Ддынаміка і перспектывы здабычы азёрных спарапеляў з азёр Беларуси (тыс.Тон)
|
Гады |
Азёрныя сапрапелі |
Торфосапропелевыя угнаенні |
Торф для патрэб сельскай гаспадаркі |
|
1991—1995 |
8786 |
4094 |
33439 |
|
1996—2000 |
12527 |
6517 |
19300 |
|
2001—2005 |
13166 |
6224 |
11530 |
|
2006—2010 |
11441 |
6102 |
6933 |
Інтенсіўнае гаспадарчае выкарыстанне азёрнага фонда вызывае іх забруджванне і дэградацыю іх экасістэм. Таму важнай задачай з'яўляецца іх ахова. Адрозніваюць непасрэдную ахову азёр, іх рэсурсаў (гідралагічныя і біялагічныя заказнікі) і косную, калі азёры ўваходзяць у склад іншых ахоўваемых аб'ектаў (нацыянальных паркаў, заказнікаў другіх тыпаў. На сённяшні дзень запаведны фонд Беларусі ўключае 4 нацыянальных паркі, 3 запаведнікі, 74 заказнікі і 183 помнікі прыроды, што састаўляе 3,8 % тэрыторыі рэспублікі і ў межах якой знаходзіцца 154 возеры агульнай плошчай 20 тыс. га (2,5 % ахоўваемай тэрыторыі).
Рыс. 5.10. Размеркаванне азёрных сапрапеляў па тэрыторыі Беларусі
Аналіз азёрнага фонда Рэспублікі Беларусь дазволіў выдзеліць 105 вадаёмаў, якія адрозніваюцца высокім прыродна-рэсурсным патэнцыялам. З іх 83 возеры з'яўляюцца месцам пражывання рэдкіх і ахоўваемых відаў флоры і фауны, 40 вадаёмаў – перспектыўнымі для стварэння рэзерватаў чыстай птной вады, 22 вадаёмы маюць навуковую інфармацыйную цэннасць у якасці эталонаў прыроды унікальных геахімічных умоў накаплення асадкаў.
З мэтай рацыянальнага выкарыстання прыродных рэсурсаў азёр Беларусі, забяспячэння іх аднаўлення і аховы ад забруджвання і поўнага знікнення распрацавана іх прыроднагаспадарчая класіфікацыя (Уласаў Б.П., 2001), якая улічвае комплекс колькасных і якасных паказчыкаў рэсурснага патэнціялу, а таксама ступень змянення іх прыроды.