаларды жібіруге мүмкіндік беретін механизм.
- •Әлеуметтік желі – бұл контентті сол қатысушылардан құралған көп рет пайдалануға болатын интерактивті веб-сайт.
- •Дауыс конференциясы нені білдіреді? Дауыс конференциясы – бұл жекеленген бөлме түсінігіне негізделген, көптеген коммуникациялар түрі.
- •VoIp (ағлш. Voice over ip; ip-телефония) – бұл сөз сигналының тасымалын Интернет немесе басқа кез келген ip-желі арқылы қамтамасыз ететін байланыс жүйесі.
- •Интернет – бұл ғылыми, іскерлік, танымал және көңіл көтеретін ақпаратты ашық түрде сақтау және тарату құрылғысы.
- •Интернет-аналитика – бұл аналитиканың жеке жағдайы, нақтырақ айтқанда, процесс және Интернеттің аудиториясын түсінуіне, олардың көздерімен талаптарына қолданылатын әдістемесінің анализі.
- •Библиометрика – бұл ақпарат және мәтіндерді зерттеу тәсілдерінің жиынтығы.
- •Мәтін оқылымы – бұл мәтіннің мақсатты аудиторияға түсінікті болуы және онымен қабылдануы.
- •Сұхбат (сұхбат, ағлш. Interview) – бұл интервьюер өз әңгімелесушісіне сұрақтар қойып және ол сұрақтарға жауап алатын екі немесе одан да көп адамдар арасындағы әңгіме түрі.
- •Респондент - бұл сұхбаттың сұрақтарына жауап беретін адам.
- •Ақпараттық қауіпсіздік. Ақпаратқа қол жетімдік саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасы.
- •Файлдарды архивтеудің қажеттілігі
- •Ағымдағы каталогтардағы файлдарды сығу
- •Ақпараттық коммуникациялық технологиялар. “Электронды үкімет” инфрақұрылымы.
Интернет – бұл ғылыми, іскерлік, танымал және көңіл көтеретін ақпаратты ашық түрде сақтау және тарату құрылғысы.
Бұл күнде Интернет тек компьютерлік желі арқылы ғана емес, сонымен қатар: жерсеріктік байланыс, радиосигнал, кабельді теледидар, телефон, ұялы телефон, арнайы оптико - талшықты желілер және электросымдар арқылы да қолжетімді. Дүниежүзілік ғаламтор дамыған және дамып келе жатқан елдердің өмірінде орсан зор орын алады.
Бүгінгі күнге дейін Интернет ең танымал, көлемі үлкен ақпарат көзі болып қалады және іс жүзінде кез келген зерттеу жүргізу кезінде ауыстырылмайтын болуы мүмкін. Интернет (1012) квадрильоннан көп құжаттардан құралған, 20 миллионнан аса деректер қорынан тұрады. Кейбір болжамдар бойынша, Интернет көлемі әр үш жыл сайын екі есе өсіп отырады.
Интернет – аналитика деп нені айтамыз?
Аналитика деп қызмет саласын, кейбір анализдің процессімен әдістемесін айтуға болады.
Интернет-аналитика – бұл аналитиканың жеке жағдайы, нақтырақ айтқанда, процесс және Интернеттің аудиториясын түсінуіне, олардың көздерімен талаптарына қолданылатын әдістемесінің анализі.
Интернет-аналитика Интернет өнімнің пайда болуы мен дамуының ажыратылмас бір бөлігі болып саналады, яғни Интернет өнімнің (сайт, сервис) өмірлік әр кезеңінде онымен бірге жүреді.
Веб-аналитика (ағлш. Web analytics) - бұл өлшеу, жинақтау, анализ, таныстыру және веб сайтты одан ары жақсарту мен үйлесімділеу мақсатында кірушілер туралы ақпаратты түсіндіру.
Веб-аналитиканың негізгі мақсаты: веб–сайтқа кірушілер қатысушылығының мониторингін жасау, сол мәліметтер арқылы веб-аудитория анықталады және веб-ресурстың дамуы мен функционалдық мүмкіндіктерінің ұлғаюы үшін кірушірердің жүріс-тұрыстары зерттеледі.
Библиометрика
Библиометрия 60-жылдары пайда болды. Библиометрия құжаттар ағындарынын сандық саралаумен байланысты. «Библиометрия» ұғымын ағылшын ғалымы 1969 жылы Алан Причард еңгізді. Бүкіл библиометрия библиографикалық мәліметтердің жариялануының анализіне негізделген.
Библиометрика – бұл ақпарат және мәтіндерді зерттеу тәсілдерінің жиынтығы.
Библиометрика дәйексөз (цитата) анализінен және контенттік анализден тұрады.
Вебометрика (webometrics) веб-кеңістікте «библиометрика» ұғымының кеңуіне байланысты пайда болды.
Веб-кеңістік – бұл орталықтандырылған бақылауы жоқ, құрамының индексттік үйлестіруі жоқ ақпараттық ресурстың жаңа түрі.
Веб-кеңістік көптеген жеке адамдар мен топтың өзара әрекеттесу жолымен ұйымдасады. Әртүрлі құжаттар арасындағы байланыс сілтеме арқылы орнатылады. Осы сілтемелерді вебометрика әдістері арқылы зерттеу веб-кеңістіктің құрамын анықтауға мүмкіндік береді.
Вебометрика (webometrics) – бұл информатика бөлімі оның негізінде сандық құрастыру аспектілері мен ақпараттық ресурстарды қолдану, World Wide Web (Веб) құрылысы мен оған қолданылатын технологиялар зерттеледі.
Вебометрика ұғымын 1997жылы Томас Алминд пен Петер Ингверсен еңгізді
Сауалнамалар (опросники) дегеніміз не және оның жіктеуі?
Сауалнамалар кең тараған диагностикалық құралдар қатарына жатады. Жеке тұлғалық сауалнамалар және сауалнамалар-анкеталар деп бөлінеді. Тесттермен салыстырғанда мұнда дұрыс немесе бұрыс жауап болмайды. Ол тек қана адамның сол айтылған сөздерге келісімінің немесе қарсылығының өлшемін көрсетеді.
Мәліметтермен жұмыс жасау әдістері
Контент-анализ (ағлш. content analysis; content – құрамы, мазмұны) – бұл мәтіндік және графикалық ақпаратты нысандандырылған зерттеу әдісі, зерттеліп отырған ақпаратты сандық көрсеткіштерге ауыстыруға және оның статикалық өндеуіне арналған.
Контент-анализ үлкен қаталдық және жүйелілікпен сипатталады. Контент-анализ әдісінің негізі белгілі бір бірліктердің зерттелетін мазмұнын бекіту және алынған мағлұматтарды квантификациялау.
Контент-анализдың объектісі болуы мүмкін әртүрлі баспа басылымдардың, жарнама хабарландырулардың, радио- және телебағдарламалардың, кинофильмдердің, көпшілік алдында сөз сөйлеудің, анкета материалдарының мазмұны.
Қазіргі уақытта контент-анализдің негізгі процедуралары:
1. Контент-анализдің мағыналық бірліктерін анықтау, олар болуы мүмкін:
а) жеке ұғымдарда көрсетілген түсініктер;
б) бүтін мағыналық абзацтармен, мәтін бөліктерімен, мақалалармен, радиобағдарламалармен және т.б. көрсетілген тақырыптар;
в) есімдер, адамдар тегі;
г) оқиғалар, деректер және т.б.;
д) әлеуетті адресатқа жолданған апелляция мағынасы.
Контент-анализ бірліктері мазмұны, мақсаттарына, тапсырмалар және нақты гипотезалар зерттемесіне байланысты белгіленеді.
2. Анализ бірліктерімен сәйкес келуі мүмкін немесе мүмкін емес шот бірліктерін белгілеу. Бірінші жағдайда белгіленген мағыналық бірліктерді аталу жиілігін санауға кеп тіреледі, екінші жағдайда зерттеуші талдау жасалған материал және ой пікірімен өзі шот бірліктерін ұсынады. Олар келесілер болуы мүмкін:
а) мәтіннің физикалық ұзақтығы;
б) мағыналық бірліктермен толтырылған мәтін ауданы;
в) қатарлар (абзацтар, тыныс белгілері, мәтін колонкаларының) саны;
г) радио немесе теледидар трансляциясының ұзақтығы;
д) аудио- мен бейнежазулар кезіндегі пленка метражы;
е) белгілі мазмұны, сюжетті бар суреттер саны және т.б..
3. Санау процедурасы анықталған топтың дағы қабылдау стандарттарының жіктелуіне ұқсас. Арнайы кесте құру, компьютерлік программаларды, арнайы формулаларды (мысалы «мәтіннің жалпы көлеміндегі мағыналық категориясында салмақты бағалау формуласы») қолдану, мәтіннің түсініктілігі мен тартымдылығын статистикалалық есептеу.
Контент-анализ әдісі қосалқы құрал ретінде психология, әлеуметтану және т.б. ғылымдарда анкета сұрақтарының ашық жауаптарына, бақылау материалдарында, психологиялық тест нәтижелеріне анализ жасағанда, фокус-топтың әдісіндегі нәтижелер анализдері үшін өте кең қолданыста жүр. Осы сияқты әдістер: көп көлемді коммуникация, маркетингтік және тағы басқа зерттеулерде пайдаланып жүр. Контент-анализ құжат көздерінің үлкен бөлігін зерттеуде қолданады, бірақ ол бірдейреттік мәліметтермен әлдеқайда жақсы жұмыс істейді.
Мәтін оқылымын қалай бағалауға болады?