- •Вопрос 1
- •Вопрос 2. Месца беларускай мовы у сусветнай моунай прасторы.
- •Вопрос 3 Этапы развицця бел. Мовы и нацыи.
- •4 Вопрос Формы бел. Нацыянальнай мовы.
- •5 Вопрос . Билингвизм. Интерференцыя
- •6 Вопрос Структура мовы и мовазнауства
- •7 Вопрос. Стылистика як раздзел мовазнауства
- •8 Вопрос. Функцыянальныя стыли мовы.
- •9 Вопрос Стылистыка и рэдагаванне. Этапы и узроуни рэдагавання. Виды прауки.
- •10. Афицыйна-справавы стыль. Функцыи, падстыли, жанры.
- •11В. Характэрныя рысы афицыйна-справавога стылю.
- •12 Уласна-заканадаучы (юрыдычны ) падстыль (жанры, асабливасци мовы)
- •13 Администратыуна-канцалярск падстыль (жанры, асабливасци мовы)
- •14Дыпламатычны падстыль жанры, асабливасци мовы)
- •15 Лексика-фразеалагичныя асабливасци афицыйна-справавога стылю.
- •16. Асабливасци афицыйна-справавога стылю на марфалагичным узроунни
- •17 Асабливасци афицыйна-справавога стылю на синтаксичным узроунни
- •18 Вопрос:
- •19 Вопрос: История формирования делового стиля
- •20 Вопрос Дыфферэнцыацыя слоуникавага складу белаурскай мовы паводле паходжання Лексика
- •21 Вопрос Стылистычная дыферэнцыацыя лексики.
- •Вопрос 27. Система нормау беларускай литаратурнай мовы.
- •Вопрос 28. Правильнасць маулення: лексичная норма
- •Вопрос 29. Правильнасць маулення: синтаксичная норма
- •30 Вопрос: лексикаграфичныя дапаможники у працы з тэкстам дакумента.
- •31 Вопрос дакладнасць и лагичнасць афициыйнагаг маулення.
- •32. Дарэчнасць, выразнасць, багацце и чысциня маулення.
- •34В. Асабливасци и цяжкасци перакладу с рускай мовы на беларускую
20 Вопрос Дыфферэнцыацыя слоуникавага складу белаурскай мовы паводле паходжання Лексика
У беларускай мове захавалася мноства архаічных старажытнаславянскіх слоў (вёска, вавёрка, вепрук, жыхар, пярун ..). Маюцца словы, агульныя з заходнеславянскіх мовамі (зычыць, палохае, агіда, гузік, Карака, шлюб, брама, кахаць, трымаць, гайданка, Сяло Парканы, цікавы, суніцы, цнота, тлум і інш), а таксама якія прыйшлі праз польскае пасрэдніцтва запазычаньні з лацінскага (колер, густы, імпэт, аркуш, Келіх, кварта, Мэта, Аматар, папера, Адукацыя, лямант, кляштар, алей, Кошта, вершы, сэнс, цэгла, палац, фэст, воцат) і нямецкага моў (фарба, бавоўна, варты, ганак, дах, ланцуг, гатунак, друк, жарт, рахунак, ліхтар, кшталт, нырка, гандаль, шкода, Вага, праслаўляючы, Скарга, Шпак, грубкі).
21 Вопрос Стылистычная дыферэнцыацыя лексики.
кніжная лексіка:
1.Терминологическая лексіка. Сюды адносіцца перш за ўсё філасофская тэрміналогія, грамадска-палітычным ¬ ская тэрміналогія і лексіка, агульнаўжывальным тэхнічная тэрміналогія, а таксама агульнаўжывальная тэрміны прыватных навук. Вось некалькі прыкладаў: філасофская тэрміналогія-матэрыя, дыялектыка, надбудова, меркаванне, асацыяцыя, мэта ¬ мову; грамадска-палітычная тэрміналогія і лексіка - урад, партыя, указ, пракуратура, дагавор, нота, выбары; агульнаўжывальным тэхнічная тэрміналогія - трактар, мінамёт, тарпеда, радыст, рэйкі, літара; тэрміналогія прыватных навук - дыялогу ¬ бэт , стрэптацыдам, рэфлекс, апыленне, фанетыка.
2. Гістарызму і экзотизмы. Сюды адносяцца словы, якія абазначаюць жыццё мінулых эпох і іншых народаў. Гэты разрад кніжнай лексікі ўжываецца як у навуковых працах, так і ў мастацкіх творах.
Так, пры апісанні жыцця Маскоўскай дзяржавы спажыў ¬ ляют словы дзяк, апрычнік, загад, спальню, павалок, бармэн, сеча, бярдышамі, далі пішчаль; апісанне жыцця Расіі XVIII ст. патрабуе ужо іншых слоў - баталія, вікторыя, персона і т. п.
Натуральна, што апісанне жыцця іншых народаў патрабуе асаблівых слоў. У Англіі мы сустракаемся з містэрам, місіс і міс, шылінгаў і брыджы, у Італіі - з сіньёр і синьориной, чы ¬ чероне, гандолай і лірамі, а ў Турцыі - з султанам і Каране, мячэць і муэдзін. 3. Сінонімы кніжнага стылю. Сюды адносяцца перш за ўсё Архаічны і паэтычная лексіка.
Пласт паэтычнай лексікі, якая ўжываецца часцей за ўсё ў стихотвор ¬ най мове, у рускай мове быў створаны ў канцы XVIII - пачатку XIX ст. Рускія паэты ахвотна ўжывалі і ўжываюць такія словы, як вочы, блакіт, дуброва, вясновыя, пурпурны, залаты, сла ¬ достный.
Размоўная лексіка выкарыстоўваецца ў непринуж ¬ прымусовай гутарцы, звычайна на бытавую тэму; таму гэты стилистиче ¬ скі пласт лексікі называюць часам гутаркова-бытавой лексічных і грама ¬ кай. Размоўная лексіка, быўшы ўжывання ў навуковай або дзелавой прамовы, зніжае стыль, надае прамовы нязмушаны, а па ¬ рой і фамільярным характар.
Сярод гутарковай лексікі вылучаюцца тры семантыка-стылістычных разраду:
1. Просторечная лексіка. Сюды ставяцца агульныя гутарковыя словы, якія выступаюць сінонімамі нейтральных слоў. Просторечная лексіка ахоплівае такія словы, як бульбачка (бульба), радыска (радыска), блазнюк (хлапчук), дачушка (дачка), башковитый (здольны), чмокнуть (пацалаваць), Бараба ¬ нітка (адказваць механічна).
2. Вульгаризмы і жарганізмы. Гэтыя словы на ¬ ходзяцца за межамі літаратурнай нормы. У мове мастацкіх творы і ў реч-і асобных асоб яны выказваюць экспрес ¬ гэтую грубасці, рэзкай адмоўнай ацэнкі. Вульгарнымі словамі з'яўляюцца, напрыклад, такія, як морда, трепач, смотаться, жэрці.
Жарганізмы - гэта словы зладзейскага жаргону, якія ўжываюцца ў мове мастацкіх твораў у прамове адпаведных персанажаў.
3. Дыялектныя словы і дыялектызмы. Яны сустракаюцца ў размоўнай мове асобных мясцовасцяў, асабліва сельскіх. Будучы ужываннем у тэксце, разлічаным на шырокага чытача, Дыялектнае слова становіцца дыялектызмы. Дыялектызмы ў мастацкіх творах з'яўляюцца сродкам стварэння маўленчай характерис ¬ цікі персанажа або стварэння мясцовага каларыту. (Сацыяльныя дыялекты - прафесійныя дыялекты, жаргоны (арго), слэнг).