- •Энергетикалық қондырғылар түрлері.
- •Жылулық қозғалтқыштардың даму тарихы.
- •Дәріс 2
- •Піспекті қозғалтқыштар
- •4.Сурет. Піспекті іштей жану қозғалтқышының сұлбасы. Газшығыр қозғалтқыштар
- •3. Дәріс.
- •Энергетикалық қондырғылыр сараптамасы.
- •Энергетикалық қондырғылыр маркировкасы.
- •Лекция.4.
- •Теоретический необходимое количество воздуха для сгорания топлива
- •0,21 – Объемное мольное содержание кислорода в воздухе;
- •Действительное количество воздуха для сгорания топлива (l)
- •Состав продуктов сгорания
- •5. Дәріс.
- •Жанармай жүйелері.
- •Қозғалтқыштардың жанармай жүйелерінің түрлері
- •Майлау жүйелері.
- •Майлау жүйесінің түрлері.
- •6. Дәріс.
- •Толтыру үрдісі.
- •- Толтыру үрдісінің соңында цилиндрдегі ауа қысымы (сығылу басы).
- •- Толтыру үрдісінің соңында цилиндрдегі ауа температурасы (сығылу басы).
- •Толтыру коэффициенті
- •Төртырғақты үшін
- •Сығымдау үрдісі. Сығымдау көрсеткіштерін есептеу
- •6 Сурет. Сығымдау үрдісінің диаграммасы.
- •Сығымдау үрдісінің көрсеткіштерін есептеу
- •7. Дәріс.
- •Дизельдерде қоспа түзу тәсілдері
- •Жану үрдісі. Жанармайдың термохимиялық сипаттамалары.
- •Жану үрдісінің соңындағы көрсеткіштерді есептеу
- •8. Дәріс.
- •Кеңею үрдісінің көрсеткіштерін есептеу.
- •9. Дәріс.
- •Индикаторлық көрсеткіштер.
- •Индикаторлық қуат
- •Тиімді көрсеткіштер
- •10. Дәріс. Қозғалтқыштың жылулық тепетеңдігі.
- •Жылудың қалған мөлшері
Жану үрдісінің соңындағы көрсеткіштерді есептеу
Жану үрдісінің көрсеткіштерін есептеу, көрнікті жанудың соңындағы газдар температурасы ТZ анықталатын теңдеуді шешуге келіп тіреледі. Жұмыстық үрдісті есептеуде қысымның жоғарлау дәрежесі -Z беріледі. ТZ және Z мәндерін біле отырып дизельдердің сенімділігін есептеудегі негізгі көрсеткіштер болып табылатын алдын‑ала кеңею дәрежесін және жану циклінің жоғарғы қысым шамасын табуға болады.
Жану үрдісінің соңындағы температура (ТZ).
Жану үрдісінің соңындағы температура (ТZ) термодинамиканың алғашқы бірінші теңдеуінен анықталады:
Q =∆U+ L = (U2 – U1) + L1-2
Ауа жанармай қоспасының тұтануы және белсенді жануы индикаторлық диаграмманың (с-z) аралығында жүргендіктен, берілген аралықта термодинамиканың алғашқы бірінші теңдеуі келесідей түрленеді
QC-Z=(UZ – UC) + LCZ КДж
мұнда: Uz; Uc – диаграмманың (с-z) аралығында жұмыстық дененің ішкі энергиясының
өзгеруі (кДж);
Lcz – диаграмманың (с-z) аралығындағы сыртқы жұмыс, кДж.
Бұл теңдеудің шешімі 1 кг жанармайдың жану шартына сәйкес жүргізіледі.
Сонда (с-z) аралығында бөлінген жылу мөлшері – QC-Z
QС -Z= Hu
мұнда: - тиімді (белсенді) жылу бөліну коэффициенті;
Нu – 1 кг жанармайдың төменгі жану жылуы, кДж/кг.
Термодинамиканың алғашқы бірінші теңдеуін түрлендіре отырып дизельдер үшін жану теңдеуін табамыз:
мұнда: - қалдықты газдар коэффициенті;
Z – қысымның жоғарлау дәрежесі.
Есептеуде мына мәндерге сүйенеміз Z =1,351,55.
ТС; ; СVZ; СРZ– есептелген.
Теңдеуге сандық мәндерді қойғаннан кейін аламыз:
А·TZ 2 + B· TZ – C = 0
мұнан TZ = .
Жанудың максималды қысымы (Рz).
Жанудың максималды қысымы Рz келесі қатынастан анықталады
РZ = Z РС
мұнда: Z – қысымның жоғарлау дәрежесі ;
РС – сығымдау дәрежесі.
Дизелдің номинальдық қуаты үшін РZ жуық мәндері:
-
Дизель түрлері
РZ
TZ
МПа
К
Аз айналымды
6 9
17002200
Орташа айналымды
813
18002700
Жоғары айналымды
1014
19002800
алдын‑ала кеңею дәрежесі
=
Тәжрибелік берілгендерден, алдын‑ала кеңею дәрежесі мына аралықта өзгереді
= 1,21,4
Диаграммада z нүктесіндегі цилиндр көлемі
8. Дәріс.
Тақырып: Кеңею және шығару үрдістері.
Мазмұны: Кеңею және шығару үрдістерінің негізгі көрсеткіштері. Олардың есебі. Үрдіс көрсеткіштеріне әр түрлі факторлардың әсері.
Кеңею үрдістері жоғары температурада жылдам жылу алмасумен жүреді. Кеңеюдің
бірінші фазасында жанармайдың жануы (жанып болуы) жалғасады және жұмыс қоспасының температурасы төмендемейді, керісінше жану камерасының жалынды бетінің қабырғасына (цилиндр қабырғалары, піспек беті және цилиндр қалпақшасы) лездетіп жылу беруге және көлемнің үлкеюіне қарамай жоғарлауды жалғастырады. Екінші фазада жанармайдың жанып бітуі нәтижесінде және лездетіп жылу беру бетінің үлкеюінің жалғасуымен жұмыстық қоспаның температурасының төмендеуі жүреді. Сондықтан кеңею үрдісіде сығылу тәрізді піспек жүрісінің барлық ұзақтығында айнымалы көрсеткішімен политропты болып табылады. Жұмыстық циклді есептеуде шартты тұрақты орташа кеңею политропа көрсеткішін қабылдайды, оның дизелдер үшін мәндері:
-
Дизель түрлері
nр
Төмен айналымды,
салқындатылмайтын піспекпен
1,151,25
Орташ және жоғары айналымды, салқындатулы піспекпен
1,2 1,3