4. Удасканаленне арфаграфічных навыкаў і ўменнняў

1. Утварыце дзеепрыметнікі залежнага стану прошлага часу.

Адчыніць, выбеліць, згубіць, супакоіць, спаіць, накарміць, купіць, спаганіць, скрывіць, запыліць, дазволіць, зрабіць, пазнаёміць, асіліць, заклеіць, спаліць, схіліць, прастраліць, прынесці, растрэсці, завесці, пакрасці, аплесці, месці, насіць, запрасіць, апярэдзіць, круціць, уразіць, пасеяць, развеяць, аблаяць, абсмяяць, абстраляць, павыдумляць, абмяняць.

2. Запішыце словазлучэнні, раскрываючы дужкі

(Не)асушаныя балоты, (не)ржавеючая сталь, вельмі (не)абдуманы ўчынак, выключна (не)спрыяльнае надвор'е, абсалютна (не)прымальная прапанова; (не)засеянае поле, (не)чаканы прыход; (не)прыбраны пакой, (не)зачыненыя дзверы, (не)чаканы госць, (не)спрыяльнае надвор'е, (не)абсяжны прастор, (не)зведаны шлях, (не)ўлоўны гук, (не)стрыманы смех, (не)кранутая цаліна, (не)ходжаная сцежка, (не)чэсаная воўна; (не)поўнае вядро, (не)асушаныя да гэтага часу балоты, (не)спелы яблык, (не)смелае дзіця, (не)засеянае вясною поле, зусім (не)кепскі вынік, надта (не)ласкавы прыём.

Тэма 7: Прыслоўе. Словы катэгорыі стану (прэдыкатывы) і. Тэарэтычная частка

1. Семантыка-камунікатыўная і граматычная адметнасць прыслоўяў як слоў са значэннем прыметы дзеяння.

2. Разрады прыслоўяў паводле значэнняў. Ступені параўнання якасных прыслоўяў і іх утварэнне. Формы прыслоўяў са значэннем ацэнкі і меры якасці.

3. Спосабы ўтварэння прыслоўяў: прадуктыўнасць – непрадуктыўнасць. Адвербіялізацыя.

4. Адрозненне прыслоўяў з прыстаўкамі ад назоўніка з прыназоўнікамі.

5. Правапіс прыслоўяў.

6. Агульная характарыстыка прэдыкатываў. Дыскусія ў лінгвістычнай перыёдыцы аб мэтазгоднасці вылучэння катэгорыі стану як самастойнай часціны мовы.

7. Словаўтварэнне прэдыкатываў.

Тэрміналагічны апарат: прыслоўе, уласна-характарызуючыя (якасныя, адносныя і колькасныя), акалічнасныя прыслоўі, катэгорыя ступені параўнання прыслоўяў, словы катэгорыі стану (прэдыкатывы).

Іі. Лабараторная частка

1. Утварыце вышэйшую і найвышэйшую ступені параўнання прыслоўяў. Запішыце і вусна патлумачце ўтварэнне.

Глыбока, густа, далёка, моцна, прыгожа, смела, ціха, лёгка, хутка, нізка, суха, гладка, спрытна, доўга, добра, кепска, ахвотна, коратка, шырока, цяжка, актыўна, дорага, рэдка, блізка, ясна, яскрава, спакойна, цікава, весела, заўзята.

2. Растлумачце, ад якой часціны мовы ўтварыліся прыслоўі. Падкрэсліце ў прыслоўях прыстаўкі і постфіксы. Складзіце з пяцю прыслоўямі сказы.

Абы-дзе, заўчора, назаўтра, невысока, нясмела, нікуды, куды-небудзь, дзесьці, некуды, недзе, нідзе, дамоў, адгэтуль, доўга, высока, адвячоркам, дыбам, пешшу, крукам, агулам, досвіткам, патрошку, страшэнна, задужа, занадта, наскрозь, няйначай, напоперак, спазаранку, уздоўж, безупынку, бясконца, пазаўчора, дабяла, датла, па-беларуску, пароўну, па-майстэрску, напавал, наўцёк, напрамую, уразброд, узамен, надзіва, напагатове, на бягу, напрадвесні, упацёмку, пасярэдзіне, пазавуголлю, папраўдзе, па парадку, штодня, басанож, стрымгалоў, век-векам, чын-чынам, шыта-крыта, стократ.