- •Скорагаворкі
- •ЗАСТОЛЬНЫЯ ЖАРТЫ, КАЛАМБУРЫ I ТОСТЫ
- •Жарты i каламбуры
- •Тосты
- •Вясельныя прыгаворкі
- •Вітанні i зычэнні
- •Развітанні
- •На полі, у гародзе, на таку
- •Як стрыгуць авечак
- •Калі рашчыняюць, месяць i пякуць хлеб, бліны
- •Калі дояць карову, б'юць масла, соляць мяса
- •Калі прадуць, ткуць, беляць палатно, мыюць бялізну
- •Калі будуюць хату i на наваселле
- •Пры зборах у дарогу
- •На пахаванні i памінках
- •Пры чханні
- •Розныя іншыя зычэнні
- •Ветласць, ласкавасць
- •Прысяганні
- •ПАРАЎНАННІ
- •КАМЕНТАРЫІ
- •Змест
ВІТАННІ I ЗЫЧЭННІ
УВАХОДЗЯЧЫ У ХАТУ АБО ПРЫ СУСТРЭЧЫ
Гады' ў рады'! і Шпил., Бел., 177; М. Грынблат, 1974, Лаг.
Дабры'дзень! 2 Касп., 89, Беш.; Раст., 86; М. Грынблат, 1971\ Чэрв.
Дабры'дзень вдм! Косин, 9.
Дабры'дзень, дабрыдзе'нь добрым людзям! Добр., Слов., 171, Смал. п.
Дабры'дзень! — Кажуць, я з усякім чалавекам маю вольны да бры'дзень. Ляцкйй, 9.
Дзень добры! 3 Паўсюдна.
Дзень добры! — Добрага здароўя! М. Грынблат, 1977, Глуск. 8.77.127.
Дзень добры старым людзям! Касп., 140, Віц. Дзень добры ў хату! Паўсюдна.
Дзень добры ў хату!—А добры, добры! «Hiea», 1979, № 21, Я. Чарнякевіч, Вельская гм. ПНР.
Доброта дня! М. Грынблат, 1975, Мн. Добрага ра'нку! Там жа, 1976, Кар.
Добрай (добрае) раніцы! Паўсюдна.
Добры дзень!—Добры дзень! Хай дае бог добрае! М. Грын блат, 1974, Валом. 8.74.82.
Добры дзень! — Здароў! Шейн, 503.
3 панядзелкам вас (аўторкам i г. д.)!4 Раст., 119.
Здарова вам! Правіна' ў хату, a крывіна' ў лес! Добр., Слое., 265.
Здаровенькі! 5 Раст., 86.
Здароў! — Бывай здароў! М. Грынблат, 1977, Глуск, 8.77.127.
169
Здароў! — Жыў, здароў, хаджу без штаноў, таго й табе жадаю.
Там жа, 1978, Кар.
Здароў! — Здароў! Нікіф., 1928, 101; М. Грынблат, 1930, Мн.
Здароў вам! Добр., Слов., 265. |
|
|
|
|
Здароў вам у вашу ку'чку! в Нікіф., 1928, 101. |
|
|
|
|
Здароў! — Здароў, калі змалоў! Шатэрнік, |
127, |
Сміл. |
|
|
Здароў! — Здароў, калі не кпіш! Нос, 49. |
|
|
|
|
Здароў! Як жыццё? — Не бяды. М. Грынблат, 1977, |
Лаг. |
|||
Здароўце! -— Хадзі ў хату.Там жа, Стаўб. |
|
|
|
|
Здра'ствуйце! — Ціха, не бра'кайце! Fed., 383, Ваўк. |
п. |
|||
Здрастуй, добры чалавек! — Лягчы'ся з дарогі; |
сядзь, пася- |
|||
дзі.7 |
Добр., Слое., 371. |
|
|
|
[Здра'стуй!] — Здрастуй, калі прышоў, а што васпан |
скажа? s |
|||
Ляцкий, 13. |
|
|
|
|
[Здра'ўствуй!] — Здраўствуй, лоб красны, |
a патыліца голая. 9 |
|||
Нос. |
49. |
|
|
|
[Здраўствуй!]— Здраўствуй, нос красны, барада з надточкаю. 10
Там жа.
Здра'ем-жалаем, з пахмелля |
ўміраем (паміраем)! и Ром., |
Бел., |
|
296. Вар.: Ляцкий, 13. |
|
|
|
Мае вам шанаванне! Бялък., |
495, Мсцісл. |
|
|
Наша вам пачце'ніе! — Нашы штаны, а вашы падштанікі.12 |
Ні- |
||
кіф., 1928,104. |
|
|
|
Нех бэндзе пахвалёны! — На векі-вякоў! 13 |
М. Грынблат, |
1976, |
|
Ваўк. 8.76.113. Вар.: Шейн, 504, Гродз. |
п. |
|
Нех пахвалёны бэндзе! — Прыехалі па кале'ндзе... — Ці ўзяла матка ножкі, што відаць з-за парожкі.14 Ляцкий, 24.
Няхай будзе пахвалёны, шапка сіня, верх зялёны! 15 Л. Корсак,
1961, Асіп. 13.9.11.
Пане'ус пахвалёны! Ці жывы, ці здаровы? Віншую вас з Новым рокам, шчасцем. Дай, божа, лепшае жыцця, здароўя i ўсенькага добрага! Каб бог захаваў ніўку, жывінку, дружынку, пры лепшых урадза'ях i пры ўсякіх памысно/сцях i грошы да зайдросці.— Дзякую табе, братко [імя]. Дай жа, божа, i
170
табе, братко, усенькага добрага, i тваёй |
дружынцы, i ніўцы, |
|
i скацінцы ўсяго таго, чаго |
ты сам ад |
бога ласка'вага жа- |
да'еш.16 Шейн, 505,I. Карскі, |
Гродз. п. |
|
Пахвалёны! — Наве'кі! 17 Л. Малаш, 1971, Докш.
Пахвалёны у хату! 18 М. Грынблат, 1976, Ваўк. 8.76.113.
Прывітанне! Паўсюдна.
Сем лет i памяці нет, калі мы ўжэ бачыліся. Fed., 381, Ваўк. п.
Смачне'го!—Просім.— Спасіба.19 М. Грынблат, 1976, Ваўк. 8.76.113.
Сма'шнаго! — Просім, што ў рот носім, а што ямо, то не дамо. 20
/. Саламевіч, 1978, Слон.
Смашнога! — Міласці просім, у свой рот носім. В. Лашук, 1969, Мядз. 13.10.67. Вар.: I. Курбека, 1960, Докш. 13.9.7.
Смашнога! — Просім за стол. — Дзякую, спазніліся, я ўжо. — О, то ў цябе яшчэ цешча крутая, маладая. 21 Л. Малаш, 1971, Докш.
Смашнога!—Просім, сабе носім.22 Л. Салавей, 1971, Мядз. [Смашнога!] —Яшчэ свякроў жыва.23 Fed., 381, Ваўк. п.
[Смашнога!] — Яшчэ твая цешча жыва.— Яшчэ добра пле'шча, але нядоўга пацягне. 24 Fed., 380, Ваўк. п.
Смашнога вам! — Дзякуй.—Садзіся з намі. — Дзякуй, я ўжо. й
А. Салавей, 1971, Мядз.
Спарына вам у чарку! 26 Добр., 82. Сыць вам, людцы! 27 Касп., 299, Беш.
Сэрвус! ^ Я. Салавей, 1971, Мядз.
Хлеб-соль! — Просім есці. 29 Шейн, 504, Гродз. губ.
Хлеб да соль!—Спасіба за добрыя слова, добры чалавек. ^
Добр., 82.
Хлеб да соль! — Просім, за капеек восем. 31 Fed., 380, Сак. п.
Хлеб ды соль! — Ем, да свой, а ты міма столу, ды к полу. 32
Шейн, 507, М. Нікіфароўскі, Пол. п.
Хлеб ды соль! — Просім. Ядзім ды свой. ^ Ляцкий, 53.
Хлеб ды соль! —Садзіся, госцем будзеш. Нар. леке., 20, П. Са* доўскі, Пол.
171
Хлеб ды соль! — Хадзі к нам. м Шейн, 507, М. Нікіфароўскі, Пол. п.
Хлеб ды соль! — Ядзім, да свой, а ты ў парозе пастой. 35 Ром., Бел., 312; Добр., 82. Вар.: Нікіф., 1928, 104; Юрч., 1977, 163.
Ці жывенькі, ці дужэнькі? — Дзякуем. Як ты тут (там)? Нікіф., 1928, 101.
Ці жыў, ці дуж? —Нічога, хвала богу. Як ты? Там жа. Ці ўсе ў вас дабры', здаровы? Добр., Слов., 171.
Чалом вам! —Чалом табе! 36 Нікіф., 1928, 101. Чалом-здароў! — Чалом-здароў i табе!37 Там жа. Чалом кланяюся! — Паклон табе. да Там жа.
Чэсь!39 Л. Малаш, 1971, Докш.
Як вам жывецца? — Жывем памаленьку, то так, то сяк. Fed., 383, Ваўк. п.
Як вы жывы-дужы на гэтакай сцюжы? 40 Нікіф., 1928, 104.
Як жывеце/? Чы дужы, чы крэпкі? — Ат! Нічога сабе, жывем, хваліць бога, памаленьку. Шейн, 503.
Як жывеш, як се там маешся? — От, жыву, як гарох пры дарозе.
Fed., 383, Ваўк. п.
Як жывіце'? — Нічога сабе, жывём, хлеб жуём. Нікіф., 1928, 104.
Як жыў? — Памаленьку. Л. Салавей, 1971, Мядз.
[Як здароўе?] —Пра наша здароўе i гаварыць скаромна, пра нашу мя'касць совесна i вя'каць. Добр., Слое., 265.
Як маешся, як жа вы там жывеце? — От, то бокам, то скокам.
Fed., 382, Ваўк. п.
Як маецеся (маеш сабе)?— Нічога сабе, жыву патроху. Як вы?— Так сабе, мадзехем (перабіваемся). Нікіф., 1928, 101; Шейн, 503.
Як пажываеш?—Патроху пажываю. Як ты?—Мадзею. Hiкіф., 1928,101.
Як се ма'ешся, што чуваць? — Зіма засмуцілася, што вясна надходзіць. Fed., 382, Ваўк. п.
Як ты жывеш? — Такаво. 41 Сцяшк., 492, Гродз. Як ты здарова, сва'тынька? Касп. 278, Чаш.
172