- •Методы выдвижения гипотез о механизмах сложных реакций
- •Методы выдвижения гипотез о механизмах сложных реакций
- •Предисловие
- •Введение
- •1. Как изучают механизм реакции?
- •1.1. Традиционная стратегия
- •1.2. Рациональная стратегия
- •Задачи и примечания к разделу 1
- •2. Формализованные методы выдвижения гипотез о механизмах
- •2.1. Программы, основанные на be/r-матрицах, и математическая модель структурной химии
- •2.2. Программа mechem
- •2.3. Программа ChemComb
- •2.4. Программа ChemNet
- •2.5. ПрограммаCasb
- •2.6. Общие замечания
- •Задачи к разделу 2
- •Примечания к разделу 2
- •3. Практикум
- •3.1. Генерация гипотез с использованием "формулы превращения"
- •3.2. Программа ChemNet
- •3.2.1. Исходные данные
- •3.2.1.1. Исходные вещества
- •3.2.1.2. Трансформации
- •3.2.1.3 Ограничения.
- •3.2.2. Идея алгоритма
- •3.2.3. Обработка полученных результатов
- •3.2.4. Факторы, замедляющие работу программы
- •3.2.5. Библиотека трансформаций
- •3.2.6. Примеры работы программы
- •3.2.6.1. Гидрокарбоксилирование и гидроформилирование этилена (гомогенный катализ).
- •3.2.6.2. Гидрогенолиз этана (гетерогенный катализ)
- •Задачи к разделу 3
- •Приложения Приложение 1. Библиотека элементарных трансформаций в металлокомплексном катализе и металлорганической химии
- •Другие элементарные трасформации
- •Приложение 2. Стадии реакций гидрокарбоксилирования и гидроформилирования этилена
- •Приложение 3. Стадии реакции гидрогенолиза этана
Задачи к разделу 3
1. Пользуясь библотекой трансформаций, приведенной в приложении 1, и методом, описанным в разделе 3.1, получите механизмы следующих реакций:
C2H4 + H2 C2H6
C2H4 + 1/2 O2
2CH4 + 1/2 O2 C2H6 + H2O
C2H4 + C6H6 C6H5CH2CH3
CH3OH + CO CH3COOH
2C2H2 CH2=CH–CCH
C2H2 + CO + 1/2O2 HCCCOOH (реакция в воде)
С2H2+2CO + H2O H2 +
C2H2 + CO + H2O CH2=CHCOOH
2C2H4 CH3CH2CH=CH2
CO + H2O CO2 + H2
C2H2 + CH3COOH CH2=CHOOCCH3
3C2H2 C6H6
C2H2 + 2 ROH CH3CH(OR)2
CH3OH CH2O + H2
C2H4 + H2O C2H5OH
2. Составьте список побочных реакций, которые могут протекать в системе, если предполагать, что протекают стадии из приложения 2.
3. Попробуйте найти маршруты реакции, ведущих к образованию (а) CH3CHO, (б) CH3COOH реакционной сети полученной программойChemNet (Приложение 2).
Приложения Приложение 1. Библиотека элементарных трансформаций в металлокомплексном катализе и металлорганической химии
|
Элементарная трансформация |
Разрыв связи |
Образование связи |
|
C: + C: C=C |
|
C=C |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
|
C–H | |
|
(Не известна для спиртов) |
|
C–O |
|
|
C–O | |
|
|
C–O | |
|
|
C–O | |
|
|
C–O | |
|
|
C–O | |
|
|
C–O | |
|
|
C–O | |
|
C–M–X M + C–X (X = Cl, Br, I) |
|
C–X |
|
+M–C + X– M + C–X (X = Cl, Br, I) |
|
C–X |
|
(X = Cl, Br, I) |
|
C–X |
|
(X = Cl, Br, I) |
|
C–X |
|
|
C–С | |
|
|
C–С | |
|
|
C–С | |
|
|
C–С | |
|
|
C–С | |
|
|
C–С | |
|
|
C–С | |
|
|
H–H | |
|
|
H–H | |
|
H–H |
| |
|
(X = Cl, Br, I) |
|
H–X |
|
+M–H + X– M + H–X (X = Cl, Br, I) |
|
H–X |
|
–M–X + H+ M + H–X (X = Cl, Br, I) |
|
H–X |
|
X– + H+ H–X (X = Cl, Br, I) |
|
H–X |
|
|
O–H | |
|
|
O–H | |
|
|
O–H | |
|
|
O–H | |
|
|
O–O | |
|
|
O–O | |
|
CC |
C=C | |
|
CC |
C=C | |
|
CC |
C=C | |
|
M–X + CC M–C=C–X (X = Cl, Br, I) |
CC |
C=C, C–X |
|
CC |
C–C, C=C | |
|
CC |
C–C, C=C | |
|
CC |
C–C, C=C | |
|
CC |
C–C, C=C | |
|
CC |
C–H, C=C | |
|
CC |
C–H, C=C | |
|
CC |
C–C, C=C | |
|
CC |
C–O, C=C | |
|
CC, CC |
C–C, C=C, C=C | |
|
M–CC + H–X +M=C=C–H + X– (X = Cl, Br, I) |
CC, H–X |
C=C, C–H |
|
CO |
C=O | |
|
CO |
C=O, C–O | |
|
CO |
C–C, C=O | |
|
CO |
C–H, C=O | |
|
C=C C: + C: |
C=C |
|
|
C=C |
CC | |
|
C=C |
CC | |
|
C=C |
CC | |
|
C=C |
C–C | |
|
C=C |
C–C | |
|
C=C |
C–C, C–C | |
|
C=C |
C–C, C–C | |
|
C=C |
C–C, C–O | |
|
C=C |
C–C, C–O | |
|
C=C |
C–H, C–C | |
|
C=C, C=C |
C–C, C–C, C–C | |
|
M–C=C–X M–X + CC (X = Cl, Br, I) |
C=C, C–X |
CC |
|
C=O |
CO | |
|
C=O |
C–H | |
|
C=O |
C–O, C–O | |
|
C=O |
C–O, C–O | |
|
C=O |
C–O, O–H | |
|
C=O |
C–O, O–H | |
|
C=O |
C–O, O–H | |
|
C=O |
O–H, C–O | |
|
C=O, C–O |
CO | |
|
C–C |
C=C | |
|
C–C |
C=C | |
|
C–C, C=C |
CC | |
|
C–C, C=C |
CC | |
|
C–C, C=C |
CC | |
|
C–C, C=C |
CC | |
|
C–C, C=C |
C–C, C=C | |
|
C–C, C=C, C=C |
CC, CC | |
|
C–C, C=O |
CO | |
|
C–C, C–C |
C=C | |
|
C–C, C–C |
C=C | |
|
C–C, C–C, C–C |
C=C, C=C | |
|
C–C, C–O |
C=C | |
|
C–C, C–O |
C=C | |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
| |
|
C–H |
C=O | |
|
C–H |
C–O | |
|
M–X + H–C M–C + H–X (X = Cl, Br, I) |
C–H |
H–X |
|
C–H, C=C |
CC | |
|
C–H, C=C |
CC | |
|
C–H, C=C |
CC | |
|
C–H, C=O |
CO | |
|
C–H, C–C |
C=C | |
|
(Не известна для спиртов) |
C–O |
|
|
C–O |
| |
|
C–O |
| |
|
C–O |
| |
|
C–O |
| |
|
C–O |
| |
|
C–O |
| |
|
C–O |
C–H | |
|
C–O |
C–O | |
|
C–O |
C–O | |
|
C–O |
O–H | |
|
C–O |
O–H | |
|
C–O |
O–H | |
|
C–O |
O–H | |
|
C–O |
O–H | |
|
C–O, C=C |
CC | |
|
C–O, C–O |
C=O | |
|
C–O, C–O |
C=O | |
|
C–O, O–H |
C=O | |
|
C–O, O–H |
C=O | |
|
C–O, O–H |
C=O | |
|
M + C–X C–M–X (X = Cl, Br, I) |
C–X |
|
|
M + C–X +M–C + X– (X = Cl, Br, I) |
C–X |
|
|
(X = Cl, Br, I) |
C–X |
|
|
C–С |
| |
|
C–С |
| |
|
C–С |
| |
|
C–С |
| |
|
C–С |
| |
|
C–С |
| |
|
C–С |
| |
|
H–H |
| |
|
H–H |
| |
|
H–H | ||
|
H–H |
O–H | |
|
(X = Cl, Br, I) |
H–H |
X–H |
|
H–O, C–O, C=C |
C–H, C–C, C=O | |
|
(X = Cl, Br, I) |
H–X |
|
|
M + H–X +M–H + X– (X = Cl, Br, I) |
H–X |
|
|
M + H–X –M–X + H+ (X = Cl, Br, I) |
H–X |
|
|
H–X X– + H+ (X = Cl, Br, I) |
H–X |
|
|
M–C + H–X M–X + H–C (X = Cl, Br, I) |
H–X |
C–H |
|
M–O + H–X M–X + H–O (X = Cl, Br, I) |
H–X |
O–H |
|
O=O |
O–O | |
|
O=O |
O–O | |
|
O=O |
O–O, C–O | |
|
O=O |
O–O, O–H | |
|
O–H |
| |
|
O–H |
| |
|
O–H |
| |
|
O–H |
C–O | |
|
O–H |
C–O | |
|
O–H |
C–O | |
|
O–H |
C–O | |
|
O–H |
C–O | |
|
O–H |
H–H | |
|
M–X + H–O M–X + H–O (X = Cl, Br, I) |
O–H |
H–X |
|
O–H, C–O |
C=O | |
|
O–O |
| |
|
O–O |
| |
|
O–O |
O=O | |
|
O–O |
O=O | |
|
O–O, C–O |
O=O | |
|
O–O, O–H |
O=O | |
|
(X = Cl, Br, I) |
X–H |
H–H |
|
M+ + H–C M–C + H+ |
H–C |
|
|
M–H + O=C=O M–O–C(O)–H |
C=O |
C–O, C–H |
|
H–C |
|
Таблица для поиска трансформаций по типам рвущихся/образующихся связей
Связь |
Разрыв |
Образование |
C–C |
84–97, 139–145 |
24–30, 48–51, 56, 60, 66–73, 151, 156 |
C=C |
62–74, 86–91, 130, 151 |
1, 44–57, 84, 85, 90, 93–97, 114 |
CC |
44–57 |
63–65, 74, 86–89, 91, 110–112, 130 |
O–O |
173–178 |
42, 43, 158–161 |
O=O |
158–161 |
175, 176, 178 |
H–H |
146–150, 179 |
31–33, 170, 179 |
C–O |
83, 96, 115–135, 151, 172, 177 |
12–19, 55, 59, 70, 71, 77–82, 108, 123, 124, 160, 165–169, 181 |
C=O |
75–83, 92, 181 |
58–61, 107, 113, 131–135, 151, 172, 175–177, |
CO |
58–61 |
75, 83, 92 |
C–H |
98–114, 180, 182 |
2–11, 52–54, 57, 61, 72, 73, 76, 122, 151, 181 |
O–H |
133–135, 151, 162–172, 178 |
38–41, 79–82, 125–129, 149, 156, 161 |
H–X |
152–157, 179 |
34–37, 109, 150, 171 |
C–X |
136–138 |
20–23, 48 |