Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

учебник-zarembo-tananushko

.pdf
Скачиваний:
46
Добавлен:
01.03.2016
Размер:
4.17 Mб
Скачать

http://graecolatini.narod.ru

5. Аттическое удвоение:

 

Perfectum

Perfectum

Plusquam-

Plusquam-

Начальная форма

perfectum

actīvi

medii-passīvi

perfectum actīvi

 

medii-passīvi

 

 

 

 

 

ἀγείρω – собирать

ἀγ-ήγερκα

ἀγ-ήγερμαι

ἠγ-ηγέρκη, -ειν

 

 

 

 

 

ἀκούω – слышать

ἀκ-ήκοα

ἤκουσμαι

ἠκ-ηκόη, -ειν

 

 

 

 

 

ἀλείφω – мазать

ἀλ-ήλιφα

ἀλ-ήλειμμαι

ἠλ-ήλιφη, -ειν

 

 

 

 

 

ἀρόω – пахать

ἀρ-ήροκα

ἀρ-ήροσμαι

ἠρ-ηρόκη, -ειν

 

 

 

 

 

ἐλέγχω – уличать

ἐλ-ήλεγχα

ἐλ-ήλεγμαι

ἐλ-ηλέγχη, -ειν

ἐλ-ηλέγμην

 

 

 

 

 

ἐγείρω – будить

ἐγ-ήγερκα

 

 

 

 

 

ἐγείρομαι – пробуж-

ἐγρ-ήγορα

ἐγρ-ηγόρη, -ειν

даться

 

 

ἠγρ-ηγόρη, -ειν

 

 

 

 

 

 

 

 

ἐγείρομαι – быть разбу-

ἐγ-ήγερμαι

ἐγ-ηγέρμην

женным

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ἐλαύνω – гнать

ἐλ-ήλακα

ἐλ-ήλαμαι

ἠλ-ηλάμην

 

 

 

 

 

ἑλίττω – качать

ἐλ-ήλιχα

εἵλιγμαι

ἐλ-ηλίχη, -ειν

 

 

ἐλ-ήλιγμαι

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ἐμέω – изрыгать

ἐμ-ήμεκα

ἠμήμεσμαι

ἐμ-ημέκη, -ειν

 

 

 

 

 

ἔρχομαι – приходить

ἐλ-ήλῠθα

ἐλ-ηλύθη, -ειν

 

 

 

 

 

ἐσθίω – есть

ἐδ-ήδοκα

ἐδ-ήδεσμαι

ἐδ-ηδήκη, -ειν

 

ἔδ-ηδα

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ὄζω – пахнуть

ὄδ-ωδα

ὠδώδη, -ειν

 

 

 

 

 

ὀρύττω – рыть

ὀρ-ώρυχα

ὀρ-ώρυγμαι

ὠρ-ωρύχη, -ειν

 

 

 

 

 

ὁράω – видеть

ἑώρᾱκα

ἑώραμαι

ἑωράκη, -ειν

 

 

ὄπ-ωπα

ὦμμαι

 

 

 

ὦψαι

 

 

 

 

 

 

 

ὦπται

 

 

 

 

 

 

 

φέρω – нести

ἐν-ήνοχα

ἐν-ήνεγμαι

ἐν-ηνόχη, -ειν

 

 

 

 

 

ὄμνυμι – клясться

ὀμ-ώμοκα

ὀμ-ώμο(σ)

ὠμ-ωμόκη, -ειν

 

 

μαι

ὀμ-ωμόκη, -ειν

 

 

 

 

 

 

 

 

ὄλλυμι – губить

ὀλ-ώλεκα

ὠλ-ωλέκη, -ειν

 

 

 

 

 

ὄλλυμαι – гибнуть

ὄλ-ωλα

ὠλ-ώλη, -ειν

 

 

 

 

 

181

http://graecolatini.narod.ru

6. Приращение и удвоение перед приставкой:

Начальная форма

Imperfectum

Aoristus

Perfectum

καθ-εύδω спать

ἐκάθευδον

καθ-ίζω сажать

ἐκάθιζον

ἐκάθισα

κεκάθικα

καθ-έζομαι садиться

ἐκαθεζόμην

ἐκαθέσθην

ἐν-αντιόομαι сопротивляться

ἠναντιούμην

ἠναντιώθην

ἠναντίωμαι

ἀμφι-έννυμι надевать

ἠμφιέννυν

ἠμφίεσα

ἠμφίεσμαι

ἐπί-σταμαι знать

ἠπιστάμην

ἠπιστήθην

κάθ-ημαι сидеть

ἐκαθήμην

7. Приращение и удвоение и перед приставкой и перед основой:

Начальная форма

Imperfectum

Aoristus

Perfectum

ἀν-έχομαι терпеть

ἠν-ειχόμην

ἠν-εσχόμην

ἀν-έσχηκα

ἐπ-αν-ορθόω восстанавливать

ἐπ-ην-ώρθουν

ἐπ-ην-ώρθωσα

ἐπ-ην-ώρθωκα

ἐν-οχλέω надоедать

ἠν-ώχλουν

ἠν-ώχλησα

ἠν-ώχληκα

παρ-οινέω пьянствовать

-παρ-ῴνουν

-παρ-ῴνησα

πε-παρ-ῴνηκα

 

 

-παρ-ῳνήθην

πε-παρ-ῴνημαι

8. Приращение и удвоение в начале сложного слова:

Начальная форма

Imperfectum

Aoristus

Perfectum

δυσ-τυχέω быть несчастливым

ἐ-δυστύχουν

ἐ-δυστύχησα

δε-δυστύχηκα

εὐ-τυχέω быть счастливым

ηὐτύχουν

ηὐτύχησα

ηὐτύχηκα

 

εὐτύχουν

εὐτύχησα

εὐτύχηκα

-θυμέω унывать

ἠθύμουν

ἠθύμησα

ἠθύμηκα

οἰκο-δομέω строить

ᾠκοδόμουν

ᾠκοδόμησα

ᾠκοδόμηκα

εὐ-εργετέω благодетельство-

εὐεργέτουν

εὐεργέτησα

εὐεργέτηκα

вать

ηὐεργέτουν

ηὐεργέτησα

ηὐεργέτηκα

εὑρίσκω находить

ηὕρισκον

ηὗρον/εὗρον

ηὕρηκα/

 

εὕρισκον

ηὑρέθην/

εὕρηκα

 

 

εὑρέθην

ηὕρημαι

9. Приращение - и -:

Начальная форма

Imperfectum

Aoristus

βούλομαι хотеть

ἐβουλόμην

ἐβουλήθην

 

ἠβουλόμην

ἠβουλήθην

μέλλω намереваться

ἔμελλον

ἐμέλλησα

 

ἤμελλον

ἠμέλλησα

δύναμαι мочь

ἐδυνάμην

ἐδυνήθην

 

ἠδυνάμην

ἠδυνήθην

182

http://graecolatini.narod.ru

§ 101. Praesens глаголов I спряжения

Личные формы в настоящем времени образуются от основы презенса с помощью соединительных гласных и личных окончаний (см. § 95). В некоторых формах соединительная гласная сливается с окончанием. Participium praesentis actīvi образуется с помощью суффикса -οντ- и склоняется по 1-му и 3-му склонению (см. § 18, 33). Participium praesentis medii-passīvi образует-

ся с помощью суффикса -μεν- и склоняется по 1–2-му склонению (см. § 52). Infinitīvus praesentis образуется с помощью суффиксов -ειν (act.), -σθαι (m.-p.).

Образец спряжения (на примере глагола παιδεύω – воспитывать):

Лицо

 

Actīvum

 

Medium-passīvum

 

 

 

 

 

 

Singulāris

 

Plurālis

 

Singulāris

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Indicatīvus

 

 

 

 

 

 

 

 

1-е

 

παιδεύ-ω

 

παιδεύ-ο-μεν

 

παιδεύ-ο-μῸ

παιδευ-ό-μεθᾰ

 

 

 

 

 

 

 

 

2-е

 

παιδεύ-εις

 

παιδεύ-ε-τε

 

παιδεύ-ῃ (-ει)

παιδεύ-ε-σθε

 

 

 

 

 

 

 

 

3-е

 

παιδεύ-ει

 

παιδεύ-ουσῐ(ν)

 

παιδεύ-ε-τῸ

παιδεύ-ο-ντῸ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Conjunctīvus

 

 

 

 

 

 

 

 

1-е

 

παιδεύ-ω

 

παιδεύ-ω-μεν

 

παιδεύ-ω-μῸ

παιδευ-ώ-μεθᾰ

 

 

 

 

 

 

 

 

2-е

 

παιδεύ-ῃς

 

παιδεύ-η-τε

 

παιδεύ-ῃ

παιδεύ-η-σθε

 

 

 

 

 

 

 

 

3-е

 

παιδεύ-ῃ

 

παιδεύ-ω-σῐ(ν)

 

παιδεύ-η-τῸ

παιδεύ-ω-ντῸ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Optatīvus

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-е

 

παιδεύ-οι-μῐ

 

παιδεύ-οι-μεν

 

παιδευ-οί-μην

παιδευ-οί-μεθᾰ

 

 

 

 

 

 

 

 

2-е

 

παιδεύ-οι-ς

 

παιδεύ-οι-τε

 

παιδεύ-οι-ο

παιδεύ-οι-σθε

 

 

 

 

 

 

 

 

3-е

 

παιδεύ-οι

 

παιδεύ-οι-εν

 

παιδεύ-οι-το

παιδεύ-οι-ντο

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imperatīvus

 

 

 

 

 

 

 

 

2-е

 

παίδευ-ε

 

παιδεύ-ε-τε

 

παιδεύ-ου

παιδεύ-ε-σθε

 

 

 

 

 

 

 

 

3-е

 

παιδευ-έ-τω

 

παιδευ-ό-ντων

 

παιδευ-έ-σθω

παιδευ-έ-σθων

 

 

 

 

παιδευ-έ-τωσᾰν

 

 

παιδευ-έ-σθωσᾰν

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Participium

 

 

 

 

 

παιδεύ-ων, παιδεύ-ουσ-ᾰ, παιδεῦ-ον

 

παιδευ-ό-μεν-ος, -ο-μέν-η, -ό-μεν-ον

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Infinitīvus

 

 

 

 

 

 

 

παιδεύ-ειν

 

παιδεύ-ε-σθῸ

 

 

 

 

 

 

 

 

183

http://graecolatini.narod.ru

Participium praesentis actīvi склоняется следующим образом:

Падеж

m

 

f

n

 

 

 

 

 

 

 

Singulāris

 

 

 

 

 

 

Nom.

παιδεύ-ων

 

παιδεύ-ουσ-ᾰ

παιδεῦ-ον

 

 

 

 

 

Gen.

παιδεύ-οντ-ος

 

παιδευ-ούσ-ης

παιδεύ-οντ-ος

Dat.

παιδεύ-οντ-ῐ

 

παιδευ-ούσ-ῃ

παιδεύ-οντ-ῐ

Acc.

παιδεύ-οντ-ᾰ

 

παιδεύ-ουσ-ᾰν

παιδεῦ-ον

 

 

 

Plurālis

 

Nom.

παιδεύ-οντ-ες

 

παιδεύ-ουσ-Ὸ

παιδεύ-οντ-ᾰ

Gen.

παιδευ-όντ-ων

 

παιδευ-ουσ-ῶν

παιδευ-όντ-ων

Dat.

παιδεύ-ουσῐ(ν)

 

παιδευ-ούσ-αις

παιδεύ-ουσῐ(ν)

Acc.

παιδεύ-οντ-ᾰς

 

παιδευ-ούσ-ᾱς

παιδεύ-οντ-ᾰ

Participium praesentis medii-passīvi склоняется как прилагательное 1–2-го склонения трех окончаний (см. § 52).

§ 102. Imperfectum глаголов I спряжения

Imperfectum образуется от основы презенса с помощью приращения (см. § 100), соединительных гласных и личных окончаний (см. § 95). Образует только формы изъявительного наклонения. Образец спряжения (на примере глагола παιδεύω – воспитывать):

Лицо

 

Actīvum

Medium-passīvum

Singulāris

 

Plurālis

Singulāris

Plurālis

 

 

1-е

ἐ-παίδευ-ο-ν

 

ἐ-παιδεύ-ο-μεν

ἐ-παιδευ-ό-μην

ἐ-παιδευ-ό-μεθᾰ

2-е

ἐ-παίδευ-ε-ς

 

ἐ-παιδεύ-ε-τε

ἐ-παιδεύ-ου

ἐ-παιδεύ-ε-σθε

3-е

ἐ-παίδευ-ε-(ν)

 

ἐ-παίδευ-ο-ν

ἐ-παιδεύ-ε-το

ἐ-παιδεύ-ο-ντο

§ 103. Praesens и imperfectum

слитных глаголов

Слитные глаголы (verba contracta) – это глаголы, у которых основа презенса (см. § 97) оканчивается на -, -ε, -ο. В формах этих глаголов, образующихся от основы презенса, происходит слияние конечного гласного основы с последующим гласным окончания (соединительного гласного, суффикса).

184

http://graecolatini.narod.ru

Особенности образования

1.В infinitīvus praesentis actīvi используется суффикс -εν вместо -ειν, при-

чем в слитной форме ударение падает на последний слог.

2.В praesens optatīvi actīvi в единственном числе употребляются конечные элементы -οί-ην, -οί-ης, -οί-η.

3.В imperfectum indicatīvi actīvi 3 sg. слитные глаголы не имеют пристав-

ного ν.

4.Если один из сливающихся гласных до слияния имел ударение, то над слитным долгим гласным или дифтонгом ставится ударение по следующим правилам:

а) если ударение падало на первый гласный, ставится облеченное ударе-

ние: φιλέ-ω > φιλῶ я украшаю;

б) если ударение падало на второй гласный, ставится острое ударение: φιλε-έτ-ω > φιλείτω пусть он украшает;

в) на третий слог от конца в любом случае ставится острое ударение: φιλε- ό-μεθα > φιλούμεθα нас украшают.

5.В словаре данные глаголы приводятся в неслитной форме: φιλέω лю-

бить, νικάω побеждать, δηλόω показывать.

I. Слитные глаголы на -εω. Правила слияния:

+

ε

ει

η

ο

ω

ου

οι

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ε

ει

ει

η

ου

ω

ου

οι

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Образец спряжения активного залога (на примере глагола φιλέω лю-

бить):

Лицо

 

Singulāris

 

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Praesens

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Indicatīvus

 

 

 

 

 

 

 

1-е

(φιλέ-ω)

φιλῶ

 

(φιλέ-ο-μεν)

φιλοῦμεν

 

 

 

 

 

 

2-е

(φιλέ-εις)

φιλεῖς

 

(φιλέ-ε-τε)

φιλεῖτε

 

 

 

 

 

 

3-е

(φιλέ-ει)

φιλεῖ

 

(φιλέ-ουσῐ(ν))

φιλοῦσῐ(ν)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Conjunctīvus

 

 

 

 

 

 

 

1-е

(φιλέ-ω)

φιλῶ

 

(φιλέ-ω-μεν)

φιλῶμεν

 

 

 

 

 

 

2-е

(φιλέ-ῃς)

φιλῇς

 

(φιλέ-η-τε)

φιλῆτε

 

 

 

 

 

 

3-е

(φιλέ-ῃ)

φιλῇ

 

(φιλέ-ω-σῐ(ν))

φιλῶσῐ(ν)

 

 

 

 

 

 

185

http://graecolatini.narod.ru

Лицо

 

Singulāris

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Optatīvus

 

1-е

(φιλε-οίη-ν)

φιλοίην

 

(φιλέ-οι-μεν)

φιλοῖμεν

 

([φιλέ-οι-μῐ])

[φιλοῖμῐ]

 

([φιλε-οίη-μεν])

[φιλοίημεν]

2-е

(φιλε-οίη-ς)

φιλοίης

 

φιλέ-οι-τε

φιλοῖτε

 

([φιλέ-οι-ς])

[φιλοῖς]

 

([φιλε-οίη-τε])

[φιλοίητε]

3-е

(φιλε-οί-η)

φιλοίη

 

(φιλέ-οιε-ν)

φιλοῖεν

 

([φιλέ-οι])

[φιλοῖ]

 

 

 

 

 

 

Imperatīvus

 

2-е

(φίλε-ε)

φίλει

 

(φιλέ-ε-τε)

φιλεῖτε

3-е

(φιλε-έ-τω)

φιλείτω

 

(φιλε-ό-ντων)

φιλούντων

 

 

 

Participium

 

 

(φιλέ-ων) φιλῶν, (φιλέ-ουσ-ᾰ) φιλοῦσᾰ, (φιλέ-ον) φιλοῦν

 

 

 

 

Infinitīvus

 

 

(φιλέ-εν) φιλεῖν

 

 

 

 

 

Imperfectum indicatīvi

 

1-е

(ἐ-φίλε-ο-ν)

ἐφίλουν

 

(ἐ-φιλέ-ο-μεν)

ἐφιλοῦμεν

2-е

(ἐ-φίλε-ε-ς)

ἐφίλεις

 

(ἐ-φιλέ-ε-τε)

ἐφιλεῖτε

3-е

(ἐ-φίλε-ε)

ἐφίλει

 

(ἐ-φίλε-ο-ν)

ἐφίλουν

П р и м е ч а н и е. В круглых скобках указаны исходные формы, в квадратных – более поздние формы.

Образец спряжения залога medium-passīvum (на примере глагола φιλέω –

любить):

Praesens

Indicatīvus

1-е

(φιλέ-ο-μῸ)

φιλοῦμῸ

 

(φιλε-ό-μεθᾰ)

φιλούμεθᾰ

2-е

(φιλέ-ῃ, φιλέ-ει)

φιλῇ, φιλεῖ

 

(φιλέ-ε-σθε)

φιλεῖσθε

3-е

(φιλέ-ε-τῸ)

φιλεῖτῸ

 

(φιλέ-ο-ντῸ)

φιλοῦντῸ

 

 

 

Conjunctīvus

 

1-е

(φιλέ-ω-μῸ)

φιλῶμῸ

 

(φιλε-ώ-μεθᾰ)

φιλώμεθᾰ

2-е

(φιλέ-ῃ)

φιλῇ

 

(φιλέ-η-σθε)

φιλῆσθε

3-е

(φιλέ-η-τῸ)

φιλῆτῸ

 

(φιλέ-ω-ντῸ)

φιλῶντῸ

 

 

 

Optatīvus

 

1-е

(φιλε-οί-μην)

φιλοίμην

 

(φιλε-οί-μεθᾰ)

φιλοίμεθᾰ

2-е

(φιλέ-οι-ο)

φιλοῖο

 

(φιλέ-οι-σθε)

φιλοῖσθε

3-е

(φιλέ-οι-το)

φιλοῖτο

 

(φιλέ-οι-ντο)

φιλοῖντο

186

http://graecolatini.narod.ru

Лицо

Singulāris

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imperatīvus

 

 

 

 

 

 

 

2-е

(φιλέ-ου)

φιλοῦ

 

(φιλέ-ε-σθε)

φιλεῖσθε

3-е

(φιλε-έ-σθω)

φιλείσθω

 

(φιλε-έ-σθων)

φιλείσθων

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Participium

 

 

 

 

(φιλε-ό-μεν-ος) φιλούμενος, (-ε-ο-μέν-η) -ουμένη, (-ε-ό-μεν-ον) -ούμενον

 

 

 

 

 

 

 

 

Infinitīvus

 

 

(φιλέ-ε-σθῸ) φιλεῖσθῸ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imperfectum indicatīvi

 

 

 

 

 

 

 

1-е

(ἐ-φιλε-ό-μην)

ἐφιλούμην

 

(ἐ-φιλε-ό-μεθᾰ)

ἐφιλούμεθᾰ

2-е

(ἐ-φιλέ-ου)

ἐφιλοῦ

 

(ἐ-φιλέ-ε-σθε)

ἐφιλεῖσθε

 

 

 

 

 

 

3-е

(ἐ-φιλέ-ε-το)

ἐφιλεῖτο

 

(ἐ-φιλέ-ο-ντο)

ἐφιλοῦντο

 

 

 

 

 

 

П р и м е ч а н и е. В круглых скобках указаны исходные формы, в квадратных – более поздние формы.

Participium praesentis actīvi склоняется следующим образом:

Падеж

m

 

f

n

 

 

 

 

 

 

 

Singulāris

 

 

 

 

 

 

Nom.

φιλῶν

 

φιλοῦσ-ᾰ

φιλοῦν

 

 

 

 

 

Gen.

φιλοῦντ-ος

 

φιλούσ-ης

φιλοῦντ-ος

 

 

 

 

 

Dat.

φιλοῦντ-ῐ

 

φιλούσ-ῃ

φιλοῦντ-ῐ

 

 

 

 

 

Acc.

φιλοῦντ-ᾰ

 

φιλοῦσ-ᾰν

φιλοῦν

 

 

 

 

 

 

 

Plurālis

 

Nom.

φιλοῦντ-ες

 

φιλοῦσ-Ὸ

φιλοῦντ-ᾰ

Gen.

φιλούντ-ων

 

φιλουσ-ῶν

φιλούντ-ων

Dat.

φιλοῦσῐ(ν)

 

φιλούσ-αις

φιλοῦσῐ(ν)

Acc.

φιλοῦντ-ᾰς

 

φιλούσ-ᾱς

φιλοῦντ-ᾰ

В глаголах с односложной основой (πλέω – плыть, πνέω – дышать, νέω –

плыть, ῥέω – течь, χέω – лить, δέω – нуждаться, θέω – бежать и т. п.) сли-

яние происходит только в тех формах, в которых в результате слияния получается ει.

187

http://graecolatini.narod.ru

Образец спряжения (на примере глаголовπλέω – плыть, δέω – нуждаться):

Грамматическая

 

 

Actīvum

 

 

 

 

 

Medium-passīvum

 

форма

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Praes. ind.

πλέω, πλεῖς, πλεῖ;

 

 

 

 

δέομῸ, δέῇ (δεῖ), δεῖτῸ;

 

 

 

 

 

πλέομεν, πλεῖτε, πλέουσῐ(ν)

 

δεόμεθᾰ, δεῖσθε, δέοντῸ

Praes. conj.

πλέω, πλέῃς, πλέῃ;

 

 

 

 

δέωμῸ, δέῃ, δέητῸ;

 

 

 

 

 

πλέωμεν, πλέητε, πλέωσῐ(ν)

 

δεώμεθᾰ, δέησθε, δέωντῸ

Praes. opt.

πλέοιμι, πλέοις, πλέοι;

 

 

δεοίμην, δέοιο, δέοιτο;

 

 

 

 

 

πλέοιμεν, πλέοιτε, πλέοιεν

 

 

δεοίμεθᾰ, δέοισθε, δέοιντο

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imperat. praes.

πλεῖ, πλείτω;

 

 

 

 

 

 

δέου, δείσθω;

 

 

 

 

 

πλεῖτε, πλεόντων

 

 

 

 

δεῖσθε, δείσθων

Pcp. praes.

πλέων, πλέουσᾰ, πλέον

 

 

δεόμενος, δεομένη, δεόμενον

Inf. praes.

πλεῖν

 

 

 

 

 

 

δεῖσθῸ

 

 

 

 

Impf. ind.

πλέον, πλεῖς, πλεῖ;

 

 

 

 

δεόμην, δέου, δεῖτο;

 

 

 

 

 

πλέομεν, πλεῖτε, πλέον

 

 

δεόμεθᾰ, δεῖσθε, δέοντο

П р и м е ч а н и е. Глаголы δέω – связывать, ξέω – скоблить имеют слияние во

всех формах.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II. Слитные глаголы на -αω. Правила слияния:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

ε

 

ει

 

η

 

 

ο

 

ω

 

ου

 

οι

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

α

 

 

 

 

 

ω

 

ω

 

ω

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Образец спряжения активного залога (на примере глагола νικάω – по-

беждать):

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Лицо

 

 

 

 

 

Singulāris

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Praesens

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Indicatīvus

 

 

 

 

 

 

 

1-е

 

(νικά-ω)

 

 

νικῶ

 

 

 

 

(νικά-ο-μεν)

 

νικῶμεν

2-е

 

(νικά-εις)

 

 

νικᾷς

 

 

 

 

(νικά-ε-τε)

 

νικᾶτε

3-е

 

(νικά-ει)

 

 

νικᾷ

 

 

 

 

(νικά-ουσῐ(ν))

 

νικῶσῐ(ν)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Conjunctīvus

 

 

 

 

 

 

 

1-е

 

(νικά-ω)

 

 

νικῶ

 

 

 

 

(νικά-ω-μεν)

 

νικῶμεν

2-е

 

(νικά-ῃς)

 

 

νικᾷς

 

 

 

 

(νικά-η-τε)

 

νικᾶτε

3-е

 

(νικά-ῃ)

 

 

νικᾷ

 

 

 

 

(νικά-ω-σῐ(ν))

 

νικῶσῐ(ν)

188

http://graecolatini.narod.ru

Лицо

 

Singulāris

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Optatīvus

 

1-е

(νικα-οίη-ν)

νικῴην

 

(νικά-οι-μεν)

νικῷμεν

 

([νικά-οι-μῐ])

[νικῷμῐ]

 

([νικα-οίη-μεν])

[νικῴημεν]

2-е

(νικα-οίη-ς)

νικῴης

 

νικά-οι-τε

νικῷτε

 

([νικά-οι-ς])

[νικῷς]

 

([νικα-οίη-τε])

[νικῴητε]

3-е

(νικα-οί-η)

νικῴη

 

(νικά-οιε-ν)

νικῷεν

 

([νικά-οι])

[νικῷ]

 

 

 

 

 

 

Imperatīvus

 

2-е

(νίκα-ε)

νίκᾱ

 

(νικά-ε-τε)

νικᾶτε

3-е

(νικα-έ-τω)

νικάτω

 

(νικα-ό-ντων)

νικώντων

 

 

 

Participium

 

 

(νικά-ων) νικῶν, (νικά-ουσ-ᾰ) νικῶσᾰ, (νικά-ο-ν) νικῶν

 

 

 

 

Infinitīvus

 

 

(νικά-εν) νικᾶν

 

 

 

 

 

Imperfectum indicatīvi

 

1-е

(ἐ-νίκα-ο-ν)

ἐνίκων

 

(ἐ-νικά-ο-μεν)

ἐνικῶμεν

2-е

(ἐ-νίκα-ε-ς)

ἐνίκᾱς

 

(ἐ-νικά-ε-τε)

ἐνικᾶτε

3-е

(ἐ-νίκα-ε)

ἐνίκᾱ

 

(ἐ-νίκα-ο-ν)

ἐνίκων

П р и м е ч а н и е. В круглых скобках указаны исходные формы, в квадратных – более поздние формы.

Образец спряжения залога medium-passīvum (на примере глагола νικάω –

побеждать):

Praesens

Indicatīvus

1-е

(νικά-ο-μῸ)

νικῶμῸ

 

(νικα-ό-μεθᾰ)

νικώμεθᾰ

2-е

(νικά-ῃ, νικά-ει)

νικᾷ

 

(νικά-ε-σθε)

νικᾶσθε

3-е

(νικά-ε-τῸ)

νικᾶτῸ

 

(νικά-ο-ντῸ)

νικῶντῸ

 

 

 

Conjunctīvus

 

1-е

(νικά-ω-μῸ)

νικῶμῸ

 

(νικα-ώ-μεθᾰ)

νικώμεθᾰ

2-е

(νικά-ῃ)

νικᾷ

 

(νικά-η-σθε)

νικᾶσθε

3-е

(νικά-η-τῸ)

νικᾶτῸ

 

(νικά-ω-ντῸ)

νικῶντῸ

 

 

 

Optatīvus

 

1-е

(νικα-οί-μην)

νικῴμην

 

(νικα-οί-μεθᾰ)

νικῴμεθᾰ

2-е

(νικά-οι-ο)

νικῷο

 

(νικά-οι-σθε)

νικῷσθε

3-е

(νικά-οι-το)

νικῷτο

 

(νικά-οι-ντο)

νικῷντο

189

http://graecolatini.narod.ru

Лицо

Singulāris

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imperatīvus

 

 

 

 

 

 

 

2-е

(νικά-ου)

νικῶ

 

(νικά-ε-σθε)

νικᾶσθε

 

 

 

 

 

 

3-е

(νικα-έ-σθω)

νικάσθω

 

(νικα-έ-σθων)

νικάσθων

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Participium

 

 

 

 

(νικα-ό-μεν-ος) νικώμενος, (-α-ο-μέν-η) -ωμένη, (-α-ό-μεν-ον) -ώμενον

 

 

 

 

 

 

 

 

Infinitīvus

 

 

 

 

 

 

 

(νικά-ε-σθῸ) νικᾶσθῸ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imperfectum indicatīvi

 

 

 

 

 

 

 

1-е

(ἐ-νικα--μην)

ἐνικώμην

 

(ἐ-νικα--μεθᾰ)

ἐνικώμεθᾰ

 

 

 

 

 

 

2-е

(ἐ-νικά-ου)

ἐνικῶ

 

(ἐ-νικά-ε-σθε)

ἐνικᾶσθε

 

 

 

 

 

 

3-е

(ἐ-νικά-ε-το)

ἐνικᾶτο

 

(ἐ-νικά-ο-ντο)

ἐνικῶντο

 

 

 

 

 

 

П р и м е ч а н и е. В круглых скобках указаны исходные формы, в квадратных – более поздние формы.

Participium praesentis actīvi склоняется следующим образом:

Падеж

m

 

f

n

 

 

 

 

 

 

 

Singulāris

 

 

 

 

 

 

Nom.

νικῶν

 

νικῶσ-ᾰ

νικῶν

Gen.

νικῶντ-ος

 

νικώσ-ης

νικῶντ-ος

Dat.

νικῶντ-ῐ

 

νικώσ-ῃ

νικῶντ-ῐ

 

 

 

 

 

Acc.

νικῶντ-ᾰ

 

νικῶσ-ᾰν

νικῶν

 

 

 

 

 

 

 

Plurālis

 

 

 

 

 

 

Nom.

νικῶντ-ες

 

νικῶσ-Ὸ

νικῶντ-ᾰ

 

 

 

 

 

Gen.

νικώντ-ων

 

νικωσ-ῶν

νικώντ-ων

 

 

 

 

 

Dat.

νικῶσῐ(ν)

 

νικώσ-αις

νικῶσῐ(ν)

 

 

 

 

 

Acc.

νικῶντ-ᾰς

 

νικώσ-ᾱς

νικῶντ-ᾰ

 

 

 

 

 

В глаголах ζάω – жить, πεινάω – голодать, διψάω – чувствовать жаж- ду, χράω – давать ответ, χράομαι – пользоваться, ψάω – рассыпаться в прах

в результате слияния вместо и получаются η и . Образец спряжения (на примере глаголов ζάω – жить, χράομαι – пользоваться):

190