Міжнародныя адносіны ў годы Другой сусветнай вайны (лекція 7)

1. Утваренне ш дзейнасць антыгітлераўскай кааліцыі

2. Канферэнцыі саюзных дзяржаў у гады вайны

3. Вайна на Дальнем Усходзе

І 22, 23 чэрвеня 1941 года – крады Велікабрытаніі і ЗША заявілі аб падтрымцы СССР. Пачатак утварэння антыгітлераўскай каалаціі – перамовы СССр, ЗША, Велікабрыт – 12 ліпеня 1941 года – савецка-англійскае пагадненне аб супрацоўніцтве. Дамовіліся не заключаць сепаратны мір з Германіей.

14 жнійня 1941 года – Атлантычная хартыя – асновы для утварэння антыгітлеравўскай кааліцыі.

16 жніўня 1941 года – эканамічнае пагадненне паміж Англіей і СССР (дапаўненне да савецка-англійскага пагаднення). У ваенна-палітычнай сферы – аказаны ціск на турцыя і Аўганістан – засталіся нейтральнымі.

Да 24 верасня 1941 года да Атлантычнай хартыі далучылася 10 краін, у ты ліку і савецкі саюз. Разгром немцаў пал Масквоў садзейнічал утварэнню кааліцыі.

Умацаванню антыгітлераўскай кааліцыі садзейнічала маскоўская канфэренцыя – 29 верасня – 1 кастрычніка 1941 года – СССР, ЗША і Англія (прадстаўнікі, але не главы краін). 1 кастрычніка – бакі дамовіліся аб пастаўках у СССР узбраення і харчавання ў абмен на стратыгічную сыравіну. Пастаўкі ажыцяўляліся да 45 года 3 шляхамі: праз Бліжні Усход і Іран; праз Мурманск і Архангельск; праз Уладзівасток.

7 лістапада 1941 года – распаўсюджванне на СССР дзеянне Закона аб ленд-лізе (перадача ў форме пазыкі або арэнды неабходных матэрыялаў). Пастаўкі па ленд-лізу – 4% ад ВВП СССР, але па асобных відах узбраення яны былі вышэй. Ад саюзнікай паступала вялікая колькасць узрыўчаткі, баяпрыпасаў, медыкаментаў і г.д. агульны аб’ем паставак па ленд-лізу складаў больш за 11 мільярдаў долараў. Каля чвэрці суммы складалі харчовыя прадукты.

7 снежня 1941 года – напад Японіі на ЗША.

1 студзення 1942 года – дэкларацыя Аб’яднаных Нацыў (26 дзяржаў) – барацьба супраць агрэсара – Вашынгтон – канец станаўлення антыгітлераўскай кааліцыі.

ІІ Эвалюцыя развіця стасункаў па антыгітлераўскай кааліцыі можна праглядзень на падставе аналізу сустрэ краін. Было 3. Першая адбылася у Тыгіране. Тыгеранская канфэренцыя праходзіла з 28 лістапада па 1 снежня 1943 года. Тэтай канфэренцыі папярэднічала сустрэча міністраў замежных спраў ЗША, Англіі і СССР у Маскве ў кастрычніку 1943 года. Галоўным пытаннем было абмеркаванне і выпрацоўка стратэгі вайны, а таксама праблема адкрыцця другога фронту ў Еўропе. У пачатку саюзнікі думалі адкрычь другі фрон у французкай афрыцы, потом на балканскім полуостраве, але пазіцыя Сталі – у Еўропе – не змянялася. Прадуктам Тэгіранскай канфэренцыі з’яўляецца дэкларацыя 4 дзяржаў па пытанні ўсеагульнай бяспецы. 4 краінай быў Кітай. З гэтага часу надзялауся статусам вязікай дзяржавы. На Тэгіранскай канфэренцыі былі прыняты: дэкларацыя аб сумесных дзеяннях супраць фашыстскай Германіі і аб пасляваенным супрацоўніцтве; ухвалена дэкларацыя аб прынціпах усеагульнай бяспекі; ласягнута пагаднне аб прыблізных граніцах Польшчы; аб аднаўленне незалежнасці Аўстрыі; было прынята рашэнне пачать аперацыі “Аверлорд”. Ажыцяўленне гэтай аперацыі прызначалася на май 1944 года, але была ажыцеўлена пазней. Так сама Сталін паабяцаў уступіць у вайну супраць Японіі пасля капітуляцыі Германіі.

Перамогі ЧА у 1944 годзе мелі важныя міжнародныя значэнні і паказалі рашаючую ролю СССР у барацьбе супраць Германіі.

6 чэрвіня 1944 года – адкрыцё другога фронту, аперацыя “Аверлорд”.

15 саюзным дывізія супраць стаялі 9 нямецкіх. Аднак развіць поспех на працягу 1,5 месяца не маглі. Толькі 25 ліпеня саюзныя дывізіі перашлі ў наступленне.

9 жніўня 1944 года – высадка саюзнікаў на поўдні Францыі. Праз 10 дзен саюзнікі уступілі ў Парыж, які да гэтага часу был вызваленны сіламі супрацяўлення, як Тулуза, Ліён і Бардо. На сярэдзіну верасня 1944 года англа-амераканскія войскі вышлі на мяжу Германіі. на мяжы Германіі саюзнікаў сустракала 81 германская дывізія.

З 4 па 11 лютага 1945 года ва умовах успешнага наступлення ЧА ў Крымі адбылася канферэнцыя “вялікай троікі” краін. СССР абяцаў уступіць у вайну супраць Японіі праз 3 месяцы пасля капітуляціі Германіі.

11 лютага 1945 года – апошнідзень канферэнцыі – палпісана пагаднне аб уступленне у вайну з Японіей афіцыялтна. Адна галйным пытаннем на Ялценскай канферэнцыі было пытанне аб дальнейшым лёсе Германіі. Англія і ЗШГА прапанавалі падзяліць на шэраг дробных дзяржай, пазбавіць Германію асноўных прамысловых районаў. Было вырашана пытнне аб кантроле Германіі, падзяліць на 4 зоны акупацыі. Пагадзіліся з тым, што неабходна распусціць ваенныя сілы Германіі, ліквідаваць генеральскі “штаб, разбурыць германскую прамысловаць, асабліва тую якая звязана з ваеннай отраслью. Забараніць нацысцкія партыі. Рашенне аб рэпарацыях Германіей. Была агучана сумма – 20 мільярдаў доллараў. 50% былі для СССР.

Шмат часу прысведчылі польскаму пытанню, асаблівую зацікаўленнасць праявілі Сталін і Чэрчыль. Было вырашана, што ўсходняя мяж Польшчы павінна праходзіць па лініі Керзана з невялікімі адступленнямі ў некаторых района на 5-8 км на карысць польшчы, а рна захадзе і на поўначы мяжы Польшчы павялічаліся. У склад польскага ураду павінны былі быць уключаны які знаходзіліся ў эміграцыі. Было вырашана ўтварыць ААН.

25 красавіка 1945 года – устаноўчая асамблея ААН у Сан-Францыска.

На Крымскай канферэнцыі былі прыняты 3 сакрэтныя пратаколы. Былі падпісаны у апошні дзень. Сутнаць – Кіраўнікі ЗША і Велікабрытаніі бралі на сябе абавязак па напаўненню месцаў зняволлення у СССР 100 тыс. былых савецкіх грамадзян, якія аказаліся у еўроппе, але у саюзнічкіх зонах акупацыі саюзнікаў - “палонных”. Насільнай репатрыяціі былі абавязаны так сама тыя, хто пакінуў СССР яшчэ да кастрычніцкаў рэвалюцыі.