учебник-zarembo-tananushko

http://graecolatini.narod.ru

Ἀθηναῖοι ἡττηθέντες τῷ Πελοποννησιακῷ πολέμῳ τὰς ναῦς πλὴν δώδεκα τοῖς Λακεδαιμονίοις παρέδοσαν καὶ τὰ μακρὰ τείχη κατέσκαψαν. 22. Ὁ βασιλεὺς τῷ τῶν πολεμίων στρατηγῷ ἀργύριον ἐδίδου, ἐκεῖνος δ’ οὐκ ἐδέξαντο. 23. Σωκράτει οἱ Ἀθηναῖοι ἔδοσαν τὸ κώνειον πιεῖν. 24. Τῶν ἀγαθῶν καὶ καλῶν οὐδὲν ἄνευ πόνου διδοῖτο ἂν τοῖς ἀνθρώποις. 25. Ὅστις ἄν, δυνατὸς ὢν χάριν ἀποδοῦναι, μὴ ἀποδῷ, δικαίως ἂν κληθείη ἀχάριστος.

2. Переведите на греческий язык:

1.Атлетам, победившим на Панафинеях, давали сосуд, полный (πλήρης,

2)масла. 2. После битвы при Саламине греки дали Фемистоклу награду за мудрость (gen. без предлога). 3. Лай отдал своего сына пастуху, чтобы тот убил его. 4. Исократ продал одну речь за двадцать талантов. 5. Славные (εὐκλεής,

2)подвиги эллинов и римлян не будут преданы забвению. 6. Не предавайте друзей, чтобы не понести наказание. 7. Отдающего с удовольствием любит Бог. 8. Царь дал полководцу врагов серебро, а тот не взял. 9. Воины скорее бы умерли, чем отдали оружие. 10. Пусть понесет наказание предающий родину. 11. Как говорит Гесиод, грекам буквы передали финикийцы. 12. Славу, которую нам передали отцы, мы передадим нашим детям.

3.Образуйте от глагола δίδωμι 2 sg. и pl. для следующих активных и ме-

диальных форм: inf. praes., aor., fut., pf.; pcp. praes., aor., fut., pf.; imperat. praes. и aor.

4.Определите формы глагола δίδωμι и производных от него:

а) διδοίη, ἀπέδωκεν, προεδίδους, ἐκδῷς, προδῶτε, ἔδοτε, ἐδίδοτε, ἔδοσαν, μετέδοτε; б) προέδωκας, προδέδωκεν, παραδούς, ἔκδος, ἐκδιδούς, ἐξεδίδους, ἐκδίδως, ἐκδεδωκώς, ἀποδοῖτο; в) ἀποδῶσθε, ἀποδόμενος, ἀποδέδοται, παραδιδόσθω, διδῶνται, προδοθῆναι, παρεδόθη, παραδιδόμενοι, παραδεδομένοι.

З а н я т и е 52 Глагол τίθημι

1. Переведите на русский язык:

1. Ἤδη Ἀναξαγόρας ὁ φιλόσοφος ἐδίδασκε τὸν ἥλιον τῇ σελήνῃ ἐντιθέναι τὸ φῶς. 2. Οἱ νόμοι τοιοῦτοί εἰσιν, οἷοι οἱ τιθέντες. 3. Πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων μέτρον εὐδαιμονίας τὰς τῆς γαστρὸς ἡδονὰς τίθενται. 4. Οἱ παλαιοὶ τοῖς νεκροῖς ὀβολὸν εἰς τὸ στόμα κατετίθεσαν, ἵνα διδοῖεν Χάρωνι. 5. Πεισίστρατος καὶ Ἱππίας φόρους μὲν ἐπιθεῖναι τοῖς Ἀθηναίοις λέγονται, τοὺς δὲ νόμους, οὓς Σόλων ἔθηκεν, οὐ μετέθεσαν. 6. Οἱ διδάσκαλοι παρατιθέασι τοῖς παισὶν ἀναγιγνώσκειν ποιητῶν ἀγαθῶν ποιήματα. 7. Σόλων νόμους κρατίστους τῇ πόλει κατέθηκεν. 8. Ἀθηνᾶ ἐν μέσῃ τῇ ἀσπίδι τὴν τῆς Γοργοῦς κεφαλὴν ἀνέθηκεν. 9. Λυκοῦργον,

61

http://graecolatini.narod.ru

τὸν θέντα Λακεδαιμονίοις νόμους, μάλιστα θαυμάζω καὶ σοφώτατον ἡγοῦμαι. 10. Τοῖς διδασκάλοις παρακατατιθέμεθα τοὺς ἡμετέρους παῖδας. 11. Οἱ Ἕλληνες ἐφοβοῦντο, μὴ ἐπιθοῖντο αὐτοῖς οἱ πολέμιοι. 12. Τοὺς νόμους πολλάκις αὐτοὶ οἱ θέμενοι μετατίθενται. 13. Ἀγῶνες τίθενται ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου. 14. Οὐκ ἔστιν οὐδὲν κρεῖττον, ἢ νόμοι πόλει, καλῶς τεθέντες. 15. Ἀλέξανδρος παρακαλούμενος ὑπὸ τῶν φίλων νυκτὸς ἐπιθέσθαι τοῖς πολεμίοις ἔλεξεν∙ «Οὐ βασιλικόν ἐστι κλέπτειν τὴν νίκην». 16. Ἐπεὶ οἱ Τρῶες ταῖς τῶν Ἑλλήνων ναυσὶν ἐπέθεντο, Πάτροκλος περιθέμενος τὰ Ἀχιλλέως ὅπλα φόβον ἐνέθηκεν αὐτοῖς. 17. Οἱ Σκύθαι τοῖς βασιλεῦσι τελευτήσασιν εἰς τοὺς τάφους ἐνετίθεσαν, ἃ αὐτοῖς ἐν τῷ βίῳ φίλτατα καὶ ἥδιστα ἦν. 18. Καλὰ παραδείγματα προτίθεμεν τοῖς νέοις, ἵνα φιλοτιμίαν ἐντιθῶμεν αὐτοῖς καὶ ἀρετήν. 19. Δράκων ἐρωτηθείς, διὰ τί τοῖς πλείστοις ἀδικήμασι θάνατον ζημίαν ἐπιτέθηκεν, ἀπεκρίνατο∙ «Τὰ μὲν μικρὰ ἀδικήματα ταύτης τῆς ζημίας ἄξια νομίζω, τοῖς δὲ μεγάλοις οὐκ ἔχω μείζω». 20. Τὰ ὅπλα τὰ τῶν νικηθέντων πολεμίων παρὰ τὸν τοῦ Ἀπόλλωνος βωμὸν ἐτίθετο. 21. Σόλων τοῖς Ἀθηναίοις τοὺς νόμους τεθηκὼς ἀπέλιπε τὰς Ἀθήνας, ἵνα μὴ μετὰ μικρὸν χρόνον ἀναγκασθείη τοὺς νόμους μετατιθέναι. 22. Δᾶτις ὑπὸ Δαρείου ἐπέμφθη λόγῳ μὲν δίκην ἐπιθήσων τοῖς Ἀθηναίοις, ὅτι Σάρδεις κατέκαυσαν, ἔργῳ δὲ πᾶσι τοῖς Ἕλλησιν ἐπιθησόμενος. 23. Ἐν τοῖς Δελφικοῖς ἀναθήμασιν ἦν σκελετός, ὃν ἀνετεθείκει ὁ Ἱπποκράτης ὁ ἰατρός. 24. Εἰ οἱ πολῖται τοὺς νόμους μετατιθεῖεν, οὐκ ἂν ἀσφαλὴς εἴη ἡ πολιτεία. 25. Τοῖς Ἕλλησιν οἱ ἱερεῖς πρὸ τῆς ἐν Πλαταιαῖς μάχης εἶπον∙ «Νικήσετε, ἐὰν μὴ ἐπιθῆσθε, ἀλλ’ ἀμύνησθε». 26. Σὺ μὲν τὰς κώπας εἰς τὴν ναῦν θές, ἐγὼ δὲ θήσω τὰ ἱστία.

2. Переведите на греческий язык:

1. Законодатель издаст законы и каждому преступлению назначит наказание. 2. Законодатели издают законы, чтобы несправедливость и беззаконие не губили государство. 3. Законы, данные (τίθημι) Ликургом спартанцам, спасли их государство от многих опасностей. 4. Геракл, убив льва, надел на себя его шкуру. 5. Крезом в Дельфы было привезено много прекрасных даров. 6. Принеси в дар Аполлону треножник, ведь он спас тебя. 7. Когда Филипп напал на (ἐπι-τίθεμαι + dat.) Грецию, Демосфен призвал афинян к борьбе. 8. После сражения при Саламине Фемистокл, говорят, отослал часть добычи в Дельфы, чтобы пожертвовать ее богу. 9. Прометей посоветовал Девкалиону построить корабль и поместить (на него) съестные припасы (τὰ ἐπιτήδεια). 10. Подготовив корабли, мы нападем на (ἐπι-τίθεμαι + dat.) варваров.

3. Определите следующие формы от δίδωμι и образуйте к ним соответствующие ряды от τίθημι:

а) δίδωμι, διδόασιν, διδοίη, δίδου, ἐδίδους, δίδοσο, ἐδιδόμην, ἔδοτε, δός; б) ἔδου, δοῦσα, δόμενος, δόσθω, δώσομεν, δοθήσεται, ἐδεδώκεσαν, δέδοται.

62

http://graecolatini.narod.ru

4. Определите грамматические формы глагола τίθημι и производных от него:

а) τέθηκας, ἔθηκας, ἐπιτιθέντες, ἐπιθέντες, ἐπιτεθέντες, διατιθεῖεν ἄν, διαθεῖεν ἄν; б) προσετίθεις, προστιθείς, προσθείς, προστεθείς, ἐπίθες, προσθῶμεν, περιθήσουσιν; в) ἀναθεῖμεν, παρατεθήκασιν, ἐπιτιθέμενοι, παρετίθετο, συντίθεσθαι, προστίθενται; г) συνθέσθαι, ἐπιθῆται, προσέθεντο, περιέθετο, ὑποθεμένου, προστεθέντα, παρατεθείη, διατεθῆναι.

З а н я т и е 53 Глагол ἵστημι

1. Переведите на русский язык:

1. Οἱ νικῶντες ἀεὶ τρόπαιον ἵσταντο. 2. Ἀρισταγόρας τοὺς Ἴωνας ἔπεισε τῶν Περσῶν ἀφίστασθαι. 3. Ὁ ἄριστος τῇ πόλει ἐπισταθήσεται. 4. Μὴ διίστασθε, ὦ σύμμαχοι. 5. Οἱ Σπαρτιᾶται οὔποτε δημοκρατίαν κατεστήσαντο. 6. Ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων ἄλλοις δήμοις πολλάκις τυραννὶς κατεστάθη. 7. Ὁ κύριος διώκων τὸν ἀποδράντα δοῦλον ἐκέλευσεν∙ «Ἕστηκε». Ὁ δὲ εἱστήκει. 8. Πλάτων ὁ φιλόσοφος συνεβούλευε τοῖς μεθύουσι παραστῆναι τῷ κατόπτρῳ, εἶτα γὰρ ἀποστήσεσθαι αὐτοὺς τοῦ πίνειν. 9. Ἐπεὶ οἱ Ἀθηναῖοι καὶ οἱ Σπαρτιᾶται διέστησαν, Φίλιππος ῥαδίως τὰς Ἑλληνικὰς πόλεις κατεστρέψατο. 10. Ἐπεὶ ὁ Ἀλέξανδρος τῷ Διογένει παρέστη, ἐκεῖνος εἶπεν αὐτῷ∙ «Μικρὸν ἀπὸ τοῦ ἡλίου μετάστηθι». 11. Δός μοι, ποῦ στῶ, καὶ κινῶ τὴν γῆν. 12. Τὸν ἄριστον προϊστῶμεν τῶν πολιτῶν. 13. Φίλιππος τὸν υἱὸν τῶν ἱππέων προέστησεν, Ἀλέξανδρος δὲ τῶν ἱππέων προειστήκει, ἕως ὁ πατὴρ ἀπέθανεν. 14. Λύσανδρος ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἐμισεῖτο, ὅτι πασῶν τῶν πόλεων, ὧντινων κρατήσαι, ἁρμοστὰς προΐστη καταλύσας τὰς δημοκρατίας. Οὗτος κρατήσας τῶν Ἀθηνῶν μετέστησε τὴν πολιτείαν τριάκοντα ἄρχοντας καθιστὰς ἐν τῇ πόλει. 15. Δεῖ τὸν στρατιώτην μένειν ἐν τῷ αὐτῷ τόπῳ, εἰς ὅντινα ἂν στήσῃ αὐτὸν ὁ στρατηγός. 16. Οἱ τοῦ Σόλωνος νόμοι οὐ μετεστάθησαν ὑπὸ Πεισιστράτου. 17. Οἱ Ἀθηναῖοι τὸν Πειραιὸν ἐμπόριον ἐν μέσῳ τῆς Ἑλλάδος κατεστήσαντο. 18. Οἱ Λακεδαιμόνιοι τοὺς ἐνδοξοτάτους τῶν πολιτῶν φύλακας τῶν βασιλέων καθίστασαν. 19. Ἡράκλειτος λέγει ἐκ πυρὸς τὰ πάντα συνεστάναι καὶ εἰς τοῦτο ἀναλύεσθαι. 20. Ἡ πενία τοὺς ἀνθρώπους πρὸς τὰς τέχνας δεινοτέρους καθίστησιν. 21. Ἀνέστησαν οἱ Ἕλληνες καὶ εἶπον, ὅτι ὥρα τοὺς φύλακας καθιστάναι. 22. Ὅμηρος πεποίηκε τὴν Ἀθηνᾶν ἐν πᾶσι τοῖς πόνοις Ὀδυσσεῖ παρισταμένην. 23. Εἰ φοβησόμεθα τοὺς κινδύνους, εἰς πολλὰς ταραχὰς καταστήσομεν ἡμᾶς αὐτούς. 24. Τάνταλος ἐν τῇ λίμνῃ διψῶν εἱστήκει. 25. Περικλῆς, ὅσον χρόνον προὔστη τῆς πόλεως ἐν τῇ εἰρήνῃ, μετρίως ἐξηγεῖτο καὶ ἀσφαλῶς διεφύλαξεν αὐτήν, καὶ ἐγένετο ἐπ’ ἐκείνου μεγίστη. 26. Ὁ κύων τὸν ξένον ἐν φόβον κατέστησεν. Ὁ ξένος εἰς φόβον κατέστη. 27. Χριστὸς ἀνέστη! Ἀληθῶς ἀνέστη!

63

http://graecolatini.narod.ru

2. Переведите на греческий язык:

1. Не ставьте вора сторожем дома. 2. Спартанцы установили государственное устройство, подобное военному лагерю. 3. Греки и римляне, победив врагов, ставили трофеи1. 4. По окончании Пелопоннесской войны во многих греческих городах были установлены олигархии. 5. Асклепий лечил болеющих и воскрешал умерших, поэтому Зевс поразил его молнией. 6. Нас окружает (pf.) много опасностей. 7. Храбрым счастье помогает (παρ-ίστημι в med.). 8. Скульптор Фидий установил (aor.) в Пропилеях много удивительных произведений искусства. 9. После того как Патрокл был похоронен, Ахилл устроил состязание. 10. Древние изображали Тюхе (ἡ Τύχη, ης), богиню удачи, стоящей на круглом камне. 11. После смерти Кодра афиняне решили ставить во главе государства не царя, а архонтов.

3. Определите следующие формы глагола ἵστημι и производных от него:

а) ἀφίστησιν, διιστᾶσιν, ἐφιστάς, μεθίστη, προέστησας, συνέστησαν, καταστήσατε; б) καταστήσειαν, ἀναστήσει, παραστήσουσιν, καθίστανται, παραστήσασθαι, ἀνίσταντο; в) ἀναστησόμεθα, κατεστάθης, ἀποσταῖεν, ἀναστάντες, ἑστῶτες, ἕστασαν.

З а н я т и е 54

Корневой аорист

1. Переведите на русский язык:

1. Ὁ δεσπότης δείσας, μὴ δοῦλοί τινες ἀποδραῖεν, τοὺς φύλακας τῆς οἰκίας ἐκέλευσε φθῆναι τὰς θύρας φρουροῦντας. 2. Μετὰ τὸν δεκαετῆ πόλεμον Ἴλιον ὑπὸ τῶν Ἀχαιῶν ἑάλω. 3. Σωκράτης Ἀπολλοδώρου λέγοντος∙ «Ἀδίκως σου θάνατον κατέγνωσαν Ἀθηναῖοι», – γελάσας ἔφη∙ «Σὺ δ’ ἐβούλου δικαίως». 4. Ἡράκλειτος λέγει, ὡς δὶς εἰς τὸν αὐτὸν ποταμὸν οὐκ ἂν ἐμβαίης. 5. Πάρις αἴτιος φῦναι λέγεται Τρωσὶ πάντων τῶν κακῶν. 6. Κάλλιστον τὸ Ἀντιγόνης παρὰ Σοφοκλεῖ∙ «οὐ μισεῖν, ἀλλὰ φιλεῖν ἔφυμεν». 7. Σιμωνίδης ἐρωτηθείς, πόσον χρόνον βιοίη∙ «Χρόνον, – ἔφη, – ὀλίγον, ἔτη δὲ πολλά». 8. Βακχυλίδης ὁ Κεῖος ποιητὴς ἐν διθυράμβοις ᾄδει Θησέα εἰς θάλατταν καταδύντα εὐθὺς ἀναδῦναι τὸν χρυσοῦν δακτύλιον φέροντα. 9. Ἀρτάβαζος ἐν Πλαταιαῖς γνούς, ὅπως τὸ πρᾶγμα ἀποβήσεται, ἀπέδρα ἐκ τῆς μάχης ἔχων τέτταρας μυριάδας Περσῶν. 10. Οἱ αἰχμάλωτοι γνόντες, ὅτι ἀδύνατοι ἦσαν ἀποδρᾶναι ἡμέρας, ἔμειναν μέχρι ἑσπέρας. 11. Δράκων ὁ τῶν Ἀθηναίων νομοθέτης τῶν κλοπῆς ἁλόντων θάνατον κατέγνω. 12. Λαβὲ τόδε τὸ βιβλίον καὶ ἀναγνῶθι. 13. Ὁπότε οἱ Πέρσαι τολμήσειαν ὑπερβῆναι τοὺς τῆς Ἀσίας ὅρους, οὐ μόνον ὑπὲρ τῆς ἀρχῆς, ἀλλὰ καὶ περὶ ἑαυτῶν ἐκινδύνευον. 14. Οἱ τῶν Ἑλλήνων στρατηγοὶ ἐβουλεύοντο, πῶς ἂν κάλλιστα τὸν ποταμὸν διαβαῖεν. 15. Χαλεπόν

1Трофей – памятник из захваченных у неприятеля доспехов, оружия и т. п.

64

http://graecolatini.narod.ru

ἐστι τὸ ἑαυτὸν γνῶναι. 16. Τῶν Λυκίων, ὃς ἂν ἐλεύθερος ἁλῷ κλέπτων, δοῦλος γίγνεται. 17. Ὁ δοῦλος ἐμβὰς εἰς πλοῖον διέπλευσεν εἰς νῆσον, ἵνα μὴ ἁλοίη. 18. Ὁ δοῦλος φυγὼν θανάτῳ ἐζημιώθη ἄν, εἰ ἑάλω. 19. Ἔνδοξός ἐστιν ὁ λόγος ὁ τοῦ Θάλεω∙ «Γνῶθι σεαυτόν». 20. Ἡρακλῆς λέγεται καταβῆναι εἰς Ἅιδου ἐπὶ Κέρβερον τὸν κύνα.

2. Переведите на греческий язык:

1.Греки, перейдя реку, сражались с врагами и обратили их в бегство.

2.Говорили, что Афродита родилась (φύω) из морской пены. 3. Осажденные были взяты в плен. 4. Под предводительством Эпаминонда (gen. absolūtus) фиванцы перешли Эврот и опустошили поля лакедемонян. 5. Скифы ослепляли своих рабов, чтобы те не убежали (ἀπο-διδράσκω).

3.Определите грамматические формы, подберите ко всем формам единственного числа соответствующие формы множественного и наоборот:

а) οἱ ἁλόντες, οἱ ἑλόντες, ἐὰν ἁλῶ, ἵνα ἁλῷ, ἀποδράντες, δρῶντες, δρᾶν, ἀποδρᾶναι, δρᾶσαι; б) πάσας τὰς ναῦς ἔδυσαν, πολλαὶ νῆες ἔδυσαν, ἡ φύσις παντοῖα ζῷα φύει καὶ ἀεὶ φύσει, καὶ ἐν τούτῳ τῷ ἔαρι πολλὰ ἄνθη ἔφυ.

З а н я т и е 55

Глагол ἵημι

1. Переведите на русский язык:

1. Ἐν τῇ Κορίνθου ἀγορᾷ ᾠκοδόμηται κρήνη καὶ Ποσειδῶν ἐπ’ αὐτῇ χαλκοῦς καὶ δελφὶς ὑπὸ τοῖς ποσίν ἐστι τοῦ Ποσειδῶνος, ἀφιεὶς ὕδωρ. 2. Κῦρος τοῖς στρατιώταις οὐκ ἐβούλετο ἐφεῖναι τὰς πόλεις ἁρπάσαι. 3. Ἐλευθέρους ἀφῆκε πάντας ἡ φύσις, οὐδένα δὲ δοῦλον πεποίηκεν. 4. Τῷ κυνί, διπλοῦν λαβεῖν μάτην ἐπιθυμοῦντι καὶ κρέας ἀφέντι, ὀρθῶς ὁμοιωθήσεται ὁ κενῶν ἐλπίδων ἐφιέμενος. 5. Ἀφεὶς τὰ φανερὰ μὴ δίωκε τἀφανῆ. 6. Λόγος ἀφεθεὶς οὐκ ἐπανέρχεται. 7. Θεμιστοκλῆς τοὺς Ἀθηναίους ἐκέλευσε τοὺς τῶν Λακεδαιμονίων πρέσβεις μὴ ἀφεῖναι, πρὶν ἂν ἐπανέλθῃ, ἐφοβεῖτο γάρ, μὴ οἱ Λακεδαιμόνιοι ἑαυτὸν οὐκέτι ἀφῶσιν. 8. Ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν (ἀφεῖμεν) τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν. 9. Δοκεῖτε οὐ συνεῖναι, ἃ εἴπομεν. 10. Οὐκ ἐφήσομεν, ἃ αἰτεῖτε. 11. Ὁπόταν τις ὑπὸ Σκύλλης παριῆται, ἁρπασθήσεται ὑπὸ Χαρύβδεως. 12. Ἀλκμαίων λέγει∙ «Ὁ ἄνθρωπος τῶν ἄλλων ζῴων διαφέρει, ὅτι συνίησιν, τὰ δ’ ἄλλα αἰσθάνεται μέν, οὐ συνίησι δέ». 13. Οἱ ἔμποροι πρὸς τὸν λιμένα ἱέμενοι ναῦν ἐζήτουν μέλλουσαν πρὸς τὰς Ἀθήνας πλεύσεσθαι. 14. Ὁ δὲ ἀνὴρ τὸν δοῦλον ἀφεὶς Ἀθήναζε ἵετο καὶ ἄλλον δοῦλον ἐπρίατο (aor. от ὠνέομαι). 15. Οὐ πάντα συνῆκα ἐγώ. Ἆρα σὺ πάντα συνιέναι ἐδύνασο; 16. Τοὺς κύνας ἀφέντες τῶν λαγὼν ἐδιώκομεν. 17. Κράτιστόν ἐστιν ἡμῖν ἵεσθαι ὡς τάχιστα ἐπὶ τὸ ἄκρον. 18. Οἱ Ἀθηναῖοι ἐφίεντο τῆς Σικελίας ἄρξαι. 19. Θεμιστοκλῆς, ὁ τοὺς βαρβάρους

65

http://graecolatini.narod.ru

καταναυμαχήσας καὶ μόνος συνιεὶς τὰς τῶν θεῶν ἐν τοῖς χρησμοῖς φωνάς, Θρᾴττης υἱὸς ἦν. 20. Οἱ νόμοι σοι ἐφείκασι τῆς ἡμετέρας πολιτείας μετέχειν. 21. Θεμιστοκλῆς Ἀθηναίους ἠνάγκασε τὴν πόλιν προεμένους τοῖς βαρβάροις καὶ τὰ τῶν θεῶν ἱερὰ καὶ τοὺς τῶν προγόνων τάφους ναυμαχῆσαι. 22. Μᾶλλον τὴν οὐσίαν προίεσο ἢ τὸ δίκαιον καὶ καλόν. 23. Κάδμον λέγουσι δράκοντος ὀδόντας σπεῖραι, ἄνδρας δ’ ἀπὸ τῶν ὀδόντων ἀνεῖναι τὴν γῆν.

2. Переведите на греческий язык:

1.Пленные были отпущены нашим полководцем. 2. Когда Фаэтон выпустил вожжи из рук, лошади помчались и уже не слушались его голоса.

3.Прощайте другим их ошибки! 4. Лакедемоняне послали (ἵημι) Леонида и триста спартанцев к Фермопилам, чтобы они не пропустили персов. 5. Минос и Радамант, судьи в Аиде, передав Эриниям осужденных злодеев, посылают (ἵημι) их в страну нечестивых. 6. Женщина говорит: «Не отпускай раба, муж!» 7. Умирая, ты оставишь (ἀφ-ίημι) все богатства, а также все заботы и труды. 8. Каждый легко понимает то, что говорят законы. 9. Юноши, не пренебрегайте гимнастикой! 10. Сказанное слово как выпущенная стрела.

3.Определите формы от ἵημι и производных от него:

а) παρείς, συνίεις, ἀφιείς, ἐξίει, συνῆκα, συνεῖκα, καθιείη, ἀφείη, ἐφιῇ, ἐφῇ; б) παριέντων, παρέντων, ἐφίεσαι, ἐφοῦ, ἐφιῆσθε, ἐφεῖο, ἐφίεντο, ἀφιῶσιν, προΐετε, συνιέναι; в) παριέντες, ἄφετε, συνῆκα, ἐφιέμεθα, προϊέμενοι, ἐφίεσθαι, ἐφίεντο; г) προεῖντο, πρόεσθε, ἀφείθησαν, ἀφεῖνται, ἀφεῖντο, ἀφεθέντας.

З а н я т и е 56

Остальные глаголы 1-го класса II спряжения

1. Переведите на русский язык:

1. Ἡρόστρατός τις Ἐφέσιος, ἵνα ὄνομα ἔχοι παρὰ τοῖς ὕστερον, τὸν τῆς Ἐφεσίας Ἀρτέμιδος νεὼν ἐνέπρησεν. 2. Ἠπίστατο ὁ Κῦρος, εἴ τις καὶ ἄλλος, χάριν ἀποδοῦναι, ἠπίστατο δὲ καὶ ἐκπλῆσαι τὰς τῶν στρατιωτῶν γνώμας. 3. Πτωχοῦ πήρα οὐ πίμπλαται. 4. Οὐδεὶς τὸ μέλλον ἀσφαλῶς ἐπίσταται. 5. Ἡρόδοτος λέγει, ὅτι οἱ Αἰγύπτιοι τὰ τῶν νεκρῶν σώματα ἐμπιμπλᾶσιν. 6. Λέγουσι τὸν Λύσανδρον τοὺς Λακεδαιμονίους πλέον βλάψαι ἢ ὀνῆσαι, πολλὰ γὰρ χρήματα κομίσας εἰς Σπάρτην τοὺς πολίτας ἐνέπλησε πλεονεξίας. 7. Θεόκριτος, ἐρωτηθείς, διὰ τί οὐ συγγράφει, «Ὅτι, – ἔφη, – ὡς μὲν βούλομαι, οὐ δύναμαι, ὡς δὲ δύναμαι, οὐ βούλομαι». 8. Μετὰ τὴν Τισσαφέρνους προδοσίαν Ξενοφῶν τῶν στρατηγῶν ὅσοι σῶοι ἦσαν συλλέξας ἠγόρευε τάδε∙ «Ταῦτα δὴ πάντες ἐπιστάμεθα, ὅτι βασιλεὺς καὶ Τισσαφέρνης, οὓς μὲν ἐδυνήθησαν συνέλαβον ἡμῶν, τοῖς δ’ ἄλλοις ἐπιβουλεύουσιν, ὅπως, ἐὰν δύνωνται, διαφθείρωσιν, ἀλλ’ εὖ ἐπίστασθε, ὅτι τὸ στράτευμα μέγα ὀνῆσαι δυνήσεσθε, εἰ ἐπιμέλεσθε, ὅπως ἀντὶ τῶν τελευτησάντων ὡς τάχιστα στρατηγοὶ

66

http://graecolatini.narod.ru

αὖθις κατασταθῶσιν». 9. Ἀλέξανδρος ἐνέπρησε τὰ ἐν Περσεπόλει βασίλεια τιμωρῶν τοῖς Ἕλλησιν, ὅτι κἀκείνων ἱερὰ καὶ πόλεις οἱ Πέρσαι πυρὶ καὶ σιδήρῳ ἐπόρθησαν. 10. Οἱ Κύρῳ ὁμιλοῦντες πάντες ἀγασθῆναι αὐτοῦ τὸν τρόπον λέγονται. 11. Τὸ χρυσόμαλλον ἐν Κόλχοις ἦν ἐν Ἄρεως ἄλσει κρεμάμενον ἐκ δρυός, ἐφυλάττετο δὲ ὑπὸ δράκοντος ἀΰπνου. 12. Οἱ Ἀθηναῖοι ἐψηφίσαντο Αἰγινητῶν ἑκάστῳ τὸν μέγαν ἀποκόψαι τῆς χειρὸς δάκτυλον τῆς δεξιᾶς, ἵνα δόρυ μὲν βαστάζειν μὴ δύναιντο, κώπην δ’ ἐλαύνειν δύναιντο. 13. Οὐθ’ οἱ τῶν Περσῶν βασιλεῖς οὐθ’ οἱ τῶν Μακεδόνων ἐδυνήθησαν τὸ τῶν Ἀράβων ἔθνος καταδουλώσασθαι. 14. Θεμιστοκλῆς οὐδὲν ὤνητο οὔτ’ ἐκ τῆς ναυμαχίας τῆς περὶ Σαλαμῖνα οὔτ’ ἐκ τῆς πρεσβείας τῆς εἰς Σπάρτην. 15. Οἱ Μῆδοι καὶ ἔπινον καὶ εὐωχοῦντο καὶ πάσης εὐθυμίας ἐνεπίμπλαντο. 16. Τὸν οἶνον ἐὰν πίνῃ τις μετρίως, τὸ σῶμα ὤνησεν, τὴν δὲ ψυχὴν οὐκ ἔβλαψεν∙ ἐὰν δὲ πίνῃ πρὸς ὑπερβολήν, αἰσχρὰ πάσχει καὶ γελοῖον θέαμα τοῖς ἄλλοις παρέχει. 17. Τῶν κτημάτων σοι τῶν ἐμῶν χρήσω, ὅ τι βούλει. 18. Δοῦλοι τὰ ἔργα τὰ δεσποτῶν ἐπίστανται καὶ καλὰ καὶ αἰσχρά. 19. Τὸν ἀγαθὸν δεῖ φίλαυτον εἶναι∙ καὶ γὰρ αὐτὸς ὀνήσεται, τὰ καλὰ πράττων, καὶ τοὺς ἄλλους ὠφελήσει. 20. Οἱ Πέρσαι ἐν τῷ πρὸς τοὺς Ἕλληνας πολέμῳ πολλὰ τῶν θεῶν ἱερὰ ἐνέπρησαν.

2. Переведите на греческий язык:

1. Той самой ночью (dat.), в которую родился Александр Македонский, некий Герострат поджег храм Артемиды Эфесской. 2. Врачи не смогли вылечить моего сына. 3. Глупый не может приносить пользу никому. 4. Греки, сжегшие Сарды, поспешно отступили в Милет. 5. Неприятели сжигали города и села, а жителей обращали в рабство. 6. Мы наполняем кувшины холодной водой. 7. Сократ, имевший маленький дом, однажды сказал: «О если бы я мог наполнить его истинными друзьями!» 8. Мы не сожжем их городов. 9. Мы будем приносить пользу друзьям. 10. Геракл, убив Лаомедонта и всех его детей, кроме Приама и Гесионы, поджег Илион.

З а н я т и е 57

Глаголы εἰμί, εἶμι, φημί

1. Переведите на русский язык:

1. Ἐστίν, ὥς φαμεν, ὁ φίλος ἕτερος ἐγώ. 2. Πάντων ἥδιστον ὀρθῶς ἂν φαῖμεν εἶναι τὴν φιλίαν∙ διὸ καὶ τὸν φίλον φασὶ πυρὸς καὶ ὕδατος ἀναγκαιότερον. 3. Ὁ Κέρβερος ἥμερος ἦν, εἴ τις Ἅιδου εἰσίοι, ἐξιέναι δ’ οὐδένα εἴα. 4. Κῦρος τοῖς τῶν Ἑλλήνων στρατηγοῖς ἔλεξεν, ὅτι ἡ ὁδὸς ἔσοιτο πρὸς βασιλέα μέγαν εἰς Βαβυλῶνα. 5. Ὁ υἱός φησι σοφώτερος εἶναι τοῦ πατρός. 6. Ἀλλ’ ἴωμεν∙ ὥρα γὰρ ἤδη ἀπιέναι οἴκαδε. 7. Διογένης ἐπανῄει ἐκ Λακεδαίμονος εἰς Ἀθήνας. Πρὸς οὖν τὸν ἐρωτήσαντα «ποῖ καὶ πόθεν», «Παρ’ ἀνδρῶν, – ἔφη, – εἶμι πρὸς γυναῖκας». 8. Οἱ αὐτόμολοι ἔφασαν τὴν τῶν πολεμίων στρατιὰν διαβῆναι τὸν ποταμόν. 9. Διὰ λύπην φασὶ καὶ μανίαν γίγνεσθαι πολλοῖς καὶ νοσήματα οὐκ ἰάσιμα. 10. Εἰς τὸν

67

http://graecolatini.narod.ru

πόλεμον οἱ μὲν ἐθέλουσιν ἰέναι, οἱ δὲ οὐκ ἐθέλουσιν. 11. Ὁ τῶν Περσῶν βασιλεὺς ἐτόλμα ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς γράφειν, ὅτι δεσπότης ἐστὶν ἁπάντων ἀνθρώπων ἀφ’ ἡλίου ἀνιόντος μέχρι δυομένου. 12. Πλάτων ἔφησε σφαιροειδῆ τὸν κόσμον εἶναι. 13. Σὺ πολὺν χρόνον ἀπῆσθα, νῦν δ’ ἡμεῖς ἄπιμεν. 14. Οἱ Λυσιτανοὶ παιᾶνας ᾄδουσιν, ὅταν ἐν μάχῃ ἐπίωσι τοῖς ἀντιτεταγμένοις. 15. Ἀλέξανδρος, ὅτε ἐνίκησε Δαρεῖον καὶ τὴν τῶν Περσῶν ἀρχὴν κατεκτήσατο, ἐπέστειλε τοῖς Ἕλλησι θεὸν ὄντα ψηφίσασθαι. Ἄλλοι μὲν οὖν ἄλλα ἐψηφίσαντο, Λακεδαιμόνιοι δ’ ἐκεῖνα∙ «Ἐπειδὴ Ἀλέξανδρος βούλεται θεὸς εἶναι, ἔστω θεός». 16. Δῆλος τὸ παλαιόν, ὥς φασιν, νῆσος ἦν πλανωμένη∙ τοῦ δὲ Ποσειδῶνος φήσαντος∙ «Στῆθι, ὦ νῆσε», εἱστήκει ἡ νῆσος. 17. Ἡρακλῆς καὶ Θησεὺς περιόντες τὴν γῆν ἐκάθηραν θηρίων βλαβερῶν καὶ ἀνθρώπων κακούργων. 18. Ἐγὼ Ἀθηναίους, ὥσπερ καὶ οἱ ἄλλοι Ἕλληνες, φημὶ σοφοὺς εἶναι. 19. Γερμανικῶν ἐθνῶν βίᾳ εἰς τὴν τῶν Ῥωμαίων ἀρχὴν εἰσιόντων καὶ τὰ πρὸς ἑσπέραν μέρη ἑλόντων ἡ ἐπιστήμη ἡ τῆς Ἑλληνικῆς γλώττης ἐκεῖ ὀλίγου διεφθάρη. 20. Διογένης, λύχνον μεθ’ ἡμέραν ἅψας, περιῄει, λέγων∙ «Ἄνθρωπον ζητῶ». 21. Σὺ δὲ τί φής; 22. Οὔποτε φήσω γάμον εὐφραίνειν πλέον ἢ λυπεῖν. 23. Ὅποι ἂν ἡμᾶς οἱ πόδες φέρωσιν, ἐκεῖσε ἄπιμεν.

2. Переведите на греческий язык, употребляя глаголы εἰμί, εἶμι, φημί и производные от них:

1.Предсказатели говорили (φημί), что надо принести жертву Зевсу.

2.Я уйду (ἄπ-ειμι) домой. 3. Пусть лучники в сражении идут вперед (πρόειμι). 4. Обман всегда будет причиной величайших несчастий. 5. Анаксагор утверждает, что Солнце является камнем, а Луна – землей. 6. Мы утверждаем, что морское сражение при Саламине спасло Элладу. 7. Юноши тотчас отошли, а царю подвели другого коня. 8. Пословица утверждает, что все дороги ведут в Рим. 9. Когда наступила ночь, враги вышли из своего лагеря и напа-

ли на (ἐπι-τίθεμαι + dat.) наше войско.

3.Определите формы глаголов εἰμί, εἶμι и ἵημι и производных от них:

ἀπιέναι, ἀφιέναι, ἐὰν ἀφῇ, ἐὰν ἀπῇ, ὅταν ἀπίῃ, ὃς ἂν ἀφιῇ, εἴθε ἀφεῖεν, εἴθε ἀπεῖεν, εἴθε παρεῖεν, ἐπεὶ ἀπῇσαν, ἐπεὶ ἀπῆσαν, ἀπιτέον ἐστίν, ἀφετέον ἐστίν.

З а н я т и е 58 Глагол οἶδα

1. Переведите на русский язык:

1. Καίπερ πολλὰ εἰδότες οὐκ ἴστε τοῦτο. 2. Σωκράτης ηὔχετο θεοῖς ἁπλῶς τὰ ἀγαθὰ διδόναι∙ τούτους γὰρ κάλλιστα εἰδέναι, ὁποῖα ἀγαθά ἐστιν. 3. Δημοσθένης πρὸς κλῶπά τινα λέγοντα «Οὐκ ᾔδη, ὅτι σόν ἐστιν», «Ὅτι δὲ σὸν οὔκ ἐστιν, ᾔδησθα», ἔφη. 4. Οὐδείς, ὃ νοεῖς μέν, οἶδεν∙ ὃ δὲ ποιεῖς, βλέπει. 5. Δεῖ ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆς τῶν πραγμάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι, ἵνα εἰδῆτε,

68

http://graecolatini.narod.ru

ᾧ τρόπῳ ὑμῖν ἡ δημοκρατία κατελύθη. 6. Οὐδὲν γλυκύτερόν ἐστιν, ἢ πάντ’ εἰδέναι. 7. Ὁ χρήσιμ’ εἰδώς, οὐχ ὁ πόλλ’ εἰδώς, σοφός. 8. Ὁ μηδὲν εἰδὼς οὐδὲν ἐξαμαρτάνει. 9. Λύπην γὰρ εὔνους οἶδεν ἰᾶσθαι λόγος. 10. Καλὸν τὸ καιροῦ παντὸς εἰδέναι μέτρον. 11. Ἴσμεν τοὺς ἀνθρώπους θνητοὺς ὄντας. 12. Σωκράτης ἔλεγε τάδε∙ «Οἶδα μηδὲν εἰδώς». 13. Ἐγὼ φημὶ τὸν θεὸν προειδέναι τὸ μέλλον καὶ προσημαίνειν, ἃ βούλεται. 14. Ἤδη ἴστε τοὺς Ῥωμαίους πολλὰ μὲν τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐπιστήμης δεξαμένους, ἔργα δ’ Ἑλληνικῶν ποιητῶν καὶ συγγραφέων μεταφράσαντας. 15. Εἰδότες ἁμαρτάνοντες μείζονος ζημίας ἄξιοι ἔσεσθε, ἢ μὴ εἰδότες. 16. Ὁ μὲν τὸ ὅλον εἰδὼς εἰδείη ἂν καὶ τὸ μέρος, οἱ δὲ μόνον τὸ μέρος εἰδότες οὐκέτι ἴσασι τὸ ὅλον. 17. Οἱ Ἕλληνες οὐκ ᾔδεσαν Κῦρον τετελευτηκότα. 18. Γύγης πρῶτος βαρβάρων, ὡς ἡμεῖς ἴσμεν, εἰς Δελφοὺς ἀνέθηκεν ἀναθήματα μετὰ Μίδαν τὸν Γορδίου, τῆς Φρυγίας βασιλέα. 19. Ἡμᾶς δὲ χάριν εἰδέναι χρὴ ὑπὲρ τούτων, ἃ ὑπ’ αὐτῶν σέσωσται. 20. Ὑμῖν χάριν εἴσεται Κῦρος καὶ ἀποδώσει.

21.Εὖ ἴσθ’, ὅταν τις εὐσεβῶν θύῃ θεοῖς, κἂν μικρὰ θύῃ, τυγχάνει σωτηρίας.

22.Οἶσθα καὶ σύ, ὦ Καμβύση, ὅτι οὐ τόδε τὸ χρυσοῦν σκῆπτρον τὸ τὴν βασιλείαν διασῷζόν ἐστιν, ἀλλ’ οἱ πιστοὶ φίλοι σκῆπτρον βασιλεῦσιν ἀληθέστατον καὶ ἀσφαλέστατον. 23. Οἱ πολῖται οὐκ ᾔδεσαν τὸν ῥήτορα ψευδῆ εἰπόντα. 24. Αἱ γυναῖκες, εἰδυῖαι τοὺς ἄνδρας εἰς κίνδυνον καταστάντας, μάλα ἐφοβοῦντο.

2. Переведите на греческий язык, употребляя глагол οἶδα:

1. Многие знают меня и тебя. 2. Эдип, встретившись со своим отцом, убил его, не зная, что это – его отец. 3. Если бы молодость знала, если бы старость могла. 4. Все знают, что греки победили персов. 5. Не хвали никого, пока не узнаешь его хорошо. 6. Многие убеждены в том, что они всё знают. 7. Мы все знаем, что спартанцы более остальных греков повиновались законам. 8. Глупый думает, что всё знает, а мудрый знает, что ничего не знает. 9. Ликург знал, что государство будет счастливо, если граждане будут повиноваться (= повиновались бы) законам. 10. Мудры не те, которые всё знают,

ате, которые знают полезное.

За н я т и е 59

Глаголы 2-го класса II спряжения

1. Переведите на русский язык:

1. Ὄρος ὄρει οὐ μείγνυται, ἄνθρωπος δ’ ἀνθρώπῳ. 2. Ἐν Χαιρωνείᾳ ἐδείκνυτο παλαιὰ δρῦς Ἀλεξάνδρου καλουμένη. 3. Ἐν Ἀθήναις οἱ ἔφηβοι ὤμνυσαν μήτε τὰ ἱερὰ ὅπλα καταισχυνεῖν μήτε τὴν τάξιν λείψειν, ἀμυνεῖν δὲ τῇ πατρίδι καὶ ἀμείνω παραδώσειν τοῖς παισίν. 4. Τῷ Ἀλεξάνδρῳ ἐν Ἰλίῳ θύοντι ἔφη ἱερεὺς δείξειν τὴν Πάριδος λύραν. «Τὴν Ἀχιλλέως, – ἔφη Ἀλέξανδρος, – εἰ ἔχεις, δεῖξον, καὶ πρό γε τῆς λύρας τὸ δόρυ». 5. Κάτων ἐνόμιζε τὴν τῶν Ῥωμαίων δύναμιν ἀπολεῖσθαι, εἰ οἱ νεανίαι ἐμπλησθεῖεν Ἑλληνικῶν γραμμάτων. 6. Οἱ συγγραφεῖς ἐπιδεικνύασι

69

http://graecolatini.narod.ru

τὰ τῶν παλαιῶν ἀνδρῶν ἔργα καὶ λόγους. 7. Ἀλέξανδρος, ἐρωτηθεὶς ὑπὸ τινος, ἐν τίνι ἔχει τοὺς θησαυρούς, δείξας τοὺς φίλους, εἶπεν∙ «Ἐν τούτοις». 8. Νεὼς ἐν Ῥώμῃ δείκνυται, ἐν ᾧ αἱ εἰκόνες τῶν Τρωϊκῶν θεῶν κεῖνται. 9. Εἰ μὴ φυλάττεις μικρά, ἀπολεῖς τὰ μείζονα. 10. Διογένης, ἰδὼν μάχαιραν ἐῤῥιμμένην, εἶπεν∙ «Τίς σε ἀπώλεσεν, ἢ τίνα σύ;». 11. Οἱ αἰχμάλωτοι ἀπολοῦνται τῷ λιμῷ. 12. Διὰ γυναικῶν ὕβρεις πολλαὶ τυραννίδες ἀπολώλασιν. 13. Ἡ σαλαμάνδρα, ὥς φασιν, διὰ πυρὸς βαδίζουσα, κατασβέννυσι τὸ πῦρ. 14. Πυρὶ οὐ σβέννυται πῦρ. 15. Παρὰ τοῖς Αἰγυπτίοις οἱ βασιλεῖς ἀπεδείκνυντο ἐκ τῶν ἱερέων ἢ τῶν στρατιωτῶν. 16. Πύῤῥος ἐπεὶ συμβαλὼν τοῖς Ῥωμαίοις δὶς ἐνίκησε πολλοὺς τῶν φίλων καὶ ἡγεμόνων ἀπόλεσας, «ἐὰν ἔτι μίαν, – ἔφη, – μάχην Ῥωμαίους νικήσωμεν, ἀπολώλαμεν».

17.Οἱ Φρύγες ὅρκοις οὐ χρῶνται, οὔτ’ ὀμνύντες, οὔτ’ ἄλλους ἐξορκοῦντες.

18.Ῥαδάμανθυς διὰ τὴν δικαιοσύνην δικαστὴς ἀποδέδεικται ἐν Ἅιδου καὶ διακρίνει τοὺς πονηροὺς καὶ εὐσεβεῖς. 19. Ἐπέδειξαν οἱ ἡμέτεροι πρόγονοι καὶ ἐν ταῖς δυστυχίαις τὴν ἑαυτῶν ἀρετήν. 20. Ὑμεῖς δείκνυτε τὰς ὁδούς∙ ἴστε γάρ.

21.Λάκαινά τις πρός τινα Ἰωνικήν, δείξασαν αὐτῇ τὸν κόσμον, ἀντεπέδειξε τὰ τέκνα, εἰποῦσα∙ «Ὁ δὲ ἐμὸς κόσμος – τοιοῦτος». 22. Τῆς γλαυκὸς οἱ ὀφθαλμοὶ νυκτὸς μὲν ἔῤῥωνται, ἡλίου δὲ λάμψαντος, ἀμαυροῦνται. 23. Ξέρξης τὸν μὲν Ἄθω διώρυξεν, τὸν δ’ Ἑλλήσποντον ἔζευξεν. 24. Ὁ ἄγγελος τοὺς φύλακας ἤρετο τί οὐκ ἀνοιγνύασι τὰς πύλας. 25. Κρῆτες τοῦ Διὸς τάφον δεικνύοντες οὐκ αἰσχύνονται.

26.Διαφθαρέντες ἀργυρίῳ, τινὲς ὅλην τὴν πόλιν ἀπώλεσαν.

2. Переведите на греческий язык:

1.Критяне показывали пещеру, в которой Зевс был вскормлен козой.

2.Ничто дурное легко не погибает. 3. Колхи умерших не хоронили, а вешали на деревьях. 4. Поэт Феогнид говорит, что вино показывает ум человека. 5. Эллины и римляне смешивали вино с водой. 6. Тиран повесил над головой Дамокла меч на волоске. 7. У лакедемонян царь клянется, что будет ­царствовать по (κατά + acc.) законам. 8. Когда началась буря, корабль Одиссея был разбит (κατ-άγνυμι), а друзья погибли. 9. Древние пили вино, смешанное с водой. 10. Я высказал свое мнение, а ты выскажи свое!

3.Проспрягайте в praes. act. и m.-p.:

ὄμνυμι – клясться.

З а н я т и е 60 Неправильные глаголы

1. Переведите на русский язык:

1. Ἐξελῶ σ’ ἐκ τῆς οἰκίας. 2. Ζεὺς ἔλαχε τὴν ἐν οὐρανῷ δυναστείαν, Ποσειδῶν δὲ τὴν ἐν θαλάττῃ, Πλούτων δὲ τὴν ἐν Ἅιδου. 3. Ἔγνω δὲ φώρ τε φῶρα καὶ λύκος λύκον. 4. Οἱ πολλοὺς ἐχθροὺς ἐν βίῳ ἔχοντες οὐδένα φίλον ἐν ἀνάγκῃ εὑρήσουσιν.

70