Літаратура

Аляксееў А., Лукашэвіч А., Спадчына Беларусі. Фотаальбом. Мінск, 2005.

Антология педагогической мысли Белорусской ССР. Минск, 1986.

Арлоў У., Сагановіч Г., Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (862—1918). Вільня, 1999.

Архітэктура Беларусі: нарысы эвалюцыі ва ўсходнеславянскім і еўрапейскім кантэксце”: У 4 т. / навук. рэд. А.І. Лакотка. Мінск, 2005—2009.

Асветнікі зямлі Беларускай: Энцыкл. даведнік. Мінск, 2001.

Атлас гісторыі Беларусі ад старажытнасці да нашых дзён. Мінск, 2004.

Бежанства 1915 года. Беласток, 2000.

Беларусазнаўства. Навуч. дапаможнік. Мінск, 1997.

Белорусы. М., 1998.

Беларусы і палякі: дыялог народаў і культур. Х—ХХ ст. // Наш радавод, кн.8 Гродна; Беласток, 1999 (2000).

Богданович А.Е. Пережитки древнего миросозерцания у белоруссов. Этнографический очерк. Гродно, 1895. Репринт. изд. Минск, 1995.

Бобровский П. Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Гродненская губерния. Ч. 1–2. СПб., 1863;

Бунин И.А. Окаянные дни. М.,1991.

Бяспалая М.А., Культурнае жыццё беларускай вёскі ў 1920-я гады. Мінск, 2000.

Бяспалая М.А., Эканамічнае і сацыякультурнае развіццё беларускай вёскі ў гады нэпа (1921—1927). Мінск, 2009.

Вабішчэвіч А.М. Асвета ў Заходняй Беларусі 1921--1939. Брэст, 2004.

Вабішчэвіч А.М., Культура Заходняй Беларусі (1921—1939). Вучэбна-метадычны матэрыял для настаўнікаў. Брэст, 1996.

Возвращенные имена: Сотрудники АН Беларуси, пострадавшие в период сталинских репрессий. Минск, 1992.

Восстание 1863 года и русско-польские революционные связи 60-х годов. М., 1960.

Вяртанне: Артыкулы, дакументы і архіўныя матэрыялы па праблемах пошукаў і вяртання нацыянальных каштоўнасцей. Мінск, 1994.

Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 1—5. Мінск, 2000—2007.

Гісторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Мінск,1987—1994.

Горький М., Несвоевременные мысли. Заметки о революции и культуре. М., 1990.

Грабянчук И.В., Гісторыя Беларусі. Культура. Вуч.-мет. дапаможнік. Мінск, 2009.

Гуленко М. Среди болот и лесов. Краткий разсказ о Белоруссии и белоруссах. М., 1903.

Деружинский В.В., Тайны беларуской истории, Мінск, 2009.

Доўнар-Запольскі М.В., Гісторыя Беларусі. Мінск, 1994.

Дубянецкі С.Ф., Дубянецкі Э.С., Цяжкі шлях да адраджэння Брэст, 1997.

Живописная Россия. СПб; М., 1882. Т. 3.

Жук А.И. Высшая школа Республики Беларусь на современном этапе развития: тенденции и перспективы // Вышэйшая школа. 2009. №6. С. 3—7.

Жук А.И. Роль образования в инновационном развитии страны // Вышэйшая школа. 2010. №3. С. 3—7.

Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі: У 7 т. Мінск, 1984—1988.

Зеленский И. Материалы для географии и статистики России… Минская губерния. Ч. 1–2. СПб., 1864.

Зенькович Н.А., Чья Белоруссия? Границы. Споры. Обиды. М., 2002.

Зданович В.М.Кодекс Республики Беларусь об образовании глазами парламентариев // Адукацыя і выхаванне. 2010. №1. С. 3—14.

З гісторыяй на “Вы”. Вып. 1—3. Мн., 1993—1994.

Ігнаценка І., Кароль А., Усевалад Ігнатоўскі і яго час. Мінск, 1991.

История имперских отношений: беларусы и русские, 1772—1991 гг. Мн., 2008.

Ілюстраваная гісторыя “Краіна Беларусь”. Марцін (Славакія), 2003.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мінск, 1995.

Казлоў Л., Цітоў А., Беларусь на сямі рубяжах. Мінск, 1993.

Каліноўскі К. За нашую вольнасць. Творы, дакументы / Уклад., прадм., паслясл. і камент. Г.Кісялёва. Мінск, 1999.

Калубовіч А., Крокі гісторыі. Даследаванні, артыкулы, успаміны. Беласток; Вільня; Менск, 1993.

Калубовіч А. На крыжовай дарозе. Мінск, 1994

Канфесіі на Беларусі (канец ХУШ—ХХ ст.). Мінск, 1998.

Карскі Я., Беларусы. Мінск, 2001.

К.Калиновский: Из печатного и рукописного наследия. Мінск, 1988.

Кіпель В., Беларусы ў ЗША. Мінск, 1993.

Ключевский В.О. Русская история. М., 2005.

Косич М. Литвины-белорусы Черниговской губерни, их быт и песни // Живая старина. СПб., 1901. Вып. 2

Кояловіч М.І. Чтения по истории западной России”. 4-е изд. СПб., 1884.; Минск., 2006.

Красовский Н.И. Высшая школа Советской Белоруссии. Минск, 1963.

Крыжовы шлях. Дапаможнік. Мінск, 1993.

Культура Беларусі: Энцыклапедыя: У 6 т. Т.1. Мн., 2010.

Культуралогия как наука: За и против. СПб., 2009.

Лабачэўская В.А., Зберагаючы самабытнасць: З гісторыі народнага мастацтва і промыслаў Беларусі. Мінск, 1998.

Лабачэўская В.А., Повязь часоў – беларускі ручнік. Минск, 2002.

Лазука Б.А., Гісторыя беларускага мастацтва: У 2 т.Т.2. Мн., 2007.

Літвіновіч А.Ф., Традыцыйная культура беларусаў у польскай перыёдыцы другой паловы ХІХ—пачатку ХХ ст. Мінск, 2005.

Лукін В.С., “Наша ніва” – цэнтр нацыянальна-культурнага адраджэння (1906—1915 гг.): Вучэб. дапам. Мінск, 2000.

Лыч Л., Навіцкі У., Гісторыя культуры Беларусі. Мн., 1997.

Народная культура Беларусі. Энцыкл. даведнік. Мінск, 2002.

Невядомая Беларусь. Мінск, 2008.

Опыт описания Могилевской губернии в историческом, физико-географическом, этнографическом, промышленном, сельскохозяйственном, лесном, учебном, медицинском и статистическом отношениях. Кн. 1–3. /Под ред. А.С.Дембовецкого. Могилев, 1882—1884. 2-е изд.: Мінск, 2009 г.

Парашкоў С.А., Гісторыя культуры Беларусі. Мінск, 2003.

Паўстанне 1863 г. і яго гістарычнае значэнне: Матэрыялы міжнар. навук. канф. 10—11 кастрыч. 2003 г. Брэст, 2004.

Пачынальнікі: З гісторыка-літаратурных матэрыялаў ХІХ ст./ Уклад. Г.В.Кісялёў. 2-е выд. Мінск, 2003.

Педагогическое образование и наука: история и современность: материалы Респ. науч.-практ. конф., г. Минск, 21 окт., 2009 г. В 2 ч. / Бел. гос. пед. ун-т. Минск, 2009.

Платонаў Р.П., Старонкі гісторыі Беларусі: Архівы сведчаць. Мінск, 2002.

Попов Р.С. Белоруссия и белоруссы: Чтения для войск и народа. М., 1879. С. 4, 10.

Пыпин А.Н., История русской этнографии. Т. 4: Белоруссия и Сибирь. СПб., 1892 . Послед. изд. Минск, 2005

Рэлігія і царква на Беларусі: Энцыкл. даведнік. Мінск, 2001.

Сергачев С.А., Белорусское народное зодчество. Мінск, 1992.

Скрипнюк Дж., Попугаева Т. Высшее образование как фактор национальной конкурентоспособности // Наука и инновации. 2009. №12. С. 64—68.

Славутыя імёны Бацькаўшчыны. Мн., 2000. Вып. 1.

Смалянчук А., Паміж краёвасцю і нацыянальнай ідэяй. Польскі рух на беларускіх і літоўскіх землях. 1864 – люты 1917 гг. СПб., 2004.

Степин В. Институциональные изменения в современной науке // Наука и инновации. 2009. №12. С. 4—9.

Тарас А.Е., Анатомия ненависти (Русско-польские конфликты в XVIII—ХХ вв.). Мінск, 2008.

Традыцыйная мастацкая культура Беларусі: У 6 т., 8 кн. Мінск, 2001–2010.

Унучак А.У. “Наша ніва” і беларускі нацыянальны рух (1906—1915 гг.). Мінск, 2008

Федорук А.Т., Старинные усадьбы Берестейщины. 2-е изд. Мінск, 2006.

Філаматы і філарэты. Зборнік /Уклад., прадмова, каментар К.Цвіркі. Мінск, 1998.

Цітоў В.С., Гісторыя айчыннай культуры: дапаможнік. У 2 ч. Ч.1. Са старажытных часоў да канца ХІХ ст. Мінск, 2009.

Цітоў В.С., Народная спадчына. Матэрыяльная культура ў лакальна-тыпалагічнай разнастайнасці. Мінск, 1994.

Цітоў В.С., Этнаграфічная спадчына: Беларусь: Краіна і людзі. Мінск, 2001.

Цьвікевіч А., “Западно-руссізм”: Нарысы з гісторыі грамадзкай мысьлі на Беларусі ў ХІХ–пачатку ХХ в. Мінск, 1993.

Шляхам гадоў: Гісторыка-літаратурны зборнік. Мінск, 1994.

Шыбека З., Нарыс гісторыі Беларусі (1795—2002). Мінск, 2003.

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Мінск, 1993—2003.

Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т. Мінск, 1984—1987.

Эремич И. Очерки Белорусского Полесья. Вильна, 1868.

Этнаграфія Беларусі. Энцыклапедыя. Мінск, 1989.

Яковук Т.И. Историко-культурное наследие Республики Беларусь. Минск, 2001.

Янка Купала і “Наша Ніва” (Мат-ы Міжнар. Купалаўскіх чытанняў 7—8 кастр. 1996). Мінск, 1997.

Ilustrowana encyklopedia historii Polski. Wyd. EUROPA, Wrocław, 2006.

Kolbuszewski J., Kresy, Wrocław, 2004.

Kondratowicz W., Konstanty Kalinowski. Rewolucyjna demokracja polska w powstaniu styczniowym na Litwie i Białorusi, Warszawa, 1955.

Łatyszonok O., Od Rusinów białych do Białorusinów. U źródel białoruskiej idei narodowej. Białystok, 2006.

Mironowicz E., Białoruś, Warszawa, 1999.

Podlaski K., Białorusini. Litwini. Ukraińcy, Białystok, 1990.

Polesie. Fotografie z lat dwudziestych i trzydziestych, Warszawa, 1996.

Polska–Białoruś: 1918–1945. Zbiór studiów i materiałów, Warszawa, 1994.

Radzik R., Kim są Biłorusini? Toruń, 2002.

Rąkowski G., Smak Kresów. Czar Polesia, Pruszkow, 2001.

Tematy polsko-białoruskie: Historia. Literatura. Edukacja, Olsztyn, 2003.

Wilno i Ziemia Wileńska: Zarys monograficzny, t. 1, Wilno, 1930.

Wilno—Wileńszczyzna jako krajobraz i środowisko wielu kultur, t. 4, Białystok, 1992.

1 Пыпин А.Н. История русской этнографии. Т. 4: Белоруссия и Сибирь. СПб., 1892 . Послед. изд. Минск, 2005. С. 87.

2 Mironowicz E., Białoruś, Warszawa, 1999, s. 11. Калі экстрапаліраваць тую сітуацыю на сучасную Беларусь, мы бачым нямала падабенства, аднак з той розніцай, што на беларускай геапалітычнай і этнакультурнай прасторы месца Польшчы заняла Расія.

1 Цыт. паводле: Цьвікевіч А., “Западнорусізм”: Нарысы з гісторыі грамадзкай мысьлі на Беларусі ў ХІХ і пачатку ХХ в. Мінск., 1993. С. 11.

2 Цьвікевіч А., “Западнорусізм”, С. 9.

1 Коялович М.И. Чтения по истории западной России”. 4-е изд. СПб., 1884.; Мінск., 2006; Ён жа. История русского самосознания: По историческим памятникам и научным сочинениям. 4-е изд. Минск., 1997.

2 Ключевский В.О. Русская история. М., 2005. С. 493.

3 Атаясамленне сярэднявечных літвінаў (беларусаў) і палякаў сустракаецца ў польскай гістарыяграфіі і зараз, калі ў “літвінах”, удзельніках вайсковага паходу казацкага атамана Ермака ў Сібір (1581), некаторыя польскія гісторыкі ўбачылі сваіх суайчыннікаў, першапраходцаў і пакарыцеляў Сібіры (Гл.: Kuczyński A., Syberia. 400 lat polskiej diaspory, Wyd. 3, Wrocław, 1998, s. 5—25. Аб тым гл. больш дэталёва: Тsitov V.S. Polacy i Białorusini na Syberii: przyczynki do historiografii i identyfikacii etnicznej [Палякі і беларусы ў Сібіры: Да пытання гістарыяграфіі і этнічнай ідэнтыфікацыі] // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Вып.4. Мінск, 2008. С. 413—422.

1 Бобровский П. Материалы для географии и статистики России… Гродненская губерния. Кн. 1. Спб., 1863. С. 612.

2 Попов Р.С. Белоруссия и белоруссы: Чтения для войск и народа. М., 1879. С. 4, 10.

3 Гуленко М. Среди болот и лесов. Краткий разсказ о Белоруссии и белоруссах. М., 1903. С. 6, 8.

1 Попов Р.С. Белоруссия и белорусы. С. 11.

2 А.С.(Сементовский). Белорусы // Энциклопедический словарь. Изд. Ф.А.Брокгауз и И.Е.Ефрон. СПб., 1891. Т.9. С. 233.

3 Сно Е.Э. В болотах Полесья. СПб., 1904. С. 8.

1 Там же. С.10.

2 Попов Р.С. Белоруссия и белорусы. С. 16.

1 Богданович А.Е. Пережитки древнего миросозерцания у белоруссов. Этнографический очерк. Гродна, 1895. Репринт. изд. Минск, 1995. С. 1—2.

1 Грузинский А.Е. Из этнографических наблюдений в Речицком уезде Минской губернии // Этнографическое обозрение. 1891. №4. Кн. 11. С.142—143. (Пераклады гэтага, як і іншых тэкстаў, зроблены намі).

2 Эремич И. Очерки Белорусского Полесья // Вестник Западной России. Вильно. 1867. Кн. 8. Отд.4. С. 109.

3 Там жа. Кн. 9. Т.З. С. 209, 211—212.

1 Косич М. Литвины-белорусы Черниговской губерни, их быт и песни // Живая старина. СПб., 1901. Вып. 2. С. 226.

2 Там жа. С. 221.

3 Материалы для географии и статистики России… Черниговская губерния / Сост. М.Домонтович // Живая старина. СПб., 1865. С. 533.

4 Пыпин А.Н. История русской этнографии. Т. 4: Белоруссия и Сибирь. СПб., 1892 . Послед. изд. Минск., 2005. С. 132.

1 К.Калиновский: Из печатного и рукописного наследия. Минск, 1988. С. 118.

1 К.Калиновский: Из печатного и рукописного наследия.. С. 119.

1 Мужыцкая праўда”.№3 // Каліноўскі К. За нашую вольнасць. Творы, дакументы / Уклад., прадм. і камент. Г.Кісялёва. Мн., 1999. С. 31.

2 Mickiewicz A., Poezije, Kraków, 2002, c. 12. (Пераклад наш)

3 Мужыцкая праўда”.№2 // К.Калиновский: Из печатного и рукописного наследия. Мн., 1988. (Гл.Фотокопии).

1 “Мужыцкая праўда”.№1 // Там жа.; Гл. таксама: Каліноўскі К. За нашую вольнасць. С. 28.

2 “Для таго каб была справядлівасць і праўда на свеце, а злыя людзі не збыткавалі і крыўды другім не рабілі, е ронд (пол. rząd – урад), што бярэ падаткі, робіць школы, научае кожнага, каб жыў па праўдзе, становіць (здзяйсняе, – В.Ц.) суд; а калі гэта не памагае і робіцца несправядлівасць, то наймае войска і так сцеражэ кожнага ад ліха і здзерства. От на што ронд патрэбны… І не дзіва, бо не народ зроблены для ронду, а ронд для народу” (“Мужыцкая праўда”. №4 // Каліноўскі К. За нашую вольнасць. С. 32.)

3 Там жа. С. 32—33.

1 Там жа. С. 35—36.

2 Там жа. С.36.

1 Шавельский Г. Последнее воссоединение с православной церковью униатов Белорусской епархии (1833—1839 гг.). СПб., 1910. С. 378; Восстание 1863 года и русско-польские революционные связи 60-х годов. М., 1960. С. 32.

2 Акинчиц И.И. Униатство и восстание // Паўстанне 1863 г. і яго гістарычнае значэнне: Матэрыялы міжнар. навук. канф. 10—11 кастрыч. 2003 г. Брэст, 2004. С. 10.

3 К.Каліноўскі, па словах яго саратніка Я.Гейштара, даводзіў нават, што “ўдзел шляхты і памешчыкаў у паўстанні не толькі не патрэбны, але і шкодны. Люд сам заваюе незалежнасць і запатрабуе ўласнасці ў памешчыкаў” (Каліноўскі К. За нашую вольнасць. С.155). Аднак жа акалічнасці аб’ектыўна складваліся такім чынам, што Каліноўскі з тактычных меркаванняў у ходзе паўстання вымушан быў шукаць згоды, ісці на кампраміс з “белымі”, каб не ўносіць расколу і не распыляць і без таго нешматлікія сілы паўстанцаў.

1. Каліноўскі К. За нашую вольнасць. С. 266.

2 Там жа. С. 262.

3 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі (ЭГБ): У 6 т. Т. 2. Мінск, 1994.С. 209; Т.3. Мінск, 1996. С. 400; Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795—2002). Мінск, 2003. С. 56—57; Савіч Ф. Успаміны, Споведзь пакутніка // Шляхам гадоў: Гісторыка-літаратурны зборнік. Мінск, 1994. С. 95—128.

1 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 4. Мінск, 2005. С. 241.

2 Гісторыя Беларускай ССР: У 5 т. Т. 2. Мінск, 1972. С. 59; Гісторыя Беларусі. Т. 4. С. 240.

1 Там жа. Т. 4. С. 243.

2 Дорошенко Д. Білоруси і іх національне відродження. Киів, 1908. С. 18.

3 Каліноўскі К. За нашую вольнасць. С. 40.

1 Эремич И. Очерки Белорусского Полесья // Вестник Западной России. Вильно, 1867. Кн. 8. Т.3. С. 107. * Лівінгстон -- вядомы англійскі місіянер, этнограф, даследчык Афрыкі.– В.Ц.),

2 Бобровский П. Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Гродненская губерния. Ч. 1–2. СПб., 1863; Зеленский И. Материалы для географии и статистики России… Минская губерния. Ч. 1–2. СПб., 1864.

3 Бобровский П. Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Гродненская губерния. СПб., 1863. Ч. 1. С. 129, 622—623; Зеленский И. Материалы для географии и статистики России… Минская губерния. СПб., 1864. Ч. 1. С.408.

1 Опыт описания Могилевской губернии в историческом, физико-географическом, этнографическом, промышленном, сельскохозяйственном, лесном, учебном, медицинском и статистическом отношениях. Кн. 1–3. /Под ред. А.С.Дембовецкого. Могилев, 1882—1884. 2-е изд.: Мінск, 2009 г.

2 Живописная Россия. СПб.; М., 1882. С. 340.

3 Эркерт Р.Ф. Этнографический атлас западнорусских губерний и соседних областей. СПб., 1863; Эркерт Р.Ф. Взгляд на историю и этнографию западных губерний России. СПб., 1864; Риттих А.Ф. Атлас народонаселения западнорусского края по исповеданиям. СПб., 1864.

1 Никифоровский Н.Я. Очерки простонародного житья-бытья в Витебской Белоруссии и описание предметов обиходности. Витебск, 1895; Никифоровский Н.Я. Простонародные приметы и поверья, суеверные обряды и обычаи, легендарные сказания о лицах и местах. Витебск, 1897; Сапунов А.П. Река Западная Двина: Историко-географический обзор. Витебск, 1893; Витебская старина. Т. 1, 4—5, Витебск, 1883–1888, и др.

1 Носович И.И. Словарь белорусского наречия. СПб., 1870. 2-е факсим. выд. Минск, 1983; Белорусские песни. СПб., 1873.

2 Косич М. Литвины-белорусы Черниговской губернии, их быт и песни // Живая старина. 1901.Вып. 2. С. 220—260; Вып. 3. С. 1—88.

3 Добровольский В.Н.Смоленский этнографический сборник. Ч. 1–4. СПб.,1891–1903.

1 Шейн П.В. Материалы для изучения быта и языка русского населения Северо-Западного края. Т. 1—3. СПб., 1897—1902.

2 Gloger Z., Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 1—4. Warszawa, 1900—1903.

1 Паводле: Унучак А.У. “Наша ніва” і беларускі нацыянальны рух (1906—1915 гг.). Мінск, 2008. С. 29.

1 Мушынскі М. “Наша ніва” і станаўленне літаратурнай крытыкі // Янка Купала і “Наша Ніва” (Мат-ы Міжнар. Купалаўскіх чытанняў 7—8 кастр. 1996). Мінск, 1997. С. 31—35.

1 Кветка Вітан. “Наша ніва і Іван Луцкевіч // З гісторыяй на “Вы”: Артыкулы, дакументы, успаміны. Мінск, 1994. Вып. 3. С. 193.

1 Унучак А.У. “Наша ніва” і беларускі нацыянальны рух. С. 35, 39.

1 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т.6.Кн.2. Мінск, 2003. С. 6.

1 Кушнер В. Першы з’езд КП(б)Б // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5. С.480; Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795—2002). Мінск, 2003. С. 212—213.

1 ЭГБ. Т. 4. С. 383.Паводле другіх даных, 19 красавіка. У складзе польскіх вайсковых злучэнняў, што наступалі на Вільню, было дзве беларуска-польскія дывізіі (Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі. С. 220).

1 ЭГБ. Т.5. С.493.

1 Гл.: Бежанства 1915 года. Беласток, 2000. – 416 с.

2 Практическое разрешение национального вопроса в Белорусской Социалистической Советской Республике: В 2 ч. Ч. 1: Белорусизация . Минск, 1927. С. 132—133; Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі: 2-е выд. Мінск, 1997. С. 232.

1 Практическое разрешение национального вопроса в Белорусской Социалистической Советской Республике: В 2 ч. Ч. 1: Белорусизация . Минск, 1927. С. 16, 17.

2 Великий А. КПБ и национальный вопрос // Деды Минск, 2010. Вып. 3. С. 161.

1 Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С.270; Інстытут беларускае культуры. Гісторыя ўзнікнення. Менск, 1926. С.24.

1 Мушынскі М.І. Крытыка і літаратуразнаўства // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: У 4 т. Т. 2: 1921—1941. С. 189.

1 Цыт. паводле: Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С.242.

2 Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С. 243, са спасылкай на Нацыянальны архіў РБ: Ф.4. Воп. 21. Спр. 196. Арк. 99.

3 Там жа. С. 244.

1 Гл.:Возвращенные имена: Сотрудники АН Беларуси, пострадавшие в период сталинских репрессий. Минск,1992.

1 Ігнаценка І., Кароль А. Усевалад Ігнатоўскі і яго час.Мінск, 1991. С. 3.

1 Бяспалая М.А. Эканамічнае і сацыякультурнае развіццё беларускай вёскі ў гады нэпа(1921-1927). Мінск, 2009. С. 5.

1 Там жа. С. 6.

2 Культуралогия как наука: За и против. Круглый стол. Москва,13 февраля 2008. СПб., 2009. С. 7—14; Цітоў В.С. Этнаграфічная спадчына:Беларусь: Краіна і людзі. Мінск, 2001. С. 9—10.

3 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.5: Беларусь у 1917—1945 гг. Мінск, 2007. С. 127; Платонаў Р.П. Беларусь у міжваенны перыяд. Мінск, 2001. С.214.

4 Зелянкова А., Першыя спробы ліквідацыі непісьменнасці сярод насельніцтва усходніх беларускіх губерняў // Беларусь у гістарычнай рэтраспектыве ХІХ—ХХ стагоддзяў: этнакультурныя і нацыянальна-дзяржаўныя працэсы: У 2 ч. Ч. 1. Гомель, 2009. С. 120.

1 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.5:. С. 226; Культурное строительство БССР. Минск, 1940. с. 10.

1 Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С.261—262.

2 Практическое разрешение национального вопроса в Белорусской Социалистической Советской Республике. Ч. 1. С.43; Гісторыя Беларусі. Т.5:. С. 227.

1 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.5:. С.232; Дзейнасць ураду БССР. За 1926 – 27 гг. Мінск, 1928. С.228, 229.

2 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.5:. С.232.

3 Красовский Н.И. Высшая школа Советской Белоруссии. Минск, 1963. С. 84.

1 Красовский Н.И. Высшая школа Советской Белоруссии. С. 87.

2 Гісторыя Беларускай ССР: У 5 т. Т. 3. Мінск, 1973. С. 595; Красовский Н.И. Высшая школа Советской Белоруссии. С.96

1 Новик Е.К. Формирование кадров народного образования. Минск, 1981. С. 118; Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.5:. С. 228.

2 Парашкоў С.А. Гісторыя культуры Беларусі. Мінск, 2003. С. 259.

1 Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С.267; Смілавіцкі Л. З гісторыі чысткі навучальных устаноў Беларусі ў 1924 г. // Народная асвета. 1992. №12. С. 71.

1 Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С. 312.

1 Там жа.С. 313.

2 Там жа. С.315.

3 Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. С. 319; Нацыянальны Архіў РБ. Ф. 4. Воп. 21. Спр.1400. Арк.. 9.

1 Шнаркевіч Н., Новік-Пяюн С. Беларускія школы ў Заходняй Беларусі // Наша слова. 1994. №3. С.4.

2 Беларускі гістарычны часопіс. 1994. №2. С.38—39; Вабішчэвіч А.М. Асвета ў Заходняй Беларусі1921--1939. Брэст, 2004. С.16; Дубік С., А.Чарнякевіч. Сярэдняя Літва // ЭГБ. Т.6. Кн. 1. С.485..

1 Нарысы гісторыі народнай асветы і педагагічнай думкі ў Беларусі. Мінск, 1968. С.343.

2 Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі.С. 262.

3 Там жа. С.264.

4 Нарысы гісторыі народнай асветы і педагагічнай думкі ў Беларусі. С. 358.

1 Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі.С. 269.

1 Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі.С. 270.

2 Вабішчэвіч А.М. Асвета ў Заходняй Беларусі(1921—1939). Брэст, 1904. С. 48.

3 Тамжа. С. 81.

1 Паводле: Ладысеў У.Ф. Беларуская хрысціянская дэмакратыя // ЭГБ. Т. 1. С.418.

2 Палуян У.А.Беларускі інстытут гаспадаркі і культуры // ЭГБ.Т.1. С. 433.

1 Народное образование в СССР.М.,1967. С.354; Красовский Н.И. Высшая школа Советской Белоруссии. С.128.

1 У ліку падпісантаў былі беларускія пісьменнікі, мастакі, дзеячы навукі Д.Бічэль-Загнетава, У.Гуркоў, М.Купава, А.Лозка, А.Марачкін, А Пяткевіч, В.Сёмуха, Ф.Янушкевіч і інш.

1 Сістэме адукацыі – апераджальнае развіццё // Вышэйшая школа. 2010. №.1. С. 3.

1 Сістэме адукацыі – апераджальнае развіццё // Вышэйшая школа. 2010. №.1. С. 4; Жук А.И. Роль образования в инновационном развитии // Вышэйшая школа. 2010. №.3. С. 3.

2 Вышэйшая школа. 2010. №.1. С. 4.

3 Вышэйшая школа. 2010. №.1. С. 6.

4 Свободные новости. 2010. №31. С. 12

5 Вышэйшая школа. 2009. №3. С. 5.

1 Тур А.М. Кадры для инновационной экономики // Вышэйшая школа. 2009. №6. С. 14.

1 Жук А.И. Высшая школа Республики Беларусь на современном этапе развития: тенденции и перспективы // Вышэйшая школа. 2009. №6. С. 3.

2 Степин В. Институциональные изменения в современной науке // Наука и инновации. 2009. №12. С. 8.

1 Вышэйшая школа. 2009. №3. С. 6.

2 Скрипнюк Дж., Попугаева Т. Высшее образование как фактор национальной конкурентоспособности // Наука и инновации. 2009. №12. С. 65—66.

1 Жук А.И. Роль образования в инновационном развитии страны // Вышэйшая школа. 2010. №3. С.4.

2 Кухарчик П.Д. Совершенствовать систему педагогического образования // Педагогическое образование и наука: история и современность. Материалы Респ. науч.-практ. конф. 21 окт. 2009. Ч.1. Минск, 2009. С. 3.

3 Асабісты вопыт выкладчыцкай працы ва Вроцлаўскім універсітэце (Польшча) дазваляе рабіць высновы аб іншай – больш эфектыўнай – сістэме завочнага навучання ў польскіх ВНУ. Заняткі на завочных аддзяленнях праводзяцца тут кожны тыдзень па суботах і нядзелях і складаюць у цэлым 75% ад агульнага аб’ёму вучэбных заняткаў на дзённых аддзяленнях.

4 Жук А.И. Роль образования в инновационном развитии страны // Вышэйшая школа. 2010. №3. С.6.

5 Зданович В.М.Кодекс Республики Беларусь об образовании глазами парламентариев // Адукацыя і выхаванне. 2010. №1. С. 11—12.

1 Зданович В.М.Кодекс Республики Беларусь об образовании глазами парламентариев // Адукацыя і выхаванне. 2010. №1. С. 8.

1 * Тут у якасці прыкладаў упамянуты толькі адзін твор аўтараў, іх крытычны аналіз не з’яўляецца мэтай нашага вывучэння.. Літаратурны працэс і творчасць беларускіх пісьменнікаў гэтага часу дэталёва разглядаюцца ў спецыяльным выданні: ”Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя. У 4 т. Т. ;, кн. 2. Мінск: Бел. навука, 2004.

2 Wilno—Wileńszczyzna jako krajobraz i środowisko wielu kultur: w czterech tomach. Białystok, 1989— 1992.

1 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі.Т.1.Мінск, 1993.С. 5 (Прадмова).

1 Каштоўнымі крыніцамі па вывучэнню калісьці існаваўшых храмаў, палацава-паркавых ансаблей, сядзіб з’яўляюцца малюнкі Напалеона Орды, фотаздымкі Яна Балзункевіча і інш. (Гл.: Беларусь у малюнках Напалеона Орды: Другая палова ХІХ стагоддзя. Мінск, 2001; Напалеон Орда: З фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі (Альбом). Мінск, 2006; Хрысціянскія храмы Беларусі на фотаздымках Яна Балзункевіча: Пачатак ХХ стагоддзя. Мінск, 2000).

2 Федорук А.Т. Старинные усадьбы Берестейщины. 2-е изд. Минск, 2006.

40