3.2. Жүйелік блоктың қорабы

Қорап және қоректену блогы компьютердiң бас құрама бөлiктерi ғана емес, сонымен қатар оның жақсы қызмет жасауынында да соңғысы емес.

Олар бiр-бiрлерiне кедергі етпеу үшін рет-ретімен орналасқан компьютердің қорабы барлық құрылғыларды өзіне жинақтайды. Қоректену блогы бұлардың барлығын тұрақты электрқоректенумен қамтамасыз етедi, онсыз компьютер пайдасыз металлға айналады.

Жоғарыда ескерілгендей, қорап құрамында контейнер орналасқан, оған жүйелік тақша, процессор, жедел жады, бейнекарта, дыбыстық және жүйелік карта, модем, т.б бекітілген. Сонымен қатар, қорапқа винчестер, иілгіш диск-жетек, CD\DVD диск-жетек және т.б. құрылғыларды қондыруға болады. Қораптың алдыңғы тақтасында әдетте қосу/айыру және қайта жүктеу батырмалары орналасқан. Кейде алдыңғы тақтада қосымша немесе құлаққапқа арналған дыбыстық шығу және кіру ағытпалары болады.

3.1-Сурет. Жүйелік блоктың қорабы

Дербес компьютердiң қорабы келесi элементтерден тұрады:

• қоректену блогы (кейде бөлек қойылады);

• жүйелік тақшаны бекітетін тақта;

• алғы тақта;

• 3,5 және 5,25 дюймдік құрылғылар орнататын секция;

• қақпақ.

Жаңа компьютерлік қораптарында әдетте екi қақпақ болады – оң және сол (олар бөлек алынады). Көпшілік ескі қораптарда қақпақ тек бір П-түрде болады. Бөлек қақпақтарды қолдану өте ыңғайлы, өйткені сол қорапқа кіру үшін жүйелік тақташаға орнатылған бейімдеуіштерге, жедел жадыға, процессорға т.б. кіру оңай болады. Қорап, жүйелік тақшаның тақтасы, қоректену қорабы, жинақтауыш секциялары қоладан жасалған, кейде алюминийден немесе дюралюминийден жасалынады. Алдынғы тақта пластмассадан, оргәйнектен жасалған.

Қазіргі заманғы компьютердің қораптарында көп көлемде жылу бөлетін элементтер дайындалған.

Есеп бойынша кез келген жұмыс жасаушы электрлік сызба кейде қуаттылықты қажет етеді. Дегенмен, жылудың ерекше қайнар көздері болып табылатын элементтер бар. Бұл-жүйелік тақша мен бейнекартаның процессоры, жедел жады модулі, қатқыл дискі контреллерінің микросхемасы, қоректену блогының элементтері. Қазіргі заманғы қорап әдетте бүкіл көлемді үрлейтін қосымша желдеткіштерді орнататын орындарға ие.

Қораптар түрлері

Қораптың екі басты түрі қолданылады: desktop (көлденең) және tower (тік). Соған қарамастан, бір-бірінен форм-факторлары арқылы, оған орнатылған құрылғы мөлшерімен ерекшеленетін қораптар кездеседі.

Desktop. Өз атауы айтып тұрғандай, қорап үстел үстіне орнатуға арналған. Оның мөлшері үлкен емес және үстіне сұйық кристалды монитор қоюға болатындай етіліп, көлденең түрде жасалған. Оның қалыпты мөлшері – 45 х 45 х 20 см.

Mini Tower - бұл қораптың тік түрі. Ол өз уақытында танымал болды, себебі қажетті жабдықтарды өзіне орналастыруға мүмкіндік берді.

Арнайы үлкейтілген көлемі арқасында (45x20x45 см) екі-үш 3,5-5,25 дюймдік бөлігі бар, яғни қажетті мөлшердегі жинақтарды толық қосу үшін жеткілікті.

Әдетте осы қорап түрі қуаты 250-300 Вт қоректендіру блогымен жабдықталған, бұл барлық жұмыс құрылғысын тұрақты қамтамасыз етеді.

Құраушы үдетуіне келер болсақ, бұл жағдайда температура режимін арнайы бір қалыпты бақылаумен жүзеге асыруға болады, себебі жүйе желдеткіші мұндай қорапта аса ойластырылмаған және нәтижесіз. Қажет болған жағдайда аса қуатты қоректендіру блогына ауыстыруға және құраушы салқындату жүйесін қолдану аса нәтижелі немесе аз жылу шығарғыш құраушы қолдану керек.

Midi (Middle) Tower- Tower жүйелік блоктардың сериясын жалғастырады. Оның негізгі ерекшелігі-аса биік қорап (50x20x45 см.) Mini Tower қорабына қарағанда біреуіне 5,25-дюймдік бөлікті көбірек сыйғызуға мүмкіндік береді. Осыған байланысты блоктың ішкі құрылым бөлігі үлкейеді, яғни қажетті температура режимін сақтайды.

Бұл қорап түрі, температура режимін қадағалауды қажет етпейтіндіктен кеңге таралған. Ережеге сай, қоректену блоктың қуаты 300 Вт, бірақ бұл шектеу емес. Осы мақсатта қорап желдеткіш торларымен және қосымша желдеткіштер үшін бекітулермен қамтылған.

Қосымша желдеткішті орнату үшін мұндай қораптармен цифрлі немесе аналогты реобас жиі қолданылады, бұл желдеткіш айналу жылдамдығын реттеумен қатар, одан шыққан дыбыс деңгейін азайтады.

Big (Full) Tower-Tower сериясының тағы бір түрі. Негізгі сипаттамасы: алты мен сегіз арасындағы 5,25-дюймдік және екеу ден бесеуге дейін 3,5-дюймдік бөлімдері бар ( мөлшері 65x20x48 cм.).

Big (Full) Tower жүйелі блок компьютерін сервер түрінде, бейнені өңдеу немесе басқа да мақсат үшін қолдануға болады. Әдетте мұндай қораптарда құраушыларды салқындату үшін қосымша желдеткіштер және қуаты 400 Вт қоректендіру блогы орнатылады. Сонымен бірге, қосымша қоректендіру блокты орнатуға мүмкіндіктер болады. Қорапта орнатылған диск-жетектер алдыңғы тақтада және компьютерді басқару тетіктері ашпа есік астында орналасқан.

File Server-қорабы тек сервер үшін қолдануымен ерекшеленеді. Ереже бойынша, мұндай қораптарда 5,25-дюймдік үшін сегіз-он және 3,5-дюймдік үшін бірнеше бөлімдер орналасқан.

Алдыңғы тақтада әр түрлі индикаторлар орналасқан және басқа да элемент жүйесі барлық компьютердің өзгертулерін көрсетеді. Қорапта бірнеше қосымша желдеткіштер бар (әдетте біреу-екеу).

File Server қорабы үшін қуаты 400 Вт-тан асатын қоректендіру блогы қолданылады. Компьютердің тоқтаусыз жұмыс істеуін арттыру үшін, әдетте қосымша қоректендіру блоктарды орналастырады.

Ережеге сай, қорап алдыңғы кілті бар ашпа есігімен қамтамассыздандырылған, бұл компьютердің басқару элементтерін және мәліметтерді сақтау құрылғысын жасырады.

Компьютердің қорабын таңдау шындығында күрделі. Көпшілік жағдайда Midi Tower және Big Tower форм-факторлы қораптары көп қолданылатыны белгілі. Алдымен бұл қазіргі заман талабына сай құраушылардың энергияны тұтыну мен жылу мөлшеріне, сонымен қатар арнайы көлемде және бастысы қораптың ішкі құрылысының талапқа сәйкестігі ескеріледі.