5.4 Кернеуге сынау әдiстерi
1. Үлгіні талдау
Айнымалы, тұрақты және импульсты кернеумен сынау
1) Көрнектi сыртқы бұзылулары жоқ және шартта сақталған, оларға (НТҚ) нормативтiк-техникалық құжаттамаларда көрcетiлген сынауға кабелдiк бұйымдар әсер ету керек.
2) Сынауларды өткiзуде үлгiде үлгiлердiң саны және ұзындығы кабелдiк бұйымдарға (НТҚ ) талаптарға сәйкес келуі керек.
2. Сынау жабдығы
Импульсты кернеумен сынау
1) Сынау кернеу көзі, өлшегiш аспаптар, құрал-сайман болатын жағдайда жүргiзiлуi керек.
2) Арнайы электрод түрi және оған талаптар кабелдiк бұйымдарға НТҚ-да көрсетілуi керек.
3) Кернеу көзі импульстiң амплитудаға және формасы бойынша сынау кернеуiн алуын қамтамасыз етуi керек.
4) Сынау кернеуiнің аспапты өлшеу қателiгi 3%-тен көп болуы керек.
5) Егер кабелдiк бұйымдарға НТҚ-да басқа талаптар орнатылмаса сынау толық импульспен өткiзілуі керек.
Толық импульс келесi параметрлерге ие болу керек:
фронт ұзақтығы. . .(1,2±0,36) мкс
басылу ұзақтығы. . . (5010) мкс
импульстiк амплитудаға кiру рұқсаты. . . ±3%
импульстiң белгiсi. . . 1,2/50
Жоғары жиiлiктi тербелiстердiң амплитудасы импульс амплитудаынан 5% аспауы керек.
Кабелдiк бұйымдардың үлкен құрылыс ұзындықтарының сынауында 5 мкске дейiн фронттың ұзақтығына рұқсат етiледi (11-сурет).
11-сурет. Кабельдік бұйым
1 - ток өткiзетiн өзек немесе кабелдiк бұйымның металлдық жамылғысы; 2 - изоляция, қабық немесе қорғайтын шланг; 3 - электрод; 4-жоғарғы вольтты қорытынды; 5 - құрылғы; 6 - изолятор
Топтаманың жеке импульстерiнiң амплитудалары жеке импульстердiң амплитудаларының мәнiнiң орташа арифметикалығымен 3%-ке көп айырмашылығы болмауы керек.
3. Сынау жүргізу
1) Кернеулер қосымшаның алдында импульстер генераторы өндірілуі керек.Градуирлеу кернеу кезінде сынаудан 60-80%-ке дейiн өндiрiледі.
2)Кернеу қосымшасындағы толық импульспен сынау кезінде сынау кернеуі 105%-ға қойылған, параллель сыналып отырған объектке шар сияқты разрядты қосу ұсынылады. Шар сияқты разрядты сынау кезінде ұшқындыдәрежелер пайда болмауы керек.
3)Сынауларға үлгiнiң әзiрлеуiн көрсететін, арнаулы талаптар, кабелдiк бұйымдарға НТҚда көрсетiлу тиiстi.
4) Егер кабелдiк бұйымдарға НТҚда басқа шарттар көрсетiлмесе, сынаулар ауаның қатысты ылғалдылығы 80%-дан аз және қоршаған ортаның 5-тен 35°С-ге дейінгі температурасы кезінде өткiзіледi.
Егер кабелдiк бұйымдарға НТҚда басқа талаптар орнатылмаса, сыналып отырған кабелдiк бұйымның болу уақыты жоғарыда айтылған шарттардағы сынаудың басталуына 1 сағаттан аз болмауы керек.
5) Қоршаған ортаның температурасының аспапты өлшеу қателiгi ±1°С-ден көп болуы керек.
4. Сынау жүргізу
1) Сыналып отырған ( кабелдiк бұйымға НТҚда егер басқа талаптар жоқ болса) кабелдiк бұйым оң полярлықтың нормалы толық 10 импульстерi және терiс полярлықтың 10 импульстерiне әсер ету керек, содан соң айнымалы кернеумен сынауға. Бiрдей полярлық импульстердiң арасындағы уақыттың аралығы 120 с-тан аспауы керек.
2) Импульстiң амплитудасы және сынау кернеуiнің мәні , сонымен бiрге сынауды өткiзудi шарттары кабелдiк бұйымдарға НТҚтарда орнатады.
5. Нәтижені өңдеу
1) Егер сынауда изоляция, қабық немесе қорғайтын шланг бола алмаса, кабелдiк бұйымдары 4.1 және 4.2-шi пункт бойынша шыдаған сынаулармен санайды. Егер сынауда изоляция, қабық немесе қорғайтын шланг бола алмаса, кабелдiк бұйымдары 4.1 және 4.2-шi пункт бойынша шыдаған сынаулармен санайды. Кабелдiң оймышталған аяғы немесе сыналып отырған кабелдiк бұйымдар шеткi муфтада қайта өңделуi (бiтеуге) керек немесе (бiтеумен) шеткi муфтамен және сынау осы стандарттың талаптарымен сәйкес қайтадан жүргiзiлуi керек.
2) Егер изоляциядағы сынаудан кейiн, қабықта немесе қорғайтын шлангте тесіктердің орындары болмаса изоляция, қабықтар немесе қорғайтын шлангтер 4.3-шi пункт бойынша шыдаған болып саналады.[12]