26. Першасныя дакументы па медыцыне: віда-тыпалагiчны, тэматычны, моўны аналiз.

Дынамічнае развіццё медыцыны і аховы здароўя спрыяе актыўнаму выданню літаратуры як дзяржаўнымі, так і недзяржаўнымі выдавецтвамі.

Па галiноваму прызнаку (дзярж)

1м- па паталогii, клiнiчнай медыцыне (каля 40% ад усяго патока),

2м- па гiгiене i ахове здароўя ( больш за 25%),

3м-па фармакалогii ( каля 15%)

4м- па фiзiялогii i анатомii .

Выданнi недзяржаўных выдавецтваў

1м-фармакалогii ( больш за 30%),

2м- паталогii i клiнiчнай медыцыне ( каля 25%),

3м-фiзiялогii i анатомii ( каля 4%). Па астатнiх накiрункахi колькасць выданняў нязначная..

Па мэтавым прызначэннiдзяржаўныя выдавецтвы

1м- вучэбнай лiтаратуры,

2м-даведачнай,

3м-навуковай

4м-вытворча-практычнай.

недзяржаўныя выдавецтвы

1м- навукова-папулярнай лiтаратуры

2м- навуковай лiтаратуры

3м- вытворча-практычнай

4м- даведачнай.

Выдаюцца часопiсы “Медицинские новости”, “Здоровье и успех”, “Стоматология” i iншыя.

Відавы састау:

• Кнігі

• Брашюры

• стацьі

• Неапублікаваныя дакументы (справаздачы аб НДР, дэпанаваныя рукапісы, аўтарэфераты дысертацый),

• Патэнтныя дакументы,

• Тэхнічныя нарматыўна-прававыя акты (стандарт, тэхнічныя рэгламенты, санітарныя нормы і патрабаванні і інш.), якія складаюць 15% ад усёй колькасці галіновых дакументаў.

Моўны аналіз:

Значна яколькасць выданняў выходзіць на рус мове, на бел мове літ-ра выходіць недастаткова.

27. Азначэнне інфармацыйных рэсурсаў галіны і іх адметныя рысы.

У законе РБ « Аб навукова-тэхнiчнай iнфармацыi» “рэсурсы НТI - гэта дакументаваная навукова-тэхнiчная iнфармацыя, арганiзаваная ў даведачна-iнфармацыйныя фонды i базы навукова-тэхнiчных данных”.

У ГОСТ 7.0-99 «Iнфармацыйна-бiблiятэчная дзейнасць. Бiблiяграфiя» «iнфармацыйная рэсурсы- гэта сукупнасць данных, якiя арганiзаваны для эфектыўнага атрымання дакладнай iнфармацыi» .

iнфармацыйныя рэсурсы ўключаюць у свой склад дакументныя рэсурсы, у выглядзе асобных першасных дакументаў цi iх масiваў i другасныя iнфармацыйная рэсурсы, якiя з’яўляюцца вынiкам аналiтыка-сiнтэтычнай перапрацоўкi першасных дакументаў.

ў законе РФ «Аб iнфармацыi, iнфарматызацыi i абароне iнфармацыi»

( 1999г.) iнфармацыйныя рэсурсы – гэта асобныя дакументы i асабная масiвы дакументаў, дакументы i масiвы дакументаў ў iнфармацыйных сiстэмах (бiблiятэках, архiвах, фондах, базах i банках данных i iнш.) .А.Б Антапольскi указвае, што ў Iнтэрнэт-слэнге тэрмiн «iнфармацыйныя рэсурсы» выкарыстоўваецца ў значэннi «адзiнка iнфармацыi, якая адрасуецца». Напрыклад аббрывiатура URL – гэта унiверсальны паказальнiк рэсурса. Ён абазначае канкрэтныя аб’екты i з’яўляецца абагульненнем паняццеў «дакумент,файл, масiў, фонд».

Такiм чынам iснуе магчымасць рознага азначэння iнфармацыйнфх рэсурсаў па крытырыям мноства- падмноства ( бiблiятэка складаецца з асобных дакументаў, якiя могуць разглядацца як самастойныя дакументныя рэсурсы i як iх сукупнасць, таксама i БД можа разглядацца цалкам як адзiн аб’ект, i як мноства з улiкам колькасцi файлаў).

Яшчэ адiн падыход да ўяўлення аб iнфармацыйных рэсурсах адносiць iх да iнфармацыйных масiваў. Асноўнымi характарыстыкамi гэтага вiда iнфармацыйных рэсурсаў з’яўляюцца:

1. iнфармацыйны масiў ствараецца ў вынiку мэтанакiраванага збора, сiстэматызацыi цi ўпарадкавання iнфармацыi;

2. iнфармацыйны масiў уяўляе сукупнасць некаторых элементарных iнфармацыйных адзiнак (дакументаў,запiсаў), да кожнай з якiх магчымы доступ;

3. iнфармацыйнаму масiвў ўласцiвы функцыянальная, тэматычная i вiдавая аднолькавасць;

4. iнфармацыйны масiў дае магчымасць колькасных вымярэнняў.

Таксама магчыма iдэнтыфiкацыя iнфармацыйных масiваў як самастойных аб’ектаў.

Такiм чынам да iнфармацыйных масiваў будуць адносiцца базы данных, сайты Iнтэрнэт, бiблiятэчныя i архiўныя фонды, бiблiяграфiчная прадукцыя, электронныя выданнi i iншыя аб’екты.

Яшчэ адзiн з падыходаў да азначэння iнфармацыйных рэсурсаў належыць К.К.Колiну, якi прапануе разглядаць iнфармацыйныя рэсурсы як адну з форм прадстаўлення ведаў. iнфармацыйныя рэсурсы – гэта веды, якiя падрыхтаваны для далейшага мэтанакiраванага выкарыстання .

У Канцэпцыi дзяржаўнай iнфармацыйнай палiтыкi РБ ( 2002г.) сцвярджаецца што iнфармацыйныя рэсурсы – гэта складаны комплекс, якi ўключае базы данных, электронныя iнфармацыйныя масiвы, бiблiятэчныя i архiўныя фонды. Аналiз даведнiкаў па бiблiятэчна-бiблiяграфiчнай дзейнасцi паказвае, што бiблiяграфiчныя рэсурсы магчыма разглядаць як у шырокiм сэнсе ( як патэнцыял, якi есць у бiблiятэкi цi iншай установыя, якая выконвае бiблiяграфiчную дзейнасць: сiстэма iнфармацыйнаа-бiблiяграфiчных выданняў, даведачна-бiблiяграфiчны аппарат, бiблiяграфiчныя кадры, матэрыяльна-тэхнiчная база, грашовыя сродкi i г.д.), так i у вузкiм сэнсе ( як крынiцы бiблiяграфiчнай iнфармацыi).

Iснуе уяўленне аб iнфармацыйных рэсурсах як аб сыравiне дзеля вытворчасцi iнфармацыйнай прадукцыi. Iнфармацыйная прадукцыя - гэта сукупнасць данных, падрыхтаваных вытворцам гэтага прадукта для iх распаўсюджвання. Iнфармацыйная прадукцыя з’яўляецца вынiкам iнтэлектуальнай дзейнасцi людзей i адлюстроўвае iх уяўленнi аб той цi iншай прадметнай вобласцi. Ў стандарце (1) iнфармацыйная прадукцыя разглядаецца як дакументы,iнфармацыйныя масiвы, базы даных i iнфармацыйныя паслугi, якiя з’яўляюцца вынiкам функцыянавання iнфармацыйных сiстэм. На самой справе вельмi складана раз’яднаць паняццi «iнфармацыйная прадукцыя» i «iнфармацыйныя рэсурсы», бо iснуе iх пэўная трансфармацыя. ( аналiтычны агляд УIНТI магчыма лiчыць iнфармацыйным прадуктам, а артыкулы, дэпанаваныя рукапiсы i iншыя дакументы, на падставе якiх ён напiсаны, iнфармацыйным рэсурсам. Але для напiсання артыкула неабходны iншыя нфармацыйныя рэсурсы – архiўныя дакументы, дзеннiкi iспытанняў i iншыя).

Характэрнымi рысамi iнфармацыйна-бiблiяграфiчных рэсурсаў НТiМК:

• адзiнства элементаў, немагчымасць абмяжоўвацца толькi адной iх часткай пры абслугоўваннi карыстальнiкаў НТiМК, што асаблiва вынiкае з асаблiвасцей самiх навукова-тэхнiчныхых ведаў;

• пастаянае павялiчэнне патока iнфармацыйна-бiблiяграфiчных рэсурсаў як вынiк колькаснага росту патока першасных дакументаў;

• складанасць выяўлення актыўнай i пасiўнай частак iнфармацыйна-бiблiяграфiчных рэсурсаў пры ажыццяўленнi рэтраспектаўнага пошуку iнфармацыi;

• захаванне пры выкарыстаннi, магчымасць шматразовага i шматмэтавага выкарыстання;

• не знiкненне пры абмене цi перадачы;

• неабмежаванае захаванне спажывецкiх якасцей, iх кошту;

• вiдавая разнастайнасць iнфармацыйна-бiблiяграфiчных рэсурсаў.