2 Семинар сабақтарының мазмұны және

СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАПСЫРМАЛАРЫ

2.1 Философия, оның мәні, мақсаты және негізгі міндеттері.

1 Дүниетаным түсінігі мен оның мәні, құрылымы, өмірлік-практикалық және теориялық деңгейлері.

2 Философиялыққа дейінгі дүниегекөзқарас және әлем бейнесі: мифтік, магиялық, діни.

3 Философиялық ойлаудың негізі мен ерекшеліктері. Философиялық білімнің құрылымы. Философияның басты қызметі.

4 Философияның басқа ғылым салаларымен (жаратылыстану, жалпықоғамдық және техникалық) байланысы.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Дүниетанымның адам өміріндегі маңызын анықтаңыз

2 Философиялық көзқарастар жүйесінің қалыптасуының тарихи-табиғи себептері.

3 Мифологиялық дүниетанымның басқаларынан айырмашылығын көрсетіңіз.

4 Діни дүниетанымның қоғам өміріндегі орны.

5 Философияның негізгі мәселесі мен зерттеу объектісі.

6 Философияның бағыттары мен зерттеу әдістерін атаңыздар.

7 Философия ғылымының мақсаты мен міндеттерін анықтап, саралап беріңіз.

8 Мәдениет жүйесіндегі философияның орны?

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Дүниетаным, дүниегекөзқарас, түсінік, мифология, дін, философия, космоцентризм, теоцентризм, антропоцентризм, материя, материализм, идея, сана, идеализм, субстанция, монизм, дуализм, плюрализм, субъект, объект, болмыс, таным, адам, қоғам, диалектика, метафизика, логика, онтология, гносеология, аксиология, методология, антропологиялық философия, агностицизм, скептицизм, эмпиризм, рационализм, сенсуализм.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

1-кесте: Философияның түрлі салаларының қарастыратын мәселелері мен өзіндік атқаратын қызметін анықтап, берілген кестені толтырыңыз.

Әлем	Философия саласы	Негізгі мәселесі мен қызметі
Болмыс туралы ілім	Онтология
Таным туралы ілім	Гносеология
Ойлау заңдылықтары туралы ілім	Логика
Адам болмысы	Философиялық антропология
Тарих әлемі	Тарих философиясы
Мәдениет әлемі	Мәдениет философиясы
Экономика әлемі	Шаруашылық философиясы
Құқық әлемі	Құқық философиясы
Саясат әлемі	Саяси философиясы
Қоғам әлемі	Әлеуметтік философиясы
Рухани болмыс	Этика, мораль философиясы
Дін әлемі	Дін философиясы
Ғылым әлемі	Эпистемология
Өнер, сұлулық әлемі	Эстетика
Құндылықтар туралы ілім	Аксиология

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Әбішев К.А. Философия. –А., «Дәуір», 2001.

2 Гильдебрант Дитрих фон. Что такое философия? – СПб., 1997.

3 Горбачев В.Г. Основы Философии. –М., «Владос пресс», 2003.

4 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

5 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым» 2005.

6 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

7 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

8 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

2.2 Ежелгі дүние философиясы

1 Ежелгі Үнді философиясының пайда болуы, ондағы негізгі бағыттар мен мектептер.

2 Көне Қытай философиясы. Қоғамды басқару және адамгершіліктік мәселелері.

3 Космоцентризм және ертедегі ежелгі грек философиясындағы дүниенің бастамасы мәселесі. Милет мектебі.

4 Гераклит диалектикасының қалыптасуы.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Ежелгі Үнді халқының философиялық ойларының даму кезеңдері және өзіндік белгілері.

2 Ведалар. Ведалардың түрлері. Даршандар мектебінің мәні, түрлері мен қызметі.

3 Діни-философиялық ілім – буддизм және оның негізгі идеяларының мәні, бағыттары.

4 Джайнизм философиясының басты мәселелері, онтологиясы, адам және оның өмірі мәселесі, принциптері.

5 Чарвака-локаята философиясының өзіндік ерекшелігі.

6 Көне Қытай халқының әр кезеңдердегі дүниетанымдары мен философиялық ойларының дамуындағы өзіндік белгілер.

7 Көне философиялық ілім – Даосизмнің негізгі идеясы, «Дао» ұғымының философиясы.

8 Әлеуметтік-философиялық ілім – конфуцизмдегі басты мәселе және оның негізгі принциптері.

9 Легизм ілімінің жалпы мағынасы мен негізгі постулаттары.

10 Мо-цзы – моистер мектебінің философиясы.

11 Мэн-цзы философиясының мәні.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Атман, Брахман, Будда, Карма, Нирвана, Архат, Сансара, Мокша, Веда, Упанишад, Самхит, Араньякта, Йога, Веданта, Вайшешика, Ньяя, Миманса, Санкхья, Ахимса, Сатья, Астейя, Апариграха, Каста, Варна, Джива, Аджива, Дхарма; Жэнь, Чжун юн, Цзюнь-цзы, Сяо, Дао, Дэ, У-вэй, Ди, Инь және Ян, Ли, Тянься, Ци, Чжи, Цзин, Шэнь, Фацзя, Мин-цзя (номиналистер).

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

2-кесте: Көне Үнді және ежелгі Қытай философияларының негізгі мектептері мен өзіндік ерекшеліктерін көрсетіп, кестені толтырыңыз.

Мектептер	Даосизм	Конфуцизм	Легизм	Моизм	Жайнизм	Буддизм	Чарвака-локая та
Пайда болған уақыты мен ошақтары
Негізін салушы
Басты принциптері мен қарастырған мәселелері

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану. –А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Бонгард-Левин Г.М. Древнеиндийская цивилизация, философия, наука, религия –М., 1980.

4 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

5 Индуизм, Джайнизм, Сикхизм. Словарь. –М., «Республика», 1996.

6 История китайской философии –М., 1972.

7 Краткая история философии -М., «Олимп», 1997.

8 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

9 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

10 Нұрышева Г.Ж. Философия тарихы. –А., «Зият пресс», 2005.

11 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

12 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

2.3 Антика философиясындағы дүние бейнесі және

адамзат мәселелері

1 Антикалық атомизм: Левкипп, Демокрит, Эпикур.

2 Сократ философиясы. Ақиқатқа жетудің пікір-талас әдісі (майевтика).

3 Платон іліміндегі «эйдос-идея» мәселесі және танымды «еске түсіру» деп қарастыруының философиясы. Платонның мемлекет жайындағы ілімі.

4 Аристотельдің материя және форма, «себептіліктің» түрлері жайындағы философиялық ілімі. Аристотельдің әлеуметтік философиясы.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Алғашқы философтар. Натурфилософиялық кезең.

2 Элеаттар (Элей) философиялық мектебі өкілдерінің қарастырған мәселесі.

3 Дүниені зерттеуден адам мәселесіне бетбұрыс. Софистика. Сократ ілімі.

4 Классикалық кезең. Философияда ұлы жүйелерді жасаушылар. Платон мен Аристотель.

4.1 Платонның идеалистік философиясы – «үштік» немесе «триада» ұғымы, таным теориясындағы анамнез – «еске түсіру» мәселесі, идеалды мемлекет туралы ілімі, оның Академиясы.

4.2 Аристотельдің философиялық жүйесі – еңбектері, логика мәселелері, Платон ілімін сынауы, Аристотельдің бірінші физикасы, диалектика және категория ұғымдарының қолданысы, дүние, өмір және адам мәселелері, мемлекет және оның түрлері жайындағы ілімі.

5 Эллинистік-Римдік кезеңдегі философиялық мектептер.

6 Кинизм және олардың өмірлік философиясы.

7 Эпикур философиясы. Этика және теология мәселелері.

8 Стоицизм философиясының мәні және өкілдері.

9 Антикалық философияның соңғы ағымы – скептицизм бағыты.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Космоцентризм, материя, идея, эйдос, Демиург, жан, болмыс, бейболмыс, космос, логос, нус, субстанция, апейрон, апория, гомеомерия, атом, форма, категория, метод, майевтика, ирония, софистика, метафизика, энтелехия, анамнез, диалектика, перипатетизм, апатия, атаракция, эллинизм, скептицизм, полис.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кестені толтырыңыздар.

3-кесте: Ежелгі гректік (антикалық) философияның өзіне тән ерекшеліктерін, даму кезеңдерін, негізгі мектептері мен өкілдерін анықтау және салыстыру арқылы төмендегі кестені толтыру.

Кезеңдері	Сократтық уақытқа дейінгі (б.з.д. VII-V ғ.ғ.)	Классикалық (сократтық) (б.з.д.V ғ.орт.- IVғ.с.)	Эллиндік (б.з.д. IV ғ. соңы -II ғ..)	Римдік (б.з.д.Iғ.-б.з.Vғ.)
Басты мектептері
Көрнекті өкілдері
Қарастырған маңызды мәселелері

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану –А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Асмус В.Ф. Античная философия. –М., 1976.

4 Блинников Л.В. Великие философы. Словарь-справочник. –М., «Логос», 2000.

5 Ғабитов Т. Философия -А., «Раритет», 2005.

6 Краткая история философии. –М., «Олимп», 1997.

7 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия –А., «Ғылым», 2005.

8 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

9 Нұрышева Г.Ж. Философия тарихы –А., «Зият пресс», 2005.

10 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

11 Спиркин А.Г. Философия -М., «Гардарика», 1988.

2.4 Орта ғасырлардағы және Қайта Өрлеу дәуірінің философиясы

1 Еуропалық орта ғасыр философиясының жалпы мазмұны мен негізгі кезеңдері.

2 Жалпы ұғымдардың табиғаты жайындағы реализм және номинализм полемикасы. Ф.Аквинскийдің философиясы. Құдай болмысын дәлелдеу.

3 Орта ғасырлардағы араб философиясы:

3.1 Әл-Фараби философиясы. Оның әлеуметтік-этикалық көзқарасы.

3.2 Ибн-Синаның ғылыми және философиялық көзқарасы.

4 Қайта Өрлеу дәуірі философиясының өзіндік сипаты және ерекшеліктері: антропоцентризм, гуманизм және пантеизм.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Ортағасырлық теологиялық философияның мазмұны мен белгілері, ерекшеліктері.

2 Ортағасырлардағы алғашқы діни философтар. Гностиктер ілімі. Неоплатонизм ілімі.

3 Патристикалық философия. Киелі Августиннің ілімі.

4 Схоластикалық философия. Номинализм, реализм, концептуализм.

5 Ортағасырлық діни философиядағы құдай және адам мәселелері.

6 Исламдық ортағасырлық мәдениет аясындағы арабтық-мұсылмандық философияның өзіндік белгілері мен ерекшеліктері.

7 Әл-Кинди – араб философиясына Аристотель еңбектерін енгізуші ғалым.

8 Әл-Фарабидің онтологиялық мәселесі және таным теориясы.

9 Әл-Фарабидің әлеуметтік-саяси, этикалық көзқарастары, мемлекет туралы ілімі.

10 Ибн Синаның онтологиялық мәселесі, дүниетану ілімі, әлеуметтік-саяси көзқарастары.

11 Ибн Рушд философиясындағы дүниенің мәңгілігі мен шексіздігі туралы ілімі, таным теориясындағы интеллект мәселесі.

12 Ибн-Халдун – ұлы тарихшы, әлеуметтік және саяси философ.

13 Қожа Ахмет Иассауи және сопылық философия.

14 Жүсіп Баласағұнның эстетикалық-философиялық ой-толғаулары.

15 Қайта Жаңғыру дәуірі философиясының мәні және ерекшеліктері.

16 Қайта өрлеу заманындағы адам мәселесіне жаңаша бетбұрыс (Л.Валла, П.д.Мирандолла, Дж. Манетти, Н.Кузанский, т.б.).

17 Қайта өрлеу заманындағы әлеуметтік философиялық көзқарастар және саяси-моральдық философия (Н.Макиавелли, т.б.).

18 Діни реформация және оның капиталистік қатынастардың қалыптасуы мен дамуындағы рөлі (М.Лютер, Ж.Кальвин).

19 Қайта өрлеу заманыдағы ғылыми жетістіктер және олардың философиялық ой-пікірге тигізген әсері (Н.Коперник, Дж.Бруно, т.б.).

20 Қайта Жаңғыру дәуірі философиясындағы негізгі бағыттары мен оның өкілдері, олардың философиялық ойлары мен маңызды еңбектері жайында толыққанды мағлұмат бере отырып кестені толтырыңыздар.

4-кесте:

Негізгі бағыттары	Өкілдері	Философиялық көзқарастары мен маңызды еңбектері
Гуманистік
Натурфилософиялық
Әлеуметтік-утопистік
Саяси
Реформаторлық
Неоплатонистік

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Дін, христиандық, библия, шіркеу, аппологетика, патристика, схоластика, теоцентризм, теизм, теология, монотеизм, догматизм, реализм, номинализм, томизм, экзистенция, эссенция, провиденциализм, креационизм; Ислам, құран, хадис, тафсир, мешіт, суфизм, шығыс перипатетизмі, калам, мутакаллим, мутазилит, таза ағайындар, мүршид, фикх, таухид, аверроизм, эманация, ашаризм, трактат, поэзия, қос ақиқиат ілімі; Антропоцентризм, гуманизм, пантеизм, Ренессанс, утопия, космология, реформация, секуляризация, инквизиция, антиклерикализм, протестантизм.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

5-кесте: Орта ғасырлардағы батыс Еуропа философиясының бағыттары мен өкілдерінің философиялық көзқарастарын анықтап, кестені толтырыңыздар.

Тұлғалар	Ұстанған философиялық бағыты	Енгізген негізгі идеясы мен ұғымдары	Еңбектері
Фома Аквинский (1225-1274)
Ансельм Кентерберийский (1033-1109)
Росцелин (1050-1120
Пьер Абельяр (1079-1142)
Дунс Скотт (1266-1308)
У. Оккам (1285-1349)

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану. –А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Блинников Л.В. Великие философы. Словарь-справочник. –М., «Логос», 2000.

4 Боргош Ю. Фома Аквинский. –М., 1975.

5 Бурабаев М.С. и др. Проблема бытия и познания в философии аль-Фараби. – А., 1987.

6 Горфункель А.Х. Философия эпохи Возрождения. –М., 1980.

7 Ғабитов Т. Философия -А., «Раритет», 2005.

8 Касымжанов А.Х. Абу Наср аль-Фараби. –М., 1982.

9 Краткая история философии. –М., «Олимп», 1997.

10 КішібековД., Сыдықов Ұ. Философия –А., «Ғылым», 2005.

11 Қазақ даласының ойшылдары. 2,3 кітап -А., 2001.

12 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

13 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

14 Сагадеев А. Ибн-Сина. –М., 1985.

15 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

2.5 Жаңа Заман философиясында ғылымның, адамзат

және қоғам мәселелерінің қалыптасуы

1 XVII ғ. ғылыми революция және философиядағы жаңа бағыттар. Рационализм және эмпиризм полемикасы. Сенсуализм.

2 Ф. Бэкон және Р. Декарт философиясы. Ғылыми таным әдісінің мәселесі. Индукция және дедукция.

3 Р.Декарт, Б.Спиноза және Лейбниц философиясындағы субстанция мәселелері.

4 Жаңа Заман философиясындағы адамзат және азаматтық қоғам мәселелері.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 XVII ғасырдағы Жаңа уақыт философиясының пайда болуының тарихи шарттары мен ерекше сипаттары.

2 Р.Декарттың рационалистік философиясы, онтологиялық ілімі, дуалистік көзқарасы, дүниетану мәселелері, күмәндану принципі, ғылыми таным мәселесі – дедукция тәсілі, «туа біткен идеялар» ілімі.

3 Ф.Бэкон философиясы, таным мәселесі, эмпирикалық таным әдісі – индукция тәсілі, идолдар немесе елестер мәселесі.

4 Б.Спинозаның онтологиясы, «біртұтас субстанция» жайындағы ілімі – Құдай-Субстанция, Табиғат, таным процессінің үш сатысы, еркіндік және қажеттілік арақатынасының мәселесі.

5 Т.Гоббстың қоғамға механикалық көзқарасы, оның гносеологиясы, қоғам және мемлекет туралы ілімі, адам мәселесі.

6 Дж.Локктың онтологиялық мәселелері, таным теориясының үш қағидасы, мемлекет туралы ілімі және билікті бөлу мәселесі.

7 Г.Ф. Лейбництің монодология принципі, таным мәселесі, адам және қоғам туралы пікірлері.

8 XVIII ғасырдағы ағылшын философиясы. Дж.Беркли философиясындағы субъективизм және солипсизм мәселелері. Д.Юм философиясындағы скептицизм және агностицизм.

9 XVIII ғасырдағы француз ағартушылық философиясының мазмұны, бағыттары, өкілдері. Ш.Л.Монтескье, Ф.Вольтер, Ж.Ж.Руссо, Ламетри, Гельвеций, Гольбах, Дидро.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Рационализм, эмпиризм, сенсуализм, механикалық материализм, капитализм, солипсизм, монада, дедукция, индукция, субстанция, идолдар-елестер, таза тақта (tabula rasa), атрибут, модус, күмәндану принципі, агностицизм, скептицизм, солипсизм, сциентизм, деизм, пантеизм, ғылыми прогресс.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

6-кесте: Жаңа Заман кезеңіндегі философтардың көзқарастарын салыстырып, кестені толтырыңыздар.

Философтың аты-жөні	Рене Декарт	Фрэнсис Бэкон	Бенедикт Спиноза	Джон Локк	Томас Гоббс	Давид Юм	Дж. Беркли
Ұстанған философиялық бағыттары
Басты философиялық идеялары, әдістері, маңызды көзқарастары

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану. –А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Блинников Л.В. Великие философы. Словарь-справочник. –М., «Логос», 2000.

4 Гайденко П.П. Эволюция понятия наука (XVII-XVIII в.в.). –М., 1987.

5 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

6 Краткая история философии. –М., «Олимп», 1997.

7 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

8 Лазарев В.В. Становление философского сознания Нового Времени. –М., 1987.

9 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

10 Нарский И.С. Западно-Европейская философия XVIII века. –М., 1973.

11 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

12 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

13 Субботин А.А. Ф.Бэкон. –М., 1974.

2.6 XVIII-XIX ғ.ғ. Неміс классикалық философиясы

және Марксизм философиясы

1 Философиядағы И.Кант төңкерісінің мәні. Категориялық императив – практикалық ақылдың заңы. Құқықтық азаматтық қоғам идеясы.

2 И.Г.Фихтенің субъективтік идеалистік философиясы. Ф.Шеллингтің объективтік идеалистік философиясы.

3 Гегельдің философиялық жүйесінің құрылымы: логика, табиғат философиясы, рух философиясы.

4 Л.Фейербах философиясындағы антропологиялық принцип және гуманизм.

5 Марксизм философиясындағы таным теориясы мен диалектика мәселелері. Тарихты материалистік тұрғыдан қарастырудың негізгі қағидасы.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 И.Канттың философиясы, кезеңдері және оның еңбектеріне жалпы түсініктеме беріңіз.

2 И.Канттың таным теориясы. Антиномиялар. Априорлық және апостериорлық білім, «өзіндік зат» мәселелері.

3 И.Канттың «Практикалық ақыл-ойға сын» мәселесі. Категориялық императив.

4 И.Канттың әлеуметтік-саяси көзқарасы.

5 И.Г.Фихтенің «ғылым туралы ілімі». Еркіндік мәселесі.

6 Ф.Шеллингтің табиғат диалектикасы. Теңдік немесе жаңалық ашу философиясы.

7 Г.В.Гегельдің болмыс пен ойлауды теңестіруі. Абсолюттік идея мәселесі.

8 «Рух феноменологиясы» – адам санасы туралы ғылым.

9 Гегельдің диалектикасы.

10 Л.Фейербахтың антропологиялық материализмінің демократиялық негізі. Таным мәселесі. Әлеуметтік-саяси философиясы.

11 Марксистік философияның негізгі қағидасы.

12 Диалектика және коммунизм идеясы.

13 Марксизмдегі адам мәселесінің ерекшеліктері.

14 Марксизм философиясындағы экономикалық мәселелер.

15 ХІХ ғасыр басында В.И.Лениннің марксизм философиясын дамытуы.

16 ХХ ғ. марксизмнің тағдыры.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Объективті идеализм, субъективті идеализм, агностицизм, феномен, ноумен, апперцепция, транцендентальдық, транцендентальдық идализм, априори, апостериорлылық, антиномия, антитетика, өзіндік зат, біздік зат; логика, диалектика, табиғат философиясы, рух, рух феноменологиясы, жатсыну, субъективті рух, объективті рух, абсолютті рух, үштік (триада), тезис, антитезис, синтез; «Мен-концепциясы», «еркіндік мәселесі»; антропологиялық материализм; Марксизм, диалектикалық материализм, материалистік диалектика, объективті шындық, қоғамдық болмыс, қоғамдық сана, тарихи материализм, қоғамдық-экономикалық формациялар, өндірістік құрал, өндірістік қатынастар, өндіріс тәсілі, қоғамдық-экономикалық қатынастар, базис, қондырма, практика, пролетариат.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

7-кесте: XVIII ғ. немістің классикалық философиясы ойшылдарының және Маркстік философиядағы көзқарастарды білдіретін кестені толтырыңыздар.

Тұлға	Ұстанған философиялық бағыты	Енгізген негізгі идеялары мен ұғымдары	Еңбектері
Кант
Фихте
Шеллинг
Гегель
Фейербах
Маркс

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Абдильдин Ж.М. Диалектика Канта. –А., 1974.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану. –А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

4 Блинников Л.В. Великие философы. Словарь-справочник. –М., «Логос», 2000.

5 Быкова М.Ф. Гегелевское понимание мышления. –М., 1990.

6 Гайденко П.П. Парадоксы свободы в учении Фихте. –М., 1990.

7 Гулыга А.В. Немецкая классическая философия. –М., 1986.

8 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

9 История диалектики. Немецкая классическая философия. –М., 1978.

10 Краткая история философии. –М., «Олимп», 1997.

11 Кузнецов Б. Немецкая классическая философия XVII начала ХІХ в.в. –М., 1989.

12 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым» 2005.

13 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

14 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

15 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

2.7 ХІХ-ХХ ғ.ғ. қазақ және орыс философиясы

1 Қазақ философиясының қалыптасуы мен дамуының ерекшеліктері.

2 ХІХ-ХХ ғ.ғ. қазақ ағартушыларының философиясы (Абай, Ыбырай, Шоқан, Ш.Құдайбердиев).

3 Орыс философиясының ерекшелігі мен маңыздылығы. Славянофильдер және батысшылдар.

4 Орыс философиясындағы космизм және адамгершілік мәселелері.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Қазақ мифологиясы. Алғашқы философиялық түсініктер.

2 Қорқыт-ата философиясы, оның дүниетанымы, ол жайындағы аңыздар.

3 XV-XVIII ғғ. қазақ жырауларының шығармашылығы.

4 Қазақтың батырлар жырларындағы философиялық ой-толғамдар.

5 Билер шығармашылығындағы адамгершіліктік мәселелер.

6 Мақал-мәтелдердің философиялық жақтары.

7 Қазақ халқының наным-сенімдері мен ырым-тиымдарындағы – қазақ дүниетанымының көрінісі.

8 Ш. Уалихановтың саяси-әлеуметтік және дүниетанымдық көзқарасы.

9 Абай шығармалары мен «қара сөздерінің» философиялық маңыздылығы.

10 Ш. Құдайбердиевтің философиясы мен ағартушылық идеялары.

13 Ы. Алтынсарин ағартушы және қоғам қайраткері: философиялық көзқарасы мен жаңашылдығы.

14 XX ғасырдың басындағы ағартушы-демократтардың философиялық ой-пікірлері.

15 XIX ғасырдың бірінші жартысындағы орыс философиясы: П.Я.Чаадаев. Славянофильдер және батысшылдар. А.И.Герцен.

16 XIX ғ. 50-70 ж.ж. орыс философиясы: Н.Г.Чернышевский. Халықшылдар философиясы. Ф.М.Достоевский. Л.Н.Толстой. Н.Ф.Федоров. Н.Я.Данилевский.

17 Біртұтастық орыс философиясы: В.С.Соловьев. С.Л.Франк. П.А.Флоренский.

18 XIX ғ.-20 ғ. басындағы орыстың діни философиясы: В.В.Розанов. Л.И.Шестов. Н.О.Лосский. И.А.Ильин.

19 Ресейдегі маркстік философия (1883-1924ж.ж.): Г.В.Плеханов. В.И.Ленин.

20 Кеңестік Ресей философиясы: И.В.Вернадский. А.Ф.Лосев. М.М.Бахтин. Л.Н.Гумилев.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Ақын, жырау, Би, толғау, Жерұйық, зарзаман, Жеті жарғы, айтыс, поэзия, мақал-мәтел, гуманизм, ағартушылық, Айқап, отаршылдық, феодалдық-клерикалдық идеология, сыншыл реализм, ұлт-азаттық қозғалыс, репрессия, надандық, ар ілімі, ождан, этнография, шаманизм; космизм, славянофильдік, батысшылдық, халықшылдар, саборшылдық, «Мәскеу-үшінші Рим» ілімі, орыс материализмі, ноосфера, София, «барлықтың бірлігі».

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

8-кесте: Қазақ халқы ойшылдарының дүниетанымдық көзқарастарын көрсетіңіздер.

Қазақ философиясының кезеңдері:	ХІХ ғ. «Зарзаман» кезеңі	ХІХ ғ. Ағартушылық кезеңі	ХХ ғ. б. «Зарзаман» кезеңі (зиялылар)
Өкілдері:
Басты идеалары мен көзқарастары:

9-кесте: Орыс халқы ойшылдарының көзқарастарын анықтаңыздар.

Бағыттары:	Батысшылдық	Славяно-фильдік	Төңкерісшіл-жариялылық	Діни-идеалистік	Космизм	Соборшылдық
Өкілдері:
Басты идеялары

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Абай. Қара сөздер. –Астана., «Аударма», 2002.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану. –А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

4 Блинников Л.В. Великие философы. Словарь-справочник. –М., «Логос», 2000.

5 Громов М.Н., Козлов Н.С. Русская философская мысль. –М., 1990.

6 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

7 Есим Г. Хаким Абай. –А., 1994.

8 Зарзаман. –А., 2003.

9 Краткая история философии. –М., «Олимп», 1997.

10 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

11 Қазақ даласының ойшылдары. 2,3 кітап –А., 2001.

12 Қазақтар. 2 кітап –А., 1999.

13 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

14 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

15 Русские философы. –М., 1994.

16 Русский космизм: антология философской мысли. –М; 1993.

17 Сегизбаев О.А. Казахская философия XV-XIX в.в. –А., 1996.

18 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

2.8 ХХ ғасыр мәдениеті аясындағы философия

1 Қазіргі замандағы классикалық емес философиясының жалпы мазмұны мен негізгі мәселелері.

2 Экзистенциалдық философия (С.Кьеркегор, М.Хайдеггер, Ж.П.Сартр, А.Камю, К.Ясперс).

3 Философиялық герменевтика.

4 Аналитикалық философия. Позитивизм және оның тарихи түрлері.

5 Прагматизм философиясы.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Классикалық емес идеалистік философияның негізгі бағыттарын атаңыз.

2 Экзистенциализмнің мына өкілдері оның қай бағытына қатысты екенін анықтаңыздар:

С.Кьеркегор –

К. Ясперс –

М. Хайдеггер –

Г. Марсель –

А. Камю –

Ж.П. Сартр –

3 Позитивизм философиясының өкілдерін 4 графаға бөліп, олардың негізгі еңбектерін атаңыздар:

Э. Мах, Р. Карнап, О. Конт, М. Шлик, Р. Авенариус, К. Поппер, И. Лакатос, Т. Кун, П. Фейерабенд, Дж. Агацци, Л. Витгенштейн, Х. Рейхенбах, Б.Рассел.

10-кесте:

Бірінші позитивизм	Эмпириокритицизм	Неопозитивизм	Постпозитивизм

4 А. Шопенгауердің философиясындағы ерік және ақыл ұғымдарының қойылуы.

5 Өмір философиясының ағымдары, өкілдері.

6 Саналылық және бейсаналық ұғымдары және олардың арақатынасына жалпы сипаттама. З.Фрейдтің бейсаналық концепциясы. К.Юнг архетиптер мен коллективтік (ұжымдық) бейсаналық туралы ілімі. Неофрейдизм.

7 ХХ ғ. діни философия. Неотомизм. Персонализм.

8 Ғылыми-техникалық дамудың философиялық концепциялары (Д.Веблен, Г.Скотт, В.И.Вернадский, П.Тейяр де Шарден, Б.Рассел, У.Ростоу, А.Печчеи, А.Тофлер, т.б.).

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Экзистенциализм, позитивизм, махизм, эмпириокритицизм, неопозитивизм, постпозитивизм, иррационализм, өмір философиясы, прагматизм, герменевтика, феноменология, волюнтаризм, құрылымшылдық, персонализм, фрейдизм, неокантианшылдық, неотомизм, технократия, сциентизм, модернизм, постмодернизм, ғылым философиясы, техника философиясы, абсурд, экзистенция, архетип, парадигма, демаркация, верификация, фальсификация, фаллибилизм, ашық қоғам.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

11-кесте: Қазіргі батыс философиясындағы ілімдер мен бағыттардың басты мәселелерін анықтап, кестені толтырыңыздар.

Ілімдер мен бағыттар	Мәселе
Позитивизм
Өмір философиясы
Экзистенциализм
Прагматизм
Герменевтика
Феноменология
Волюнтаризм
Құрылымшылдық
Персонализм
Неокантианшылдық
Иррационализм

Философия тарихы бөлімін (2.2 – 2.8) қорытындылау мақсатында әр дәуірдегі (Ежелгі Шығыс философиясынан – ХХ ғасыр философиясы аралығында) философ – ойшылдардың қанатты сөздерін пайдаланып буклет жасау.

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану. –А., «Жеті жарғы» 1998.

2 Алтай Ж, Қасабек А, Мұхаметәли Қ. Философия тарихы. А., «Раритет», 2006.

3 Батыс философиясының антологиясы. –А., 2002.

4 Блинников Л.В. Великие философы. Словарь-справочник. –М., «Логос», 2000.

5 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

6 Краткая история философии. –М., «Олимп», 1997.

7 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

8 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

9 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

10 Проблема сознания в современной западной философии. –М., 1989.

11 Проблема философской герменевтики. –М., 1990.

12 Проблема человека в западной философии. –М., 1986.

13 Спиркин А.Г. Философия. –М., «Гардарика», 1988.

14 Фрейд З. Психология бессознательного. –М., 1990.

15 Хайдеггер М. Время и бытие. М., 1998.

16 Юнг К. Психологические типы. –М., 1991.

2.9 Дүниені философиялық тұрғыдан түсіну: болмыс, материя, сана

1 Философиядағы болмыс мәселесі. Болмыстың негізгі түрлері мен категориялары.

2 Субстанция мәселесі. Материя философиялық категория ретінде. Қозғалыстың негізгі түрлері.

3 Материя болмысының түрлері – кеңістік пен уақыт. Шектілік пен шексіздік диалектикасы.

4 Сананың пайда болуы және оның мәні. Сана және тіл. Жасанды интеллект мәселесі.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Болмыстың философиялық және физикалық түрлері. Бейболмыс.

2 Субстанция түрлері: монизм, дуализм, плюрализм.

3 Материяның құрылымы: оның элементтері мен деңгейлері.

4 Материяның қасиеттері. Материя қозғалысының негізгі түрлері.

5 Сананың пайда болуы жайындағы мәселенің негізгі үш көзқарасы: космостық (құдайлық), биологиялық, адамзаттық.

6 Философиядағы сана мәселесінің негізгі әдістемесі: объективті идеализм, субъективті идеализм, солипсизм.

7 Сана табиғатын материалдық тұрғыда түсіндіру. Бейнелену теориясы.

8 Сана – дүниені бейнелеудің ең жоғарғы формасы.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Болмыс, онтология, бейболмыс, материя, материализм, субстанция, субстрат, монизм, дуализм, плюрализм, қатынас (реляциондық ілім), күш, энергия, өріс, элементар бөлшек, қозғалыс, тыныштық, кеңістік, уақыт, флуктуация, синергетика, бейнелену, сана, тіл, интеллект, идеализм, субъективті идеализм, объективті идеализм, солипсизм, диалектикалық материализм, метафизикалық материализм, интенциональдық.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

12-кесте: Болмыстың негізгі формаларын атап көрсетіп, кестені толтырыңыздар.

Болмыстың негізгі формалары
1	2	3	4

13-кесте: Материя қозғалысының негізгі формаларын анықтайтын кестені толтырыңыздар.

Материяның қозғалыс формалары
1	2	3	4	5

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Абдеев Р.Д. Философия информационной цивилизации. –М., 1994.

2 Алтаев Ж., Ғабитов Т., Қасабеков А. Философия және Мәдениеттану -А., «Жеті жарғы», 1998.

3 Ахундов М. Концепция пространства и времени: истоки, эволюция, перспективы. –М., 1992.

4 Горбачев В.Г. Основы философии. –М., 2003.

5 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

6 Доброхотов А.Л. Категория бытия в классической западно-европейской философии. –М., 1986.

7 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

8 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

9 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

10 Орынбеков М.С. Проблемы субстанции в философии и науке. –А., 1975.

11 Фрейд З. Психология бессознательного. –М., 1990.

12 Хайдеггер М. Время и бытие. М., 1998.

13 Юнг К. Психологические типы. –М., 1991.

2.10 Диалектика – логика, таным теориясы және қазіргі заман

ғылымдарының әдіснамасы ретінде

1 Диалектика – теория және әдіс. Диалектиканың альтернативтері.

2 Диалектиканың концептуальдық аппараты: принциптері, заңдары, категориялары. Диалектиканың қызметі.

3 Сезімдік тәжірибе және рационалды ойлау: негізгі түрлері мен өзара әрекет ету әдістері.

4 Жалпы ғылыми зерттеу және зерттеудің әдістері.

5 Ақиқат – таным мақсаты. Ақиқаттың критерийлері.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Диалектиканың байланыс және даму принциптері.

2 Диалектика ұғымының мағыналары. Диалектиканың тарихи кезеңдерінің маңызды тұстары: антикалық, жаңа замандық, неміс классикалық философиясы, марксизм.

3 Диалектиканың үш заңы:

3.1 Қарама-қайшылықтардың бірлігі және өзара күресі заңы.

3.2 Сандық және сапалық өзгерістердің өзара ауысу заңы.

3.3 Терістеуді теріске шығару заңы.

4 Диалектикалық категорияларды баяндаңыз.

5 Диалектикаға қарсы әдістер: метафизика, негативті диалектика, софистика, эклектика, догматизм, релятивизм.

6 Таным деңгейлері мен әдістері: Сезімдік және рационалдық. Эмпирикалық және теориялық. Ғылыми және қарапайым таным.

7 Таным процесін зерттейтін негізгі ілімдер: гносеология, агностицизм, скептицизм, метафизикалық және диалектикалық көзқарастар.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Даму, диалектика, метафизика, синергетика, эклектика, заң, категория, детерминизм, қарама-қарсылық, қайшылық, ұқсастық, үйлесімділік, айырмашылық, сан, сапа, өлшем, мөлшер, секіріс, терістеу, тезис, антитезис, синтез, таным, гносеология, эпистемология, ақиқат, адасу, абсурд, догматизм, гипотеза, идея, теория, ойлау, ұғым, пікір, пайымдау, түйсік, қабылдау, елестету, интуиция.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

14-кесте: Диалектиканың даму туралы заң екендігін айқындайтын кестені толтырыңыздар.

Диалектиканың негізгі моделдері	Негізін салушылар	Ілімнің негізгі мазмұны	Философиядағы мәні
Логикалық-гносеологиялық
Тепе-теңдік
Материалистік
Натуралистік

Философияның теориялық және методологиялық негіздері бөлімін қорытындылау мақсатында 2.9 және 2.10 тақырыптары бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын ребус құрастыру.

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Алексеев П., Панин А. Теория познания и диалектика. –М., 1991.

2 Гадамер Г.Х. Истина и метод. –М., 1988.

3 Горбачев В.Г. Основы философии. –М., 2003.

4 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

5 Диалектика отрицания отрицания. –М., 1983.

6 Диалектические противоречия. –М., 1979.

7 Заблуждающий разум? Многообразие вненаучного знания. –М.,1990.

8 Ильин В.А. Теория познания. Эпистемология. –М., 1994.

9 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

10 Лекторский В.А. Субъект, объект познания. –М., 1980.

11 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

12 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

13 Панкратьев В.Ф. Система гносеологии. –М.,1993.

14 Руткевич М.И., Лойфман И.Я. Диалектика и теория познания. –М., 1994.

15 Теория познания. в 4 т. –М., 1991-1995.

2.11 Қоғам өзінше дамитын жүйе

1 Қоғам ұғымының мағынасы, құрылымы және мәні.

2 Қоғам және табиғат. Табиғи және жасанды орта. Географиялық детерминизм ұғымы.

3 Қоғамдық дамудың объективті жағдайы мен субъективті факторлары.

4 Материалдық өндіріс – қоғамдық өмірдің негізі. Нарықтық қатынастардың маңызы және әлеуметтік мәні.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 «Қоғам», «социум», «қоғамдық», «әлеуметтік» ұғымдарына кеңінен анықтама беріңіз.

2 Қоғамның тарихи типтері. Қоғамдық қатынастар.

3 Қоғам өмірінің негізгі салалары: түрлері, өзіндік белгілері.

4 Қоғамның әлеуметтік салаларының негізгі қызметі.

5 Әлеуметтік өзгерістердің түрлері және қозғаушы күштері. Әлеуметтік детерменизм.

6 Қоғамдық прогресс ұғымы. Тарихи прогресс ілімінің қалыптасып, дамуы: Ж.А.Кондорсе, Г.Гегель, К.Маркс, Ч.Дарвин көзқарастары.

7 Қоғам дамуының циклділігі туралы ілім: К.Н.Леонтьев, Л.Н.Гумилев, А.Тойнби (туу, өсу, көркею, өшу және өлу көріністері).

8 Қоғамның өзіндік дамуының көзі неде?

9 Қоғамдық өркениеттің түрлері немесе «технологиялық детерминизм».

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Қоғам, социум, тап, қоғамдық қатынастар, қоғамдық сфералар, қоғамдық болмыс, қоғамдық жүйе, әлеуметтік институт, әлеуметтік нормалар, мемлекет, халық, ұлт, еңбек құралдары, қоғамдық сана, рухани өмір, партия, материалдық қатынастар, рухани қатынастар, азаматтық қоғам.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

15-кесте: Қоғамдық өмірдің негізгі салаларының қызметі мен өзіндік ерекшеліктерін анықтап, кестені толтырыңыздар.

Қоғам өмірінің негізгі салалары
Экономикалық саласы	Әлеуметтік саласы	Саяси-құқықтық саласы	Рухани саласы

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Барулин В.С. Социальная философия. Ч 1, 2. –М., 1993.

2 Горбачев В.Г. Основы философии. –М., 2003.

3 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет» 2005.

4 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым» 2005.

5 Лукач Д. Онтология общественного развития. –М., 1991.

6 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

7 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

8 Нысанбаев А.Н. Человек и открытое общество. –А., 1998.

9 Сорокин П. Человек. Цивилизация. Общество. –М., 1992.

10 Философия. Ч. 2. Основные проблемы философии. – М., 1997.

11 Человек в мире отчуждения. –А., 1996.

12 Человек и общество. Современный мир. –М., 1994.

13 Ясперс К. Смысл и назначение истории. –М., 1991.

2.12 Жеке тұлға және қоғам

1 Адам, индивид, жеке тұлға ұғымдары. Жеке тұлғаның тарихи типтері және олардың әлеуметтік жағдайы.

2 Жеке тұлғаның жатсынуының феномені.

3 Еркіндіктің тарихи қажеттілігі мен жеке тұлға жауапкершілігінің диалектикасы.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Адам генезисі. Адам – ең жоғарғы құндылық. Адамдық құндылықтардың тұлғалық және қоғамдық көріністеріне сипаттама.

2 Индивид, индивидуалдылық. Тұлғаның әлеуметтенуі.

3 Адамды әлеуметтік-биологиялық негізде түсіну концепциясы.

4 Тұлғаның еркіндігі, құқығы және жауапкершілігі.

5 Тұлға және жатсыну: мәні, себептері, тарихи формалары.

6 Тұлға және қоғам өмірі құндылық категориясы ретінде. Өмір мен өлім. Өмірдің мәні мәселесі.

7 Еркіндік – адамның қажетті құндылығы.

8 Махаббат, неке, жанұя мәселелерінің философиялық мәні.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Адам, индивид, жеке тұлға, еркіндік, мораль, ар, патриотизм, қызығушылық, мүдде, қажеттілік, әлеуметтік нормалар, қайраткерлік, еңбек, тәрбие, өмірлік ұстаным, жауапкершілік.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

16-кесте Қоғамдағы әлеуметтік нормалар және олардың жеке тұлғаға ықпалын анықтап, кестені толтырыңыздар.

Әлеуметтік нормалар
Имандылық (мораль) нормалар	Топтық нормалар	Кәсіби нормалар	Құқықтық нормалар

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Абишев К. Человек. Индивид. Личность. –А., 1978.

2 Барулин В.С. Социальная философия. Ч 1, 2. –М., 1993.

3 Горбачев В.Г. Основы философии. –М., 2003.

4 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

5 Ильенков Э.В. Что такое личность. Философия и культура. –М., 1991.

6 Кон И.С. В поисках себя. Личность и самосознание. –М., 1984.

7 Крапивенский С.Э. Социальная философия. –М., 1984.

8 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

9 Мунье Э. Персонализм. Структура личностного универсума. –М., 1992.

10 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

11 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

12 Ядов В. Личность в условиях модернизации. // Человек. 1991. №3.

2.13 Қоғамның рухани өмірі

1 Рухани өмір әлеуметтіліктің жүйелі тармағы ретінде.

2 Қоғамдық сананың құрылымы мен деңгейі. Қоғамдық және жеке сана. Менталитет ұғымы.

3 Қоғамдық өмірді реттеуші – мораль және құқық мәселелері.

4 Қазіргі замандағы әлемдік және дәстүрлі діндер.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Қоғамның рухани қажеттілігіне не жатады?

2 Философия тарихындағы рух ұғымы. Рух және руханият ұғымдары.

3 Қоғамдық сана түрлері: саяси, құқықтық, адамгершіліктік, көркемдік, діни, философиялық, тарихи, экологиялық, экономикалық, демографиялық, т.б.

4 Сана және оның түрлері: жеке, қоғамдық, қарапайым, ғылыми, т.б.

5 Қоғамдық идеология және қоғамдық психология.

6 Құндылықтар әлемі: тіршілік құндылықтары, дін философиясы, моральдық философия, сүйіспеншілік философиясы.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Рух, руханилық, рухани мәдениет, рухани құндылықтар, қоғамдық сана, жеке сана, менталитет, мораль, имандылық, қайраткерлік, рухани мұқтаждық, мәдени дәстүр, рухани қатынастар, идеология, эстетика, ғылым, дін, этика, адамгершілік.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

17-кесте Қоғамдық сана формалары мен оның элементтерін көрсетіп, кестені толтырыңыздар.

Қоғамдық сана формалары
1	2	3	4	5

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Барулин В.С. Социальная философия. Ч 1, 2. –М., 1993.

2 Горбачев В.Г. Основы философии. –М., 2003.

3 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

4 Ерасов Б.С. Кульура, религия и цивилизация на Востоке. –М., 1990.

5 Крапивенский С.Э. Социальная философия. –М., 1984.

6 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

7 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

8 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

9 Общественное сознание и его формы. –М., 1986.

10 Радугин А.А. Философия. Курс лекции. –М., 1997.

11 Самосознание европейской культуры ХХ века. –М., 1991.

12 Человек и культура. –М., 1990.

13 Ядов В. Личность в условиях модернизации. // Человек. 1991. №3.

2.14 Техника және ақпарат философиясы.

Жаһандық мәселелер.

1 Адам және табиғат арасындағы өзара қарым-қатынас үрдісіне техниканың ықпалы.

2 Дәстүрлі және техногенді өркениет ұғымы. Ғылыми және техникалық революциялардың өзара байланысы.

3 Технологиялық детерминизм және технократия.

4 Ақпараттық қоғам концепциясы. Компьютерлендірудің гуманистік жақтары.

5 Жаһандану үрдісі шеңберіндегі өзекті мәселелер. Дамудың қайшылықтары мен перспективті жақтары.

Студенттердің өздік жұмыстары

1 Ақпараттық-техникалық қоғам ұғымы.

2 Постиндустриалды қоғам концепциясы. «Ақпараттық қоғам». Д.Белл, А.Тоффлер.

3 Ғылыми-техникалық төңкерістің мәні және толқындары.

4 Ғылыми-техникалық дамудың философиялық концепциялары (Р.Арон, Д.Белл, Г.Кан, Д.Веблен, Г.Скотт, В.И.Вернадский, П.Тейяр де Шарден, Б.Рассел, У.Ростоу, А.Печчеи, А.Тофлер, Г.Маркузе, Т.Роззак, П.Гудмен, т.б.).

5 Компьютерлендіру жаңа ақпараттық технологияның негізі ретінде. Техникалық білім және инженерлік іс-әрекет философиясы.

6 Техниканың қоғам өміріндегі рөлі. Жасанды интеллект ұғымы.

7 К.Поппер философиясы. «Ашық қоғам» ұғымына сипаттама.

8 Жаһандық (глобальдық) мәселелер ұғымы, түрлері.

9 Жаһандық мәселелер мен жалпыадамзаттық дағдарыстарды шешудің жолы, қоғамдық қатынастарды гуманизациялау.

10 Болашақ философиясы.

Білуге қажетті түсініктер мен терминдер

Техника, ғылым, ақпарат, ғылыми-техникалық төңкеріс, технократия, технофобия, ақпараттық қоғам, азаматтық қоғам, интеллект, шығармашылық, ғылыми таным, өркениеттілік, компьютерлік төңкеріс, техногендік өркениет, виртуалды шындық, болашақ, футурология, жаһандану.

Тақырыпты қорытындылауға арналған кесте

18-кесте Ақпараттық қоғамға тән негізгі формаларды атап, кестені толтырыңыз.

Ақпараттық қоғамның негізгі белгілері:	1.
	2.
	3.
	4.
	5.

Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі

1 Абдеев Р.Ф. Философия информационной цивилизации науки, техники и культуры. –СПб., 1996.

2 Виртуальная реальность как феномен. –М., 1994.

3 Горюнов В.П., Гавришин В.Н. Философия науки и техники. –СПб., 2000.

4 Ғабитов Т. Философия. –А., «Раритет», 2005.

5 Зуев Ю.А. Компьютер и общество. –М., 1990.

6 Князев В.И. Человек и технология. –Киев., 1990.

7 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. –А., «Ғылым», 2005.

8 Мырзалы С. Философия. –А., «Бастау», 2008.

9 Нұрышева Г.Ж. Философия. –А., «Зият пресс», 2006.

10 Ракитов А.И. Философия компьютерной революции. –М., 1991.

11 Философия техники: История и современность. –М., 1997.

12 Шаповалов Е.А. Курс лекций по философии техники. –СПб., 1998.