Радзі, божа, на ка'мені i пад каменем! —Дзякую за добрае сло­ ва. 61 Fed., 380, Ваўк. п.

Расці, расці, жы'цейка, каласістая, караністая i ўмалотная!в2

Бялък., 459, Краснап.
Сячы, сячы, дождж, на дзедаў плеш, нам на кулеш! т Нос,			Слое.,
419.
У арудзе спорам, a ў прудзе напорам! 64 Луб., 65.
У зямлю зярна/мі, у гумно тарпа'мі! 65	Нікіф., 1928,	103.
Умалотна вам!66 Нікіф., 1928,103.
ЯК СТРЫГУЦЬ АВЕЧАК
Густы i высокі верас перад вамі! —	Дзяньку'ю. в7	Fed.,	381,

Ваўк. п.

Каб былі кашлатыя, каб хутка ў воўну абраслі! 68 Там жа, 380.

РЫБАЛОВАМ Дай жа, божа, нашаму лаўцу з аўцу, а мне, дык хоць з я'лавіцу!

Сап., 261.

Клеу на рыбу! 69 Там жа, 262; Нікіф., 1928, 103.

Лавіся, рыбка, малая i вялікая! Сержп., 126. Лаўцу' — саўцу', браток! 70 Касп., 176, Cip. Лешч, акунь, язь — на вуду! Нікіф., 1928, 103. Ляшчы ды акуні! Там жа.

Поўна карма! Там жа. Поўны сеці! 71 Сап., 262.

Поўны сеці рыбы! Нікіф., 1928, 103.

Рыбна вам! — Хуць не рыбна, дык зато юшна. Шейн, 508, М. Нікіфароўскі, Пол. п.

Шаболць, шчабох у карме!72 Нікіф., 1928, 103.

КАЛІ РАШЧЫНЯЮЦЬ, МЕСЯЦЬ I ПЯКУЦЬ ХЛЕБ, БЛІНЫ

Багат на ўчын! Нікіф., 1928, 102.

Вары, вары, Варка, прыйдзе кухарка! 73 Fed., 381, Ваўк. п. Вялік падходам! Шейн, 506, М. Нікіфароўскі, Пол. п.

12. Зак. 324.

177

Падходна вам! Нікіф., 1928, 102.

Прыспары', божа, хлеба-солі да канца веку! Добр., 81.

Скачком бліны! Шейн, 507, М. Нікіфароўскі, Пол. п.

Скачком бліны'! — Тарчком з ізбы'. Нікіф., 1928. 104. Спарня' ў дзяжу, сын на вясну! Касп., 289, Сен. Спару' ў дзяжу! — Спасіба! /. Яшкін, 1970, Слаўг.

Спары', божа!74 Шейн, 504; Нікіф., 1928, 102; А. Малаш, 1971, Докш.; М. Грынблат, 1976, Ваўк. 8.76.113.

Спары'ся! А. Малаш, 1971, Докш.

Спор (спарына) у дзяжу! — Сто коп (рублей) у машну! //ос,

155; Дуб., 51; Добр., Слое., 868.

Спорня ў дзяжу! — Сто рублёў у машну!— А табе сына ў вяс­ ну! Шейн, 506, М. Нікіфароўскі, Пол. п. Вар.: Нікіф., 1928,

104.

Упеч комам (камом), з печы волам (валом)!75 Нікіф., 1928,

102.

КАЛІ ДОЯЦЬ КАРОВУ, Б'ЮЦЬ МАСЛА, СОЛЯЦЬ МЯСА

Дай жа, божа, штолета то гэта! 7в Шейн, 508, М. Нікіфароўскі,

Пол. п.

Комам масла!77 Добр., 53; Нікіф., 1928, 102. Малочна вам!78 Шейн, 508, М. Нікіфароўскі, Пол. п.

Мяса салам!79 Добр., 105.

На здароўе спажыць! ^ Нікіф., 1928, 102. Няхай ідзе на спажы'так! Сержп., 92. Пажывай на здароўе! Нос, Слое., 451.

Хай бог прыспара'е!81М. Грынблат, 1976, Мает. 8.76.113.

КАЛІ ПРАДУЦЬ, ТКУЦЬ, БЕЛЯЦЬ ПАЛАТНО, МЫЮЦЬ БЯЛІЗНУ

Багата на ўток! Нікіф., 1928, 103.

Бела, бабкі мае!м Нар. ел., 106, М. Крыўко, Мі'ер. Бела-чыста вам!ю Нікіф., 1928, 102.

178

Бяло (бела)	табе! ** Добр., 24; Л. Салавей,	1971,	Мядз.;	I. Яш-
кін, 1970,	Слаўг.
Крывіна' ў лес, праміна' ў кроены! 85 Добр.,		Слов.,	359,	745.

Лебедзі табе (вам) ляцяць! — Дзяньку'ю. ** Fed., 380, Ваўк. п.

Спешка вам i спарышка, a астанкі на уток!—Дзянькую! 87 Там жа, 381.

Шоукам лён, сястрыцы! 88 Касп., 354, Меж.
Што заспела, то на уток! — А табе на платок. 89 Добр.,	Слое.,
588, Вельск, п.
Што застаў, то й на стаў. 90 Нікіф., 1928, 103.

КАЛІ БУДУЮЦЬ ХАТУ I НА НАВАСЕЛЛЕ

Дай, божа, табе прыждаць яшчэ, каб яна згніла за твае'ю галавою. — Дзяньку'ю. 91 Fed., 381, Ваўк. п.

Дай жа, божа, гэтай будынкі на пастая'нне, а вам на пражыванне! Шейн, 508, М. Нікіфароўскі, Пол. п.

3 новаю хатаю, з новаю сялітбаю! 92 Добр.,				13.
Ізбе на стая'ннійка, хазяіну на добрае			здароўе, штоба хлебуш­
ка радзіўся i статачак пладзіўся! Там жа.
		У ЛАЗНІ I ІДУЧЫ 3	ЛАЗНІ
Дай бог	сладкі	дух, мужчынам рэдзьку,		бабам пастарнак. 93
Добр.,	Слое.,	194, Ельн. п.

3 добрым парам! Сержп., 91.

3 лёгкай парай! М. Грынблат, 1970, Мн„ Лаг.

Каб табе паздаровіла, палепшала! 94 Нікіф., 1928, 103, 113. Крэпкага духу мужом пачэсным! 95 Там жа, 103.

Лёгкі дух! Добра папарыцца! Л. Малаш, 1971, Докш. Мужчынам пастарнак, а жонкам рэдзька. м Нос, 81.

Некалі сягаць, я прышоў цябе ў баню зваць. Добр., Слое., 262. Па па'рыбані!97 Расг., 197.

Паздароў, божа! 98 Ляцкий, 32; М. Грынблат, 1969, Мін., Лаг.

12*

1 7 9

Пар па'рам, паном-баярам! " Нікіф.,

1928,

103.

Па'ра-баня, лёгкі дух! т Нос,

125; Добр.,

2.

Прыятнае па'ры! 101 Раст., 197.

Шоўкавы венік, лёгкі дух! 102 Нос,

187.

Штоб здараве'нькі булі'! ш Раст., 197.

ПРЫ ЗБОРАХ У ДАРОГУ

Гладкае вам

дарожкі! Янк.,

Дыял.,

III,

104,

Глуск.

Вар.:

Янк.,

А бр.,59,

Кар.

Добрае вам пуці! Янк., Дыял.,

III,

104,

Глуск.

3

богам!

Паўсюдна.

3

богам па марозцу! Никиф.,

201.

Каб цябе ліха ў дарозе мінавала! Янк.,

379.

Калясом дарога! — Дзякую. Нікіф.,

1928,

103.

Пухам дарожка! — Дзякую. Там жа.

Рушнічком дарога (дарожка)! Юрч.,

1977,

64.

Сакалінага лёту! — Дзякую. Нікіф.,

1928,

103.

У добры час!

Паўсюдна.

Удачы! Л. Малаш, 1971, Докш.

Час добры на дарогу! Юрч.,

1977,188.

Шчасліва!

Паўсюдна.

Шчасліва едзьце, у добры час! Юрч.,

1977,

125.

Шчаслівае пуці! Янк., Дыял.,

III,

171,

Глуск.

Шчасць, божа, на дарозе! Нос, Слов.,

720.

НА ПАХАВАННІ I ПАМІНКАХ

Добры чалавек быў пакойнік, няхай яму

зямля пухам

будзе!

Бялък.,

310, Клім.

Каб яму зямля пяром (пушынкай)!104 Янк.,

379.

Каб яму лёгкая была зямля! 105 Сержм., 92.

Каб яму мае слова не было важкае. Fed.,

377,

Ваук.

п.

180