15 Minut na gramatykę

Przypomnijmy:

Język polski ma system par czasowników dokonanych i niedokonanych. Wiele polskich cza­sowników występuje zarówno w aspekcie dokonanym, jak i niedokonanym.

Aspekt niedokonany czasownik jest używany wtedy, gdy:

• mówimy o akcji w czasie teraźniejszym, np. „Czytam książkę"

• mówimy o akcji ciągłej albo powtarzającej się w czasie przeszłym i w czasie przyszłym: „Wczoraj przez dwie godziny czytałem książkę", „Jutro przez dwie godziny będę czytał książ­kę", „Na urlopie codziennie będę czytał książki".

Aspekt dokonany czasownika jest używany, gdy:

• mówimy o jednokrotnej, skończonej akcji, która miała miejsce w przeszłości albo będzie mieć miejsce w przyszłości: „W weekend przeczytałem ciekawą książkę", „W przyszły weekend przeczytam tę książkę".

ĆWICZENIE 11

Zaznacz, czy poniższe zdania są prawdziwe (P), czy fałszywe (F).

1. Polska ma niezbyt duży deficyt w handlu z Rosją.

2. W Rosji kupujemy coraz droższy gaz i ropę.

3. W zeszłym roku sprzedaliśmy mniej towarów niż rok wcześniej.

4. Eksport towarów do Rosji ciągle rośnie.

ĆWICZENIE 12

Uzupełnij tekst słowami z ramki. Uwaga! Słów jest więcej niż potrzeba!

Deficyt, drożejąca, ich, liczony, maleje, mały, mniej, naszego, ogromny, produkty, przyszłym, rożnie, towary, ubiegłym, wzrósł

P F

P F

P F

P F

ĆWICZENIE 12

Uzupełnij tekst słowami z ramki. (Uwaga! Słów jest więcej niż potrzeba.)

deficyt, drożejącą, ich, liczony, maleje, mały, mniej, naszego, ogromny, produkty, przyszłym, rośnie, towary, ubiegłym, więcej, wzrósł

Polski w handlu z Rosją wciąż jest - sięga 3,5 mld

dol., bo kupujemy tam ropę i gaz. Ale eksport

w zawrotnym tempie. W roku sprzedaliśmy do Rosji ,

za 2,85 mld dol. To prawie o 90 proc niż rok wcześniej i o 700 min

dol. więcej niż w najlepszym dla eksportu roku 1997. (...) Po trzech

miesiącach tego roku eksport do Rosji w dolarach jeszcze bardziej

przyspieszył i o 100 proc.

ĆWICZENIE 13

Odpowiedz na pytanie:

Jakie muszą być spełnione warunki, żeby eksport wzrastał?

XII. Dobry interes

Michał i Tomek są przyjaciółmi. Zna­ją się wiele, wiele lat. Razem chodzili do szkoły średniej, razem studiowa­li. Obaj nie są zadowoleni ze swojej obecnej pracy. Obaj doszli do wniosku, że najlepiej jest pracować na własny rachunek. Postanowili więc założyć firmę. Chcą zrobić to razem. Mają do siebie stuprocentowe zaufanie.

Michał: Pamiętasz Piotra Kubiaka? Tomek: Piotr Kubiak... nie, nie pa­miętam.

Michał: Chodził z nami do liceum, taki niewysoki, tęgi brunet.

Tomek: A tak, przypominam go sobie.

Michał: Zrobił majątek na handlu kasetami wideo.

Tomek: On? A zawsze miał problemy z matematyki.

Michał: A słyszałeś o Radku Piotrowskim?

Tomek: Słyszałem, że zaczynał od budki na Stadionie.

Michał: No tak, zaczynał od budki, a dorobił się kilku hurtowni.

Tomek: Ma głowę do interesów.

Michał: My też zrobimy świetny interes. Musimy tylko przygotować dobry

biznesplan.

Tomek: Może by tak handlować grzybami z Niemcami?

Michał: Tyle że to zajęcie sezonowe, tylko jesienią.

Tomek: To może by handlować rybami?

Michał: To jest kosztowna inwestycja: chłodnie itd.

Tomek: Już wiem, żywność ekologiczna! Teraz wszyscy chcą jeść zdrowo i być wiecznie

młodzi!

Michał: Świetny pomysł! To na pewno będzie strzał w dziesiątkę!

SŁOWNICTWO OGÓLNE

budka/• booth

chłodnia/ • cold storę

ekologiczny, -a, -e Adj. • ecological

grzyb m • mushroom, fungus

kosztowny, -a, -e Adj. • expensive

majątek m • wealth, fortunę

obaj • both

SŁOWNICTWO OGÓLNE

budka/• booth

chłodnia/ • cold storę

ekologiczny, -a, -e Adj. • ecological

grzyb m • mushroom, fungus

kosztowny, -a, -e Adj. • expensive

majątek m • wealth, fortunę

obaj • both

obecny, -a, -e Adj. • present

postanawiać (-am, -asz), postanowić Perf. (-nowie, -nowisz) • decide

przypominać sobie Imperf. (-am, -asz),

przypomnieć sobie Perf. (-mnę, -mnisz) + Aa. • recall, remember

sezonowy, -a, -e Adj. • seasonal

stuprocentowy, -a, -e Adj. • hundred per cent

tęgi, -a, -e Adj. • stout

wiecznie Adv. • eternally

wiele Adv. • many

zaczynać Imperf. (-am, -asz), zacząć Perf. (-cznę, -czniesz) + Acc.\ + od + Gćw.

• begin, start

zadowolony, -a, -e Adj. {pl. zadowoleni) • satisfied

zajęcie n • occupation,job

zaufanie n % trust żywność/ • food

WYRAŻENIA I ZWROTY

chodzić do szkoły średniej

dojść do wniosku

mieć głowę do interesów

pracować na własny rachunek

robić interesy z...

Stadion Dziesięciolecia

strzał w dziesiątkę

wchodzić w to

zaczynać od...

zbić majątek

zrobić dobry interes

zrobić majątek

Jak idą interesy?

Interes nie wypalił.

Interes kręci się.

SŁOWNICTWO TEMATYCZNE

bankrutować Imperf (-tuję,'-tujesz), zbankrutować Perf (-tuję, -tujesz)

(np. Firma „X" zbankrutowała) • go bankrupt

dorabiać się Imperf (-am się, -asz się),

dorobić się Perf (-robię się, -robisz się) + Gen. (język potoczny)

(np. X dorobił się hurtowni) • make a fortunę

forsa/(pieniądze w języku potocznym) • cash, dosh

handlować Imperf. (-luję, -lujesz) + Instr.\ + z + Instr.

(np. handlować wodą mineralną z Niemcami) • trade

interes m (pl. interesy) • business

kasa/(pieniądze w języku potocznym) • cash, dosh klapa/(bankructwo w języku potocznym) • flop, disaster majątek m (np. zbić majątek, zrobić majątek - język potoczny) • wealth, fortunę

plajta/(bankructwo w języku potocznym) • flop

plajtować Imperf. (-tuję, -tujesz), splajtować Perf. (-tuję, -tujesz) • go to the wali, go bankrupt

rozkręcać Imperf. (-am, -asz), rozkręcić Perf. (-ęcę, -ęcisz)

(np. rozkręcać interes, biznes -język potoczny) • get something going wchodzić Imperf. (-dzę, -dzisz), wejść Perf. (wejdę, wejdziesz)

(np. wchodzić w ten interes, biznes - język potoczny) • go into, enter into zakładać Imperf (-am, -asz), założyć Perf (-łożę, -łożysz) + Acc.

(np. założyć firmę) • establish, start

ŁATWO ZAPAMIĘTASZ

Ł

biznesplan m • business plan

fortuna/ • fortunę

potencjalny, -a, -e Adj. • potential, prospective

potencjał m • potential