- •Перыядызацыя гісторыі Беларусі
- •Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі перыядызацыя першабытнага грамадтсва
- •Старажытнае грамадства ў каменным веку
- •Зараджэнне вераванняў і мастацтва людзей каменнага веку
- •Мастацтва
- •Насельніцтва бронзавага веку
- •Гаспадарка бронзавага веку Пераход ад спажывецкай да вытворчай гаспадаркі
- •Рэлігія і абрады жывёлаводаў і земляробаў (бронозавы век)
- •Культура старажытных продкаў жалезнага веку
- •Насельніцтва Беларусі ў раннім жалезным веку (VIII ст. Да н.Э. - V ст. Н.Э.)
- •Міжплемянны абмен жалезнага веку
- •Змены ў грамадскім жыцці ў жалезным веку
- •Археалагічныя культуры жалезнага веку
Насельніцтва бронзавага веку
канец 3 –га тысячагоддзя да н.э. – да VII ст. да н.э |
бронзавы век |
На мяжы 4 – 3-га тысячагоддзя да н.э. |
індаеўрапейскія плямёны пачаллі экспанію на суеднія і далёкія тэрцыторыі. Яны трапілі ў Сярэднюю Азіію і дайшлі да Алтая, на поўдні занялі Балканскі паўвотсраў, а затымм заваявалі Іранскае нагор’е і большую частку Індастана |
Прыкладна 4,5 тыс. гадоў назад (з ХХІІІ па ХVIII ст. д а н.э.) |
шматлікія плямёны жылвёлаводаў-вандроўнікаў (індаеўрапейцы) рассяліліся на вялікай тэрыторыі Еўропы і Азіі ад Волгі да Рэйна |
На рубяжы ІІІ і ІІ тысячагоддзяў да н.э. |
на тэрыторыю Беларусі прыйшлі і шырока рассяліліся новыя плямёны жывёлаводаў і земляробаў, яны ведалі метал (бронзу) |
Старажытныя індаеўрапейцы |
яны адрозніваліся ад старога насельніцтва не толькі сваімі гаспадарчымі заняткамі, але і мовай. Яны былі продкамі многіх сучасных народаў |
Індаеўрапейцы |
- плямёны жывёлаводаў-вандроўнікаў, якія рассяліліся на вялікай тэрыторыі, у тым ліку і ў Еўропе. Пасля змешвання іх з мясцовым насельніцтвам утварыліся групы плямён: балты, славяне, гермнацы. |
Першапачаткова індаеўрапейцы жылі |
ў Малой Азіі побач з Іранам і займалі адносна невялікую тэрыторыю |
Міграцыя |
- перасяленне, асваенне суседніх зямель. На працягу некалькіх тысяч гадоў бесперапынная міграцыя прывяла да таго, што індаеўрапейцы рассяліліся на вялікіх прасторах Азіі і Еўропы |
У IV – III тысячагоддзях да н.э. |
частка індаеўрапейцаў атабарылася ў паўднёвых стэпах Усходняй Еўропы. Адсюль яны рассялілія ў паўночныя вобласці Усходняй і Заходняй Еўропы, у т.л. і на тэр. Беларусі |
У сярэдзіне ІІІ тысячагоддзя да н.э. |
адна з груп індаеўрапейцаў рассялілася ў Еўропе ад Эльбы і Паўднёвай Швецыі на захадзе да Сярэдняга Дняпра на ўсходзе |
У бронзавым веку |
Склаліся вялікія групы людзей, якія размаўлялі, знаёміліся адзін з адным, абменьваліся, выпрацоўвалі словы на агульнай, зразумелай усім мове. Пачалі фарміравацца этнічныя супольнасці |
У канцы 3-га тысячагоддзя да н.э. |
На тэрыторыі Еўропы рассяліліся старыжытныя індаеўрапейскія плямёны, якія паклалі пачатак шматлікім еўрапейскім і азіяцкім народам (кельцкая група, грэчаская група, армянская група, албанская група, індыйская група, славянская група, балцкая група, германская група, раманская група, італійская група, іранская група |
У бронзавым веку |
Склаліся вялікія групы людзей, якія размаўлялі, знаёміліся адзін з адным, абменьваліся, выпрацоўвалі словы на агульнай, зразумелай усім мове. Пачалі фарміравацца этнічныя супольнасці |
германцы славяне балты |
ўзніклі ў выніку змешвання індаеўрапейцаў з мясцовымі плямёнамі
|
Германцы - |
- гэта продкі сучасных немцаў, англічан, шведаў і іншых народаў |
У пачтаку ІІ тысячагоддзя да н.э. |
на тэрыторыю Беларусі пачалі пранікаць балцкія плямёны. Працяглы час на тэр. Беларусі жылі як даіндаеўрапейцы(паляўнічыя і рыбаловы), так і індаеўрапейцы. Рэшткі карэннага насельніцтва паступова пераймалі новыя, больш надзейныя віды гаспадаркі – жывёлагадоўлю і земляробства |
Балты |
- гэта продкі сучасных літоўцаў і латышоў, першапачаткова жылі ў вобласці Сярэдняга Дняпра |
Плямёны “шнуравікоў” суадносяць з |
балтамі, продкамі сучасных літоўцаў і латышоў (знойдзена каля 300 іх стаянак і 20 могільнікаў) |
Балты |
- гэты тэрмін упершыню быў уведзены ў навуковы зварот у 1845 г. нямецкім вучоным Г.Ф.Несельманам |
Балты падзяляліся на: |
1) заходніх (прусы, яцвягі, куршы, галінды, скальвы) 2) усходніх (літва, аўкштайты, жамойты, латгалы, земгалы) 3) дняпроўскіх (дняпроўскі зніклі, пакінуўшы толькі архелагічныя помнікі) |
Характэрнымі рысамі матэрыяльнай культуры індаеўрапейцаў, якія занялі тэрыторыю Беларусі, |
былі каменныя свідраваныя сякеры лодкападобнай формы і керамічны посуд, арнаментаваны адбіткамі шнура (шнуравікі). |
Археалагічныя культуры бронзавага веку |
1) Вісла-Нёманская 2) Сярэднедняпроўская |
Сярэднедняпроўская археалагічная культура |
Верхняе і Сярэдняе Падняпроўе |
Культура шнуравой керамікі Палесся |
Заходняе Палессе |
Паўночнабеларуская культура |
у Паазер’і |
Прыбалтыйскай культура |
у Панямонні |
“Шнуравікі” |
Выцеснілі або асімілявалі мясцовае аўтахтоннае насельніцтва, якое гіпатэтычна суадносіцца з фіна-угорскімі плямёнамі уральскай моўнай сям’і (продкамі сучасных паўночных народаў Еўропы) |
Рымскі гісторык Тацыт у І ст. н.э. |
Напісаў першым пра балтаў. Ён назваў іх эсціямі. Тацыт адзначыў, што балты – добрыя земляробы, акрамя таго, на ўзбярэжжы Балтыйскага мора яны збіраюць бурштын, адпраўляюць яго ў далёкія краіны і там прадаюць |
Пталемей (ІІ ст. н.э.) |
пералічыў назвы плямён, і суседніх тэрыторый |
Гідранімія |
назвы водных аб’ектаў |
Гідранімія ў Беларусі |
таму яна пераважна балцкая і тлумачыцца з літоўскай мовы (Цна, Лань. Гаўя, Ула, Чачора, Нача,Волма) |