Пытанні: Аа цякучым моманце, Аб адносінах да савецкіх рэспублік, Прыняцце Канстытуцыі бсср, Аб зямельнай палітыцы, Выбары цвк бсср.

Прысутнічаючы на з’ездзе Свярдлоў зачытаў пастанову прэзідыўма УЦВК ад 31 студзеня 1919 года “Аб прызнанні незалежнасці БССР”. З’езд прыняў першую Канстытуцыю БССР, якая юрыдычна замацавала ўтварэнне БССР, савецкую форму ўладыі асноўныя прынцыпы сацыялістычнага ладу.

На першым з’ездзе саветаў прымаецца зварот да ўсіх народаў і іх урадаў “Аб прызнанні БССР і ўступленні з ёй у непасрэдныя дыпламатычныя адносіны”. Прымаюцца 2 дэкларацыі:

1. “Аб неабходгнасці ўстанаўлення цесных эканамічных і палітычных сувязей са сваім старэшым братам – Расійскай савецкай рэспублікай”

2. Прапаноўваецца вырашыць пытанне аб аб’яднанні БССР і Літоўскай ССР. Гэта было выклікана тым, што 16 студзеня 1919 года ЦК РКП(б) прыняў рашэнне аб далучэнні да РСФСР Віцебскай, Магілёўскай, Смаленскай губерніі, а астатняй тэрыторы – да ЛССР.

У дэкларацыі першага з’езду саветаў бсср былі адзначаны 2 прычыны ўтварэння ЛітБел сср:

1. Гістарычная сукупнасць працоўных Беларусі і Літвы

Неабходнасць хутчэйшага разгону белагварджейскага беларуска-літоўскага ўраду, так як “урады БССР і ЛССР выступаюць адзіным контррэвалюцыйным фронтам”. Такім чынам буферная рэспубліка стваралася з мэтай барацьбы супраць БНР і Літоўскай буржуазнай дзяржавы.

57. Першая канстытуцыя БССР.

Першы у З’езд саветау прыняў першую Канстытуцыю БССР, якая юрыдычна замацавала ўтварэнне БССР, савецкую форму ўладыі асноўныя прынцыпы сацыялістычнага ладу. Канстытуцыя поўнасцю адпавядала Канстытуцыі РСФСР 1918 года.

Першую яе частку сладала Ленінская дэкларацыя правоў працоўнага і эксплуатуемага народа.

У трох раздзелах другой часткі гаварылася аб асноўных задачах пераходнага перыяда – устанаўленні дыктатуры пралетарыяту, аб правах свабодах, обавязках грамадзян рэспублікі, гербе, сцягу ССРБ.

Вышэйшыя органы ўлады і кіравання БССР на канстытуцыі 1919 года:

Вышэйшым органам улады ў БССР прызнаваўся Ўсебеларускі з’езд саветаў. У перапынках паміж з’ездамі – ЦВК. ЦВК утвараў вялікі і малы прэзідыўмы. Вялікаму прэзідыўму належала агульнае кіраванне справамі ССРБ, таму ён выконваў функцыі ўрада рэспублікі.

У Канстытуцыі БССР 1919 года не гаварылася аб мясцовых органах улады і кіравання ў БССР, не былі рэгламентаваны і пытанні выбарчага права. У Канстытуцыі РСФСР 1918 года гэтыя пытанні былі замацаваны.

58. Литовсвско – Беларуская ССР: образование, деятельность, ликвидация.

2-3 лютага 1919 года ў Мінску праходзіў першы з’езд саветаў. Пытанне аб стварэнні ЛітБет.

У дэкларацыі першага з’езду саветаў БССР былі адзначаны 2 прычлыны ўтварэння ЛітБел ССР:

2. Гістарычная сукупнасць працоўных Беларусі і Літвы

3. Неабходнасць хутчэйшага разгону белагварджейскага беларуска-літоўскага ўраду, так як “урады БССР і ЛССР выступаюць адзіным контррэвалюцыйным фронтам”. Такім чынам буферная рэспубліка стваралася з мэтай барацьбы супраць БНР і Літоўскай буржуазнай дзяржавы.

Сталіца – Вільно; Председатель цвк(цік) – к.Г. Ціховскій; Председатель снк – в.С. Міцкевічус-Капсукус; Губерні вошедшіе в состав – Мінская, Гродненская, Віленскую, Ковеньская і частка Сувалавскай.

27 февраля 1919 г. – созданіе ЛітБел. Буферное государство. 12 ліпеня 1919 на наразе кіруючых работнікау Сталін аб’явіу аб неабходнасці ліквідаваць ЛітБелССР.У жніуні 1919 года яе террыторія была поунасцю акупіравана польскімі войскамі.

59. Воссозданіе Белорускрй ССР в 1920г. Декларація о незавісімості ССРБ

Летам 1920 года пачалося вызваленне тэрыторыі Беларусі ад белапольскай акупацыі.

12 ліпеня 1920 года ў Маскве быў падпісаны мірны дагавор паміж РСФСР і буржуазнай Літвой. (Гродна, Шчучын, Ашмяны, Смаргонь, Браслаў, а таксама Віленскі кр. да Польшчы). Урад РСФСР не лічыўся з думкай беларусаў па тэрытарыяльным пытанні. Пасля вызвалення ад акупацыі Мінскай губерніі, вышэйшым органам улады стаў Мінскі губернскі ваенна-рэвалюцыйны камітэт.

31 ліпеня 1920 года ў Мінску была абвешчана дэкларацыя “Аб незалежнасці БССР”( Чарвякова. Жылуновіча, Чарнушэвіча): рэспубліка будуецца на прынцыпах дыктатуры пралетарыяту і выкарыстання ўсяго вопыту савецкай Расіі (Дыктатура прылетарыята – улада народу), гаварылася пра аднаўленне асноўных прынцыпаў арганізацыі народна-гаспадарчага жыцця (абвешчаных 1 студзеня 1919 года маніфестам), да склікання з’езда саветаў улада перадавалася ваенна-рэвалюцыйнаму камітэту Беларусі, рэспубліка з’яўляецца суверэннай савецкай дзяржавай, у самым агульным плане вызначаліся яе межы (некаторыя напрамкі – этнаграфічныя межы). Рэспубліка была поўнасцю абвешчана фактычна ў межах Мінскай губерніі, і прэтэндаваць на рэальны суверэнітэт у рамках этнічнай тэрыторыі не мела ніякай магчымасці.

Дэкларацыяй рэгламентавалася раўнапраўе 4 дзяржаўных моў: беларускай, рускай, польскай і яўрэйскай.

60. 2 съезд Советов Белоруской ССР. Дополнения к конституции БССР

13 – 1 7 снежня 1920 года у Мінску праходзіў другі з’езд саветаў.

Асноўныя пытанні: аб цякучым, моманце, аб удзеле БССР у мірных перамовах з Плльшчай, аб працы кааператывных арганізацый, аб сацыяльным забеспячэнні, аб народнай адукацыі, аб узнаўленні прамысловасці, аб арганізацыі савецкай улады ў Беларусі, прыняцце дапаўненняў да Канстытуцыі БССР 1919 года, выбары ЦВК БССР і дэлегатаў на 8 усерасійскі з'езд саветаў

Другі з'езд саветаў заканадаўча замацаваў утварэнне рэспублікі і прыняў наступныя дапаўненні да канстытуцыі БССР:

1. Стварэнне Савета Народных Камісараў – вышэйшы орган дзяржаўнага кіравання ў рэспубліцы, які быў падпарадкаваны з'езду саветаз і ЦВК. Народныя камісарыяты: Замежных спраў, Ваенных спраў, Унутраных спраў, Адукацыі, Харчавання, Працы, Аховы здароўя, Земляробства, Народнай сувязі, Сацыяльнага забеспячэння, Фінансаў, Юстыцыі.

На правах народных камісарыятаў былі таксама рабоча-сялянская інспекцыя, савет народнай гаспадаркі, надзвычайная камісія. Наркаматы ўзначальвалі народныя камісары, якія ўваходзілі ў склад СНК БССР. Шэраг пытанняў, якія не былі ўрэгуляваны Канстытуцыяй БССР 1919 года, па-ранейшаму заставаліся неўрэгуляванымі (пытанні выбарчага права, пытанні мясцовых органаў улады і кіравання). Мелася агаворка: па ўсіх астатніх пытаннях савецкага будаўніцтва неабходна звяртацца да Канстытуцыі, пры чым не ўказвалася да якой, так як само сабой разумелася, што да Канстытуцыі РСФСР 1918 года.

61. Государственно-правовые отношенияБеларуской ССР и РСФСР и другими.

18 сакавіка 1921 года – Рыжскі Мірны дагавор (Рыга). З савецкага боку дагавор падпісалі прадстаунікі РСФСР і Украіны. (Канец Вайны, незалежнасць Украіны і Беларусі і акрэс. мяжа, Заходняя часка Беларусі да Польшчы (польчша забяспеч. Выкананне правоў народаў якія знаходзіліся на яе тэрыторыі.) БНР – выступіла супраць.

• 6 студзеня 1921 – рабоча-сялянскі дагавор паміж БССР і РСФСР (прэамбула і 7 артыкулаў). З дагавора відаць, што ён павышаў дзяржаўна-прававое становішча БССР, але не з’яўляўся раўнапраўным, бо ўсе найбольш важныя пытанні гаспадарчай дзейнасці Беларускай ССР павінны былі вырашацца ў СНК РСФСР.

• Рэзалюцыя “Аб чарговых задачах партыі па нацыянальным пытанні” (10 з’езд РКП(б)) (аб вопыце іншых краін соц. Блока……перальманне).

• Пагадненне урадаў РСФСР і БССР аб фінансавым пытанні (19 студзеня 1922)

• Дэкрэт Прэзідыума і СНК БССР “Аб правамоцтве для ССРБ дэкрэтаў і распараджэнняў РСФСР.

• Пасановы СНК РСФСР.

Отношенія характерізуются как федератівные (открытіе предстовітельства в Россіі БССР 1921).

62. Образованіе госудасртвенного аппарата в БССР в 1921-1922гг. Вход БССР в состав СССР.

Праблема ўзаемаадносін усіх савецкіх рэспублік у 1922 годзе сістэматычна абмяркоўвалася на ўсіх праходзячых з’ездах. У жніўні 1922 года ЦК КП(б) стварыў спецыяльную камісію па падрыхтоўцы праекта дагавора аб далейшых узаемаадносінах рэспублік, у якую ўвайшлі прадстаўнікі ўсіх рэспублік. Падрыхтаваны Сталіным праект аўтанамізацыі быў падвергнуты крытыцы (сутнасць праекта: рэспублікі ўваходзяць у склад РСФСР на правах аўтаноміі).

14 снежня 1922 года чацверты з’езд саветаў БССР прыняў пастанову аб неабходнасці аб’яднання рэспублік на аснове ўзаемнай роўнасці, цесных эканамічных і палітычных сувязей. У пастанове адзначалася, што фактычна такі саюз ужо склаўся і патрабуецца толькі заканадаўча аформіць яго, улічваючы пры гэтым гарантыі праяўлення ініцыятывы кожнай з рэспублік. Для падпісання дакументаў аб утварэнні саюзаў з’езд выбраў дэлегацыю. 30 мнежня 1922 года першы з’езд саветаў у асноўным зацвердзіў праекты дагавора і дэкларацыі аб утварэнні СССР, якія з прычыны іх надзвычайнай важнасці перадаваліся на дадатковы разгляд рэспублік (Создание ЦВК СССР)

Пяты ўсебеларускі з’езд саветаў адобрыў праект Канстытуцыі СССР, якая была зацверджана 31 студзеня 1924 года на другім усесаюзным з’ездзе саветаў.

63. Политика нац.-гос. Строительства в БССР

Неабходнасць унясення змен у канстытуцыю. З’езд у сакавіку 1924 года 6 усебеларускі: Пашырэнне межаў БССР і задачы Савецкага будаўніцтва, адміністрацыйна-гаспадарчы падзел БССР, пытанні канстытуцыі БССР, Выбары ЦВК БССР. З’езд даручыў ЦВК БССР: распрацаваць план новага адміністрацыйна – тэрытарыальнага падзелу, Змены у канстытуцыю: ЦВК БССР – 120 членаў і 30 кандэдатаў (раней 60), Прэзідыум – Старшыні, Сакратар+9 членаў (раней 7), старшыня ЦВК=старшыня СНК (адмена), скалд СНК = старшыня,намеснікі наркомы+упаўнамочаныя наркомаў СССР.

Тэратарыальна-адміністрацыйнае лзяленне – акруг-раён-сельсавет. (ліпень 1924). Выпрацоўка асноўных накірункаў нац. Палітыкі на Беларусі праходзіла ў Барацьбе 2 асноўных плыняў:

• Ідэі беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці і культуры (Луцкевіч, Лёсік, )

• Ідэі бальшэвікоў супрацьлеглыя ( эсэры, акцябрысты).

Палітыка Беларусізацыі, адкрыццё БДУ, Дэкларацыя аб абвяшчэні незалежнасці БССР, Змена адносін русафікацыя.