- •2. Табиғи антиоксиданттарға қандай қосылыстар жатады, олардың қандай түрлері бар.
- •5. Бос радикалдарға анықтама беріп, организмдегі рөлін түсіндіріңіз.
- •6. Тұрақтандырғыш антиоксиданттар қандай қосылыстар, олардың құрылысын сипаттап, рөлін түсіндір.
- •9 Ферменттік антиоксиданттар қандай қосылыстар, олардың негізгі өкілдеріне анықтама беріңіз.
- •11. Полифенолдық қосылыстардың антиоксиданттық қасиетттерін түсіндіріңіз.
- •12. Фуллерендер қандай қосылыстар, олардың антиоксиданттық қасиеттерін түсіндіріңіз.
- •13. Полимерлік антиоксиданттар қандай қосылыстар, олардың құрылысы мен қасиеттерін түсіндіріңіз.
- •15 Липидтердің антиоксиданттық қасиеттерін түсіндіріңіз
- •16 Антиоксиданттардың адам организміндегі рөлі мен тотығу-тотықсыздану реакциясын салыстырып сипаттаңыз.
- •18. Антиоксиданттардың тотығу реакцияларына қатысуын пайдаланып фармакологиялық қасиеттерін сипаттаңыз.
- •20.Бос радикалдардың адам организміне әсерін реакция теңдеуін пайдаланып салыстырыңыз.
- •21 Жанармай антиоксиданттарының рөлін басқа антиоксиданттық қосылыстармен салыстырыңыз.
- •22. Техникалық антиоксиданттар мен стабилизаторлар өндірісін сипаттаңыз.
- •23. Бос радикалдарды дезактивтендіретін ферменттерді сипаттаңыз.
- •25. Табиғи антиоксиданттардың мөлшерін анықтау жолдарын көрсетіңіз.
- •26 Табиғи антиоксиданттарды бөлу жолдарын атаңыз.
- •27 Фуллерендік антиоксиданттардың қолданылуын атаңыз.
- •28 Полимерлі антиоксиданттардың қолданылуы мен өндірісін сипаттаңыз.
- •30.Тағамдық антиоксиданттарға сипаттама беріңіз.
- •32. Майда еритін антиоксиданттық витаминдердің құрлысын көрсетіңіз.
- •33. Суда еритін антиоксиданттық витаминдердің құрылысын жазыңыз.
- •34. Тағамдық өнімдердегі с витаминінің мөлшерін анықтау жолын көрсетіңіз.
- •36 Ферменттерге сапалық реакцияларды ұсыныңыз.(Неочемский кишкене 48 ды жазса болады)
- •38. А витаминдерді синтездеу жолын ұсыныңыз.
- •39,40. Шоколад құрамынан антиоксиданттарды қалай анықтауға болады?(шоколад 60 проц какао сонд 2-и бир сурак)
- •42. Е300 және е306 консервантының антиоксиданттық қасиеттерін көрсетіңіз.
- •43. Тағамдық өнімдерден с витаминін анықтау жолын көрсетіңіз.
- •44. Фенолды қосылыстардың тотығу-тотықсыздану реакциясына қатысуындағы фенол сақинасының рөлін қалай бағалауға болады?
- •45 Рутиннің метаболиттік ыдырау реакциясын көрсетіңіз
- •46 Супероксиддисмутазаның тотыұу тотықсыздану реакциясын көрсетіңіз
- •48. Ашытқыдан қандай антиоксиданттық ферментті бөлуге болатынын көрсетіңіз.
- •49 Антиоксидант рибофлавинді өсімдік шикізатынан бөлу жолын көрсетіңіз
- •50. Токоферолдың құрылысын жазып, сапалық реакциясын көрсетіңіз
- •52. Аскорбин қышқылын өңдірудің реакциясын көрсетіңіз.
- •19 Сурак уксас
- •53. А витаминін синтездеу реакциясын жазыңыз.
- •54. Е витаминінің алыну жолын көрсетіңіз
- •55. Амилазаның ферменттік рөлін реакция теңдеуімен көрсетіңіз
- •56 Ферменттердің мөлшерін қалай анықтауға болады?
- •58. Пероксидаза ферментінің тотығу-тотықсыздану реакциясын жазыңыз
- •60. Селеннің антиоксидантық қасиетін қалай бағалайсыз
25. Табиғи антиоксиданттардың мөлшерін анықтау жолдарын көрсетіңіз.
Табиғи антиоксиданттардың маңызды өкілдерінің бірі витамин С немесе аскорбин қышқылы. Цитрус өсімдіктерінің шырынында оның мөлшерін анықтау йодометрия болып табылады. Алдымен йодтың артық мөлшерін шырынның белгілі бір мөлшерімен әрекеттестіріп, әрекеттеспеген йодты натрийдің тиосульфатымен титрлеп алады.
С6Н8О6 (витамин С) + I2 → С6Н6О6 + 2НI
Алынған шырында витамин Сның мөлшерін келесі формуламен анықтаймыз:
(V1- V2)CNa2S2O3 х 176
Q = 2000
V1 – пробаны титрлеуге кеткен тиосульфат мөлшері.
V2 – шырынды титрлеуге кеткен тиосульфат мөлшері
CNa2S2O3 – концентрация раствора тиосульфата натрия (0,02 моль/л)
176 – масса 1 моль аскорбиновой кислоты.
Ретинол (витамин А) анықтау:
Мысалы, балық майындағы ретинолды анықтау. 5 тамшы хлороформда 1 тамшы балық майын ерітіп, оның үстіне 3-4 тамшы концентрлі күкірт қышқылын абайлап қабырғасымен қосамыз. Ерітінділер шекарасында көк сақина пайда болып ол тез қызыл түске ауысады.
26 Табиғи антиоксиданттарды бөлу жолдарын атаңыз.
ДИГИДРОКВЕРЦЕТИН
Биологиялық белсенді компонент дигидрокверцетин күшті антиоксиданттық қасиетке ие.
ДГК, полифенолдар класына жатады, ол Р – витаминді препарат болып табылады, яғни барлық организмдегі биохимиялық процестердің катализаторы болып табылады. ДГК қан тамырлары мен капиллярлардың беріктілігін және эластикалық қасиеттерін жоғарлатады, қанның микроциркуляциясын жақсартады, тромбылардың пайда болуын болдырмайды.
Өндіру технологиясы дигидрокверцетинді балқарағай ағашынан бөліп алуға негізделген. Дигидрокверцетиннің субстанциясын өндірудің технологиялық процесі келесі сатылардан тұрады:
бастапқы ағашты дайындау (ағаштың қабығын аршу, ұсақтау);
органикалық еріткішпен экстракциялау;
эктстрактты қоспаларды бөлу арқылы дистилляциялау, ДГК экстрактысын алу;
Пайдаланылған ағашты еріткіштен кептіру;
Сулы ерітіндіден ДГК кристалдау;
ДГК-ны қоспалардан тазарту (кристаллдау, фильтрлеу);
Кептіру және дайын өнімді (ДГК субстанциясын) буып-түю;
Балқарағайдың түбірін ұнтақтайды. Кейін жоңқаларды әр түрлі өлшемді ыдыстары, колонналары, трубалары бар күрделі құрылымға орналастырады.
Балқарағай үгіндісіне спирт құяды, содан соң белгілі жүйе бойынша айдалады, вакуумды толқынды әдістер қолданылады. Бұл әдістер арқылы ағаш ұнтақтарындағы заттарды көп мөлшерде бөліп алуға болады, көбіне олар дигидрокверцетин, және басқа дафлаваноидтар, майлар, шайырлар және т.б.
Ары қарай экстракт спиртті төмен температурада буландыруға жіберіледі. Реакционды колоннада майлардың, шайырлардың, флаваноидтардың бөлінуі жүреді. Бұл фракциялардың барлығы бөлек бөлек шығарылады.
Шикі дигидрокверцетин ұнтағы алынады. Флаваноиды бар ұнтақ сулы спиртте ериді. Сөйтіп, мұнда дигидрокверцетин, шайыр және май қабаттарына бөлінген субстанция алынады. Кристалдаудан кейін бұл субстанциядан қажетті өнім алынады, яғни дигидрокверцетин мен балқарағай майы.
Дигидрокверцетинді таза күйінде алу үшін сулы ерітіндіде қайтакристалдау жүргізіледі, және балқарағай майы үшін қосымша фильтрлеу жүргізіледі. Ары қарай тұтынушыға жіберуге дайындау және бөлшектеп өлшеу жұмыстары өтеді.
Дигидрокверцетин бауырды әр түрлі тетрациклин, тетрахлорметан, этил спирті сияқты улардан қорғайды, сөйтіп бауыр клеткаларының функционалды күйін жақсартады. Тромбоцидтердің агрегациясын ингибирлеу арқылы атеросклеродың дамуын тежейді, инсульттың болу ықтималдығын төмендетеді, иммунитетті нығайтады. Ауыл шаруашылығында өсімдіктердің өсуін реттеуші ретінде, жануарлардың азығына биоқоспа ретінде қолданылады.
Косметика өнеркәсібінде дигидрокверцетинді крем, шампунь, бальзам, лосьондар өндірісінде қолданады, ол шаш пен терінің жақсаруына жағдай жасайды.