4.1-Сурет. Бағдарлама түрі

Тиімді изотропты шығарып жатқан қуат келесі формуламен анықталынады:

, (3.1)

мұндағы - хабарлағыштың шығыс қуаты; - АФТ хабарлағышындағы сигнал жоғалтулары; - хабарлағыш антеннасындағы жоғарлатулар.

Бір қолжетімділік нүктесіндегі тиімді изотропты шығарып жатқан қуаттың есебі. Мәндер 4.1 кестеде көрсетілген.

(4.1) формулаға сәйкес тиімді изотропты шығарып жатқан қуат мәні тең болады:

EIRP = 20 – 8 + 26 = 38 дБм

4.1кесте. Мәндердің параметрлері

Белгіленуі	Аталуы	Өлшем бірлігі	Мәндер
	хабарлағыштың шығыс қуаты	дБм	20
	хабарлағыш антеннасындағы жоғарлатулар	дБи	26
	АФТ хабарлағышындағы сигнал жоғалтулары	дБ	8

(4.1) формулаға сәйкес тиімді изотропты шығарып жатқан қуат мәні тең болады:

EIRP = 20 – 8 + 26 = 38 дБм

 

4.2 Сигналдың әрекет ету аймағын есептеу

Бұл әдіс сымсыз желі арнасының теориялық ұзақтылығын D-LINK құрылғысының көмегімен анықтауға көмектеседі. Бірақ ескеретін жағдай формула арқылы алынатын антенналар арасысындағы қашықтық – теория жүзінде жоғары мән болып табылады, өйткені сымсыз желілерге көптеген факторлар әсер етеді, сол себептерден кейбір қалалық аймақтарда жұмыс істеу ұзақтылығын есептеу мүмкін емес. Байланыстың ұзақтылығын анықтау үшін тракттың күшейтуінің жиынтығы мен сол мәнге сәйкес графиктен ұзақтылық мәнін алу керек. Тракттың күшейтілуі дБ бойынша келесі формуламен анықталынады:

,  (4.2)

мұндағы  – хабарлағыштың қуаты;  – хабарлайтын антеннаның жоғарлату коэффициенті;  – өабылдайтын антеннаның жоғарлату коэффициенті;  – өабылдағыштың нақты сезімталдығы.

4.2-суретте келтірілген графиктен сымсыз байланыс арнасының жұмыс істеу ұзақтылығын анықтаймыз.

4.2 - Сурет. Сымсыз байланыс арнасының жұмыс істеу ұзақтылығын анықтау графигі

График бойынша (қисық 2,4 GHz үшін) берілген мән ге байланысты ұзақтылық көрсеткішін анықтаймыз. 300 метр ұзақтылық көрсткішін аламыз.

Қорытындысыз ұзақтылық есебіне формуланы келтіреміз. Ол бос кеңістіктегі жоғалтуларды есептейтін инженерлік формуладан алынады:

,                       (4.3)

мұндағы FSL (free space loss) – бос кеңістіктегі жоғалтулар (дБ); F – байланыс жүйесі жұмыс жасайтын арнаның орталық жиілігі (МГц); D – екі нүктенің арасындығы арақашықтық (км).

FSL-ды жүйенің жоңарлатуының қосындысымен анықтайды. Ол төменде көрсетілгендей анықталынады:

Жоғарлату сомасы = хабарлағыштың қуаты (дБмВт) + | қабылдағыштың сезімталдығы (–дБмВт)(модуль бойынша) | + хабарлағыш антеннасының жоғарлату коэффийиенті + қабылдағыш антеннасының жоғарлату коэффициенті – хабарлағыштың антенна-фидерлі трактісіндегі сөну – қабылдағыштың антенна-фидерлі трактісіндегі сөну – SOM.

Қабылдағыш әр жылдамдық үшiн белгiлi сезгiштiкті иеленеді. Шағын жылдамдықтар үшін (мысалы, 1-2 мегабит) сезгіштік жоғары: –90 дБмВт-тан –94 дБмВт-қа дейін болады. Ал жоғары жылдықтар үшін сезгіштік әлдеқайда төмен болады.

Радио-модульдің маркасына байланысты сезгіштіктік өзгеріп отырады. Яғни, әр түрлі жылдамдықтар үшін максималдық ұзақтылық әр түрлі болады.

SOM (System Operating Margin) – радиобайланыс энергетикасындағы қор (дБ). Байланыстың ұзақтылығына кері ықпал ететін факторлардың кейбіреулері төменде келтірілген:

· қабылдағыш сезгiштiктiң температуралық дрейфi және хабарлағыш шығу қуаты;

·  алуан түрлi жылдық аномалиялар: тұман, қар, жаңбыр;

·  антенна, қабылдағыш және хабарлағыштың антенна-фидерлік трактпен үйлесімділігі.

SOM параметрі 15 дБ деп алынады. Ол инженерлік есептеулер үшін жеткілікті болпы есептелінеді.

Соңында байланыс ұзақтылығының формуласын аламыз:

D=0.25km = 250м

5 Радиожүйелердің жұмыс істеуі кезіндегі еңбекті қорғау және экологиялық қауіпсіздік

5.1 Электромагниттік өрістерден қорғау

Электр магниттік өрістердің сипаттамалары және көздері

Электр магниттік өріс (ЭМӨ) материяның ерекше формасын ұсынады. Электр магниттік өріспен бірыңғай бүтін құрайтын кезкелген электрлі зарядталған бөлшек электр магниттік өріспен қоршалған. Бірақ электр магниттік өріс зарядталған бөлшектерден бөлінген еркін жағдайда да - м/с жылдамдықта фотондар немесе осы жылдамдықпен жүретін сәулеленген электр магниттік өріс (электр магниттік толқын немесе электр магниттік сәулелену ЭМС) түрінде өмір сүре алады.

Қозғалатын ЭМӨ, ЭМӨ күштік қасиеттерін көрсететін электрлік Е (В/м) және магниттік Н (А/м) өрістердің кернеулік векторларымен сипатталады.

Электр магниттік толқында Е және Н векторлары әр қашанда өзара перпендикуляр. Вакуум мен ауада Е - 377 Н. Толқын ұзындығының , тербеліс жиілігінің f және электр магниттік толқынның ауада таралу жылдамдығы с = f қатынасына байланысты. Мысалы, өндірістік жиілік үшін f = 50 Гц толқын ұзындығы = / 50 = 6000 км, f = Гц жиілік үшін толқын ұзындығы 1 м тең.

ЭМӨ көзіне қатынасты жақын зонаны, немесе қашықтықта орналасқан индукция зонасын, алыс зонаны, немесе сәулелену зонасын бөліп көрсетеді.

Электромагниттік өрістердің табиғи көздері мен сәулелену болып, ең бірінші: атмосфералық электр, күннің және галактикалардың радиосәулеленулері, Жердің электрлік және магниттік өрісі. Барлық өндірістік және тұрмыстық электр және радио қондырғы жасанды өрістер мен сәулелену (әртүрлі қарқындағы) көздерін көрсетеді.

Электр статикалық өріс жеңіл электрленетін материалдармен және бұйымдармен жұмыс кезінде, тұрақты токтың жоғарғы вольтты қондырғыларын пайдаланғанда пайда болады.

Магниттік өрістің тұрақты көздері: тұрақты токты электромагниттер және тұздықтар, электр машиналарындағы және аппараттардағы магниттік сымдар; радиотехникада пайдаланылатын құйылған және метал керамикалық магниттер; түсті металдардардың электролиз цехтарындағы шинопроводтар және т.б.

Өндірістік жиіліктегі (50 Гц) электрлік өрістердің көздері: электр беретін линиялар және ашық бөлгіш құрылғылар (коммутациялық аппараттар, қорғау және автоматика құрылғылары, өлшегіш приборлар, жинағыш, қосқыш шиналар, көмекші құрылғылар), сонымен бірге өндірістік жиілікті барлық жоғарғы вольтты қондырғылары.

Өндірістік жиіліктің магниттік өрісі кез келген өндірістік жиіліктегі қондырғылардың және тоқ өткізгіштердің төңірегінде пайда болады. Тоқ мәні көп болған сайын магнит өрісінің қарқындылығы жоғары болады.

Радио жиіліктердің электромагниттік сәулелену көздері: қуатты радио стансалар, антенналар, өте жоғарғы жиіліктердің генераторлары, индукциялық және диэлектрлік қыздыру қондырғылары, радарлар, өлшегіш және бақылағыш құрылғылар, зерттеу қондырғылары және медицинадағы және тұрмыстағы жоғарғы жиілікті приборлар мен құрылғылар.

Кең диапазонды жиіліктердің (аса және инфратөмен жиіліктердегі, радиожиіліктердегі, инфрақызыл, көрінетін, ультракүлгін, рентген диапозандарда) электр статикалық көздері болып өндірісте де, ғылыми зерттеулерде де және тұрмыста да пайдаланылатын электронды сәулелік трубкалы жеке электронды есептеуіш машиналар (ЖЭЕМ) және бейнедисплейлі терминалдар (БДТ) табылады. Пайдаланушылар үшін басты қауіпті монитордың 5 Гц тен 400 кГц дейінгі электромагниттік сәулеленуі және экранда пайда болатын статикалық электр заряды тудырады.

Тұрмыста жоғарғы қауіпті тудыратын электромагниттік сәулеленудің көзі болып, сонымен бірге микротолқынды пештер, кез келген модификациялық теледидарлар, ұялы телфондар табылады. Қазіргі кезде өндірістік жиіліктегі магниттік өрістердің зиянды әсер етулері туралы соңғы мәліметтерге байланысты қауіптің көздері ретінде электрсымды электр пештер, электр грильдер, үтіктер, тоңазытқыштар (жұмыс істеп тұрған компрессорда) және басқада тұрмыстық электр приборлар есептеледі.

Жердің электромагниттік өрісі-адам өмірінің керекті жағдайы. Біздің планетадағы өмір элекромагниттік сәулеленулермен және барлығынан бұрын Жердің электромагниттік өрісімен өзара әсер етуден пайда болды. Даму үрдісінде адам организмі жер өрісіне бейімделді, ол тек қана үреншікті болып қана қоймай өмірдің қажетті жағдайы болды. Табиғи өрістердің қарқындылығының кеңейуі де және кішірейуі де биологиялық үрдістердің өтуіне әсер етуге қабілетті.

Жердің электромагниттік сферасы негізінен планетаның өзінің электрлік (Е= 120...150 В/м) және магниттік (Н= 24...40 А/м) өрістерімен, сонымен бірге атмосфералық электрмен, күннің және галактикалардың радио сәулеленулерімен, жасанды көздердің (қуатты радио стансалардың, өндірістік электр термиялық жабдықтың, зерттеу қондырғыларының, өлшегіш және бақылағыш құрылғылардың және т.б.) өрістерімен анықталады.

Табиғи өрістердің әсеріне қатысты келесілерді атап өту керек: күн күркіреу алдында және жаңбыр кезінде электрлік өрістің күшейуі адам көңіл күйге қолайсыздық тудырады, ал күннің активтілікке байланысты магниттік дауылдар тек әлсіреген және қарт адамдардың көңіл күйіне қолайсыздық тудырып қана қоймай, кейде автожолдардағы және басқада авариялардың себептерінің бірі болады.

Электромагниттік өрістердің биологиялық нысандарға әсер ету механизмі өте күрделі және әліде толық зерттелмеген. Бірақта қарапайым түрде бұл әсер етуді келесідей көруге болады: тұрақты электрлік өрісте адам денесі тұратын молекулалар өріс бағытына қарай өрістеледі. Сұйықтықтарда (әдетте қанда) электрлік әсер етуден иондар және осының салдарынан электр тоғы пайда болады.

Ауыспалы өріс диэлектриктердің ауыспалы өрістелуі есебінен де және өткізгіштік тоқтардың пайда болу есебінен де адам ұлпаларының қызуын тудырады. Электромагниттік өрістің энергиясын сіңіру салдары болып жылулық тиімділік табылады. Жоғарғы жиіліктерде, әсіресе (10⁵…10¹¹ Гц) радиожиілік диапазондарында организмге енетін өрістің энергиясы көп есе шағылысады, ұлпалардың әртүрлі қалыңдықтарының көп қабатты струкрураларында сынады. Осының салдарынан электромагниттік өрістің энергиясы организмнің әртүрлі бөліктерінде сіңіріледі, салдарынан әртүрлі ұлпаларға әсер ету бірдей болмайды.

Адам ұлпаларында пайда болатын жылулық энергия жалпы жылу бөлінуді көбейтеді. Егерде терморегуляция үрдісінде организм артық жылуды шығара алмаса дененің температурасы көтерілуі мүмкін. Бұның болуы қарқындылығы 100 Вт/м² тең өріс әсер еткенде мүмкін; бұл мән бастапқы жылулық деп аталады. Адамның органдары мен ұлпаларына тән әлсіз байқалатын жылулық айналымға қабілеттері сәулеленуге өте сезімтал (мысалы, ми, көздер, бүйрек, ішектер). Ұлпалардың және органдардың қызуы оларда аурудың дамуына алып келеді, ал дененің температурасының тіпті 1 °С және жоғары көтерілуін болдырмау керек, әйтпесе қайтымсыз өзгерістердің пайда болуы мүмкін.

Электромагниттік өрістің кері әсер етуі организмдегі өзгерістерге алып келеді, олар қайтымды және қайтымсыз болуы мүмкін. Өзгерістерге кіретіндер: рефлекстердің тежелуі, қан қысымының төмендеуі (гипотония), жүректің қысқаруының ақырындауы (брадикардия), қанның құрамының өзгеруі (эритроциттердің азайып, лейкоциттер санына қарай өзгеруі, көз қарашығының бұлдырлануы (катаракта).

Электромагниттік өрістің кері әсер етуін субъективті бағалау-бас ауруының пайда болуы, жоғарғы қажу, күйгелектік, ұйқының бұзылуының пайда болуы, демігу, көздің нашарлауы, дененің температурасының пайда болуы.

Соңғы кезде әдебиетте, қатерлі аурулардың пайда болуына қарқынсыз магниттік өрістің әсерінің мүмкіндігі туралы басылымдар пайда болды. Электр беру линияларға (ЭБЛ) жақын тұратын 15 дейінгі жастағы балалар (ЭБЛ) алыс тұратын балаларға қарағанда лейкемиямен 2,7- 3,8 есе жиі ауырады.

Радио жиіліктердің әсер етуіне байланысты аурулардың алдын алу үшін жұмыс орнында (жұмыс істейтін қызметкерлерге және тұрғындар үшін) кернеуліктің және энергия ағыны тығыздығының (ЭАТ) шекті рұқсатты мәндері қойылған.

МЕСТ 12.1.006.-84 сәйкес, жұмыс күні уақытында қызметкердің жұмыс орындарында 60 кГц ден 300 МГц дейінгі диапазонда электромагниттік өрістің кернеулігі қойылған шекті рұқсатты деңгейден (ШРД) аспауы керек:

- электрлік құрам бойынша (В/м):

60 кГц тен 3 МГц дейінгі жиіліктер үшін 50;

3 тен жоғары 30 МГц дейінгі жиіліктер үшін 20;

30 дан жоғары 50 МГц дейінгі жиіліктер үшін 10;

50 ден жоғарыжәне 300 МГц дейінгі жиіліктер үшін 5;

- магниттік құрам бойынша (А/м):

60 кГц тен 1,5 МГц дейінгі жиіліктер үшін 5;

30 дан 50 МГц дейінгі жиіліктер үшін 0.3.

Қазіргі кезде СЭВ 5801-86 стандартына сәйкес, сонымен бірге СанЕжН 2.2.4/2.1.8.055-96 сәйкес, шекті рұқсатты деңгейді (ШРД) энергетикалық ауырлыққа қарай 60 кГц тен 300 МГц дейінгі жиіліктер диапазонында анықтайды. Энергетикалық ауырлық (ЭА) өрістің кернеулік квадратының оның әсер ету уақытына көбейтіндісін көрсетеді. Энергетикалық өріспен жасалатын энергетикалық ауырлық мынаны құрайды:

(5.1)

магнитті

, (5.2)

ШРД мәндерін сәйкес Е және Н бойынша келесі өрнектерден табылады:

, (5.3)

, (5.4)

Жұмыс күні ішіндегі энергетикалық ауырлықтың ШРД мәндерін, сонымен бірге қысқа уақыт аралықтары үшін құрайтын өрістің ШРД келтірілген формулалар бойынша анықталған мәндері 5.1 кестеде келтірілген.

5.1 кесте. Радио жиіліктердің электромагниттік өрістерінің (ЭМӨ) әсер ету нормалары

	Параметрі	Жиіліктердің диапазондардағы шекті мәндері, МГц
		0,06 дан 3 дейін	3 жоғары 30 дейін	30 жоғары 300 дейін
		20000	7000	800
		200	-	-
		500	300	80
		50	-	-

Электрлік және магниттік өрістердің жиіліктердің 0,06...3 МГц диапазонында бір уақытта әсер етуі келесі жағдайларда рұқсат етілген деп саналады:

300 МГц тен 300 ГГц дейінгі жиіліктер диапазонында қызметкерлердің жұмыс орындарындағы энергия ағынының шекті рұқсатты тығыздығын адам организміне энергетикалық ауырлықтың W рұқсатты мәніне және сәулелену зонасында болу уақытына қарай орнатады.

Энергия ағынының шекті рұқсатты тығыздығы формула бойынша анықталады:

(5.5)

мұндағы W организмге энергетикалық ауырлықтың нормаланған рұқсатты мәні значение допустимой энергетической нагрузки на организм (барлық жағдайлар үшін 2 Вт/м² тең, айналатын және сканерлейтін антенналардың сәулелерін қоспағанда); Т-сәулелену зонасында болу уақыты,сағ.

Санитарлық нормаларға сәйкес, электр өрісінің шекті рұқсатты мәндері және тұрғын құрылыстарының территориясындағы энергия ағынының тығыздығы, сонымен бірге 18 жасқа жетпеген тұлғалар және аяғы ауыр әйелдер үшін 5.2 кестеде келтірілген.

5.2 кесте. Электр өрісі кернеулігінің рұқсатты мәндері

Жиілік f	50 Гц	30…300 кГц	0,3…3 МГц	3…30 МГц	30…300 МГц	0,3…300 ГГц
Е, В/м	500	25	15	10	3,0	0,1 Вт/м^2

Микротолқынды пештерді пайдаланған кезде үш дүркін күнделікті 40 минуттан әсері кезінде (сәулелену) және сәулеленудің жалпы ұзақтығы тәулігіне 2 сағаттан аспағанда шекті рұқсатты энергия (ШРЭ) 0,1 Вт/м² аспауы керек.

«Ұялы радио байланыс жүйелерімен жасалатын электромагниттік сәулеленудің (ЭМС) уақытша рұқсатты деңгейлеріне» 1994 ж. сәйкес, ұялы телефонды пайдаланушының сәулеленуінің рұқсатты деңгейі 1Вт/м² аспауы керек.

Өндірістік жиілікті электромагниттік өрістерді және статикалық өрістерді нормалау

Электростатикалық өрістер үшін жұмыс орындарында формула бойынша есептелетін өрістің рұқсатты кернеулігінің келесі мәні қойылады:

кВ/м, (5.6)

мұндағы t уақыт-1...9 сағ. Осы стандартқа сәйкес 1 сағат ішінде жұмыс істеуге рұқсат етілетін Е_ПДУ өрісінің кернеулігінің шекті мәні 60 кВ/м. құрайды. Ауысымдық жұмыс кезінде 20 кВ/м кернеулік кезінде арнайы қорғаныс шараларын қолданбай ақ істеуге рұқсат етіледі.

Қорғаныс шарларсыз электростатикалық өрісте болудың рұқсат етілген уақытын анықтау үшін нақты кернеулікке Е_факт, байланысты формуланы пайдалануға болады:

, (5.7)

Өндірістік жиіліктегі электр өрісі үшін, арнайы қорғаныс құралдарын қолданбаса, рұқсат етілмейтін электр өрісінің кернеулігінің шекті рұқсатты деңгейі 25 кВ/м тең. Өрістің кернеулігінің 20 кВ/м жоғары және 25 кВ/м дейін болған кезінде жұмыс істеушілердің өрістегі болу уақыты 10 мин. аспауы керек.

Стандартқа сәйкес, электр өрісінің 5 кВ/м дейінгі кернеулігінде арнайы қорғаныс құралдарынсыз барлық жұмыс күнінің уақытында болу рұқсат етіледі. Кернеуліктің 5 тен 20 кВ/м дейінгі мәндерінің аралығында рұқсатты болу уақыты Т(ч) формула бойынша анықталады:

, (5.8)

мұндағы Е-бақыланатын зонадағы істегі өрістің кернеулігі, кВ/м.

Электр өрісінің шекті рұқсатты кернеулігін анықтау керек болған кезде ондағы болу уақыты берілген кезде кернеуліктің деңгейін кВ/м формула бойынша анықтайды:

, кВ/м, (5.9)

мұндағы Т электр өрісінде болу уақыты, сағат.

Тұрғын ғимараттар ішінде Е_ПДУ=0,5 кВ/м деп қабылданған, ал тұрғын құрылыс территориясында-1 кВ/м.

Тұрақты магниттік өрістер үшін ҚН 1742-77 сәйкес, жұмыс ауысымы 8 сағат кезінде магнитті қондырғылармен және магнитті минералдармен жұмыс кезінде өрістің кернеулігі Н_ПДУ=8 кА/м деп қойылған.

Электромагниттік өрістерден қорғану әдістері және жеке қорғаныс құралдары

Жиіліктердің жұмыс диапазонына, орындалатын жұмыстардың сипаттамасына, сәулелену деңгейіне және қажетті тиімді қорғанысқа байланысты нормалардың талаптарына сол немесе басқа параметрлердің сәйкессіздігі кезінде келесі тәсілдерді және қорғаныс құралдарын (немесе олардың комбинацияларын) қолданады:

1. Уақытпен және қашықтықпен қорғану;

2. Тікелей сәулелену көзінде сәулеленудің параметрлерін азайту;

3. сәулелену көзін экрандау;

4. жұмыс орнын экрандау;

5. жұмыс бөлмелерінде қондырғыларды рациональды орналастыру;

6. қондырғыларды пайдаланудың және қызмет көрсететін персоналдың жұмысының рациональды режимдерін орнату;

7. алдын ала ескертетін дабыл құралдарын қолдану (жарықтық, дыбыстық және т. б.);

8. сәулелену зонасын анықтау;

9. жеке қорғаныс құралдарын қорғану.

Электромагниттік сәулелену зонасында жұмыс істейтіндерді өте нақты қорғайтын қорғаныс құралдары болып жеке қорғаныс құралдары табылады.

Жеке қорғаныс құралдары

Жұмыстардың кейбір түрлерін жүргізген кезде (мысалы, аппаратураны келтіргенде және дұрыстағанда) операторға электромагниттік сәулелену зонасында болуға тура келеді-кейде қуаттың үлкен тығыз ағынында болады. Бұл жағдайларда, торлы экран принципі бойынша адам организмін қорғауды жүргізетін жеке қорғаныс құралдарына жататын, металлданған маталардан жасалған комбинезондар мен халаттарды қолдану керек.

Электромагниттік сәулеленулерден көздерді қорғау үшін ЗП5-80 типті металданған әйнекті қорғаныс көзілдіріктері арналған. Мұндай көзілдіріктердің көзге қараған әйнек бетінің бір қабатты қалайы екі оксидінің түссіз мөлдір қабыршығымен қапталған, ол жарықты 75% төмен емес жіберу кезінде электромагниттік энергияны 30 дБ дейін әлсіретеді. 15.1-суретте экрандаушы костюм көрсетілген.

Электр өрісінің әсерінен қызметкерді қорғау үшін, өте жоғарғы кернеудегі өндірістік жиіліктегі істегі электр қондырғыларда жұмыс жүргізген кезде, сонымен бірге жоғарғы кернеудегі кернеуде болатын әуедегі электр беру линияларындағы жұмыстарда комбинезон немесе шалбарымен куртка түрінде жасалатын экрандаушы костюм қолданады.

Костюм комплектісіне, сонымен бірге, металл немесе пластмас каска, арнайы аяқ киім, қолғаптар немесе жұқа тоқ өткізгіш матамен қапталған перчаткалар кіреді. Экрандаушы костюмнің барлық бөліктері сенімді электр байланысын қамтамасыз ету үшін өзара арнайы өткізгіштермен қосылады.

Электромагниттік өрісті бақылау үшін жиіліктердің диапазонына байланысты әртүрлі приборлар қолданады. Өлшеуді қызметкер болатын зонада жүргізеді: биіктігі бойынша-еден деңгейінен 2 м биіктікке дейін, горизонталь бойынша-әрбір 0,5 м сайын жүргізеді. Барлық өлшеулерді электромагниттік өріс көзінің максимальды қуаты кезінде жүргізеді.

Қазіргі кезде өндірістік кәсіпорынның қайта құрылуы және техникалық жасақталуы прогрессивті технологияны енгізуге, технологиялық жабдықтың қуаттылығын және өнімділігін жоғарлатуға, өндірістік үрдістерді автоматтандыруға, ауыр және бір текті жұмыстарды роботтауға бағытталған. Бұның бәрі электр машиналарын, аппараттарды өте кеңінен пайдалануға және еңбекті қорғау мен электр қауіпсіздік талаптарының жоғарлауына байланысты.

Электр қауіпсіздігі адам өмірі мен ден саулығына тікелей қатысы бар, оның маңызды мәні осының өзінде. Мұнда елеусіздік болмайды: қауіпсіздіктің қандайда болмасын талаптарын орындамау қайғылы аяқталуы мүмкін. Егерде қателіктер маманның квалификациясының жеткіліксіздігінен немесе техникалық салғырттықтан болса, оны үлкен материалдық шығын, уақыт және еңбек жұмсап жөндеуге болады, ал электр қауіпсіздігін есккермеген болса, онда ол толымсыз шығынға әкелуі мүмкін.

Еңбекті қоғау тұрғысынан қателіктер жіберудің ерекшелігі, қателік жібергеннің өзіне ғана тимей, сонымен бірге оның бұрыс іс-әрекеті еш жазығы жоқ адамдарға да тиеді.

Қауіпсіздік ережелері, оның жеке меншіктік және ұйымдастыру-құқықтық формасына және электр жабдықтарға қызмет көрсететін басқада физикалық тұлғаға қарамай кәсіпорын жұмыскерлерінің барлығына тарайды.

Электр қондырғылардың ережелері 500 кВ дейінгі қайта жасалатын және құрастырылатын электр қондырғыларға, соның ішінде арнайы электр қондырғылаға да тарайды. Олардың жеке талаптарын, егерде олар электр қондырғыны ыңғайлы жасаса, ал қайта жасау бойынша шығындар техникалық-экономикалық есептеулермен негізделсе немесе бұл қайта жасаулар істегі электр қондырғыларға таралатын қауіпсіздік талаптарына бағытталған жағдайда қолдануға болады.

Аккумуляторларды зарядтау бөлмелері ПУЭ-76 байланысты В-Iа класына жатқызылған. Сол себепті берілген нысан найзағайдан қорғанудың II категориясына жатады және найзағайдың іс-әрекетінің қарқындылығы п_с10 с/жыл кезінде найзағайдың тура соққысынан, потенциалдардың екінші қайтара әсерінен және ауытқуынан қорғалу керек. Қорғау аймағының типі формула бойынша найзағай соққысының жыл бойғы ықтималдық сандарымен N анықталады (1):

.