matan
.pdf5. lim 3x2 10x 8 . x 4x2 15x 4
Пределы числителя и знаменателя дроби равны . В этом случае говорят, что имеется неопределенность вида «бесконечность на бесконечность». Теорема о пределе частного здесь не применима.
Чтобы раскрыть неопределенность вида |
|
|
при |
x , |
|
|
|||
|
|
|
|
|
каждый член числителя и знаменателя дроби делят на x в наивысшей степени (в нашем примере на х2), отчего величина дроби не изменится, но исчезнет неопределенность.
lim |
3x2 |
10x 8 |
||
|
|
|
|
|
x 4x2 |
15x 4 |
|||
так как |
lim |
10 |
|
|
|
||||
|
|
x x |
|
|
|
|
3x2 |
|
10x |
|
8 |
|
|
||||||||
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
x |
2 |
|
|||
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
x |
|
4 |
|
|
15x |
|
|
|
4 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
x2 |
|
x2 |
x2 |
|
|
0; lim |
8 |
0; |
lim |
15 |
0; |
|
|
||||
x x2 |
|
x x |
|
3 |
|
10 |
|
8 |
|
|
|
|
|||
|
x |
x |
2 |
|
|
3 |
|
||||
lim |
|
|
|
|
|
|
, |
||||
|
|
15 |
|
4 |
|
|
|||||
x 4 |
|
|
|
|
4 |
|
|||||
|
x |
x2 |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim 4 0
x x2
(по теореме о связи бесконечно большой и бесконечно малой функций).
Ответ.1. |
1 |
|
; 2. |
14 |
; |
|
3. 0; |
4. ∞; |
5. |
3 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
3 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Задача. Вычислить пределы: |
|
|
а) lim |
|
|
tg3x |
|
;б) |
lim |
|
|
arcsin 6x |
. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 ln(1 5x) |
x 0 |
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
||||||||||||
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
tg 3x |
tg 0 |
0 |
|
|
|
|
|
tg 3x ~ 3x; |
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
3 |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
a) |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(1 5x) ~ 5x |
lim |
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
||||||||||||
|
ln(1 5x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
ln1 |
0 |
|
|
|
|
|
при x |
0 |
|
|
x |
0 5x |
5 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
arcsin 6x |
arcsin 0 |
|
|
0 |
|
|
arcsin 6x ~ 6x |
|
|
|
|
|
|
|
6x |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
б) |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
3. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
2x |
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
при |
|
|
|
x |
0 |
2x |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|||
В рассматриваемых задачах неопределенность вида |
|
|
|
|
|
была рас- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
крыта после замены бесконечно малых функций на эквивалентные им и сокращения полученных дробей на х.
21
Ответ.а) |
3 |
; |
б)3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
5 |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
3n 2 |
4n 1 |
|
|
Задача. Вычислить предел lim |
|
|
. |
||||
3n 5 |
|||||||
|
|
|
n |
|
|
||
Решение.Очевидно, что |
|
|
|
|
3n 2 |
|
|
3n 5 5 2 |
|
(3n 5) 7 |
|
1 |
|
|
7 |
|
|
1 |
|
7 |
. |
||||||||||||||||||||||||||
|
3n 5 |
|
|
3n 5 |
|
3n 5 |
|
|
3n 5 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3n |
5 |
|
||||||||||||||||||||
Далее воспользуемся вторым замечательным пределом: |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3n 2 |
|
4n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
4n 1 |
1 |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
n 3n 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
4n 1 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3n 5 3n 5 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
lim |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
3n 5 |
|
|
|
|
3n 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28 |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
7 (4n 1) |
|
|
|
|
|
28n 7 |
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
28 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
3n 5 |
|
|
|
|
|
|
|
3 n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
lim |
e |
|
|
3n 5 |
|
e |
n |
e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
. |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ. |
e |
3 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Производная функции
Задачи 11–20
Найти производные данных функций и их дифференциалы.
11. а) y 3x4 |
5 |
|
2 ; |
б) y |
2x2 |
||
|
|
|
|
; |
|||
|
|
|
1 3x |
||||
4 |
|
|
|||||
x |
|
|
|
|
|
|
г) у ln3 |
(2x х2 ). |
в) y 2cos x ln x |
1 4x |
2 |
; |
||||
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
22 |
|
12. a) у 5х2 43x5 3 ;
в) y arctg x4 x ln x .
13. а) y 14 x8 88x3 1;
в) y cos(ln x) x2 tg x .
14. а) y |
1 |
x5 3x 3 |
|
4 ; |
|||
x |
|||||||
5 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
||
|
|
x3 arctg x . |
|||||
в) y ln |
x 1 |
15. а) y 3x8 55x2 3;
в) y tg ex sin x ln x .
16. а) y 5x4 |
|
2 |
|
|
3 |
; |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|||
|
|
|||||
|
x |
|
x |
|
в) y ln(sin x) x6 tg x .
17. а) y 4x3 |
3 |
|
|
2; |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|||
x 3 x |
|||||
|
|
|
в) y sin x x ctg x .
18. а) y 7x5 3x 3x2 6 ;
в) y ln x (1 2x2 ) sin x .
19. а) y 3x4 |
4 |
3; |
||
|
|
|||
4 x |
||||
|
23
б) y x3 2x ;
3x
г) у tg2 (ex 5x).
б) y 4x2 1 ;
1 x2
г) у cos(x2 3x3).
б) y |
|
x 3 |
; |
|
|||
|
2x 5 |
||||||
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
г) |
у |
3 x2 |
cos 2x. |
||||
б) y |
|
3x4 |
; |
|
|
||
|
|
|
|
||||
|
|
|
x 3 |
|
|
||
г) |
у |
cos2 (x2 9x). |
б) y 2x 1; x5
г) у e1 x .
б) y 1 6x2 ;
1 x
г) у arccos4x 6x3 .
б) y 2x 4 ;
1 x2
г) у ln2 (6 3х5 ).
б) y x6 1;
2x 1
в) y tg x2 sin x ex . |
|
|
г) |
у |
earctg2x. |
|||||||
20. а) y 8x |
2 |
|
9 |
|
6; |
б) y |
2x2 1 |
; |
||||
|
x2 |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
x |
x |
2 |
1 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
в) y arcsin x3 ln x cos x. |
г) |
у |
ln(tg5x). |
Методические указания к решению задач 11 –20
Производная и дифференциал функции одной переменной
Производной функцииу = f(х) в точке х0 называется предел отношения приращения функции у к приращению аргумента х, при условии, что приращение аргумента стремится к нулю и указанный предел существует:
|
y |
|
|
f(x) f(x0 |
) |
|
|
|
|
lim |
x |
lim |
x x0 |
|
|
f (x0 |
) |
||
x 0 |
|
x x0 |
|
|
|
|
|
Производная f’(х0)показывает скорость изменения функции f(х)вточке х0. Геометрическиf’(х0)= tg ,где – угол наклона касательной, проведенной к графику функции f(х) в точке х0. Нахождение производной функции f(х) называется еѐ дифференцированием.
Дифференциал функции равен произведению производной этой функции на дифференциал независимой переменной dx= х:
dy f (x)dx.
Правила дифференцирования.Пусть даны дифференцируемые функции u(x) и v (x), тогда справедливы формулы:
u v
u v
u v
uv
u v ;
u v ;
Отметим также, что:
а) производная от независимой переменной равна единице: x 1; б) производная постоянной величины с равна нулю: c 0;
в) постоянный множитель выносится за знак производной:
(cu) c u .
Производная сложной функции.Сложная функция (суперпози-
ция функций) – это функция вида y = f(u), где u = u(x) , то есть этофункция от функции. Например,
функция y sin 2x является сложной, так как ее можно представить в виде y sinu , где u 2x;
функция y etg x является сложной, так как ее можно
представить в виде y eu , где u tg x. Производную сложной функции находят по правилу
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (u(x)) |
fu |
ux . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таблица производных. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
Производные основных |
|
|
|
|
|
|
|
Производные |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
элементарных функций |
|
|
|
|
cложныхфункций |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
u |
|
|
|||||||
1. (x ) |
|
|
|
x |
|
|
|
|
1. (u ) |
u |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
u |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
2. (a |
x |
|
|
|
|
|
|
a |
x |
ln a |
|
|
|
|
2. (a |
u |
|
|
|
|
a |
u |
ln a u |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(e |
x |
|
e |
x |
|
|
u |
|
|
|
|
u |
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
(e ) |
|
e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
||||||||||||||||
|
(loga x) |
|
x ln a |
|
|
3. (loga u) |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u ln a |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
u |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
(ln x) |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(ln u) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosu u |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
4. (sin x) |
|
|
|
|
|
|
4. (sinu) |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
(cos x) |
sin x |
|
|
|
|
|
(cosu) |
|
sinu u |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
6. |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
(tg x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(tgu) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
cos2 x |
|
|
|
|
cos2 u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
7. |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
u |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
(ctg x) |
sin2 x |
|
|
(ctgu) |
|
sin2 u |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|||||||||||
8. (arcsin x) |
|
|
|
1 x2 |
|
(arcsin u) |
|
1 u2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
9. |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
u |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
(arccos x) |
|
1 x2 |
|
|
(arccosu) |
|
|
|
|
|
1 u2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
10. |
(arctg x) |
|
1 x2 |
|
10. |
(arctgu) |
|
1 u2 |
u |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
11. |
|
|
|
|
|
1 |
|
11. |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
u |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
(arcctg x) |
1 x2 |
|
(arcctgu) |
|
1 u2 |
|
|
|
Задача. Найти производные данных функций и их дифференциалы.
Решение.а) y 4x3 |
|
6 |
|
3. |
|
|
|||
x3 |
|
|||
|
|
x |
Приведем функцию y к виду, удобному для дифференцирования, используя правила действия со степенями:
|
6 |
|
|
|
6 |
|
3 4x3 6x |
7 |
|
|
y 4x3 |
|
|
3 4x3 |
|
|
|
||||
|
|
|
2 3. |
|||||||
1 |
|
7 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 x 2 |
|
|
x 2 |
|
|
|
|
По правилу дифференцирования суммы и разности функций:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6x |
7 |
|
|
|
|
4x3 |
6x |
7 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
y |
4x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2 3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
7 |
1 |
|
|
|
|
|
|
9 |
|
21 |
|
|
||||
4 3x3 1 |
|
|
|
|
0 12x2 |
2 12x2 |
|
|
|||||||||||||||||
6 |
|
|
|
|
x |
2 |
|
21x |
|
|
|
|
. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
9 |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тогда дифференциал функции y:
26
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
dy |
|
f (x)dx |
12x |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б) y |
1 9x |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
x3 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Воспользуемся правилом дифференцирования частного: |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u v u v |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
u |
|
|
, |
|
|
где |
u 1 9x, |
v x3 3. |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
v |
|
|
v |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
(1 9x) x |
3 |
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1 9x |
|
|
1 9x |
|
(x |
|
|
3) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x3 |
3)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
x3 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
9 (x3 3) (1 9x) 3x2 |
|
9x3 |
27 3x2 27x3 |
|
|
27 3x2 18x3 |
. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
(x3 |
3)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x3 3)2 |
|
|
|
|
|
(x3 |
3)2 |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Тогда дифференциал функции y: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
27 3x2 |
18x3 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dy f (x)dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x3 |
3)2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) y cos x tg x ln x .
Функция |
|
cos x - |
сложная. |
|
Ее можно |
|
представить в виде |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
y u , где |
u cos x. Применим формулу |
u |
|
|
|
|
|
|
u . |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
u |
||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
sin x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
cos x |
|
|
|
|
(cos x) |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
2 cos x |
2 cos x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Производную функции tg x ln x находим по правилу дифференцирования произведения:
|
|
|
|
|
u tg x, |
v ln x. |
||||
|
(uv) |
u |
v u v , где |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
cos2 x |
ln x tg x x . |
||||||
(tg x ln x) |
(tg x) |
ln x tg x (ln x) |
Таким образом,
27
|
|
|
|
|
sin x |
|
|
ln x |
|
tg x |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
y |
cos x |
tg x ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||
|
|
|
cos2 x |
x |
|||||||||
2 cos x |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тогда дифференциал функции y:
|
|
sin x |
|
|
ln x |
|
tg x |
||
dy f (x)dx |
|
|
|
|
|
|
|
dx . |
|
|
|
|
cos2 x |
|
|||||
|
|
|
|||||||
|
|
2 cos x |
|
|
|
x |
|
г) y sin4 (x tg x).
Перепишем данную функцию в виде
y sin4 (x tg x) (sin(x tg x))4.
Функция (sin(x tg x))4 – сложная. Ее можно представить в ви-
де y u4 , где u sin(x tg x).
Применим формулу u4 4u3 u . Тогда
y (sin(x tg x))4 4(sin(x tg x))3 (sin(x tg x)) .
Функция (sin(x tg x)) также сложная. Ее можно представить в
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
виде sin u , где u x tg x. Применим формулу (sinu) |
cosu u |
||||||||
Име- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ем (sin(x tg x)) cos(x tg x) (x tg x) cos(x tg x) 1 |
1 |
|
. |
|
|||||
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 x |
|
||
Таким образом, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
y (sin(x tg x))4 4(sin(x tg x))3 cos(x tg x) 1 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
cos2 x |
|
|||
Следовательно, дифференциал функции y: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
dy 4(sin(x tg x))3 cos(x tg x) 1 |
|
|
dx . |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|||||
|
|
cos2 x |
|
|
|
|
|
|
Приложения производной
Задачи21–30
Исследовать функцию y = f (x) средствами дифференциального исчисления и построить еѐ график.
28
21. |
y |
1 |
|
x4 x3. |
22. |
y 2x3 6x2 . |
|||||
4 |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
23. |
y 2x3 |
1 |
x4 . |
24. y x3 6x2 9x. |
|||||||
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||
25. |
y |
1 |
(5x4 x5 ) . |
26. |
y 2x3 8x2 8x . |
||||||
25 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
27. |
y |
|
1 |
x4 2x3. |
28. |
y x3 3x2 . |
|||||
|
2 |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
29. |
y |
1 |
(x5 5x4 ) . |
30. |
y 2x3 12x2 18x . |
||||||
50 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Методические указания к решению задач 21 –30
Функция y = f(x) называется чѐтной, если для любых x из области определения функции справедливо равенство f(–x)= f(x), причѐм область определения также симметрична относительно точки 0, в этом случае график функции симметричен относительно оси Oy.
Для нечѐтной функции для любых x из области определения справедливо равенство f(–x)= – f(x), ее график симметричен относительно начала координат.
Функция y = f(x) называется периодической, если существует число T 0 такое, что для любых x из области определения функции справедливо f(x+T)= f(x).
Проиллюстрируем на примере некоторые важные свойства графика функции (рис. 1).
y
C
|
|
|
|
D |
|
B |
|
|
|
a |
b |
c |
d |
x |
A |
Рис. 1 |
|
|
|
|
29 |
|
|
|
Интервалы монотонности:
функция возрастает при x (a;c);
функция убывает при x ( ;a) и x (c; ) .
Точки экстремума: С – точка максимума (max); A – точка минимума (min).
Интервалы выпуклости и вогнутости:функция выпуклая при x (b;d) ;
функция вогнутая при x ( ;b) и при x (d; ) . ТочкиВиDявляются точками перегиба, так как в них происходит
смена выпуклости и вогнутости.
Правило исследования функции y = f(x) на монотонность иточки экстремума.
а) Вычислить первую производную f (x) .
б) Найти критические точки, то есть точки, в которых производная равна нулю или не существует.
в) Определить знак производной на интервалах между критическими точками в области определения функции.
г) Сделать выводы о промежутках монотонности функции со-
гласнопризнакам монотонности:
если f (x) 0 на (a;b), то функция убывает при x (a;b) , если f (x) 0 на (a;b), то функция возрастает при x (a;b) .
д)Сделать выводы о наличии точек экстремума согласнодоста-
точномупризнаку существования экстремума:
если при переходе слева направо через критическую точку x0 производная меняет знак с плюса на минус, то x0 – точка максимума; если с минуса на плюс, то x0 – точка минимума.
Правило исследования функции y = f(x)на выпуклость, вогнутость и точки перегиба.
а) Вычислить вторую производную f (x) .
б) Найти точки, в которых вторая производная равна нулю или не существует, эти точки называются подозрительными на перегиб.
30