Төртырғақты үшін

екіырғақты үшін

мұнда: , _v – геометриялық және шынайы сығымдау дәрежесі;

 - қалдықты газдар коэффициенті;

Р_к; Т_к - үрленетін ауа қысымы және температурасы.

Р_а; Т_а – толтыру соңындағы ауа қысымы және температурасы.

Сығымдау үрдісі. Сығымдау көрсеткіштерін есептеу

Сығымдау үрдісі (сур.6.) газалмасу органдарының жабылуынан кейін жүреді және цилиндрдегі ауа зарядын, жанармайдың өздігінен тұтанатын қысым және температура шамасына дейін жоғарлатуға арналған. Теориялық циклдерде сығымдау үрдісі адиабаттық үрдіс (к көрсеткішімен ) сияқты қарастырылады. Шынайы циклде сығымдау үрдісі күрделі сипатта болып келеді.

Сығымдау үрдісі басында ауа зарядының температурасы жану камерасының тетіктерімен жанасу себебінен жоғарлайды (ЖК) (n > к). Жану камерасының тетіктері және ауа зарядының температурасын салыстырудың бір сәттінде (1 нүкте) сығымдаудың адиабаттық үрдісі жүреді (n = к).

Р c

n < k

n = k

n > k

a

V

V_c V_h

6 Сурет. Сығымдау үрдісінің диаграммасы.

Одан әрі сығымдауда қоспа температурасы ЖК тетіктерінің температурасынан жоғары болады және жылу қоспадан қабырғаларға беріле бастайды (n < к).

Сонымен сығымдау үрдісі піспек жүрісінің барлық жолында айнымалы n_с көрсеткішімен плитропты болып табылады. Жұмыстық циклді есептеуде шартты тұрақты орташа сығымдау политропа көрсеткішін қабылдайды n_с = (1,341,38).

Сығымдау үрдісінің көрсеткіштерін есептеу

Сығымдау үрдісін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер: сығымдау үрдісінің соңындағы сығымдау дәрежесі- ; қысымы –Р_с , температурасы – Т_с , сонымен бірге сығымдаудың политропалық көрсеткіші – n_с.

Сығымдау дәрежесінің және политропалық көрсеткішінің белгілі шамаларында төртырғақты дизельдердің жеңіл есебінде қоспаның қысымы және температурасы келесі жолмен анықталады:

Сығымдау қысымы

Сығымдау температурасы

Екіырғақты қозғалтқыштар үшін геометриялық сығымдау дәрежесінің орнына - шынайы сығымдау дәрежесін қояды- _v.

Сығымдау дәрежесін-  таңдау дизель түрімен, оның тез жүрістілігімен, қоспа түзуімен, үстеме үрмелеудің болуымен анықталады.

Бөлінбеген жану камералы дизельдер келесі сығымдау дәрежесіне - ие:

- үстеме үрмелеулі -  = 12 18; - үстеме үрмелеусіз -- =1523.

Дизель түріне байланысты Т_С, Р_С шамаларының жуық мәндері:

Дизель түрлері	Көрсеткіштер
	Тс, К	Рс, МПа
үстеме үрмелеулі	8001100	4  8
үстеме үрмелеусіз	700 900	2,8 6

7. Дәріс.

Тақырып: ЭҚ‑да жанармайдың қоспа түзуі және жану ерекшеліктері.

Мазмұны:ЭҚ‑да жанармайдың қоспа түзуі және жану ерекшеліктері. ЭҚ‑да жанармайдың жануын жақсарту тәсілдері.

Жанармайдың жақсы қоспа түзуімен одан әрі жануының негізгі шарттары, ол жанармайдың тамшы беттерінің тез қызуына, булануна және диссоциациялануна мүмкіншілік беретін бүркудің жақсы жүруі болып атбылады.

Тамшының аздаған диаметрінін алу үшін, жанармай жану камерасына жоғары қысыммен бүркіліеді (100 кг/см²).

Майдалап бүрку тамшының орташа шамасымен сипатталады.

Сонымен бірге жақсы қоспа түзу және жану үшін бүркудің біркелкі (гомогенді) болуы қажет.

Бүркудің сапасын анықтайтын факторларға жататындар:

• бүркудің қысымы; сопло тесігінің геометриялық көрсеткіштері

• жанармайдың тұтқырлығы және беттік тартылуы.