- •1.Экономикалық теорияның ғылым ретінде қалыптасуының негізгі кезеңдері.
- •2. Экономикалық теорияның пәні және әдістері.
- •3. Экономикалық теорияның нарықтық идеологияны қалыптастырудағы рөлi.
- •6.Қоғамдық дамудың өркениеттік теориясы.
- •7. Постиндустриалдық экономика теориясы және қазіргі даму сатысының көріністері мен ерекшіліктері.
- •8. Нарықтық экономика: мән-мағынасы және қазіргі кезеңдегі модельдері.
- •10. Экономикалық ресурстар және негізгі өндіріс факторлары
- •11.Рынок: мән-мағынасы, түрлері және орны мен рөлі.(5 даристи оқындар)
- •12. Ұлттық валюта: тарихы, оның тұрақтылығын қамтамасыз ету мәселелері.
- •Экономикалық шығындар
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •26. Олигополистік нарық.
- •31.Капитал айналымы. Капиталдың толық және ауыспалы айналымы
- •32. Қазақстандағы шағын және орта бизнесті дамтудың мәселелері
- •33. Экологияның экономикалық мәселелері
- •34. Аd-аs моделіндегі макроэкономикалық тепе – теңдік
- •35. Қоғамдық игіліктер және қоғамдық таңдау
- •36. Негізгі және айнымалы капитал. Амортизация
- •37. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар
- •38. Мемлекеттің нарықтық экономикаға араласуының қажеттілігі мен оның негізгі реттеу бағыттары.
- •39. Мемлекеттік реттеудің түрлері мен әдістері.
- •40. Экономикалық циклдың мазмұны мен жалпы белгілері.
- •41. Циклдық толқуларды мемлекеттің реттеу мәселесі.
- •42. Макроэкономикалық тұрақсыздық және тұрақтандыру саясаты
- •44. Жалақының түрлері мен формалары. Лоренц қисығы
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •45 Фискалды саясат, оны іске асырудың мәселелері.
- •46 Бюджет тапшылығы мен мемлекеттің қарызының мәселелері, оларды шешу жолдары.
- •47 Қаржы саясаты және оның экономиканы реттеудегі рөлі.
- •14 Тақырып;
- •48 Салық туралы теориялар және экономикалық саясаттағы орны мен рөлі.
- •49. Монетарлық теорияның экономикалық саясаттағы рөлі
- •50.Монетарлық саясат және оны іске асыру мәслелері
- •51. Дағдарыс және оның түрлері
- •52. Мемлекеттің әлеуметтік саясаты, оны қазіргі кезеңде Қазақстанда іске асыру мәселелері
- •53. Меншік обьектілері мен субьектілері
- •54.Несие капиталының халықаралық нарығы және валюта жүйесі
- •55 Меншік объектілері мен субъектілері
- •56 Дүниежүзілік сауда: қазіргі кездегі түрлері мен құрылымы.
- •57 Дүниежүзілік экономикалық байланыстардағы Қазақстанның орны.
- •58 Циклдық ауытқудың мәні, түрлері, себептері
- •59. Жұө және оны есептеу тәсілдері. Дефлятор
- •60 Салық түрлері, Лаффер қисығы
- •61.Кәсіпкерліктің ұйымдық экономикалық формалары:
- •66. Жұмыссыздық дегеніміз не? Түрлері, мәндері. Жұмыс күші
- •67. Лаффер қисығы нені сипаттайды?
- •69. Филлипс қисығы нені көрсетеді? Қай жылы
- •70. Қаржы дегеніміз не? Атқаратын қызметтері
- •71. Мемлекеттік бюджет дегеніміз не? Бюджет тапшылығы, пайда болу себептері. Мемлекеттік қарыз дегеніміз не?
- •72. Халықаралық сауда дегеніміз не? Сауда теориялары, олардың мәні. Халықаралық сауданың негізі.
- •73. Протекционизм дегеніміз не? Сыртқы сауда саясатының типтері
- •74. Халықаралық сауда және оның мәні. Халықаралық еңбек бөлінісі
- •75. Валюталық курс оны реттеу тәсілдері. Валюталық жүйе
- •79. Экстенсивті және интенсивті ұлғаймалы ұдайы өндіріс.
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •82. Өндіргіш күштер және өндірістік қатынастар
- •83.Өндіріс және ұдайы өндіріс
- •84. Меншік қатынастары және олардың экономикадағы орны
- •85. Меншіктің экономикалық және құқықтық мазмұны.
- •85 Меншіктің экономикалық және құқықтық мазмұны.
- •86 Нарықтық тепе-теңдік. Икемділік түсінігі
- •87 Фирманың өндіріс шығындары мен табыстары
- •Экономикалық шығындар
- •Бухгалтерлік шығындар
- •88 Шығындардың мәні, түрлері
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •89 Табыс және пайда, түрлері
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •90 Жер рентасының түрлері және жердің бағасы
69. Филлипс қисығы нені көрсетеді? Қай жылы
Жұмысбастылық пен инфляция арасында байланыс бар. Бұл байланыс экономист Филлипспен көрсетілген. Қисық инфляция деңгейі аз болған жағдайда жұмыссыздық жоғары, ал инфляция өскенде жұмыссыздық азаятындығын көрсетеді. 1958 ж. Филлипс номиналды жалақы мен жұмыссыздық арасындағы байланысты қарастырды. Ол келесі шешімге келді: жұмыссыздық дәрежесінің төмендеуі, бағаның және жалақының өсуімен бірге болады (Филипс қисығы).
Жалақы
А
3
жалақы
2
1
D
1 2 3 жұмыссыздық (%)
Қаншаға инфляция дәрежесі жоғары болса, соншаға жұмыссыздар үлесі төмен. Мемлекеттің араласуы жиынтық сұранысты көбейтіп отырып, жұмыссыздықтың дәрежесін төмендете алады. Осы жағдайда пайда болатын еңбек нарығындағы күйзеліс жалақыны, бағаның инфляциялық өсуіне жағдай жасайды.
Инфляцияны төмендету үшін сұранысты шектейтін саясат жүргізу керек. Ал ол өндірістің қысқаруына және жұмыссыздықтың өсуіне алып келеді. Бірақ тәжірибе көрсеткендей, бұл жағдай тек қысқа мерзімге тән. Ұзақ мерзімде (5-10 жыл) жұмыссыздықтың өте төмен дәрежесі инфляцияның өсуінен сақтайды.
Статистика көрсеткіштері көрсеткендей, инфляцияны 1% төмендету үшін жыл бойы жұмыссыздықтың табиғи дәрежесі 2% жоғары болуы керек. Еңбекке деген сұраныс жоғары болған жағдайда өзіне қажетті жұмысшыларды тарту үшін жұмыс берушілер жалақының жоғарғы ставкасын ұсынады. Жұмыссыздық деңгейінің түсуі баға мен жалақы өсіміне әкеледі. Бірақ бұл жағдай қысқа мерзімге тән сипат. Ұзақ мерзімде (5-10жыл ) жұмыспен қамтылудың төменгі деңгейінің өзі инфляция өсімімен сақталмайды. Инфляцияны 1%-ке түсіру үшін жыл бойына жұмыссыздық 2% табиғи деңгейден жоғары болуы тиіс. Бірақ бұл жағдай да бір шешімге келген емес.
Өндірістің терең құлдырауы, яғни экономикалық өсімнің тоқтауы стагнация деп аталады. Инфляцияның стагнациямен қатар жүруі стагфляция деп аталады.
70. Қаржы дегеніміз не? Атқаратын қызметтері
1. Қаржы – бұл ақша қаражаттарын бөлу және пайдалануға байланысты қатынастардың жүйесі. Ол экономиканың дамуы мен ұдайы өндіріс процесін қамтамасыз етуге бағытталған.
Мемлекеттің қаржысы ақша қаражатынан тұрады. Ол қаражат тұрғындарды әлеуметтік қамтамасыз етуге, заңдылық пен қоғамдық шаруашылықты басқаруға жұмсалады.
Мемлекеттік қаржы құрамына: мемлекеттік бюджет, банктік және мемлекеттік несие, экономиканы тұрақтандыру қоры, зейнеткерлік, тұрғындарды жұмыспен қамту қоры, әлеуметтік және медициналық сақтандыру қоры, валюталық қор, мемлекеттік қоғамдық ұйымдардың қаржысы, мемлекеттік салалық министрлік пен ведомстваның қорлары енеді.
Шаруашылық жүйесіндегі қаржыны (мемлекттік және мемлекеттік емес) – заңды тұлғалардың арасындағы (компания, концерн, холдинг, акционерлік қоғам, ассоциация, трест, бірлестіктердің), заңды тұлғалар мен мемлекет, заңды тұлғалар мен физикалық тұлғалардың арасындағы ақшалай қаржы қатынастары.
Кәсіпорынның қаржысын (мемлекеттік және мемлекеттік емес) – меншіктегі және қарыз қаржылар, ғылым мен техника қорының ақшалай қаражаты, әлеуметтік-мәдени даму мен материалдық ынталандыру қоры, амортизациялық қор, резервті және сақтандыру қоры енеді.
Тұрғындардың қаржысы – шаруашылық, еңбек қызметтерінің (жалақы, акция дивиденті, банк салымының пайызы, жер рентасы, т.б.) негізінде, банкте сақталған қаржылардың, зейнеткерлік қордағы ақшалай қаражаты құрайды.
Мемлекеттік қаржылар барлық қаржы жүйесінің басты бөлігін құрады, ал мемлекет қаржыларының жетекші буыны мемлекеттің бюджеті болып табылады.
Сонымен, қаржы – қоғамдағы ақша құралдарының қорларын қалыптастыру мен пайдаланудағы жалпы экономикалық қатынастардың жиынтығы. Мұндай қатынастар негізгі субъектілер арасында қалыптасады:
мемлекет және оның институттары,
компаниялар, кәсіпорындар,
үй шаруашылығы.
Қаржы шаруашылығы экономика мен қоғамдағы мемлекет рөлінің басым екендігін көрсетеді, яғни қоғамдық құқықтық институттардың қаржы ағыстарын қамтиды.
Каржы негізінде төрт қызмет атқарады:
Бөлу – мемлекет ұлттық табыстың едәуір бөлігін қоғамдық шаруашылыққа, әлеуметтік мәдени шараларға, мемлекетті басқаруға, қорғанысты дамытуға бағыттайды.
Реттеу – мемлекет экономиканы реттеуді салық салу, несие саясаты, әртүрлі экономикалық жеңілдіктер мен дотация беру кезінде жүзеге асырады.
Ынталандыру – кәсіпорынның экономикалық дамуы әртүрлі қаржылық ынталандырумен жүзеге асады.
Бақылау – бөлінген қаражаттардың мақсатты пайдаланылуын жүйелі түрде тексеру арқылы жүзеге асады