6.3. Адам мен азаматтың конституциялық міндеттері.

Тұлға тек қана құқықтар мен босатандықтарға ғана емес, сондай-ақ мемлекет алдында анықталған міндеттерге ие болады. Міндеттілік институты да дуалистік сипатқа ие болады. Индивид адам ретінде атқаратын міндеттері болады. Ол Қазақстан аумағында тұрақты және уақытша тұратын барлық адамдарға адрестелген және жалпыға бірдей сипатқа ие болады. Оған келесі міндеттер жатады:

әркім Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадір-қасиетін құрметтеуге міндетті (Конституцияның 34-ші бабының 1-ші тармағы);

әркім Қазақстан Республикасының мемлекеттік нышандарын құрметтеуге міндетті (Конституцияның 34-ші бабының 2-ші тармағы);

заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы және міндеті (Конституцияның 35-ші бабы).

Қазақстан Республикасының тұлға ретіндегі азаматы келесі міндеттерге ие болады:

Отанды қорғау - Қазақстан Республикасы азаматының қасиетті парызы және борышы (Конституцияның 36-шы бабының 1-ші тармағы);

олардың заңда белгіленген тәртіп пен түрлер бойынша әскери қызмет атқару міндеті;

тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қамқорлақ жасауға, тарих пен мәдениет ескерткіштерін қорғау міндеті;

табиғатты сақтауға және табиғат байлықтарына ұқыпты қарау міндеті.

№6 тақырып бойынша тест сұрақтары

1. Адам мен азаматтың экономикалық құқықтарына жатады:

а) жеке меншік құқығы;

б) білім алу құқығы;

в) сайлау және сайлану құқығы;

(дұрыс жауабы - а)

2. Қазақстан Республикасында танылады:

а) тек Қазақстан Республикасы азаматының құқықтары;

б) тек адам құқықтары;

в) адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтары; (дұрыс жауабы - в)

3. Адам мен азаматтың саяси құқықтарына қайсы жатады:

а) ар-ождан бостандығы;

б) өмір сүру құқығы;

в) мемлекет пен қоғам істерін басқаруға қатысу құқығы

(дұрыс жауабы - в)

4. Қазақстан Республикасы азаматтарының жеке меншігінде бола алады:

а) заңды түрде алған кез келген мүлік;

б) азаматтық айналымнан алынбаған кез келген мүлік;

в) кез келген мүлік.

(дұрыс жауабы - а)

5. Сөз сөйлеу бостандығына құқығын адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының қай тобына жатқызуға болады:

а) саяси;

б) экономикалық;

в) жеке.

(дұрыс жауабы - в)

6. Жиналысқа шығу бостандығына құқығын құқықтар мен бостандықтардың қай тобына жатады:

а) саяси;

б) жеке;

в) экономикалық.

(дұрыс жауабы - а)

7. Тұлғаның конституциялық міндеті болып табылады:

а) дауыс беру міндеті;

б) табиғат байлықтарына ұқыпты қарау міндеті;

в) мемлекеттік оқу орындарында орта білім алуға міндеті.

(дұрыс жауабы - в)

8. Саяси партияларды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады:

а) Әділет министрлігі;

б) ҰҚК;

в) Үкімет.

(дұрыс жауабы - а)

9. Саяси партияларды мемлекеттік тіркеу үшін оның құрамында болу керек:

а) 3000-нан кем болмайтын азаматтар;

б) 25 000-нан кем болмайтын азаматтар;

в) 50 000-нан кем болмайтын азаматтар.

(дұрыс жауабы - в)

10. Қоғамдық бірлестіктердің құқық қабылеттіліі:

а) тіркеуге тұрған кезінен бастап;

б) бағдарламасы мен жарғысы қабылданған кезден бастап;

в) құрылтай съезі өткен кезден бастап.

(дұрыс жауабы - а)