12 Уласна-заканадаучы (юрыдычны ) падстыль (жанры, асабливасци мовы)

Уласна-заканадыучы падстыль

Сфера функцыянавання заканадаўчага подстиля - права, прававыя адносіны паміж грамадзянамі, а таксама паміж асобнымі арганізацыямі і ўстановамі.

Заканадаўчы падстиль ўключае ў сябе наступныя жанры: закон, акт грамадзянскі і крымінальны, указ, кодэкс, канстытуцыя, розныя статуты.

Лексічныя асаблівасці

1. Ужыванне юрыдычнай тэрміналогіі (апеляцыя, касацыю, ісцец).

2. Ужыванне латинизмов (дэ-юрэ, дэ-факта).

3. Выкарыстаньне архаізм (глава дзяржавы) і гістарызмаў (дэкрэт).

4. Выкарыстаньне антонімы, так як законы адлюстроўваюць палярныя інтарэсы - правы і абавязкі грамадзян.

Марфалагічныя асаблівасці 1. Ужыванне абрэвіятур (МУС, РФ) і складанаскарочаных слоў (падаткаплацельшчык, наследодателя).

2. Ужыванне дзеясловаў, якія маюць імператыўны характар (ажыццяўляць кантроль, аказваць дапамогу).

Сінтаксічныя асаблівасці 1. Частае ўжыванне заахвочвальных, імператыўныя прапано ¬ няў са словамі павінен, абавязаны (абвінавачваюць, не павінен даказваць сваю невінаватасць).

2. Пераважнае выкарыстанне ўскоснай мовы.

3. Умоўна-інфінітыўных канструкцыі (Калі заяўнік просіць зарэгістраваць ...).

13 Администратыуна-канцалярск падстыль (жанры, асабливасци мовы)

Сфера функцыянавання адміністрацыйна-канцылярскай подстиля - гэта адмі ¬ рацыйную-ведамасныя адносіны (службовая перапіска, аформі ¬ ленне дакументацыі).

Адміністрацыйна-канцылярскі подстиль ўключае ў сябе следзе ¬ іншыя суправаджальныя жанры: адміністрацыйныя акты, цыркуляры, загады, распараджуся ¬ ня, а таксама розная канцылярская дакументацыя: заява, ха ¬ характарыстыка, аўтабіяграфія, даверанасць, распіска.

Лексічныя асаблівасці 1. Шырокае выкарыстанне канцеляризмов (ніжэйпадпісаныя, належны, Ніжэйзгаданы).

2. Ужыванне ведамасных слоў (вучэбная частка, заліковая кніжка, камандзіровачныя пасведчанне).

Марфалагічныя асаблівасці Ужыванне асабовых форм дзеяслова і асабістых займеннікаў (Я, Іваноў Пётр Дзмітрыевіч; прашу даць мне).

Сінтаксічныя асаблівасці 1. Як правіла, ужываюцца Складаназалежныя прапановы, а таксама прапановы з попунктным пералікам, напрыклад, у актах, пратаколах.

2. Радзей, чым у іншых разнавіднасцях дзелавой прамовы, ужыў ¬ ецца дзеяслоў у загадным ладзе і пабуджальныя, імперыі ¬ спартовых прапановы (яны выкарыстоўваюцца толькі ў жанрах загаду, распараджэнні).

Вялікую ролю ў канцылярскім подстиле гуляе графіка, написа ¬ чэнне і размяшчэнне рэквізітаў.

Такім чынам, афіцыйна-дзелавы стыль як адна з разнавіднасцяў літара ¬ участак, прамовы мае выразна выяўленую спецыфіку, якая адлюстроўвае яго сацыяльна ¬ нае прызначэнне.

14Дыпламатычны падстыль жанры, асабливасци мовы)

Сфера функцыянавання дыпламатычнага подстиля - дыпламатыя і міжнародныя адносіны. Дыпламатычны подстиль ўключае ў сябе наступныя жанры: канвенцыя, камюніке, дэкларацыя, заява, мемарандум, нота, міжнароднае пагадненне і інш

Моўныя асаблівасці дыпламатычнага подстиля

Для мовы дыпламатыі характэрна ўжыванне міжнароднай дыпламатычнай тэрміналогіі і тэрміналогіі міжнароднага права, у асноўным лацінскага і французскага паходжання ¬ вядзення, напрыклад: консул, канвенцыя; аташэ, дэмарш, камюніке (так як мовай дыпламатыі ў Сярэднія стагоддзя быў лацінскі, а пазней французскі). Часам у дыпламатычных тэкстах лацінскія тэрміны і выразы ўжываюцца ў лацінскім напісанні: persona поп grata, status quo, права veto і г.д.

Дыпламатычныя тэксты адрозніваюцца наяўнасцю слоў і спалучэнняў общелитературного мовы, кота ¬ рые ў пэўных значэннях ўжываюцца ў якасці тэрмінаў: пратакол (сукупнасць агульнапрызнаных правілаў міжнароднага зносін), бок (пэўны дзяржава і яго ўрад ¬ тва, якое ўдзельнічае ў перамовах) і да т.п.

У дыпламатычных дакументах часта ўжываюцца словы, якія маюць стылістычную памёт кніжнае, высокае, якія надаюць дыпламатычных дакументах ўрачыстае гучанне. Напрыклад: Высокі Госць, візіт ветлівасці, што суправаджаюць асобы і да т.п. Выкарыстоўваецца так званая этыкетнай лексіка, у склад якой нярэдка ўваходзяць гістарызму: Яго Вялікасць, Яго Высокасць, спадарыня, гаспадар і г.д., а таксама блізкая да этыкетнай лексіцы кампліментарна лексіка (пратакольныя афіцыйныя формулы дыпламатычнай ветлівасці): свидетельст ¬ Вова павага, прыняць запэўненні ў павазе (ў глыбокім павазе) і да т.п. Многія з гэтых пратакольных, афіцыйных формул маюць міжнародны характар.

Мове дыпламатыі ўласцівая эмацыйна-экспрэсіўная афарбаванай. Гэта збліжае дыпламат ¬ ны подстиль з публіцыстыкай.

Для сінтаксісу дыпламатычных дакументаў характэрна ўжыванне ўмоўна-уступительных прапаноў, гнуткіх формуле ¬ вок, што адпавядае патрабаванням дыпламатычнага этыкету, дыпламатычнага такту. Загадны на ¬ клонение і адпаведна імператыўныя прапановы (загад, загад) ужываючы ¬ юцца ў дыпламатычным подстиле ў выкл ¬ чительных выпадках - у нотах пратэсту, у ультыматумах.

У заключэнне адзначым, што дыпламатычны подстиль найбольш 'адкрыты' з усіх подстилей дзелавой прамовы, ён бліжэй ся ¬ гих разнавіднасцяў афіцыйна-дзелавога стылю датыкаецца з палітыкай і публіцыстыкай, і гэта обуслов ¬ лівана яго моўная і стылістычнае своеасаблівасць.