- •I nstitvtiones ivstiniani
- •Введение
- •Ivstiniani institvtiones
- •Institvtiones imperatorisivstiniani
- •In nomine domininostrijhesv christi
- •Imperator caesar flavivs ivstinianvs
- •Inclvtvs victor ac trivmphator semper avgvstvs
- •Inclitae civitatis liberprimvs
- •I. Deivstitia etivre
- •Книга первая
- •II. Deivre natvraliet gentivm et civili
- •Б 1бл1ятэка белдзярж- ун1верс1тэта
- •III. Deivre personarvm
- •IV.Deingenvis
- •V. De libertinis
- •VIII. De his qvisvivel alieniivris svnt
- •IX. De patria potestate
- •X. De nvptiis
- •XI. De adoptionibvs
- •XII. Qvibvs modisivs potestatis solvitvr
- •XIII. De tvtelis
- •XIV. Qvi dari tvtores testamento possvnt
- •Титул XIV. О лицах, которые могут быть назначаемы опекунами по духовному завещанию
- •XVI. De capitis minvtione
- •X VII. De legitima patronorvm tvtela
- •XVIII. De legitima parentivm tvtela
- •XIX. De fidvciaria tvtela
- •X XII. Qvibvs modis tvtela finitvr
- •X xiil de cvratoribvs
- •XXIV. De satisdatione tvtorvm et cvratorvm
- •Т итул ххш. О попечителях
- •XXV. De excvsationibvs
- •Liber secvndvs
- •I. De rervm divisione
- •Книга вторая
- •II. De rebvs incorporalibvs
- •III. De servitvtibvs
- •IV. De vsv frvctv
- •V. De vsv et habitatione
- •VI. De vsvcapionibvs et longitemporis possessionibvs
- •VII. De donationibvs
- •Титул уп. О дарении
- •VIII. Qvibvs alienare licet vel non
- •116 Институции юстиниана
- •118 Институции юстиниана
- •126 Институции юстиниана
- •Xl de ь/Пф/Яр testamento
- •X II. Qvibvs non est permissvm test amenta facere
- •Завещание
- •XIII. De exheredatione liberorvm
- •XIV. De heredibvsinstitvendis
- •XV. De vvlgarisvbstitvtione
- •XVI. De pvpillarisvbstitvtione
- •XVII. Qvibvs modis testamenta infirmantvr
- •Завещаний
- •XVIII. De inofficioso testamento
- •156 Институции юстиниана
- •XX. De legatis
- •Титул XX. О легатах
- •XXI. De ademptione legatorvm et translatione
- •XXII. De lege falcidia
- •XXIII. De fideicommissariis hereditatibvs
- •X XIV. De singvlis rebvs per fideicommissvm
- •XXV. De codicillis
- •Титул XXV. О кодициллах
- •Liber tertivs
- •Книга третья
- •III. De senatvs consvlto tertvlliano
- •VI. De gradibvs cognationis
- •XXVI. De mandato
- •IX. De bonorvm possessionibvs
- •X. De adqvisitione per adrogationem
- •XI. De eo cvilibertatis cavsa bona addicvntvr
- •X II. De svccessionibvs svblatis, qvae fiebant per bonorvm venditionem et ex senatvs consvlto clavdiano
- •XIII. De obligationibvs
- •XIV. Qvibvs modis re contrahitvr obligatio
- •Т итул XII. Об уничтожении преемства, совершавшегося посредством продажи имущества и сенатусконсульта клавдия
- •XV. De verborvm obligatione
- •XVI. De dvobvs reis stipvlandi et promittendi
- •XVII. De stipvlatione servorvm
- •XVIII. De divisione stipvlationvm
- •X IX. Deinvtilibvs stipvlationibvs
- •XX. De fideivssorib vs
- •Титул XX. О фидеиюссорах
- •XXI. De litterarvm obligatione
- •Вот почему такое обязательство возможно и между отсут ствующими контрагентами: они могут списаться или сговориться через посланного.
- •В этих обязательствах каждая сторона обязуется перед другой по справедливости, между тем, как в вербальных обязательствах одно лицо стипулирует, другое обещает.
- •XXIV. De locatione et condvctione
- •Покупка может быть совершена под условием и без условия. Под условием в такой форме: "если раб Стих тебе понравится в те чение известного срока, то он тобой куплен за столько-то".
- •XXV. De societate
- •XXVI.Demandato
- •XXVIII. Per qvas personas nobis obligatio adqviritvr
- •XXIX. Qvibvs modis obligatio tollitvr
- •4. Нос amplius eae obligationes, quae consensu contrahuntur, contraria uoluntate dissoluuntur. Nam si Titius et Seius inter se
- •292 Институции юстиниана
- •Liber qvartvs
- •Книга четвертая
- •II. VI bonorvm raptorvm
- •I II. De lege aqvilia
- •Т итул ш. О законе аквилия
- •310 Институции юстиниана
- •I V. Deinivriis
- •VI. De actionibvs
- •VII. Qvod cvm eo qviin aliena potestate est negotivm gestvm esse dicitvr
- •X. De his per qvos agere possvmvs
- •XI. De satisdationibvs
- •Процесс
- •Титул XI. О поручительстве
- •Титул XII. Об исках вечных, временных и о переходящих к наследникам и на наследников
- •XIII. De exceptionibvs
- •Титул XIII. О возражениях
- •XIII. De exceptionibvs
- •Титул XIII. О возражениях
- •XIV. De replicationibvs
- •Титул XIV. О репликациях
- •X V.Deinterdictis
- •Титул XV. Об интердиктах
- •366 Институции юстиниана
- •XVI. De poena temere litigantivm
- •XVII. De ofticioivdicis
- •XVIII. De pvblicis ivdiciis
- •6. 19; IV. 8. 4; IV. 12. 1 actor - IV. 6. 2; 8; 14; 17; 24; 38;
- •2.2 Adgnati-I. 15; 1.16. 7; III. 2. 7;
- •17 Pr. Lex Aelia Sentia -1. 5. 3; I. 6 pr.;
- •10 Lex Falcidia - II. 17. 3; II. 22; II.
- •23 Pr.; 2; IV. 6. 19 princeps Romanus - Const. 1 privilegium - II. 11. 1 proavunculus - III. 6. 5 Proculiani - II. 1. 25
- •19. 10; IV. 1. 18 pupillus-I. 11. 3; I. 20. 3-4; 7; I.
- •2; IV. 1.16; IV. 2.2 rcs corporalos • II. 2 pr.; 1; III.
- •10. 1; IV. 6. 1 res deposita - IV. 1. 6; 17; IV. 2.
- •Памятники римского права: Институция Юстиниана
Титул XII. Об исках вечных, временных и о переходящих к наследникам и на наследников
В этом месте мы должны напомнить, что по крайней мере иски, которые получают начало на основании сенатусконсульта или императорских конституций, не погашались в древности никаким дав-ностным сроком; но затем священные (императорские) конституции установили погасительную давность как для личных, так и для вещных исков; те же иски, которые зависят от юрисдикции претора, имели силу в большей части в течение одного года (потому что и власть претора продолжалась один только год). Иногда преторские иски сохраняют силу в течение давностного срока, введенного конституциями; сюда относятся иски добросовестного владельца и других лиц, заступающих место наследника. Иск из явного воровства также дается навсегда: хотя он получил свое бытие от юрисдикции претора, однако дается навсегда; претор считал неправильным ограничить его годичным сроком.
1. Наоборот, не все иски, даваемые или в силу самого права или юрисдикцией претора, распространяются или даются также и против наследника — ответчика; ведь хорошо известно правило, по которому уголовные иски, вытекающие из преступлений, не даются против наследников ответчика; таковы иск из воровства, иск о насильственно захваченном имуществе, иск из правонарушений и из
352 ИНСТИТУЦИИ ЮСТИНИАНА
a ctiones in heredem non competere, ueluti furti, ui bonoram raptorum, iniuriarum, damni iniuriae. sed heredibqs huiusmodi actiones competunt пес denegantur, excepta iniuriarum actionc et si qua alia similis inueniatur. aliquando tamen etiam ex contractu actio contra heredem ПОП compctit, cum testatof dolose uersatus sit et ad heredem eius nihil ex eo dolo peruenerit. poenales autem actiones, quas supra diximus, si ab ipsis principalibUS personis fuerint contestatae, et heredibus dantur et contra heredes transeunt.
2. Superest ut admoneamus, quod si ante rem iudicatam is cum quo actum est satisfaciat actori, officio iudicis conuenit eum absoluere, licet iudicii accipiendi temporc in ea causa fuisset, ut damnari debeat: et hoc est, quod ante uulgo dicebatur omnis iudicia absolutoria esse.
XIII. De exceptionibvs
Sequitur, ut de exceptionibus dispiciamus. comparatae sunt autetn exceptiones defendendorum eorum gratia, cum quibus agitur: saepe enim accidit, ut, licet ipsa persecutio qua actor experitur iusta sit, tamcn iniqua sit aduersus eum cum quo agitur.
Verbi gratia si metu coactus aut dolo inductus aut errore lapsus stipulanti Titio promisisti, quod поп debueras promittere, palam est iure ciuili te obligatum esse et actio, qua intenditur darc tc oportcre, efficax est: sed iniquum est te condemnari ideoque datur tibi exceptio metus causa aut doli mali aut in factum composita ad impugnandam actionem.
Idem iuris est, si quis quasi credendi causa pecuniam stipulatus fuerit neque numerauit. nam eam pecuniam a te petere posse eum certum est: dare enim te oportet, cum ex stipulatu tenearis: sed quia iniquum est eo nomine te condemnari, placet exceptione pecuniae поп numeratae te defendi debere, cuius tempora nos, secundum quod iam superioribus libris scriptum est, constitutione nostra coartauimus.
3. Praeterea debitor si pactus fuerit cum creditore, ne a se peteretur, nihilo minus obligatus manet, quia pacto conuento obligationes поп omnimodo dissoluuntur: qua de causa efficax est aduersus eum actio, qua actor intendit si paret eum dare oportere. sed
КНИГА ЧЕТВЕРТАЯ
353
причинения ущерба; но наследникам потерпевшего даются подобного рода иски, за исключением иска о правонарушениях и ему подобных, если таковые имеются. Иногда, однако, не дается против наследника иск, если даже он вытекает из договора; это имеет место, например, тогда, когда завещатель допустил обман и наследник его никакой пользы не получил из этого обмана. Штрафные иски, о которых мы выше сказали, даются наследникам и переходят против наследников, если они были доведены до контестации при жизни главных виновников.
2. Нам остается еще напомнить, что если ответчик удовлетворит истца до постановления судебного решения, то на обязанности судьи лежит освободить ответчика, хотя во время принятия иска ответчик подлежал осуждению. Это и есть то, о чем прежде повсюду говорили: "все судебные решения являются оправдательными".